Son Dakika:
Yeni Türkiye Ekonomi Modeli yabancı ekonomistlerin dikkatini çekiyor. Dünyaca ünlü Uluslararası Finans Enstitüsü Başekonomisti Robin Brooks, gelişmekte olan ülke ekonomilerini değerlendirdi. Sosyal medya hesabından yaptığı grafikli paylaşımda Türkiye ekonomisine ilişkin verileri paylaştı. Türkiye'nin net ihracatının son 2 yılda GSYİH'ye olumlu katkıda bulunduğunun altını çizen Brooks, "Türkiye ekonomisi muazzam bir patlamayı yapabilir" dedi. REKABET GÜCÜNE DİKKAT ÇEKTİ Uluslararası Finans Enstitüsü Baş Ekonomisti Robin Brooks, Türkiye'nin küresel ekonomide başarılı olması ve yüksek ihracat rakamları için, imalat ve turizm sektörlerindeki rekabet gücüne dikkat çekti. Brooks, sosyal medya hesabından paylaştığı grafikle beraber Türkiye ekonomisi üzerine çarpıcı yorumlar yaptı. İşte o paylaşım: https://twitter.com/robinbrooksiif/status/1564957622993813504?s=21&t=jFdJK15fVm9HAExjhMMDcg TÜRKİYE EKONOMİSİ BÜYÜK PATLAMA YAPABİLİR' Brooks paylaşımında, "Grafikte pembe renkli bölümde Türkiye'nin net ihracatı incelendiğinde son 2 yılda büyümeye doğrudan olumlu katkıda bulunduğu görülüyor. Bu durum Türkiye'nin imalat sanayi ve turizm de uluslararası pazarlar için rekabetçi bir yapıya sahip olmasıyla alakalı. Türkiye ekonomisinin büyük patlama yapması için küresel piyasalar için piyasa dostu adım atması yeterli. Ekonomi politikasında heteredoks yaklaşımdan ortodoksiye yönelik küçük bir kayma bile bu büyük patlamayı serbest bırakacaktır" ifadelerine yer verdi.
Türkiye ekonomisinin 2023-2025 dönemi yol haritası resmiyet kazandı. Yeni Orta Vadeli Program (OVP) Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayınlandı. 2023'te yüzde 5 büyüme OVP'de büyümenin 2023'te yüzde 5, 2024 ve 2025'te yüzde 5,5 olması öngörüldü. Programa göre 2022 yılı genelinde cari işlemler açığının GSYH'ya oranının yüzde 5,9, enerji hariç cari işlemler dengesinin ise GSYH'ye oranla yüzde 5 fazla vereceği tahmin ediliyor. İşsizlik hedefi 2025’te 9,6 Bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranının 2023'te yüzde 3,5, program dönemi sonunda ise yüzde 1,5 olarak gerçekleşeceği öngörüldü. Programda, işsizlik oranının bu yıl sonunda yüzde 10,8 olacağına yer verilirken, gelecek yıl hedefi yüzde 10,4, 2024 yılı için yüzde 9,9 ve 2025 için ise yüzde 9,6 olarak tahmin edildi. Kişi başına gelirde hedef 2025'te 12 bin 91 dolar Kişi başina gelirin yıl sonunda 9 bin 485 dolar olması hedefleniyor. Bu rakamın 2023'te 10 bin 71 dolar, 2024'te 10 bin 931 dolar, 2025'te 12 bin 91 dolar olması hedeflendi. 2025 için ihracat hedefi 305 milyar dolar İhracatın, 2022 sonunda 255 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilirken, 2023'te 265 milyar dolar, 2024'te 285 milyar dolar, program sonunda 305 milyar dolar olması hedeflendi. İthalatın, 2022 sonunda 360 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi, 2023'te 345 milyar dolar, 2024'te 363 milyar dolar, 2025'te de 384 milyar dolar olması öngörüldü. Turizim gelirleri Programda turizm geliri hedefi bu yıl için 34 milyar dolar oldu. 2023'te 45 milyar dolar, 2024'te 55 milyar dolar ve 2025'te 62 milyar dolar gelir hedeflendi. Politika ve tedbirler sıralandı Raporda yol haritasının politika ve tedbirleri ise şu şekilde sıralandı: 1. Makroekonomik istikrar ve iş ortamı güçlendirilerek sanayi sektöründe teknoloji yoğun sabit sermaye yatırımları ile doğrudan yabancı yatırımlar özendirilecek, sanayide teknolojik dönüşümü hızlandırmak üzere yatırım teşvik sisteminde dijital dönüşümü odağa alan ve yaygın etki oluşturacak yeni bir çerçeve oluşturulacaktır. 2. Üretim süreçlerinde ithalat bağımlılığını azaltan, teknoloji yoğun ve katma değerli ihracat potansiyeli yüksek, istihdama katkı sağlayacak öncelikli sektörlerde yatırımlar desteklenecektir. 