Son Dakika:
Pakistan Başbakanı İmran Han, İslamabad Politika Araştırması Enstitüsü (IPRI) tarafından düzenlenen 'Margala Diyaloğu'nun' açılış konuşmasını gerçekleştirerek, Batılı medya organlarını eleştirdi ve Pakistan'ın Afganistan'daki fedakarlıklarının göz ardı edildiğini belirtti. Han, Batı'da Pakistan'ın Afganistan'da ikili oynamakla suçlandığını ve uluslararası alanda isminin kötülendiğini ifade ederek İslamabad'ın uluslararası toplum tarafından yanlış nedenlerle suçlandığını ifade etti. ABD’nin Afganistan’da hatalar yaptığını ancak bunun yükümlülüğünü Pakistan’ın çektiğini dile getiren Han, Afganistan’daki savaştan en büyük ikinci zararı ülkesinin gördüğünü söyledi. Han, ABD’nin müttefikleri arasında 80 bin kişinin hayatını kaybettiği, milyonlarca insanın yerlerinden olduğu ve 100 milyar doların üzerinde ekonomik kaybın yaşandığı tek ülkenin Pakistan olduğunu vurguladı. Hindistan'ın 'ırkçı hükümetin Keşmir dahil olmak üzere azınlıklara karşı ırkçı politikalar izlediğini' öne süren Han, ancak Batılı ülkelerin Yeni Delhi’yi eleştirmediğini kaydetti.
New York Times (NYT) , ABD Merkez Komutanlığına karşı Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası davası yoluyla 29 Ağustos 2021'de, 7'si çocuk 10 Afgan sivilin drone saldırısıyla "terörist zannedilerek" öldürüldüğü görüntüleri yayınladı. Gazetenin internet sayfasındaki gizlilik yasağı yeni kaldırılan 11 dakikalık görüntüde, ABD'ye ait yardım kuruluşunda çalışan Ahmadi'nin Toyota marka aracının bir yerleşim yerinde evin avlusundan içeri girdiği anların net olarak seçilebildiği görülüyor. Videonun devamında, ABD'ye ait bir Hellfire füzesinin düşmesiyle etrafı saran ateş topu ve hemen öncesinde avluda çocukların duvarın dışındaki sokakta yürüdükleri dikkati çekiyor. Görüntülerde ayrıca, patlamadan hemen önce sedan arabanın yolcu koltuğuna girmek için kapıyı açan bir kişiyle avlu içinde hareket eden başka insanlar da tespit ediliyor. NYT DAHA ÖNCE AHMADİ'YE AİT GÖRÜNTÜLER YAYINLAMIŞTI NYT, Eylül 2021'de ABD'li askeri yetkililerin, patlayıcı taşıdığı iddiasıyla öldürdüğü Afgan vatandaşı Ahmadi'nin, su akmayan evindeki ailesine götürmek üzere beyaz aracının bagajında taşıdığı bidonlara su doldururken kaydedilen görüntülerini yayınlamıştı. Videonun devamında Ahmadi'nin, California merkezli bir yardım ve lobi grubu olan Nutrition and Education Internatinal (NEI) isimli kuruluşta elektrik mühendisi olarak çalıştığı, bazı Afgan mültecilere dağıtılmak üzere gıda paketleri hazırladığı anlaşılmıştı. Ayrıca, ABD'nin iddia ettiğinin aksine, uzmanlar tarafından incelenen video ve fotoğraflarda, vurulan araçta ikinci patlamanın izine rastlanmaması, patlayıcı madde taşınmadığına delil olarak gösterilmişti. ABD, Afganistan topraklarını terk ederken, 29 Ağustos'ta Kabil'de "DEAŞ'ın Afganistan kolu DEAŞ/H unsurlarına ait olduğu ve Kabil'deki havalimanına saldırı düzenleyeceği" iddiasıyla, saatlerce havadan takip edilen bir aracın vurulduğunu duyurmuştu.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, "İyilik Treni Afganistan Yolunda" Afganistan insani yardım treni uğurlama törenine konuştu. Bakan Soylu, "Kim ne derse desin oradaki kardeşlerimizi yalnız bırakmayacağız" dedi.
