Son Dakika:
Washington Post, flaşında, "Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine itirazını bırakarak, ittifakın genişlemesinin önündeki yolu açtı" ifadesine yer verdi. Haber metninde ise söz konusu anlaşmanın Ukrayna savaşının ardından daha da önem kazandığına işaret edildi. New York Times, flaşında, "Türkiye, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılımına yönelik vetosunu kaldırarak bu ülkelerin, NATO üyeliklerinin önündeki diplomatik engeli kaldırdı" ifadesini kullandı. Haberde, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın terör örgütlerine destek vermeyeceği açıklaması öne çıkarılarak, bu ülkelerin NATO'ya katılımının önemi vurgulandı. CNN de flaşında, "Finlandiya Cumhurbaşkanı, Türkiye'nin, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliklerini destekleyeceğini duyurdu" ifadesine yer verdi. Haberde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden arasında bugün yapılacak ikili görüşme de anımsatıldı. Fox News ise haberini "Türkiye, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılımına itirazını kaldırıyor." başlığıyla verirken söz konusu muhtıra, "önemli ilerleme" olarak nitelendirildi. İspanya'nın başkenti Madrid'de NATO Zirvesi'nin yapıldığı IFEMA Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen dörtlü görüşmenin ardından hazırlanan "Üçlü Muhtıra"ya Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde imza atmıştı. İmza töreni, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in huzurunda gerçekleşmişti.
Terör örgütü PKK'nın elebaşlarından Mustafa Karasu, yayınladığı video ile Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'ya verdiği muhtıraya ateş püskürdü. İki ülkeyi ikiyüzlü olarak nitelendiren Karasu, Ankara'nın terörle mücadelede kimseyi dinlemediğini belirterek, "Avrupa'nın demokratik ülkeleri bile, İsveç bile Finlandiya bile 'terörle mücadelenizi destekliyoruz' diyor. Bu iki yüzlülüktür. Türkiye herkesi tehdit ediyor. “Vatan söz konusuysa gerisi teferruattır” diyor” ifadelerini kullandı. 'TÜRKİYE SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA SES ÇIKARMIYORLAR' Avrupa insan haklarından söz ediyor, demokrasiden söz ediyor, yeri gelince mangalda kül bırakmıyor. Türkiye söz konusu olduğunda ses çıkarmıyorlar. Niye? ‘Aman Türkiye’yi yanımızda tutalım, jeopolitik konumu var. Çeşitli güçleri var. Rusya’nın yanına kaymasın, şu olmasın.’ ABD bir şey oluyor ‘Teröre karşı anlayışla karşılıyoruz’ diyor. NATO anlayışla karşılıyoruz diyor. En son İsveç’i ve Finlandiya’sı bile Avrupa’nın en demokratik ülkeleri. Bunlar bile Türkiye2nin terörle mücadelesini İsveç bile Finlandiya bile 'terörle mücadelenizi destekliyoruz' diyor. Bu iki yüzlülüktür. Türkiye herkesi tehdit ediyor. “Vatan söz konusuysa gerisi teferruattır” diyor. Yani ‘Türkiye’nin güvenlik sorunlarını anlıyoruz’ demek ikiyüzlülüktür. Birisi demeç vermiş, birisi karşı çıkmış. Onlara anlayış yok. 'Vatan söz konusuysa gerisi teferruattır' diyor" şeklinde konuştu. "SURİYE'NİN KUZEYİNDE SİHALARIN DESTEĞİYLE..." Karasu sözlerini şöyle sürdürdü: "Türk Devleti’nin sadece PKK’ya düşman olduğunu söylemek, aptallıktır. Şunu söylemediler mi defalarca? ‘Kuzey Irak’ta yaptığımız hatayı, Suriye’nin kuzeyinde yapmayacağız.’ Bunun için saldırıyor. Şu an savaş tüm hızıyla sürüyor. Rusya-Ukrayna arasında bile savaşın hızı kesilmiş, zaman zaman top atışları var. Metina, Zap, Avaşin savaş her saniye sürüyor. Her gün onlarca defa bombardıman yapıyor. Onlarca defa bütün (terörist) alanları savaş ve keşif uçaklarıyla bombalanıyor. Savaş böyle sürüyor. Zaten keşif ve savaş uçakları olmasa belki böyle bir iki yerinde bazı yerler de böyle bunu başarmışlar. Cem arkadaş zaten söyledi. 60 kilometre derinlikte, askerler ve savaş uçaklarının kontrolünde, güvenlik sağlanmasında, SİHA’ların desteğinde, birkaç yüz kilometre uzunluktaki bir alanda savaş sürüyor. Türk devletinin bu savaşı karşısında herhangi bir komşu devlet dayanamazdı.
