Son Dakika:
AB üyesi 27 ülkenin liderleri, Pazartesi akşamı video konferans aracılığıyla bir araya gelerek, koronavirüs aşısı olan kişilere daha fazla seyahat özgürlüğü tanınıp tanınmayacağını ele aldı. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, sınır ötesi seyahatlerde aşı pasaportunun zorunlu hale getirilmesini önerdi. Ancak Brüksel, birçok AB ülkesi gibi bu konuda zorunluk getirilmesine sıcak bakmıyor
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nde yapılan açıklamada, “Bazı basın yayın organları ve sosyal medya hesaplarında ileri sürülen “Uygur Türkleri'nin sahte pasaportla geldikleri için Çin’e iade edildikleri” iddiası tamamen gerçek dışıdır. Tam aksine, İstanbul Atatürk havalimanı üzerinden ülkemize gelen bahse konu 11 şahsın, yapılan araştırmada Uygur Türkü olduklarının tespit edilmesi neticesinde, Bakanlığımızın talimatları çerçevesinde 29.12.2018 tarihinde ülkemize girişleri sağlanmıştır.” denildi
İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklama şöyle; “Son günlerde kamuoyuna yansıyan Malatya İli Yeşilyurt Belediyesinin derneklerle çevre duyarlılığını geliştirme konulu ortak projeler yaparak, kamu görevlisi olmayan kişilerin hizmet pasaportu almalarını sağladığı, bu kapsamda yurt dışına gönderilenlerin bir kısmının yurda dönmediği iddiaları üzerine aşağıdaki açıklamanın yapılmasına gerek duyulmuştur. Bilindiği gibi; hizmet pasaportlarının kimlere verileceği 5682 sayılı Pasaport Kanununun 14/B maddesinde aşağıdaki gibi düzenlenmiştir. “Hizmet Damgalı Pasaportlar: Bu Kanun gereğince kendilerine diplomatik veya hususi damgalı pasaport verilmesi mümkün olmayan kimselere, Hükümetçe, hususi idarelerce veya belediyelerce resmi vazife ile dış memleketlerde vazifeye alındıklarında verilir…” Konunun ayrıntıları ise Bakanlığımız Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 9 Mart 2018 tarihinde yayınladığı “İkinci Nesil Pasaport Uygulama Talimatı”nın 25 ve 26’ıncı maddelerinde açıklanmıştır. Bahse konu talimatın hizmet damgalı pasaport taleplerinin karşılanmasına ilişkin esaslar başlıklı 26 ncı maddesinin altıncı fıkrası; “Belediyelerin yurtdışında görevlendireceği kurum dışı kişiler için yapılacak hizmet pasaportu talepleri; belediye meclis kararı, valilik oluru ve belediye başkanı ya da yetki vereceği kişi tarafından imzalanmış hizmet damgalı pasaport talep formu ile başvurulması halinde karşılanacaktır.” Hükmünü haizdir. Yürürlükte bulunan hukuki düzenlemelerden de görüldüğü gibi; Belediyelerin sivil toplum kuruluşlarıyla gerçekleştireceği işbirliği çerçevesinde kamu görevlisi olmayan kişiler için Hizmet Damgalı Pasaport talebinde bulunabilmesi için sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği protokolü yapması, belediye meclisi kararı alması, alınan bu kararı mahalli mülki idare amirine onaylatması, belediye başkanı ya da yetki vereceği kişi tarafından imzalanmış hizmet damgalı pasaport talep formu ile valiliğe başvuruda bulunması gerekmektedir. Bu doğrultuda, Bakanlığımız tarafından bu konuda oluşabilecek suistimallerin önüne geçebilmek ve hassasiyetlere dikkat çekmek amacıyla 2016, 2018 ve sonuncusu da 2020 yılında olmak üzere müteaddit defalar genelge veya talimat yazıları hazırlanarak Valiliklere bildirilmiş, valiliklerce de ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gerekli duyurular yapılmıştır. Örneğin, Bakanlığımızın 22 Haziran 2016 tarihli genelgesinde; resmi görevleri olmayan bazı kişilerin hizmet damgalı pasaport temin ederek yurt dışına gittikleri, sürekli kalabilmek için iltica talebinde