Başbakan Han, CNN’e verdiği röportajda, bölgesel ve uluslararası gelişmeler, Afganistan’daki son durum ve diğer meseleler hakkında açıklama yaptı. Han, ABD’nin kendi vatandaşlarına insansız hava aracı saldırılarının doğru ve teröristleri hedef aldığını söylediğini anımsatarak, "Köylerde patlayan bombalar nasıl sadece teröristleri hedefler?" dedi. ABD halkının bu şekilde patlayan bombaların yol açtığı yan zararlardan haberi olmadığını belirten Han, Washington yönetiminin insansız hava aracı saldırılarına ilişkin politikasını gözden geçirmesi gerektiğini kaydetti. Han, ABD’nin Afganistan’da teröre karşı savaşının daha çok terörist doğurduğunu söyledi. 80 bin kişi öldü Pakistan’ın Afganistan'da ABD ile iş birliği halinde olduğu gerekçesiyle intikam saldırılarına maruz kaldığını hatırlatan Han, "Tüm ülkede intihar bombaları vardı. Biz 80 bin kişi kaybettik” diye konuştu. Han, Afganistan’daki mevcut durum sebebiyle 40 milyon kişinin dar boğazda olduğuna işaret ederek, ABD halkının Taliban hükümetinden hoşlanmama ile son derece zor şartlarla karşı karşıya kalan Afganları birbirinden ayırt etmesi gerektiğini dile getirdi. 'Taliban'ın alternatifi yok' Afganistan’da bir şeylerin ilerlemesi adına şu an dünya için tek seçeneğin Taliban ile ilişki kurmak olduğunu vurgulayan Han, "Şu anda Taliban’a bir alternatif var mı? Hayır yok" dedi. Han, Taliban’ın gönderilmesi halinde bu durumun Afgan halkı için faydalı olup olmayacağını sorgulayarak, dünyanın Taliban’a sırt dönmesinin ülkede kaosa yol açacağına dikkati çekti. ABD’nin Taliban’ı er veya geç tanıması gerektiğini ifade eden Han, dünyanın Taliban’ı tanımadan önce bazı garantiler istediğine işaret etti. Cammu Keşmir'de yargısız infazlar vurgusu Han, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki duruma da değinerek, ülkesinin Pekin Büyükelçisi'nin bölgeye gittiğini ve rapor ettiklerinin Batı medyasında yer alanlardan farklı olduğunu savundu. Cammu Keşmir’de son 35 yılda yaklaşık 100 bin Keşmirlinin öldüğünü belirten Han, bu bölgede 800 bin Hint askeri olduğunu ve yargısız infazların yaşandığını kaydetti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ordusunun stratejik nükleer gücünü "alarm seviyesine" geçirdiğini açıkladı. Kremlin'de üst düzey savunma yetkilileriyle bir araya gelen Putin, Batı'nın Rusya'ya karşı düşmanca adımlar attığını, "yasa dışı ekonomik yaptırımlar uyguladığını" söyledi. Putin nükleer gücü alarm seviyesine getirme gerekçesi olarak NATO yetkililerinin "agresif açıklamalarını" gösterdi. BBC analizine göre bu adım Putin'in, Batı ülkelerinin Rusya'ya yönelik yaptırımlarına öfkesini ve aynı zamanda ülkesinin NATO tehdidi altında olduğuna dair paranoyasını gösteriyor. Bu açıklama Batı'da da büyük dikkat çekti. Bu tür bir gerginlik tam da NATO askeri planlamacılarının korktuğu şeydi. NATO'nun Ukrayna'ya asker göndermeyeceğini açıklamasının nedeni de buydu. Öte yandan Rusya'nın işgali planlandığı gibi ilerlemiyor. İşgalin dördüncü gününde hâlâ hiçbir büyük Ukrayna kenti Rus kontrolüne geçmedi ve Rusya ağır kayıplar veriyor gibi gözüküyor. Bu durum Moskova'da sabırsızlık ve hayal kırıklığına yol açacak. Belarus sınırındaki görüşmelerden de hem Moskova hem Kiev'i tatmin edecek bir sonuç çıkması zor gözüküyor. Putin Ukrayna'nın tamamen Rus etkisine girmesini istiyor. Zelenskiy ise ülkesinin bağımsızlığını savunuyor. Buradan bir uzlaşma çıkması zor. Bugün Batı'ya verilen nükleer uyarıyı da buna ekleyince, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısının önümüzdeki günlerde yoğunlaşmasına ve sivillerin hayatına, şu ana kadar gösterildiğinden daha da az özen gösterilmesine tanık olabiliriz. PUTİN İÇİN UKRAYNA, AFGANİSTAN'A DÖNÜŞEBİLİR Tarih savaşı başlatmanın bitirmekten çok daha kolay olduğunu gösteren pek çok örnekle dolu. ABD'nin 2001'de Afganistan'ı, 2003'te de Irak'ı işgali kesinlikle bu örneklerden ikisi. Vladimir Putin için ise Ukrayna böyle bir örneğe dönüşebilir. Tüm askeri planlar yalnızca düşmanla ilk temas anına kadar geçerlidir derler. Rusya'nın Ukrayna'daki planları için de