Son günlerde parti görüntüleriyle gündem olan Finlandiya Başbakanı Sanna Marin üzerindeki baskılar artıyor. Başbakan Marin, son günlerde katıldığı partilerle konuşuluyor. İlk olarak Marin'in, arkadaşlarıyla yer aldığı özel partinin görüntüsü sızdırılmıştı. Sanna Marin'e uyuşturucu testi çağrısı Daha sonra 36 yaşındaki liderin, bir eğlence mekanında şarkıcı ve söz yazarı Olavi Uusivirta ile yakın mesafede dans ederken çekilen görüntüleri paylaşıldı. Finlandiya'da muhalefet, genç siyasetçiyi davranışları nedeniyle sert şekilde eleştirerek, Başbakan'dan uyuşturucu testi yaptırmasını istedi. "Alkolden başka bir şey kullanmadım" Önce "Alkolden başka uyuşturucu veya başka bir şey kullanmadım." diyen Sanna Marin, sonrasında ise uyuşturucu testi yaptırdığını açıkladı. Helsinki'de basın toplantısı düzenleyen Marin, kendisine narkotik testi yaptırılması çağrılarını “haksız” bulduğunu, ancak uyuşturucu kullandığı yönündeki her türlü iddiayı ortadan kaldırmayı kabul ettiğini söyledi. "Test talebini haksız bulmama rağmen yaptırdım" Marin, "Son günlerde, uyuşturucu kullanılan bir yerde bulunduğuma veya kendim uyuşturucu kullandığıma dair kamuoyunda oldukça ağır suçlamalar yapıldı. Suçlamaları çok ciddi buluyorum. Kendi yasal korumam ve şüpheleri gidermek için uyuşturucu testi talebini haksız bulmama rağmen, uyuşturucu testi yaptırdım. Sonuçları yaklaşık bir hafta içinde ortaya çıkacak." ifadelerini kullandı. "Başkasının kullanıp kullanmadığını bilmiyorum" Özel eğlence programındaki diğer konuklardan herhangi birinin uyuşturucu kullanıp kullanmadığını bilip bilmediği sorulduğunda ise Finlandiya Başbakanı, şöyle dedi: "Elbette, kendimde görmediğim bir şeyi başkasının kullanıp kullanmadığını bilmiyorum. Video görüntülerinde gösterilen gecede hiç kimsenin (uyuşturucu) kullandığını fark etmedim." "Kriz anında göreve hazırım" Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın devam ettiği dönemde eğlence görüntüleri nedeniyle eleştirilen Sanna Marin, kriz anında her zaman ulaşılabilir ve “göreve hazır” olduğunu söyledi. "Fin toplumunun dans etmeme tahammül edebileceğine inanıyorum" Marin, "Arkadaşlarımla vakit geçirdim diye hiçbir başbakanlık görevini kaçırmadım. Fin toplumunun ve esnekliğinin arkadaşlarımla şarkı söylememe ve dans etmeme tahammül edebileceğine inanıyorum. Şahsen, 2022'de, böyle belirleyici bir konumda bulunan insanların akşamı şarkı söyleyerek ve dans ederek geçirmesinin kabul edilebilir olacağını umuyorum." diye ekledi.