bulundukları, bu durumun Devletimizin itibarına gölge düşürebileceği belirtilerek, belediyelerce kendi personeli olmayan kurum dışı kişilere yurtdışı görevlendirme yapılmasının ancak istisnai olarak uygulanması ve bu durumda valilik oluru alınması talimatı verilmiştir. Ayrıca, 10 Aralık 2020 tarihli yazımızda; “Son zamanlarda valiliklerden alınan geri bildirimlerden; bazı belediyelerin kültürel etkinlikler adı altında ilgisiz kişileri belediye meclisi kararı alarak valilik oluru ile görevlendirdikleri, bu kişilerin yurt dışına çıkmaları halinde ülkemize geri dönmeyerek iltica talebinde bulunacakları yönünde bilgiler elde edildiğine vurgu yapılarak yurt dışı görevlendirmelerde suiistimallerin önlenmesi amacıyla valiliklerce gerekli hassasiyetin gösterilmesi için talimat verilmiştir. Gelinen aşamada birçok yerel yönetim tarafından bu konuda gerekli hassasiyet gösterilerek, kendilerine yapılan talepler reddedilmiş, şüpheli bazı talepler ise nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerince önlenebilmiştir. Aynı şekilde, bu konudaki kötü niyetli bazı girişimler Emniyet Birimlerimizin çalışmalarıyla da engellenmiş ve konu adli makamlara intikal ettirilmiştir. Ankara Emniyet Müdürlüğümüzce, “kültür turu” gerekçesiyle yurt dışına insan çıkarılmasını sağlayanlara yönelik olarak 4 Mart 2020 tarihinde gerçekleştirilen operasyon buna örnektir. Malatya İli Yeşilyurt Belediyesi olayı özelinde konu değerlendirildiğinde; Belediye ile bir dernek arasında düzenlenen protokol uyarınca, çevre duyarlılığını geliştirme konulu proje kapsamında, hizmet damgalı pasaport alarak yurt dışına giden bazı kişilerin yurda dönmediğine dair iddialar, Malatya Valiliğince Bakanlığımıza intikal ettirilmiştir. Bakanlığımızın 12 Mart 2021 tarihli onayı ile Mülkiye Müfettişi görevlendirilerek, soruşturma başlatılmıştır. Elde edilen bilgi ve bulgularda; Yeşilyurt Belediyesi görevlilerinin, işbirliği projeleriyle ilgili meclis kararı alınması, pasaport alacak kişilerin belirlenmesi, pasaport başvurularının alınması ve ilgili makamlara iletilmesi; Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün, söz konusu Belediyenin talebinin alınıp incelemesi ve Nüfus Müdürlüğüne iletilmesi; Nüfus Müdürlüğünün hizmet pasaportlarının hazırlanmasında; vali yardımcısının ise vali uhdesinde olan onay işlemini kendisinin gerçekleştirmesi sebebiyle sorumluluklarının bulunduğu değerlendirilmiştir. Bu sorumluluklar çerçevesinde başlatılan soruşturma tüm yönleriyle devam etmektedir. Soruşturmada bu aşamada sorumlulukları bulunduğu değerlendirilen ilgili Vali Yardımcısı ile Nüfus ve Vatandaşlık İl Müdürü, Bakanlığımızca; 2 kamu görevlisi de valiliklerince olmak üzere; 4 personel görevden uzaklaştırılmıştır. Soruşturma sonucunda; İçişleri Bakanı tarafından Belediye Başkanı ve diğer belediye görevlileri hakkında, İl Valisi tarafından da Vali Yardımcısı ve diğer kamu görevlileri hakkında 4483 sayılı Kanun uyarınca karar verilecektir. Ayrıca Devlet Memuru olan görevliler hakkında disiplin yönünden de işlem tesis edilmektedir. Ayrıca son günlerde benzer şekilde gündeme gelen diğer yerel yönetimler hakkında da inceleme ve soruşturma çalışmalarımız devam etmekte olup, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 16 Nisan 2021 tarihli yazısıyla suistimallerin önlenmesi amacıyla tedbirleri arttırıcı yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, mahalli idarelerce yurtdışına görevlendirilen kamu personeli olmayan kişilere hizmet damgalı pasaport düzenlenmesi uygulaması geçici olarak durdurulmuştur.”
