Son Dakika:
Bayram namazını Hala Sultan Camii'nde kılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Gazetecilerin sorularını yanıtladı. 'Şimdi yeni bir dönem var' diyerek Afganistan ile ilgili konuşan Erdoğan, "Şartlarımız sağlanabilirse Türkiye olarak Kabil Havaalanı'nın işletimini ele almayı düşünüyoruz." dedi. Azerbaycan'ın KKTC'yi tanıması yönünde gelen soruya da yanıt veren Erdoğan "Bu konuda tereddüt edecek hiçbir şey yok. Bunları İlham Aliyev kardeşim ile de sürekli görüşüyoruz" diye konuştu. Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları şöyle: "Öncelikle Kurban Bayramınızı tebrik ediyorum. Kuzey Kıbrıs'ın kurtuluş mücadelesinin 47'inci yıldönümünü aynı zamanda kutlayacağız. İki bayramı bir arada kutlama fırsatı buluyoruz. Bununla birlikte de biliyorsunuz toplu açılışlarımız var. Bununla birlikte de Kuzey Kıbrısımıza ciddi bir canlılık getirme fırsatını bulacağız. Sorunsuz bir dönem, sorunsuz bir zaman insanlığın yaşamı boyunca olmamıştır. Ve olmayacaktır. Bunu bir defa böyle bilmemiz lazım. Tabi bu sorunlar karşısında çözümlerimiz ne olacak? Nasıl çözümler üreteceğiz? Dikkat edilirse egemen güçler, emperyalist güçler Afganistan'da ilk defa böyle bir sorun üretmiyor. Bundan önce de yine Afganistan'da nice sorunlar yaşadık. Ve Afgan halkı dirayetiyle bu emperyal güçlere karşı mücadelesini verdi. Ve bu mücadeleden de zaferle çıktı. Daha sonra tekrar bu emperyal güçler malum Afganistan'a girdiler, 20 yılı aşkın zamandır oradalar. Biz de bu bütün emperyal güçler karşısında Afgan kardeşlerimizin yanında yer aldık. Orada onlarla beraber öncelikli olarak da Kabil Havaalanı'nın korunmasını, bunun yanında insani noktada Afgan halkına her türlü desteği verme mücadelemizi sürdürdük. KABİL HAVAALANI'NIN GÜVENLİĞİ Şimdi yeni bir dönem var. Üç ana otorite burada görülüyor. NATO, Amerika ve bunun yanında da Türkiye. Ve bizden şu anda Amerika çekilme kararını verdi ama Kabil HAvaalanı'nın bizim tarafımızdan zaten 20 yıldır işletiliyor, bundan sonra da işletilmesini istediler. Biz şu anda buna olumlu bakıyoruz. Ama olumlu bakarken tabi Amerika'ya bizim bazı şartlarımız var. Bir, diplomasi noktasında Amerika bizim yanımızda yer alacak. İki, lojistik noktasında imkanlarını bizim için seferber edecek. Hangi gücü varsa bunları Türkiye'ye devredecek. Bir diğeri de tabi burada bu süreç içerisinde çok ciddi mali noktada, idari noktada sıkıntılar olacak. Bu konuda da gerekli desteği Türkiye'ye verecek. Eğer bunlar sağlanabilirse biz Kabil Havaalanı'nın işletimini ele almayı düşünüyoruz. Taliban'ın bazı rahatsızlıkları söz konusu. Taliban ile de bu süreci görüşmek suretiyle, nasıl ki Amerika ile bazı görüşmeleri Taliban yaptıysa, herhalde Taliban Türkiye ile bu görüşmeleri rahatça yapması lazım. Doha'dan oraya akan bir süreç var. Bu süreci iyi değerlendireceğimizi düşünüyorum." KKTC CUMHURBAŞKANI TATAR: "BİR MİLLET, ÜÇ DEVLET, İŞ ORAYA DOĞRU GİDİYOR DİYE DÜŞÜNÜYORUM" Basın mensuplarının, Azerbaycan KKTC ilişkilerine ilişkin sorusu üzerine KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, şunları söyledi: "Azerbaycan