3. Yatırım teşvik sisteminde yenilikçi ve katma değerli üretime odaklanan, küresel değer zincirinde üst kademelere geçişi hedefleyen ve kümelenme öncelikleriyle uyumlu yatırımlara münhasıran destek sağlanacaktır. 4. Yerli ve uluslararası yatırımcılar ile iş birliklerini içerecek sabit sermaye yatırımları desteklenecektir. 5. Yatırımlara ilişkin hukuki süreçlerin hem yatırımcı hem girişimci açısından hızlandırılması sağlanacaktır. 6. Hazine Destekli Kefalet Sisteminin öncelikli sektörlerde rekabetçiliği ve verimliliği artıracak projelerde kullanılmasına ağırlık verilecek ve Kredi Garanti Fonu A.Ş. ile İhracatı Geliştirme A.Ş. aracılığıyla ihracatçı firmaların finansmana erişimi desteklenecektir. 7. Girişimcilik ekosistemini desteklemek için, girişim şirketlerinin yenilikçi iş modelleri ve projeleri ile Ar-Ge faaliyetlerinin finansmana erişimini kolaylaştırıcı Hazine Destekli Kefalet Sistemi kapsamında yeni destek paketleri hayata geçirilecektir. 8. Türkiye Kalkınma Fonu bünyesindeki girişim sermayesi yatırım fonları aracılığıyla katma değerli yerli ve yenilikçi üretim desteklenecektir. 9. Büyük ölçekli yatırımlar, büyüyen KOBİ'ler ve entegre tesisler için başta organize sanayi bölgeleri ve endüstri bölgeleri olmak üzere planlı sanayi alanları oluşturulmasına devam edilerek, ülke yüzölçümü içerisinde toplam planlı sanayi alanlarının oranı artırılacaktır. 10. Türkiye'nin sahip olduğu çeşitli yerli ve yenilenebilir kaynaklar kullanılarak enerji arz güvenliğine destek olacak Ar-Ge çalışmaları ve yatırım projeleri hayata geçirilecektir. 11. Müşteri gereksinimlerini karşılayan Ar-Ge tabanlı çözüm önerilerinin, KOBİ'ler tarafından ticarileşebilir çıktılara dönüştürülmesi kamu ve özel sektör eş finansmanı ile sağlanacaktır. 12. Ar-Ge ekosistemi, salgın hastalıklar, iklim değişikliği ve doğal afetlerle mücadelenin yanı sıra yeşil ve dijital dönüşüm gibi küresel değişim ve dönüşüm alanları ile yeni gelişen teknolojilerden kaynaklanan zorluklarla mücadeleye yönelik her türlü teknoloji tabanlı ihtiyaca hızlı şekilde cevap verebilecek, çok disiplinli çalışmayı kolaylaştıran esnek bir yapıya kavuşturulacaktır. 13. Turcorn adayı ve küresel iddiası yüksek teknoloji girişimleri desteklenecek, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında yükselen ve yıkıcı teknoloji alanlarında ve kritik alanlarda yeni teknoloji ve ürün geliştirmeye yönelik projeler desteklenecektir. 14. Stratejik öneme sahip alanlarda şirket, üniversite, araştırma altyapısı ve kamu Ar-Ge merkezlerinin bir araya geldiği ve "birlikte başarma" yaklaşımını esas alan büyük ölçekli platform ve ağ destekleri ile teknoloji ve ürün geliştirme süreçleri teşvik edilecek, patentli teknolojilerin sanayiye aktarılması sağlanacaktır. 15. Üniversiteler bünyesindeki merkezi ve tematik araştırma altyapılarının sanayi ile işbirliğini artıracak destekler hayata geçirilecektir. 16. Sürdürülebilir kalkınmayı destekleyecek şekilde sosyal ve beşeri bilimlerde araştırma ve geliştirme faaliyetleri desteklenecektir. 17. Teknolojik dönüşümü destekleyecek, refahın artırılmasına katkı sağlayacak yatırımların ekonomiye kazandırılmasına yönelik olarak pandemi sonrası dönemde yeniden şekillenen ticaret rotalarında Türkiye'nin avantajlı yönlerini ve önemli merkezlere olan yakınlığını ortaya koyan bir tanıtım raporu hazırlanacak ve bu çerçevede etkinlikler düzenlenecektir. 18. Güvenli kentleşmenin sağlanmasını teminen afetlere hazır, çevre ve iklim dostu, enerji verimliliği yüksek, kültürel değerlerini koruyan, yatay mimariyi esas alan kentsel dönüşüm çalışmaları hızlandırılacaktır.
