Son Dakika:
Son bir haftadır sanayinin en önemli gündemlerinden biri olan enerji kesintileri nedeniyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, OSB başkanları, TOBB sektör meclis başkanları, oda başkanları, ASKON, MÜSİAD, TİM Genel Başkanları, BOTAŞ ve TEİAŞ'ın üst düzey yöneticilerinin katıldığı online toplantı düzenledi. 3 saati aşan ve saat 22:00'ye doğru biten online toplantıda seramikten cama, süt ürünlerinden sağlığa kadar birçok sektör temsilcisi pozitif ayrımcılık talebinde bulundu ve kesintilerin ne kadar süreceği ve takvim ile ilgili bilgi talep etti. Dünya'nın edindiği bilgilere göre kesintilerin ne kadar süreceği ile ilgili belirsizlik devam ederken kritik sektörlere ise sınırlı miktarda enerji verilebileceği ancak herhangi bir sektöre pozitif bir ayrımcılık uygulanamayacağı belirtildi. İran tarafı ile görüşmelerin yoğun bir şekilde devam ettiği belirtilirken, hali hazırda stok miktarının ise kullanımın yüzde 20'si kadar olduğu ancak bu miktarın devreye alınmasının ise birtakım gaz bağlantıları nedeni ile çok kolay olmadığı ifade edildi. Bakan Dönmez: Süreci en kısa sürede atlatacağız Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, İran'ın kontratta yazılı olan doğal gaz basıncı ile ilgili şartları tutturamadığının altını çizerek, "İran'ın, kontratımızda yazılı olan basınçla ilgili şartları tutturamadığın görüyoruz. İran bize bir kaçak olduğunu söyledi, bizim ekiplerimizde o bölgeye gittiler. Bizim yaklaşımımız bu kaçağın bir müddet tehir edilmesi, kış şartlarının atlatılmasından sonra tamiratın yapılması yönündeydi. Onlar bu riski alamayacaklarını söylediler. Geçmişte İran ile düşük sevkiyatlar sıkıntısı da yaşamıştık. Bunu vatandaşlarımıza ve sanayicilerimize hissettirmeden çözmüştük. Gelinen noktada, iş dünyamız ile bu süreci en az hazarla nasıl atlatırız diye çalışıyoruz. Biz ilk başta 10 günlük süreçte yüzde 40'lık kesinti ile atlatabiliriz demiştik. Sanayicilerimiz yarım kapasite çalışmak yerine birkaç gün tam kapanma ve sonrasında tam kapasite çalışma önerisinde bulundu. Biz de buna göre, planlamamızı yaptık. Sürecin başından bu yana İran ile bakanlık düzeyinde görüşüyoruz. Ayrıca Cumhurbaşkanımızın da İran Cumhurbaşkanı ile yaptığı telefon görüşmesinde bu konuya hassasiyet gösterilmesini rica eden görüşmesi oldu. Bu süreci en kısa şekilde atlatmaya çalışacağız" ifadelerini kullandı. Dönmez, bakanlık olarak arz güvenliğini sağlamak için bugüne kadar, şebeke ve teknik alt yapı açısından birçok çalışma yaptıklarını ifade etti. Dünyada enerji emtialarında bir darboğaz olduğunu ve bundan dolayı fiyatlarda da ciddi artışlar yaşandığını kaydeden Bakan Dönmez, "Biz, Avrupa ile aynı kaynaklardan besleniyoruz. Orada da benzer sıkıntılar oldu ve arz kısıntısından dolayı fiyatlarda ciddi artışlar yaşandı. Buna rağmen bakanlık olarak, vatandaşı karanlıkta, soğukta bırakmamak için kontratların tamamını yeniledik, eksik olanları da spottan tedarik ederek kapatmıştık. Şu anda İran hariç diğer giriş noktaları tam kapasite çalışır durumda" şeklinde konuştu. Bakan Dönmez ayrıca OSBÜK'ün, yıllık 300 bin metreküpün altında doğal gaz tüketen OSB içindeki firmaları dezavantajlı hale getiren Kademeli Fiyat Uygulaması'na son verilmesi talebine ilişkin, "Bu konuda OSB'lerin talebini haklı buluyorum. Kademe yerine tek tarife olabilir mi, buna çalışıyoruz" dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Sanayi tesislerine uygulanan elektrik kısıtlaması 29 Ocak itibarıyla kaldırılarak son bulacak. Doğal gazda uygulanan kısıtlama 31 Ocak'tan itibaren %40'tan %20'ye düşürülecek" denildi.