Dün Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde toplanan kabine sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çavuşoğlu, İsveç Başbakanı Kristersson’un bugün Türkiye’ye yapacağı ziyarette NATO üyeliği için gelişme olup olmayacağı sorusuna, şu yanıtı verdi: “Somut adımların atılması bakımından kritik bir toplantı olacak. İsveç Hükümeti zaten tüm açıklamaları ile bu yönde adım atacağını söylüyor. Daha önce Üçlü Muhtıranın uygulanmasını takip için kurulan Daimi Ortak Mekanizmanın ilk toplantısı Helsinki’de düzenlenmişti. Şimdi de Daimi Ortak Mekanizma Stokholm’de toplanacak. Bir önceki hükümet seçim öncesinde bu toplantıyı Stokholm’de yapmaya cesaret edemedi, o yüzden Finlandiya’da olmuştu. Şimdi Stokholm’de olacak. Bu toplantıda tekrar Mutabakat Zaptı masaya yatırılacak, 3’lü bir şekilde ne yapıldı, ne yapılmadı bunlar gözden geçirilecek. Oradan da rapor gelecek. Ondan sonra tekrar bir değerlendirme olacak. Her iki ülke de bazı adımlar attılar, ancak bu aşamada taahhütlerini yerine getirdiklerini söylemek zor. Gelecekte atılacak adımların belirlenmesi konusunda bugün yapılacak toplantının kritik olduğunu değerlendiriyoruz. RUSYA TAHILINDA ENGELLER TAM KALKMADI Çavuşoğlu tahıl koridoru anlaşmasına ilişkin de şu ifadeleri kullandı: “Çok yoğun bir temas trafiği var dikkat ederseniz. Rusya anlaşmaya döndükten sonra da yoğun bir telefon trafiğimiz oldu. Sayın Cumhurbaşkanımız, Putin, Zelenskiy ve BM Genel Sekreteri Guterres’le görüştü. Ben de, yine BM Genel Sekreteri Guterres, ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ile Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ile telefonla temas ettim. Ayrıca NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ile de görüştüm. Keza, Hollanda Dışişleri Bakanıyla da bir görüşme yaptım. Hollanda özellikle gübre ihracatında önemli bir ülke. Bu arada BM Genel Sekreterinin de bazı temasları var. Genel Sekreter, Rus tahıl ve gübre ihracatının önündeki engellerin kalkması için görüşmelerde bulunuyor. Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatının önündeki engeller tam olarak kalkmadı. Rusya’nın beklentilerinin karşılanması yönünde hangi adımlar atılacak, onları değerlendiriyoruz, çalışmaları koordine ediyoruz. KORİDORA İTİRAZ GELMEZSE SÜRESİ UZAYACAK İstanbul Anlaşmasının süresi dört ay. Taraflarca itiraz gelmemesi halinde anlaşmanın süresi uzayacak. Tekrar bir anlaşmaya gerek yok. Rus gübresinin ihracatı, varılan mutabakatın bir parçası. Rusların bu taleplerinin karşılanmadığına ilişkin bazı endişeleri var. Şimdi bu tereddütleri ortadan kaldırmak için diplomasi işliyor.” MISIR’LA NORMALLEŞME İSTEDİĞİMİZ HIZDA DEĞİL Bakan Çavuşoğlu, Mısır’la normalleşme süreci için de, “Her seferinde söylüyoruz, Mısır ile normalleşme süreci bizim istediğimiz düzeyde hızlı değil ama bu bizden kaynaklanmıyor” değerlendirmesini yaptı. BAE’li mevkidaşı ile görüşmeye de değinen Çavuşoğlu, “Artık ikili düzeyde attığımız adımlara ilaveten Afrika dahil üçüncü ülkelerde de neler yapabileceklerimizi ve diğer projeleri konuşuyoruz” ifadelerini kullandı. Suriye ile şu an planlanmış bir temas olmadığını belirten Çavuşoğlu, “İstihbarat düzeyinde temaslar devam ediyor” diye konuştu. 'KARŞILIK VERECEĞİZ' Bazı Türk yetkililere Yunanistan’a giriş izni verilmemesi sorusuna Çavuşoğlu, “İzmir’deki olayla bunun bir bağlantısı yok. Ancak Yunanistan’ın bilerek uyguladığı bazı yasaklar var. Biz de bu konuya ilişkin olarak Yunan makamlarını uyardık. Bazı yetkililerimize yönelik Yunanistan’a giriş yasağının devam etmesi halinde, buna karşılık vereceğiz” yanıtını verdi. 