bunu söylemek mümkün. Royal United Services Institute düşünce kuruluşundan Avrupa güvenliği uzmanı Ed Arnold, Rusya'nın ilk saldırılarının etkileyici olmadığını ve beklenenden daha yavaş olduğunu söylüyor. Bunun birden fazla nedeni olduğunu düşünüyor. İşgallerde kullanılan askeri doktrinin, genellikle ezici bir güçle düşman ülkeye girmek şeklinde olduğunu belirten Arnold, Rusya'nın Ukrayna etrafındaki 150-190 bin askerinin tamamını henüz kullanmadığına dikkat çekiyor. İLK İŞGAL YARI GÜÇLE BAŞLATILDI Bunun nedeni, Rusya'nın geri kalan birlikleri işgalin ilerleyen safhaları için saklaması olabilir. Orduların planlarını gözden geçirirken bir miktar gücü yedekte tutması normal bir yaklaşım. Batılı yetkililer, ilk işgalin sınırdaki güçlerin yarısıyla başlatıldığını tahmin ediyor. Saldırıların birden fazla cepheden başlatılması da işleri daha karmaşık hale getirdi. Rusya beklendiği kadar hava saldırısı ve top atışı da yapmadı. Arnold "Burada en önemli nokta, Rusya'nın beklemediğini tahmin ettiğim güçlü bir Ukrayna direnişiydi" diyor. Öte yandan Rus generallerin karşılaşılan aksaklıkların üstesinden gelebileceğini düşünüyor. İngiltere ordusunda üst düzey komutanlık yapmış Sir Richard Barrons ise Rusya'nın askeri hedeflerini kısa bir süre içinde gerçekleştirebileceği görüşünde. Barrons Rus saldırısının ilk hedeflerinin Ukrayna ordusunu dağıtmak, merkezi hükümeti devirmek ve Ukrayna'nın bir kısmını ilhak etmek olduğunu söylüyor. Rusya bu hedeflerin bir kısmı için ilerleme kaydetmiş görünüyor. Ukrayna'nın güneyinde işgali genişleten Rus birlikleri, 2014'te işgal ettikleri Kırım ile Rusya arasında bir kara bağlantısı sağladı. Arnold bunun "küçük bir hedef" olduğunu belirtiyor. Ukrayna'nın en deneyimli askerlerinin bir kısmı yıllardır Donetsk ve Luhansk'taki cephelerde yer alıyor. Bugüne kadar Rusya'nın bu bölgelerden ilerleme girişimlerini cesurca püskürttüler. Fakat etrafları kuşatılırsa buna devam etmekte zorlanacaklardır. Ukrayna ordusunun büyük bir kısmının çatışma içinde olması, onları başka yerlere sevk etmeyi de zorlaştırıyor. Rusya Kiev'e doğru ciddi bir şekilde ilerledi. Ciddi bir direniş merkezi olan başkentin ele geçirilmesi ana hedeflerden biri. Vladimir Putin, Volodimir Zelenskiy'in demokratik bir şekilde başa gelmiş iktidarını kendi rejimiyle değiştirmek istiyor. Ed Arnold "Kiev ele geçirilmezse Rusya başarılı sayılamaz" diyor. Burada esas soru, bunun ne kadar kolay olacağı. Rus birlikleri kenti kuşatmaya çalışıyor gibi gözüküyor. Fakat ne kadar ilerlerlerse karşılarındaki direnç de o kadar artıyor. Kent savaşları genellikle savunan tarafa büyük bir avantaj sunar. Saldırganlar sokak sokak ilerlemekte zorlanır, binalar birer savunma mevzisi haline gelir. Siviller hem direnişin parçası hem de hedef olurlar. Kent savaşları en zor ve kanlı savaşlardır ve daha fazla askeri güç gerektirir. Dinyeper Nehri Ukrayna'nın doğusu ile batısı arasında doğal bir bariyer oluşturuyor. Ed Arnold Rus birliklerinin bu nehrin batısına geçmemeyi tercih edebileceğini söylüyor. Kiev ve ülkenin doğusunu işgal ederlerse, nehrin batısına ilerlemenin getirisinin düşük olacağını ekliyor. Vladimir Putin başkent işgal edilip Ukrayna ordusu yenildikten sonra direnişin sonlanacağını umuyor olabilir. Fakat 190 bin askerlik bir ordu bir işgal için yeterli olsa da, askeri uzmanlar bu sayının Avrupa'nın en büyük ikinci ülkesini işgal altında tutmak için yeterli olup olmadığı konusunda şüpheli. Irak'ta İngiltere ordusunun komutanlığını yapmış olan General Barrons, "Putin 150 bin kişilik bir orduyla Ukrayna'nın tamamını işgal altında tutmayı umuyorsa, bu ancak halkın rızasıyla mümkün olabilir" diyor. Ukrayna'nın doğusunda Rusya yanlıları olsa da Rusya'nın atayacağı bir hükümet 40 milyondan fazla olan nüfusun rızasını almakta zorlanacaktır. General Barrons Rusya'nın Ukrayna ordusunu yenecek gücü olduğunu fakat Ukrayna ordusunun yenilmesinin ardından ciddi bir sivil direnişin devam edeceğini düşünüyor, "Putin'in bütün Ukrayna'yı kontrol edebileceğini düşünmesi büyük bir hesap hatası olabilir" diyor.