İsrail-Mısır-Güney Kıbrıs üçlüsünde üretilen gazı Yunanistan'dan Avrupa'ya taşıyacak proje iptal olunca gözler yeniden Türkiye'ye döndü. Akdeniz'de Ankara'nın olmadığı bir projenin başarılı olmasının mümkün olmadığı tezi bir kere daha tescillendi. Rusya'dan çıkan gaz TürkAkım, Azerbaycan-Şah Denizi çıkışlı gaz ise TANAP hattı ile Türkiye üzerinden dünya piyasasına taşınıyor. İsrail-Mısır-Güney Kıbrıs üçlüsünde üretilen ve daha önce Yunanistan hattından Avrupa'ya taşınacak projenin iptali sonrası bu gazın da Türkiye üzerinden taşınması gündeme geldi. ABD Başkanı Joe Biden'in Avrupa'nın Rusya'ya dönük doğalgaz bağımlılığını bitirme adına Katar'ı işaret etmesinin ardından gözler yeni bir uluslararası nakil koridoru olarak Türkiye'ye çevrildi. Türkiye Gazetesi'ne konuşan eski BOTAŞ Gaz Alımı Daire Başkanı Arif Aktürk, Mısır deltası, Güney Kıbrıs Rum Kesimi Afrodit gaz alanı ve İsrail-Leviyatan yataklarından çıkan gazın pazarlanmasının İsrail için hayati önem taşıdığını ifade etti. Aktürk "Bu gazın Yunanistan üzerinden Avrupa'ya taşınma projesi çöktü. Bu konuda en akılcı adım Türkiye ile çalışmak ve bu rezervleri dünya piyasasına çıkarmak. Geç kalınmış olsa da tüm taraf ülkeler için bu proje tarihî bir fırsattır. Hem Doğu Akdeniz'deki gerilimi sonlandırma şansı da sunuyor" değerlendirmesinde bulundu. İRAN VE RUSYA'YA BAĞIMLILIĞI BİTİRİR Uluslararası Enerji Uzmanı Mehmet Öğütçü de mevcut durumda Türkiye'nin en pahalı gazı İran'dan aldığına dikkat çekti. Öğütçü "İlk anlaşmanın yapıldığı 1996 yılından bu yana İran'la sorun yaşıyoruz. Hemen her yıl kriz yaşanıyor. Şu ana kadar iki defa tahkime gidildi ve Türkiye, hakkını mahkeme yolu ile aldı. Şayet EastMed Projesi hayata geçirilirse Türkiye, taşıyıcı misyon yanında makul fiyatlardan gaz tedarik şansı da yakalar. Bu aynı zamanda Rusya ve İran'a olan bağımlılığı da önemli oranda azaltır" dedi. YILLIK 2 MİLYAR DOLAR KAYBIMIZ VAR İran'la yaşanan son kesintileri değerlendiren Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi ve İran uzmanı Doç. Dr. Serhan Afacan ise şunları söyledi: Resmî açıklamalara göre gaz kesintisinin tek sebebi iç tüketim talebinin artması. Ancak bu 25 yıllık dönem boyunca nakil işlemlerinde sürekli sıkıntı yaşadık. Toplam ihtiyacımızın yüzde 15-20'lik kısmını İran'dan tedarik ediyoruz. Elde ettiğimiz verilere göre Türkiye, her bin metreküp gaz için Rusya'ya 425 dolar, Azerbaycan'a 335 dolar İran'a ise 490 dolar ödüyor. Bu, yıllık tüketim bazında 1,5 milyar doların üzerinde fark ve fazladan rakam demek. Türkiye'nin acil olarak yeni alternatifler bulmasını gerektiriyor. İran'ın gerek üretim, gerekse dağıtım ağı olabildiğince eski. Yenilemesi için 100 milyar dolardan fazla yatırım yapması zorunlu ancak mevcut ekonomik şartları bu yatırımı imkânsız kılıyor. Hatta bu gidişle sahip olduğu zenginliğe rağmen kendisi gaz satın alan ülke olacak. Afacan'a göre Türkiye'ye yönelik