'İLİŞKİLERİMİZ NORMALLEŞMEYE BAŞLADI' Çavuşoğlu, Arap Ligi Zirvesi’nde uzun bir aradan sonra Türkiye’ye kınama çıkmaması hakkında da, “Türkiye’ye yönelik iki tane sürekli kabul edilen karar vardı. İlk defa uzun bir aradan sonra bu iki metin kabul edilmediği gibi bildiride de Türkiye’ye herhangi bir atıfta bulunulmadı. Bunun sebebi, Mısır ve Körfez ülkeleri dahil bazı Arap ülkeleri ile ilişkilerimizin normalleşmeye başlaması. Bizim kaldı ki Mısır ile bir mutabakatımız var. Yani ilişkiler normalleşirken uluslararası platformlarda birbirimize karşı gelmeyeceğiz. Ayrıca, Arap Ligi Zirvesi kararlarını, Arap ülkeleri arasındaki sorunların çözülmesi, Filistin davası gibi ortak davamızın birlikte savunulması ve Arap Ligi ülkeleriyle iş birliğimizin artmasına vesile olması bakımdan da olumlu buluyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Bakan Çavuşoğlu, NATO Dışişleri Bakanları toplantısının yarın Bükreş’te yapılacağı hatırlatarak “Çok sayıda ikili görüşme de olacak. Örneğin Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock ve İngiliz Dışişleri Bakanı Cleverly’le görüşeceğiz. İsveç ve Finlandiya Dışişleri Bakanlarıyla da yarın Bükreş’te üçlü formatta bir araya geleceğiz. Her ne kadar NATO Genel Sekreteri Stoltenberg İstanbul’daki görüşmemizin ardından, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine ilişkin ‘zamanı geldi’ ifadesini kullandıysa ve bazı olumlu adımlar atıldıysa da, son üçlü görüşmede çalışmalara devam edilmesi kararı alındı. Bu şu demek: Muhtıradaki yükümlülüklerin bazılarını yerine getirdiler, bir kısmını da yerine getirmediler. Yani, henüz bazı somut adımları atmadılar. İadeler ve yasal düzenlemelerle ilgili somut beklentileri karşılamadılar. Meclisimizin ve vatandaşımızın ikna olması gerekiyor. Cumhurbaşkanımız da İsveç Başbakanına bu hususları iletti. Özetle süreç olumlu ilerliyor ama hala atılması gereken adımlar var” dedi. Çavuşoğlu, “Daha önce de söyledik, Finlandiya ile ilgili sıkıntılar o kadar büyük değil. Daha çok İsveç’te sıkıntılarımız var. Ancak iki ülke ve NATO bize eşit şekilde muamele edin diyorlar. Esasen daha fazla adım atması gereken ülke İsveç” diye de ekledi. 'Önümüzdeki aylarda Mısır'a büyükelçi ataması olabilir' Son günlerde gündemde olan Mısır ile normalleşme sürecine de değinen Çavuşoğlu, “Bakan Yardımcıları arasındaki siyasi istişareler yakında tekrar düzenlenebilir. Önümüzdeki aylarda Büyükelçi ataması olabilir” ifadelerini kullandı. Çavuşoğlu, Suriye ile normalleşmeye dair de “Amacımız Suriye’deki iç savaşı sonlandırmak. Muhaliflerle süreci yürütüyoruz. Astana görüşmelerine rejimle birlikte muhalifler de katılıyor. Amacımız anayasa görüşmeleri dahil siyasi süreci canlandırmak. Angajmanın bir ayağı da bu. Anayasa Komitesi tarafından bir ilerlemenin sağlanması lazım. Ama orada bir ilerleme yok” ifadelerini kullandı.
Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, ülkesinin NATO'ya üyelik sürecini değerlendirdi. Haavisto, askeri ittifaka katılım isteklerinin arkasındaki motivasyonu açıkladı. Rusya'nın 'nükleer tehdidi' kilit faktör Kyodo haber ajansına konuşan Haavisto, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırılarının ve Moskova'nın nükleer retoriğinin Finlandiya'yı NATO'ya katılmak üzere başvurmaya sevk etmede kilit faktörler olarak öne çıktığını belirtti. Bu durumun Avrupa'da güvenlik alarm seviyelerini yükselttiğini anlatan Haavisto, sözü Türkiye'nin duruşuna getirdi. Türkiye açıklaması: İlkbahardan çok umutluyum Finlandiya Dışişleri Bakanı, Macaristan'ın şubat ayı başında NATO'ya üyelikle ilgili onay vereceğini bildirdiğini ve Türkiye'nin onayı da dahil olmak üzere "ilkbaharda her şeyin halledileceğinden çok umutlu" olduğunu kaydetti. Finlandiya Başbakanı Sanna Marin, daha önce yaptığı açıklamada, "Türkiye, konu olduğunda politikalarımızda hep tutarlı olduk. Umarım Türkiye, NATO üyeliğimizi en kısa sürede onaylar." demişti.