bizim kardeş ülkemiz çünkü netice itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti ile olan ilişkileri bizim kardeşlik bağlarımız... Biz heyetle de görüştük, onlardan da aynı şekilde çok büyük sıcak ilgi ve alaka gördük. Onların kalbinde ve gönlünde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'yle ilişkilerini geliştirmek var. Esas itibarıyla böyle önemli bir heyetin milletvekillerinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin böyle önemli bir gününde, hem Kurban Bayramı'mız hem de 47'nci yılında Barış ve Özgürlük Bayramı'mız, böyle bir kutlu günde bizlerle beraber olmaları esas itibarıyla dünyaya verilen bir mesajdır diye değerlendiriyorum. Zaman içerisinde inşallah ilişkilerimiz daha da gelişecektir." KKTC'de binlerce Azerbaycanlının bulunduğunu hatırlatan Tatar, "Zaten aramızda önemli ve köklü bağlar vardır. Dolayısıyla benim gönlümde, kendilerine de söyledim, biz aynı milletin soyundan gelmekteyiz, dolayısıyla şöyle, 'bir millet, üç devlet', iş oraya doğru gidiyor diye düşünüyorum." ifadelerini kullandı. - NOTLAR Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş kıldırdığı bayram namazının ardından cami içinde vatandaşlarla bayramlaşan Erdoğan, burada yaptığı konuşmada şunları kaydetti: "Rabb'im tekrarını nasip etsin inşallah. Alemi İslam'ın ittihadına, intibahına vesile kılsın. İnşallah bu güzel Kıbrıs'ımızda 47 yıl önce yaşadığımızı bizlere bir daha yaşatmasın. Bundan sonraki süreçte güzel Kıbrıs'ımızın çok daha güzel, çok daha kalkınmış güçlü bir Kıbrıs olarak yoluna devamını bizlere nasip etsin. Artık güney-kuzey böyle bir derdin içinde olmayacağız. Bundan sonra Kıbrıs Türkü çok daha güçlü bir şekilde inşallah yoluna devam edecektir." TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, kuvvet komutanları, BBP Genel Başkanı Mustafa Destici ve Saadet Partisi Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Oğuzhan Asiltürk, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da bayram namazını Hala Sultan Camisi'nde kıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şu şekilde: Pakistanlı kardeşlerimizi bu ülkeye ihraç edilen 4 MİLGEM korvetinin ilkinin denize indirilmesi münasebetiyle kendilerini ülkemizde ağırlamaktan memnuniyet duyuyorum. Pakistan 14 Ağustos 1947'den beri merhum Muhammet Ali Cinnah'ın işaret ettiği şekilde birlik inanç disiplinle yoluna devam ediyor. Türkiye ve Pakistan arasındaki kardeşlik bağlarının kökleri tarihin derin geçmişine kadar uzanıyor. İlişkilerimizi her alanda ileriye götürmek için çalışmalarımızı kesintisiz sürdürüyoruz. Salgın döneminde sergiledikleri samimi işbirliği ile dost ve kardeş ülke olmanın ne demek olduğunu bir kez daha göstermişlerdir. Savunma sanayii alanında son dönemde gerçekleştirdiğimiz somut işbirliği projelerinden de ayrıca bahtiyarlık duyuyoruz. Bugün ilk gemisinin açılışını yapmakta olduğumuz MİLGEM korveti yanında ortak projelerimiz bulunuyor. Pakistan'la aramızdaki güçlü siyasi ilişkilerimizin ve savunma sanayiimizdeki ilişkilerin ticari ilişkilerimize de yansımasını istiyoruz. Bu konuda yol haritasını Pakistan ile