Van İl Emniyet Müdürlüğü ekiplerince "göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti" ile mücadele kapsamında yürütülen çalışmalar aralıksız devam ediyor. Göçmen Kaçakçılığı ile Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğü ile özel harekat polisleri, ihbar üzerine Hafiziye Mahallesi'ndeki tek katlı eve operasyon düzenledi. Evde yapılan aramada yurda yasa dışı yollardan girdikleri belirlenen 50 Afganistan uyruklu yakalandı. Düzensiz göçmenler, Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğüne götürüldü. Organizatör olduğu iddiasıyla 2 kişi gözaltına alındı.
Ülke genelinde farklı tarihlerde yakalanan ve Göç İdaresi müdürlüklerine bağlı geri gönderme merkezlerinde geçici süreyle kalan düzensiz göçmenlerin ülkelerine gönderilmeleri için çalışmalar devam ediyor. Bu kapsamda, Malatya Geçici Geri Gönderme Merkezinden yoğun güvenlik önlemi altında otobüslere bindirilen 227 Afganistanlı, jandarma ve polis eşliğinde havalimanında kontrolden geçirildi. Burada İl Göç İdaresi ekiplerince şahsi eşyaları teslim edilen ve seyahat işlemleri tamamlanan düzensiz göçmenler, jandarma ve polis ekiplerinin oluşturduğu güvenlik koridorundan geçerek Afganistan Hava Yollarına ait uçağa alındı. Uçağın başkent Kabil'e iniş yapacağı belirtildi. Malatya Havalimanında önceki gün başlayan charter seferleri kapsamında şu ana kadar 681 düzensiz göçmen Afganistan'a gönderildi.
Aydın'da yakalanan Pakistan uyruklu 21, İstanbul'da yakalanan Afganistan uyruklu 120, Kocaeli'nde yakalanan Afganistan uyruklu 50 ve Bursa'da yakalanan Afganistan uyruklu 22 olmak üzere 213 düzensiz göçmen, İstanbul Havalimanı'ndan ülkelerine sınır dışı edildi. Gazeteciler, her gün peyderpey ülkelerine gönderilen Afganistan uyruklu düzensiz göçmen İstanbul Havalimanı'nda görüntüledi. Polis ve jandarma ekiplerince güvenlik noktasından geçirilen düzensiz göçmen, ülkelerine gönderilmek üzere uçağa bindirildi. İstanbul İl Göç İdaresi rakamları paylaştı İstanbul İl Göç İdaresi Müdürlüğünden yapılan açıklamada, kentte 2021 yılında 71 bin 959 sığınmacı hakkında işlem yapıldığı belirtildi. Bu yıl 1 Ocak-6 Mayıs arasında 27 bin 296 sığınmacı hakkında işlem yapıldığı kaydedilen açıklamada, "Bu yabancılardan 8 bin 964'ü doğrudan İstanbul'dan ülkelerine sınır dışı edilirken, 14 bin 169 yabancı ise sınır dışı işlemlerinin yürütülmesi amacıyla diğer illerimizdeki geri gönderme merkezlerine sevk edilmiştir" ifadeleri kullanıldı. Düzensiz göçmenlerin sınır dışı işlemlerinin hem charter uçuşlarıyla hem de tarifeli uçuşlarla gerçekleştirilmeye devam edildiği aktarılan açıklamada, bugün 192 Afganistan uyruklu, 21 de Pakistan uyruklu olmak üzere 213 düzensiz göçmen İstanbul Havalimanı'ndan sınır dışı edildiği vurgulandı.