gaz kesintisinin döneminin İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin Moskova programı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İsrail ile ilgili açıklamaları ve İsrail Cumhurbaşkanı Yitzak Hertzok'un Türkiye'ye yapacağı ziyaretinden de bağımsız değerlendirilmemesi gerekiyor. Uluslararası enerji uzmanı Mehmet Öğütçü, Kuzey Irak'ta çok büyük gaz ve gaz rezervleri olduğunu vurguladı. Tespit edilen rezervin Türkiye için en ideal tedarik unsuru olduğunu kaydeden Öğütçü "Bu zengin potansiyeli gören Ruslar sahaya girdi. Rus Rosnev şirketi Barzani ailesine 3,5 milyar dolar verdi. Bu bölgede BOTAŞ'ın hazır petrol hattı var. Ancak Rosnev'in bu rezervleri işlemesi durumunda dağıtım Gazprom üzerinden yapılacak. Yani adres yine Rusya olacak. Türkiye'nin bu konuda çok ciddi avantajları var ve bu konu ile ilgili harekete geçmemiz gerekiyor' ifadelerini kullandı.
Dönmez, Isparta'daki elektrik kesintilerinin giderilmesi ve karla mücadele çalışmalarını gün boyunca sahada takip etti. İl genelinde arıza yaşanan bölgelere giden Dönmez, gazetecilere yaptığı açıklamada, 3 Şubat Perşembe günü Isparta ve çevresinde yoğun kar yağışı yaşandığını ve buna bağlı olarak şebekelerde buz yüküne dayalı ciddi hasarlar oluştuğunu belirtti. Gerek iletken kopmaları gerek direk hasarları gerekse trafo merkezlerindeki arızalar nedeniyle elektrik sıkıntıları yaşandığını aktaran Dönmez, ilk etapta Akdeniz Elektrik Dağıtım Şirketi'nin Isparta'daki bakım onarım ve acil müdahale ekiplerinin çalışmalara başladığını ancak olayın büyüklüğü karşısında çevre illerden takviye personel ve ekipman sağlandığını bildirdi. Sahada 600'e yakın personel, 200'e aşkın iş makinesi ile çalışmaların devam ettiğini dile getiren Dönmez, şunları söyledi: "Sivas'tan, Yozgat'tan, Kastamonu'dan, İstanbul'dan, Bursa, İzmir, Konya, Adana, Hatay, Denizli gibi birçok ilimizden buraya olaya müdahale etmek üzere teknik personel çağrıldı. Onların 7/24 durmaksızın gece gündüz çalışarak yapmış oldukları mücadele sonunda Isparta il merkezinde ve ilçe merkezlerinde an itibarıyla enerjisiz şebekemiz kalmamıştır. Şu anda son olayın, son arızanın bulunduğu yerdeyiz." Tüm ekiplerin fedakarca çalıştığını belirten Dönmez, çalışmaları sabırla, anlayışla, sağduyu ile karşılayan Ispartalılara da teşekkür etti. Kırsaldaki çalışmaların devam ettiğini aktaran Dönmez, "İlk etapta 113 bin abonemiz bu bölgede enerjisiz kalmıştı, şu anda ekiplerimizi merkezdeki işlerini bitirir bitirmez kırsala, köylere doğru yönlendiriyoruz. İnşallah yarın, büyük oranda kırsaldaki arızaları da gidermiş olacağız." dedi. Sosyal medyada ciddi bilgi kirliliği yaşandığını dile getiren Dönmez, "(Özellikle vatandaşların sayaçları okunuyor, faturalar gönderiliyor) şeklinde bilgi kirliliği var. Bunların aslı yok, kesinlikle böyle bir şey söz konusu değil. Bu zorlu süreçte bizlere duasını esirgemeyen tüm vatandaşlarımıza da teşekkür ediyorum." diye konuştu. Dönmez, Isparta başta olmak üzere çevre illere de afetten dolayı geçmiş olsun dileğinde bulundu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Isparta’daki elektrik kesintilerine ilişkin açıklama yaptı. Bakan Dönmez'in açıklamalarından öne çıkanlar: Yaşanan arıza sayısına baktığımızda 10 yıllık arıza 1 günde oluştu. 