Şubat 2020'de İslamabad'da imzaladık. "AFGANİSTAN'IN BİR AN ÖNCE İSTİKRARA KAVUŞTURULMASI İÇİN HER TÜRLÜ ÇABAYI GÖSTERECEĞİZ" Son dönemde çatışmaların yoğunlaştığı Afganistan'a barış ve istikrarın gelmesi konusunda da Pakistan'a hayati görevler düşüyor. Türkiye olarak İran üzerinden gerçekleşen yoğunlaşan bir Afgan göçmen dalgası ile karşı karşıyayız. En başta Afganistan'ın bir an önce istikrara kavuşturulması için her türlü çabayı göstermeye devam edeceğiz. Giderek artan istikrarsızlığın Afganistan'dan yeni bir göç dalgasını tetiklemesi yönündeki endişeleri ancak bu şekilde ortadan kaldırabiliriz. Pakistan donanması için MİLGEM sınıfı 4 korvet inşa edilecek. Bunların ikisi ülkemizde ikisi ise Pakistan'da üretilecek. Korvetlerde kullanılacak ilave teknoloji ve teçhizatlar da ülkemiz savunma sanayii ürünleri arasından seçilecek. Sözleşmesi yaklaşık 3 yıl önce imzalanan bu projede 2025'e kadar tüm korvetlerin teslimatı tamamlanacak. Pakistan'ın her kazanımını kendi kazanımımız olarak görüyoruz. Bugün ayrıca Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın ihtiyacı için yapılması planlanan 10 adet açık deniz karakol gemisi projesinin de sac kesim işlemini yapıyoruz. Böylece Türkiye hava ve kara unsurlarının yanında denizde de gücünü sürekli artırmaktadır. Bu noktaya kolay gelmedik. İstiklal Harbimizden 1974'e kadar olan bu dönemi bir kenara bırakıyorum. Son 47 yılda yaşadığımız hadiselerin her biri bizi böyle güçlü bir yapıya sahip olmaya mecbur bırakmıştır. Terörle mücadeleden sınır ötesi harekatlarımıza kadar attığımız her adımda maruz kaldığımız açık gizli ambargoları biz biliyoruz. Bunlar bizi yıldıramadı. Sonuçta savunma sanayiindeki dışa bağımlılığımızı yüzde 80'lerden yüzde 20'lerin altına çektiğimiz bir döneme geldik. "TÜRKİYE SAVUNMA SANAYİİ ALANINDA DÜNYANIN EN ÜST LİGİNE ÇIKACAK" Ülkemizde kötü komşu insanı hacet sahibi eder diye söz vardır. Batılılar bize vermedikleri her savunma sanayi ürünü ile kendi tasarım ve üretim sürecimizi başlatmamızı sağlamışlardır sağ olsunlar. Türkiye'yi köşeye sıkıştırmak için uyguladıkları sinsi politikaların bizi bugün getirdiği yer sebebiyle aslında kendilerine teşekkür ediyorum. Halen yürütmekte olduğumuz ve 4-5 yıl içinde neticelenecek projeler devreye girdiğinde Türkiye savunma sanayii alanında dünyanın en üst ligine çıkmış olacaktır. 2023'te milletimize vereceğimiz en büyük armağanın işte bu olduğuna inanıyoruz. Türkiye büyüdükçe ve güçlendikçe elde edeceği imkanların her birini dostlarıyla kardeşleriyle bölüşmekten memnuniyet duyan bir ülkedir. TAZİYE MESAJI Sizlere veda etmeden önce dün Kahramanmaraş'ta hayatını kaybeden Rus ve Türk mürettebat için taziyelerimi sunuyorum. Kastamonu, Sinop ve Bartın'da sel felaketinde hayatını kaybeden kardeşlerimiz için taziyelerimizi sunuyoruz.