Bakan Kaikkonen, resmi ziyaret kapsamında geldiği Ankara'da, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Kaikkonen, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile yaptıkları görüşmede Avrupa'daki mevcut duruma ilişkin güzel bir değerlendirmede bulunduklarını belirtti. Hem Bakan Akar'ın hem de kendisinin Ukrayna'daki durumdan dolayı endişeli olduğunu söyleyen Kaikkonen, "Ne yazık ki, bu trajik savaşın hızlı bir sonu yok gibi görünüyor, ancak umarız barış ne kadar erken gelirse o kadar iyi olur." dedi. Kaikkonen, Akar ile Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üyelik başvurusunu ve Türkiye ile bu ülkeler arasında Madrid'de imzalanan Üçlü Mutabakat'ı da ele aldıklarını aktararak, görüşmenin yapıcı ve iyi bir atmosferde geçtiğini ifade etti. "TÜRKİYE, FİNLANDİYA'NIN TERÖRE KARŞI MÜCADELEDE KARARLI OLDUĞUNA GÜVENEBİLİR" Türkiye'nin güvenlik kaygılarına da değinen Kaikkonen, "Türkiye'nin güvenlik endişelerini gerçekten anlıyoruz. Türkiye, Finlandiya'nın teröre karşı mücadelede kararlı olduğuna güvenebilir. Buna hiç şüphe yok." değerlendirmesinde bulundu. Bakan Kaikkonen, ülkesinin NATO'ya üye olması halinde Rusya'ya caydırıcılık amacıyla ittifakın askeri güçlerinin ve taktiksel nükleer silahların Finlandiya'ya konuşlanmasına izin verip vermeyecekleri yönündeki soruyu, "Şu anda, elbette bizim için en önemli şey tam üyeliği elde etmektir ve şu anda ilgilendiğimiz şey de bu. Nükleer silahlarla ilgili bu tür tartışmalarda çok açığız ve bunların bizim topraklarımızda olması gibi özel bir ilgimiz yok. NATO, nükleer silahları Finlandiya'ya göndermiyor. Bundan oldukça eminim." şeklinde cevapladı. "KUZEY AVRUPA'DAKİ BARIŞI KORUMAK İSTİYORUZ." Moskova'nın askeri odağını Ukrayna'ya yönelttiğini ve ülkesinin Rusya ile olan sınırında şu an için herhangi bir sorun olmadığını söyleyen Kaikkonen, "Umarım (Rusya sınırında) herhangi bir provokasyon veya ona benzer bir şey görmeyiz ve gelecekte ama yine de her şeye hazırlıklıyız. NATO'ya katılımın Finlandiya için farklı bir çözüm olduğunun altını çizmek istiyorum. Kuzey Avrupa'daki barışı şimdi ve gelecekte, her zaman korumak istiyoruz." Kaikkonen, Türkiye ile Finlandiya arasında savunma sanayi alanındaki olası iş birliğine ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, şunları kaydetti: "Gelecekte daha fazla iş birliği yapabileceğimiz şeyler var ve savunma güçlerimiz gelecekte iş birliği konusunda bazı ön görüşmeler yaptı. Aslında bazı benzerlikler var, örneğin zorunlu askerlik hizmeti sistemi hakkında. Pek çok ülkede bu tür bir sistem yok. İş birliği yapmanın yollarını bulacağımızdan eminim. Bugün yanımda herhangi bir alışveriş listem yok ve bu tür konulardan savunma güçlerimiz sorumlu yani bugünün gündeminde çok fazla bir şey yoktu ama gelecekte Türkiye'den bir şeyler almamız da ihtimal dışı değil."
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu resmi temasları kapsamında geldiği ABD'de Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya geldi. “F-16 GÜNDEMİMİZİN ÖNEMLİ MADDELERİYDİ” Görüşmenin ardından basın toplantısı düzenleyen Bakan Çavuşoğlu, ABD'li mevkidaşı Blinken ile verimli bir görüşme gerçekleştirdiklerini söyledi. Görüşmenin ana gündem maddelerinden birinin ABD'den alınmak istenilen F16'lar olduğunu belirten Bakan Çavuşoğlu, "F-16 modernizasyonu ve yeni F-16 alınması da gündemimizin önemli maddeleriydi" dedi. "İSVEÇ ŞU AN İÇİN YOLUN BAŞINDA BULUNUYOR" Konuşmasında İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğinden de bahseden Bakan Çavuşoğlu, "İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğini ele aldık. Biz Türkiye olarak bugüne kadar atılan adımları olumlu karşıladık. İsveç şu an için yolun başında bulunuyor. İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği için üçlü bir ahidname imzaladık burada hangi adımların atılacağı belli" açıklamasında bulundu. Bakan Çavuşoğlu, ABD'li mevkidaşı Blinken'a ABD'nin Türkiye-Yunanistan ve Kıbrıs ilişkilerinde dengeli olması gerektiğinin bir kez daha hatırlatıldığının altını çizdi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma toplantılarını kurumsallaştırmak ve yılda en az iki kez toplanmak üzere ABD'ye teklifte bulunduklarını söyledi. 'F-16 TALEBİ İLE NATO ÜYELİKLERİ BAĞLANTILI DEĞİL' Bakan Çavuşoğlu, "Türkiye’nin F-16 talebi ile İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinin bağlantılı olmadığını, ABD Kongresinin bunları bağlantılı gibi göstermemesi gerektiğini söylüyoruz." dedi.