De Croo, Belçika'nın VRT televizyon kanalında son dönemde hızla artan enerji fiyatlarına ilişkin açıklamalarda bulundu. İlk önceliklerinin fiyatlardaki artış olduğunu belirten De Croo, bu durumun sürdürülebilir olmadığını ve daha önce konuyu AB Liderler Zirvesi'nde gündeme getirdiğini anımsattı. De Croo, enerji krizine Avrupa'nın müdahale etmesi gerektiğine işaret ederek, AB Komisyonu'nun bu konuda yavaş adım atmasını eleştirdi. Enerji faturaları nedeniyle şirketlerin iflas etmesine veya binlerce insanın sokağa atılmasına izin vermeyeceklerini vurgulayan De Croo, "Bu enerjiden çok daha fazlasıyla ilgili bir kriz. Bu Avrupa kıtasının istikrarı ve güvenliği ile ilgili bir durum. AB Komisyonu müdahale etmezse, gerçek bir savaş ekonomisine girme riskimiz var." diye konuştu. De Croo, doğal gaza tavan fiyat uygulanmasının önemine dikkati çekerek, bu konunun da Avrupa düzeyinde ele alınması ve kararlaştırılması gerektiğini ifade etti. Başbakan De Croo, geçen ay da artan enerji fiyatları nedeniyle gelecek 5-10 kış sezonunun zorlu geçeceği uyarısında bulunmuştu. Ülke ekonomisi, özellikle enerjiyi yoğun olarak kullanan sektörler başta olmak üzere artan enerji fiyatlarından etkilendi. Bazı sektörlerde üretim kapasitesinin yarı yarıya düşürüldüğü belirtiliyor. Ülkede doğal gazın yaklaşık dörtte biri sanayi tesislerinde kullanılıyor.
Makro ihtiyatı tedbirler kapsamında kredi genişlemesini kontrol altına almayı ve kullanılan TL kredilerin döviz alımına gitmesini önlemeyi hedefleyen hükümet, ihtiyaç sahibi firmalar için yeni bir Kredi Garanti Fonu (KGF) paketi açmaya hazırlanıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin sinyalini verdiği KGF destekli kredi paketinin ayrıntıları belli oldu. Başlangıçta 50 milyar lira tahsis edilmesi planlanan kredi garanti programı ile doğrudan ihtiyaç sahibi firmalara ulaşılacak. İMALATÇI VE İHRACATÇI Sabah'ın haberine göre; Önceki uygulamalardan farklı olarak, işletmeler A, B ve C olmak üzere 3 ayrı kategoriye ayrılacak. Kredi limitinden KOBİ'ler ile imalatçı ve ihracatçı firmalar öncelikle yararlanacak. KİMLER ALABİLECEK? Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın yaptığı çalışmaya göre, kredibilitesi A grubunda bulunan ve krediye erişimi her zaman mümkün olan şirketler yakında açıklanacak KGF'nin kapsamına alınmayacak. Bu gruptaki firmalar, önceden olduğu gibi bankalara yönlendirilecek. B grubunda bulunan ama sadece öz kaynakları ile idare eden, işletme ve yatırım sermayesine ihtiyaç duyan firmalar ise yeni KGF paketinin yüzde 70'inden yani 35 milyar liralık kredi limitinden yararlanacak. Teminat engeline takılan buna karşın üretimi ve istihdamı devam eden C grubu şirketlere de KGF imkânı sağlanacak. Bu şirketlere, 50 milyar liralık paketin yüzde 30'una karşılık gelen 15 milyar liralık limit tanımlanacak. KGF paketine başvuracak firmalarda; istihdamlarını korumaları, imalat ve ihracat taahhütlerinin bulunması özellikle