Amerikan ABC kanalına konuşan Başkan Joe Biden, Afganistan'dan ayrılma kararını, tahliye sürecinde ortaya çıkan durumu ve son gelişmeleri değerlendirdi. Afganistan'dan ayrılma kararının doğru olduğunu ve kararının arkasında olduğunu vurgulayan Biden, bu kararı almalarının gerekçelerini anlattı. "Afganistan'dan ayrılma sürecinin daha iyi yönetilebileceğine inanmıyor musunuz?" şeklindeki soruya yanıt veren Biden, "Sanmıyorum. Bu süreç, ardından kaosun ortaya çıkmadığı bir şekilde ele alınabilirdi, bunun bir yolu olduğu fikri var ama bunun nasıl olacağını bilmiyorum." şeklinde konuştu. Biden ayrıca, söz konusu kararı alırken "kaos olabilir" durumunu da karar alma sürecinde değerlendirdiklerini belirtti. Amerikalıların ülkeden ayrılmasına izin verip vermeyeceği konusunda Taliban'ın ne yapacağından emin olmadıklarını anlatan Biden, "Peki şu an ne yapıyorlar, iş birliği yapıyorlar. Amerikan vatandaşlarının ayrılmasına izin veriyorlar." dedi. Kabil Hamid Karzai Havalimanı'nda ortaya çıkan kaos görüntüleriyle ilgili fikri sorulan Biden, "Bir an önce kontrolü sağlamalıyız ve hızlı hareket etmeliyiz diye düşündüm. Ve öyle de yaptık." şeklinde konuştu. Afganistan'ı terk eden eski Cumhurbaşkanı Eşref Gani ile Taliban'a karşı herhangi bir savunma yapmayan Afgan güvenlik güçlerine atıf yapan Biden, tam da bu sebeplerle ülkeden ayrılmalarının çok doğru bir karar olduğunu söyledi. "Basit bir karar verebilirdim. Eğer kalıyoruz deseydim o zaman çok daha fazla askeri oraya göndermeye hazırlanmamız gerekirdi." ifadesini kullanan Biden, verdiği kararlarla çok sayıda Amerikan askerinin Afganistan'da ölmesini engellediğini belirtti. Amerikalıların tahliyesi sona erene kadar ABD askerleri kalacak Biden, Afganistan'dan ayrılmak isteyen tüm Amerikalıların tahliye sürecinin 31 Ağustos'tan sonraya sarkması durumunda ne yapacaklarının sorulması üzerine, gerekirse bazı ABD askerlerinin kalacağını söyledi. "Afganistan'da 10 ila 15 bin Amerikalı var, doğru mu? Ülkeden ayrılmak isteyen tüm Amerikalılar tahliye edilene kadar askerlerin orada kalacağı konusunda taahhüt veriyor musunuz?" sorusuna Biden, "Evet." şeklinde cevap verdi. Biden, bunun, 31 Ağustos'tan sonra da Afganistan'da kalacakları anlamına gelmediğini vurgularken, halen tahliye edilmesi gereken Amerikalıların olması durumunda 31 Ağustos'ta ne kadar ve ne şekilde askerin kalacağı konusuna bakacaklarını ancak kalan vatandaşlarını çıkaracaklarını belirtti. Taliban’ın ülkeye hakim olma süreci ABD ile Taliban arasında Şubat 2020'de varılan barış anlaşması çerçevesinde bu yıl uluslararası güçlerin Afganistan'dan geri çekilme süreci başladı. Anlaşma yabancı güçlere saldırılmamasını öngörürken Taliban'ın Afgan güvenlik güçlerine yönelik eylemlerine dair hüküm getirmedi. Afgan hükümetiyle Doha'daki müzakereleri devam ettiren Taliban, eş zamanlı şekilde, hazirandan bu yana şiddetli saldırılarla Afganistan'da birçok ilçeye, son bir ayda da vilayet merkezlerine hızla hakim oldu. Başkent Kabil çevresini kuşatan Taliban, 15 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin ülkeyi terk etmesinin ardından kenti çatışmasız şekilde kontrolüne aldı.