13 ilden buraya bakım-onarım ekibi sevk edildi. Şu anda sadece 7 köyümüzde kesinti söz konusu. Faturaların tahsilatını da 1 ay erteliyoruz.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Hamza Dağ, NTV canlı yayınında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Dağ'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle: "2023 haziranında yapılacak olan seçimlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın adaylığının tartışılması mümkün değil. Erdoğan'ın adaylığına hukuki engel yok. Tartışma tamamen siyasi boyutta devam ediyor. Muhalefet seçim öncesinda iddialı sözler etse de yine de malubiyet yaşayacaklar. Muhalefet 2017 referandumunda da hayır dediler ve parlamenter sistemin devamını istediler. 2023'ten sonra parlamenter sisteme dönüş için Cumhurbaşkanlığı seçimini kazanmanız lazım. Parlamenter sisteme dönüş vaadi belirsizlik yaratır. Siyasi rakiplerimizi göz ucuyla takip ediyoruz. Nasıl bir tavır izliyorlar diye bakıyoruz. Bizim için önemli olan seçime yönelik izlediğimiz yol. Adaylık tartışmalarında seçim yaklaştıkça ayağa basmaların artacağını tahmin ediyoruz. Kılıçdaroğlu olur, İmamoğlu olur, başka birisini çıkarırlar, kendi içlerinde çözmeleri önemli. AK Parti yönetimde olmasın gibi bir tavırları var. ELEKTRİK FATURALARINA DÜZENLEME Şunu çok net söylemek gerekir. Bunu siyaseten önemsiyoruz. Vatandaşımız şikayetini dile getiriyorsa önemlidir. Elektrik faturalarıyla ilgili bir süredir şikayet var. Ocak ayında zam durumu söz konusu oldu. Covid ve sonrası arz talep dengelerinin bozulmasıyla beraber doğalgaz ve kömürdeki artışla birlikte Enerji Bakanlığı için bir zaruret oldu. Ama sonrasında gelen birtakım taleplerle birlikte 210 kilovatsaate çıkarıldı. Önümüzdeki süreçte de yine bunun da iktifa etmemesiyle birlikte ve bazı taleplerin gelmesiyle birlikte bir çalışma bakanlık tarafından yürütülüyor. Şu anda Enerji Bakanlığı çalışma yürütüyor, önümüzdeki günlerde açıklanacak. Topyekun hem sınırın yükseltilmesi olur hem de vergiyle ilgili durumlar olabilir hem de sübvanse durumuyla ilgili olabilir. Bu bütçe ile birlikte değerlendirme yapılacak bir pozisyon. Bunları tamamen çözmek adına hem nükleer tesisin ve Karadeniz gazının devreye girmesi, dünyadaki emtia fiyatlarının da bahar aylarıyla birlikte düşmesiyle inşallah temelden bir çözüm olacak. CHP bir helalleşme bir de hesaplaşma demeye başladılar. Burda karşı taraf size hakkını helal edecek mi önemli olan bu. Benim gördüğüm bir çok kimse hakkını helal etmiyor. Kılıçdaroğlu, birçok kimse hakkında yalan ifadede bulundu."