gözetilecek. Kredi, nakit olarak ilgili firmaya ödenmeyecek. Üretim ve ihracat için gereksinim duyduğu ara malı ve makine yatırımı için proforma fatura karşılığı satıcı firmalara aktarılacak. Böylece, ticari kredilerin tahsis amacına uygun kullanımı ile döviz, altın veya gayrimenkul piyasasına kaymasına da geçit verilmemiş olacak. LİMİT YÜKSELMİŞTİ Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile KGF kefalet üst limiti 500 milyar liradan 1 trilyon liraya yükseltilmişti. Böylece, KGF'nin kefalet verebileceği kredilerin toplam tutarı 500 milyar liradan 1 trilyon liraya çıkarılmıştı. Ağustos itibarıyla KGF'nin kefalet hacmi 582.8 milyar lira, kullandırılan kredi tutarı ise 689.6 milyar lira düzeyinde bulunuyor. Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kararla, KGF tarafından verilen kefaletlerin toplam bakiye tutarı, 4749 Sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Hakkında Kanun'un geçici 20. maddesinde öngörülen limitin 10 katına endekslendi.
İngiltere'de Liz Truss'ın istifasının yankıları sürüyor... Ülkede işlerin iyi gitmediği yapılan son ekonomik değerlendirme ile gözler önüne serildi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, İngiltere ekonomisinin adeta dibe vuracağını bildirdi. "Durağan"dan "negatif"e Kuruluş, İngiltere'nin yerel para birimi ve döviz cinsinden uzun vadeli kredi notunu "Aa3" olarak teyit ederken, not görünümünü ise "durağan"dan "negatif"e çevirdi. İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) not görünümünün de "durağan"dan "negatif"e çevrildiği belirtilirken, negatif görünümün zayıf büyüme beklentileri ve yüksek enflasyon karşısında artan politika belirsizliğinden kaynaklandığı aktarıldı. ‘Gelecek yıllarda yavaşlamaya devam edecek’ Yapılan açıklamada, ülkenin kredi notunun teyit edilmesinin İngiltere'nin zengin, rekabetçi ve çeşitli ekonomisi tarafından desteklenen ekonomik direncini yansıttığı kaydedildi. Bu yılın başından bu yana ülke ekonomisinin büyümesinin yavaşladığına işaret edilen açıklamada, ekonominin gelecek çeyreklerde yavaşlamaya devam etmesinin beklendiği ifade edildi. Moody's, ekonomik görünümün yüksek enflasyon, zayıf dış talep ve artan borçlanma maliyeti nedeniyle kötüleştiğini, tüketim, yatırım ve ekonomik faaliyeti baskıladığını aktardı. ‘Harcanabilir gelir gelecek yıl önemli ölçüde düşecek’ BoE'nin kalıcı enflasyon riskine karşı orta vadede para politikasını önemli ölçüde sıkılaştırmasının beklendiği belirtilen açıklamada, daha sıkı para politikasının da ekonomik büyüme üzerinde baskı oluşturacağı kaydedildi. Ülkede harcanabilir gelirin gelecek yıl önemli ölçüde düşeceğinin tahmin edildiği kaydedildi. Enflasyon yüzde 11’e ulaşacak İngiltere ekonomisinin 2023-2024 yıllarında ortalama yüzde 0,3 büyüyeceğinin ve 2026'ya kadar yüzde 1,5'lik potansiyel seviyesine dönmeyeceğinin tahmin edildiği belirtilen açıklamada, ülkede enflasyonun ise gelecek 6 ay içinde yüzde 11'e ulaşmasının beklendiği bildirildi.