Dünden itibaren sosyal medya kanallarında mesnetsiz bir şekilde ima edilen Gaziantep’ten yurtdışına gri pasaport olarak da adlandırılan Hizmet Pasaportu ile insan gönderildiği iddiası ile ilgili açıklama yapılması uygun görülmüştür. İçişleri Bakanlığımızın da soruşturduğunu bildiğimiz Hizmet Pasaportu kullanılarak yurt dışına insan gönderilmesi iddialarına adı karışan şahıs bir YouTube kanalında Gaziantep’te de bu yasa dışı işin yapıldığını ima eden, ancak herhangi bir somut bilgiye dayanmayan ifadeler kullanmıştır. İddialarıyla ilgili bir ayrıntı vermemiş, sadece bu yasadışı olayın Gaziantep’te de yaşandığına dair içi boş imalarda bulunmuştur. Başkanımız Fatma Şahin hemen Gaziantep Büyükşehir Belediyesi bünyesinde, geçtiğimiz yıllarda bu şekilde Hizmet Pasaportu ile yurtdışına gidip dönüş yapmayan kişi/kişilerin olup olmadığının araştırılmasını istemiştir. Yapılan araştırma neticesinde görülmüştür ki geçtiğimiz yıl zaten pandemi nedeniyle tüm yurt dışı çalışma ziyaretlerinin iptal edildiği Gaziantep Büyükşehir Belediyesi bünyesinde daha önceki yıllarda da görevli olarak gidip de dönmeyen kimse olmamıştır. Adı bu yasadışı olayda organizatör olarak geçen bir şahsın hiçbir somut veriye dayanmayan, en iyi ihtimalle kulaktan dolma ya da uydurma bilgilerle Gaziantep’i ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ni bu işe karıştırmasına kamuoyu, ulusal ve yerel basın kuruluşları itibar etmemelidir.
İçişleri Bakanlığı, belediyeler aracılığıyla kamu görevlisi olmayan kişilerin, hizmet damgalı pasaport (gri pasaport) sağlanarak yurt dışına çıkmalarına yönelik başlatılan soruşturmanın genişletildiğini duyurdu. Bakanlığın açıklamasında "Bu kapsamda, Balıkesir Gömeç, Adıyaman Gölbaşı, Burdur Yeşilova, Yozgat Yerköy, Şanlıurfa Suruç, Ordu Korgan belediyelerince 'dans (folklor) gösterisi', 'kültür turu', 'gençlik programları' adı altında sivil toplum kuruluşları ile işbirliği protokolü düzenlenerek, yurt dışına kişiler gönderildiği tespit edilmiştir" dendi. Söz konusu olaylarla ilgili bakanlık tarafından mülkiye müfettişi görevlendirilerek soruşturma başlatıldığı ifade eden açıklamada, şunlar kaydedildi: "Bakanlığımızca, belediyelere imkan sağlayan mevzuatın suistimalinin önlenmesi amacıyla tedbirleri arttırıcı yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, mahalli idarelerce yurtdışına görevlendirilen kamu personeli olmayan kişilere hizmet damgalı pasaport düzenlenmesi uygulaması geçici olarak durdurulmuştu."