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Afganistan'dan ayrılmak isteyen tüm Amerikalıların tahliyesi için 31 Ağustos'a kadar yeterli vakitlerinin olduğunu düşündüklerini açıkladı. Sullivan, Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki'nin düzenlediği günlük basın toplantısına katılarak Afganistan'daki durum konusunda değerlendirmelerde bulundu. Afganistan'dan 14 Ağustos'tan bugüne kadar 37 binden fazla kişiyi tahliye ettiklerinin altını çizen Sullivan, Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nda tahliyeler sırasında ortaya çıkan karelere ilişkin, "Afganistan'dan tahliye sürecinde acı ve umutsuzluk verici görüntüler ortaya çıktı ancak iç savaşın ortasındaki bir başkentten yapılan hiçbir tahliye bu görüntüler olmadan yapılamazdı." dedi. "BAŞARILI BİR OPERASYON YÜRÜTTÜĞÜMÜZE İNANIYORUZ" Sullivan, Afganistan'daki amaçlarının, kendilerine yardım eden olabildiğince çok Afgan'ı ve ülkeden çıkmak isteyen Amerikan vatandaşını tahliye etmek olduğunu vurgulayarak "Biz başarılı bir operasyon yürüttüğümüze inanıyoruz." ifadesini kullandı. Taliban'ın, ABD'nin Afganistan'dan ayrılmak için son tarihi olan 31 Ağustos'un uzatılmasına yanaşmadığının anımsatılması üzerine Sullivan, "Bu tarihin uzatılıp uzatılmayacağı günün sonunda Başkan Joe Biden'ın kararı olacaktır. Ancak ben 31 Ağustos'a kadar ayrılmak isteyen tüm Amerikalıları çıkaracak kadar vaktimizin olduğunu düşünüyorum." diye konuştu. Bölgedeki tahliye çalışmalarının tüm hızıyla sürdüğünü belirten Sullivan, hem Taliban ile hem de müttefikleri ile yakın temas içinde olduklarını ve ABD Başkanı Biden'ın yarın G7 ülkeleri ile bu konuyu görüşeceğini dile getirdi. BEYAZ SARAY'DAN AFGANİSTAN İSTİFASI BEKLENMİYOR Sullivan, Afganistan'da El Kaide'nin tekrar alan bulabileceği tartışmalarına ilişkin ise El Kaide'nin şu anda öyle bir gücü olduğunu düşünmediklerini belirtti. Bir gazetecinin "Başkan Biden'ın, Afganistan ile ilgilenen herhangi bir Beyaz Saray yetkilisini görevden alması ya da bu kişilerin istifasını istemesi bekleniyor mu?" sorusu üzerine, "Ben kendisinden öyle bir şey duymadım." yanıtını verdi. Sullivan, Afganistan'daki Amerikan askerlerinin kendi perimeterlerinin dışında operasyon yapıp yapmadığının sorulması üzere, "ABD askerleri kendi perimeterlerinin dışına çıkmıyor ancak perimetreyi biraz genişlettiler." dedi. Bugüne kadar Afganistan'dan tahliye edilenlerin kabaca yüzde 70'inin Afgan, yüzde 30'unun ise Amerikalı olduğunu belirten Sullivan, şimdiye kadar tahliye edilen Amerikalıların sayısı konusunda net bilgi vermekten kaçındı. Öte yandan Sullivan, Afganistan'da Amerikan askerleri ile çalışanlara sunulan "Özel Göçmen Vizesi (SIV)" konusunda eski Başkan Donald Trump yönetiminin Mart 2020'den sonra işlem yapmadığını, dolayısıyla şu anda üzerlerinde ciddi bir yük olduğunu söyledi.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Afganistan'dan tahliye edilen yaklaşık 120 bin kişiden yüzde 77'sinin Özel Göçmen Vizesine başvurmaya hak kazanan Afganlar olduğunu açıkladı. Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Beyaz Saray'da düzenlediği günlük basın toplantısında, Afganistan'daki son gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Afganistan'da hala tahliye edilemeyen kişiler için girişimlerini sürdürdüklerini belirten Psaki, "Tahliye edilenlerden yüzde 77'si, Özel Göçmen Vizesi (SIV) almaya hak kazanan Afganlardı" ifadesini kullandı. KABİL HAVALİMANI İÇİN TÜRKİYE VE KATAR VURGUSU Psaki, çok konuşmamış olsalar da Afganistan'daki tahliyelerde uçaklardan başka yollara da başvurduklarına işaret ederek, bazı durumlarda helikopterlerle insan taşıdıklarını ancak güvenlik gerekçesiyle bunları açıklamadıklarını söyledi. Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nın tahliyeler için tekrar işletmeye açılması yönünde çalışmalarını sürdürdüklerinin altını çizen Psaki, "Havalimanının tekrar faaliyete geçmesi için çalışıyoruz, havalimanının sivil kısmının açılması için Türk ve Katarlı ortaklarımız ile çalışıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından çevrimiçi olarak düzenlenen "Afganistan’daki İnsani Durum" konulu Yüksek Düzeyli Bakanlar Toplantısında konuşma yaptı. Toplantının kritik bir zamanda gerçekleştiğini kaydeden Çavuşoğlu, Afganistan'daki geçiş sürecinin tüm etkilerinin izlenmeye devam edileceğini söyledi. Afgan halkına krizin yönetilebilmesi için her türlü desteğin verilmesi gerektiğine vurgu yapan Çavuşoğlu, "Şimdilik insani alan önceliğimiz olmalı. Endişe verici rakamları hepimiz duyduk. Afgan halkının üçte biri açlıkla karşı karşıya, neredeyse yarısının acil insani yardıma ihtiyacı var." dedi. Çavuşoğlu, bu durumun alarm veren ekonomik krize işaret ettiğine de dikkati çekerek, "Türkiye, 1920'lerden beri kız çocuklarının eğitimi, kadınların güçlendirilmesi de dahil olmak üzere Afganistan'ın istikrar ve kalkınma çabalarına destek veriyor. Bugün de Türk Kızılay aracılığıyla insani yardımlara devam ediyoruz. Sahadaki durum iyileştikçe bu desteğimizi de sürdüreceğiz." diye konuştu. Türkiye'nin Kabil Büyükelçiliğinin insani alanda çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Çavuşoğlu, atılacak adımların toplu şekilde atılması gerektiğini söyledi. BM Genel Sekreterinin etkili müdahale çağrısına destek verdiklerini de aktaran Çavuşoğlu, "Bunun ise ön koşulu güvenliktir. İnsani yardım kuruluşları çalışmalarını güven içinde ve ihtiyaç sahibine sorunsuz ulaşacak şekilde yürütebilmelidir. Umarız Afganistan'daki mevcut yönetim de bu konuda üzerine düşen rolü oynar." ifadesini kullandı. Çavuşoğlu, Kabil Hamit Karzai Uluslararası Havalimanının işlemesinin de yardım çalışmaları için hayati olduğuna değinerek, "6 yıldır yaptığımız gibi, bu konuda tecrübemizi ve uzmanlığımızı Katar'la birlikte sunmaya hazırız." dedi. Gerçekçi ve uzun vadeli bir bakış açısına sahip olmak gerektiğine vurgu yapan Çavuşoğlu, "Sürdürülebilir bir çözüm için işleyen devlet kurumları gerekir. Yakın zamanda geçici hükümet açıklandı. Taliban, bunun bir geçiş hükümeti olduğunu belirtti. Toplumun tüm kesimlerini temsil eden, gerçekten kapsayıcı bir yapı kurulmasını umuyoruz." değerlendirmesinde bulundu. Afgan halkına insani yardımın ahlaki bir görev olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, "Ülkelerimiz ile Afganistan arasındaki mesafe bizi yanıltmamalı. Afganistan'daki bir insani ve güvenlik krizi dünyaya doğrudan etki edecektir. Bu yüzden şimdi birlikte hareket etmeliyiz." diye konuştu.