Uluslararası Finans Enstitüsü Baş Ekonomisti Robin Brooks, Türkiye'nin yüksek ihracat hacimlerinde patlama yaşadığına dikkat çekti. Brooks, bununla beraber küresel ekonomide Türkiye'nin rekabet gücünün yükseldiğinin altını çizdi. Ekonomist Brooks, sosyal medya hesabından paylaştığı grafikle beraber Türkiye ekonomisi üzerine çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. İşte o paylaşım: "TÜRKİYE EKONOMİSİ PATLAMA YAPACAK" "Grafikte kırmızı renkte görüldüğü gibi Türkiye, diğer gelişmekte olan pazarlardan farklı olarak ihracat hacimlerinde bir patlama yaşadı. Türkiye'nin büyük ihracat rakamları ve rekabet gücü göz önüne alındığında Türkiye'nin küresel ekonomide başarılı olması için şartlar çokça var. Tek gereken makro istikrar ve Türkiye patlama yapacak." İHRACATTA REKORLAR SERİSİ SÜRÜYOR Eylül ayında Türkiye'nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 9,2 artışla 22,6 milyar dolar oldu. Bu rakam tüm zamanların en yüksek eylül ayı ihracat rakamı olarak kayıtlara geçti. Türkiye'nin 2022 yılı Ocak-Eylül dönemi ihracatı ise geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 17 artış ile 188,2 milyar dolar seviyesine çıkarak oldukça güçlü bir performans gösterdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hasankeyf-Gercüş Tüneli'nin açılış töreninde açıklamalar yaptı. Erdoğan, hükümet olarak üzerilerine düşeni yapma gayretinde olduklarını belirterek, "Ülkemizi ve özellikle bölgemizi, varlık içinde yokluğa muhtaç edenlerin derdi biz değiliz. Onlar karanlık odakların peşindeler. Bizim derdimiz Türkiye'nin dünyanın en gelilmiş ilk 10 ülke arasına çıkarmak" ifadelerini kullandı. Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları şöyle 39.4 kilometrelik yolun bugün yaptığımız tünelle birlikte bağlantı yolları tamamlanmıştır. Yaklaşık 2.5 yılda 910 milyon liralık yatırım turarıyla Hasankeyfimiz'e kazandırılan tünelin hayırlı olmasını diliyorum. Biz hükümet olarak kendi üzerimize düşeni yapma gayretindeyiz. Ülkemizi ve özellikle bölgemizi, varlık içinde yokluğa muhtaç edenlerin derdi biz değiliz. Onlar karanlık odakların peşindeler. Bizim derdimiz Türkiye'nin dünyanın en gelilmiş ilk 10 ülke arasına çıkarmak. Türkiye'nin asırlık kayıplarını 20 yılda tamamlarken, çok daha büyük hedeflerin altyapısını hazırlıyoruz. Ilısu barajı sizlerin gözleri önünde gerek Batman, gerek Mardin, sizlerin iç içe olduğu dev bir baraj. Şimdi bu güzel tünelle bu viyadükle bu güzel şehirlerimizi birbirine bağlıyoruz. Batman çok bedel ödedi, Mardin çok bedel ödedi. Bu bedelleri verdiğimiz mücadeleyle bitirdik. Herkes küçülmeden dert yanarken, biz büyümeyi konuşuyoruz. Geçmişte böyle kritik dönemlerle ülkemizin önünü vesayetle, darbeyle kesenler bu sefer başaramayacaklar. Türkiye'yi küresel krizden ayrıştırma konusundaki somut neticelerini yılbaşından itibaren daha net görmeye başlayacağız. Atalarımızın sabırla koruk helva olur sözüne kararlıkla umutla işimize bakacak, vizyonlarımızın altını dolduracağız.
Türkiye 2023 seçim atmosferine girdi. Anket şirketleri de bu süreçte kamuyounun nabzını tutmaya devam ediyor. Konuyla ilgili Areda Survey de son araştırmasında, Türkiye'nin seçim atmosferindeki durumunu değerlendirdi. Areda'nın paylaştığı anketinde katılımcılara, "Sizce mevcut ekonomik sorunları hükümet mi çöze muhalefet mi?" sorusu yönlendirildi. Hükümet çözer diyenler çoğunlukta Çıkan sonuçlarda ise katılımcıların tercihi, hükümetten yana oldu. Hükümetin güven oyu yüzde 48,4 çıkarken, muhalefete inananların sayısı yüzde 29,1'de kaldı. İşte detaylı sonuçlar;