Tekirdağ’da kendilerini devlet görevlisi olarak gösterip 6 bin Euro karşılığında yurt dışına kaçıran şüphelilere yönelik düzenlenen operasyonda yakalanan 6 kişiden 2'si tutuklandı. Cumhuriyet Başsavcılığı koordinesinde jandarma ekiplerinin düzenlediği operasyonda, S.B., S.G., A.Y., Ü.B., S.V. ve S.G. isimli şahıslar yakalanarak gözaltına alınırken, 1 şahıs kaçtı. Kaçan şahsı yakalamak için operasyon başlatıldı. Şahısların işlemlerinin tamamlanmasının ardından adliyeye sevk edildi. Mahkemeye çıkarılan S.V. ve S.G. isimli şahıslar tutuklanarak Tekirdağ Ceza İnfaz Kurumu'na sevk edilirken, diğerleri de tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
İstanbul'da 25 Nisan'da Türk pasaportunu aşağılayıcı nitelikte video çekerek, 'Tiktok' isimli sosyal medya hesaplarından paylaştıkları iddia edilen 23 yaşındaki K.Y.Ö. ve N.Y. hakkında, "Devletin egemenlik alametlerini alenen aşağılama" suçundan soruşturma başlatılmıştı. Soruşturma kapsamında gözaltına alınan şüpheliler, emniyetteki işlemlerinin ardından Kartal'daki Anadolu Adalet Sarayı'na getirildi. Savcılık sorgusu tamamlanan şüpheliler, adli kontrol istemiyle mahkemeye sevk edildi. "MİZAH AMAÇLI PAYLAŞTIK" Şüpheli K.Y.Ö. mahkemedeki sorgusunda, "Soruşturmaya konu video içeriğini kız arkadaşım N.Y. ile birlikte hazırlayarak paylaştık. Bu paylaşımı korona döneminde yurt dışı seyahati yasak olduğu için mizah amaçlı paylaştık. Kesinlikle Türkiye Cumhuriyeti pasaportunu ve Türk Bayrağını aşağılama, küçümseme, değersizleştirme gibi bir amacımız yoktu. Yapmış olduğumuz video, farklı kişilerce bilgimiz dışında diğer sosyal medya platformlarında sanki Türk pasaportuna, Türk Bayrağı'n hakaret ediyormuşuz gibi paylaşıldı. Bundan dolayı bir infial oluştu. Yanlış anlaşıldığımız için çok pişmanız. Bundan dolayı özür diliyoruz. Hemen bu paylaşımı kaldırdık. Kesinlikle Türkiye Cumhuriyeti pasaportu veya Türk Bayrağı'na yönelik hakaret kastımız yoktur. Vatanını ve milletini seven insanlarız. Suç işleme kastım yoktur" dedi. "VATANINIZ SEVEN İNSANLARIZ" Şüpheli N.Y. ise, paylaşımı korona döneminde yurt dışı seyahat yasağı olduğu için mizah amaçlı paylaştıklarını söyleyerek, "Vatanını ve milletini seven insanlarız" diye konuştu. SERBEST BIRAKILDILAR Anadolu Sulh Ceza Hakimliği'ndeki sorguları tamamlanan şüpheliler K.Y.Ö. ve N.Y., "Devletin egemenlik alametlerini alenen aşağılama" suçundan yurt dışına çıkış yasağı ve imza atma şeklinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Öte yandan, suça konu paylaşım sosyal medyada tepki çekmişti. Görüntülerde, şüpheliler K.Y.Ö. ve N.Y.'nin 'T.C. Pasaportunun en işe yaradığı yerler' açıklamasıyla pasaportu fırın eldiveni, kitap ayracı, bardak altlığı olarak kullandıkları yer alıyor.
ABD Temsilciler Meclisi üyesi Andy Kim'in Afganistan'dan tahliye konusunda yardım talep eden kişilerle paylaştığı bir güncellemeye göre, ABD personeli Kabil'deki ABD Büyükelçiliği'ndeki tüm hassas malzemelerinden kurtulurken bazı Afganların pasaportlarını imha etti. CNN'in haberine göre pasaportların neden imha edildiği belli değil ancak diplomatlar, belgelerin Afganları hedef alabilecek Taliban üyelerinin eline geçmesinin tehlikeli olacağı için böyle bir karar alındığı görüşünde. Pasaport sahibi olmamak, çaresizce ve acilen ülkeden çıkmaya çalışan Afganlar için büyük sorunlar yaratıyor. Parlamenter Tom Malinowski, ABD'nin pasaportları yakılan Afganların kimliklerini doğrulamanın yollarını bulması gerektiğini söyledi. 'HİÇBİR AFGAN HAVAALANINA BELGELERİYLE GİTMEK İSTEMEYECEK' Malinowski, CNN'e verdiği demeçte, "Pasaportsuz insanların kimliklerini, örneğin telefon numaraları gibi başka şekillerde inceleyip anlamamız gerekecek. Çoğu durumda iletişim bilgilerini ve telefon numaralarını biliyoruz ve bu şekilde onları tanımlamamız gerekecek. Havaalanına gitmeye cesaret eden hiçbir Afgan, oraya kimlik belgeleriyle gitmek istemeyecektir" dedi. ABD, Kabil'deki tamamen boşaltılan ABD Büyükelçiliğini korumuyor ancak Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price'a göre bölgenin güvenliği yüksek. ABD Dışişleri Bakanlığı, pasaportların imhasıyla ilgili yorum talebine yanıt vermedi.