DW Türkçe’nin haberine göre; Almanya'da tüketiciler, artan elektrik ve doğal gaz fiyatlarının kendilerine ekonomik yük olarak dönüşmesinden korkuyor. Kantar adlı bir kamuoyu şirketinin Federal Tüketici Dernekleri Federasyonu için yaptığı kamuoyu araştırmasına göre, tüketicilerin yüzde 62'si yaşanmakta olan enerji krizinin gelecekte kendilerine mali yük oluşturmasından endişe ediyor. Anket yapılan kişilerin yüzde 36'sı ise kendileri için böyle bir tehlike görmüyor. "Hükümetin ödeme yapamayan kullanıcıların elektrik ve doğal gazını geçici olarak kesmesine" onay verenlerin oranı ise yüzde 71. Enerji sağlayıcılar tarifelerini artırıyor Federasyonun verilerine göre Almanya'nın en kalabalık 14 kentinde enerji sağlayıcılar yeni müşterileri için fiyatlarını yükseltmeye başladı. Köln, Frankfurt, Leipzig, Dortmund ve Dresden kentlerinde yeni tarifelerin uygulanmaya başladığına dikkat çeken federasyon, yeni tüketicilerin kullandıkları elektriğe bağlı olarak mevcut kullanıcılardan yıllık ortalama bin 654 euro daha fazla ödeyebileceğini kaydetti. Hükümetten tüketiciye enerji yardımı Federal Tüketici Dernekleri Federasyonu, bu nedenle hükümetten tüketiciler üzerinde oluşabilecek mali yükü azaltmasını talep etmişti. Hükümet de bu nedenle geçen hafta bir kereye mahsus bir enerji ve yakıt yardımını karar bağlamıştı. Düzenleme, artan enerji fiyatları nedeniyle dar gelirli hanelere ve öğrencilere bir kereye mahsus para yardımını öngörüyor. Federal bütçeden karşılanacak yardım dar gelirli olduğu için kira desteği alan 710 bin hane ile üniversite öğrencileri ve meslek eğitimi gören gençleri kapsıyor. Yardım alacağı tahmin edilen birey sayısı da toplamda 2 milyon 100 bin olarak açıklanmıştı. Almanya Tüketiciyi Koruma Derneği ise artan enerji fiyatları karşısında öngörülen söz konusu devlet yardımını yetersiz bularak hane başına en az 500 euro yardım verilmesini talep ediyor.
Yüksek elektrik faturalarına cemevlerinden gelen itiraz sonrası, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, yeni elektrik tarifesi çalışmalarında gelinen son durumu anlattı. Çalışmalar tamamlandığında detayları paylaşacağız dedi. PEKİ ÇALIŞMANIN DETAYINDA NE VAR? Yüksek elektrik faturalarına karşı cemevleri, vakıflar, ticarethaneler ve vatandaşa yönelik destek paketi hazırlanıyor. Çalışmaya göre; cemevlerinin elektrik aboneliği ticarethane tarifesinden çıkarılacak. Gerekli düzenleme ile cemevleri, dernekler ve vakıflar en düşük tarifeye alınacak. Ticari işletmelerin elektrik faturalarında, tıpkı meskenlerde olduğu gibi kademelendirilmeye gidilecek. Ticari işletmelerin cirosu ya da işletme büyüklüğü gibi kriterler esas alınarak farklı kademelerden fiyatlandırmaya gidilecek. Yapılacak çalışma ile bir bakkal, berber dükkanı ya da lokanta ile fabrikanın aynı şekilde ticari gösterge üzerinden fiyatlandırılmasının önüne geçilecek. Küçük işletmelere dha düşük tarife uygulanacak. Yeni elektrik tarifesi ile ilgili çalışma kabinenin gündemine gelecek. Son kararın Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığındaki Kabine toplantısında alınması bekleniyor.
