Son Dakika:
İyi parti, ip, ismail koncuk, buğra kavuncu, ümit özdağ, fetö, meral akşener, ali türkeş, koray aydın, lüftü türkkan, kriz, kripto
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Cemil Ertem, kripto para piyasalarına ilişkin düzenlemelerin en kısa sürede hayata geçirileceğini söyledi. CNN Türk’e konuk olan Ertem, Merkez Bankası, MASAK, SPK'nın kripto paralara yönelik düzenlemeler üzerinde hızla çalıştıklarını ve en kısa süre içinde kurala bağlanarak hayata geçirileceğini duyurdu. Ertem "Merkez Bankası'nın yaptığı ön düzenleme. Arkası gelecektir. Kripto para borsaları var. Belli denetim ve güvence vermeye yönelik olması gerekiyor. Platformlarla ilgili düzenleme yapılması lazım. Merkez Bankası, para yerine kullanılmasını yasakladı. Aracı kurumlardan para transferinin önüne geçti. Son olay da ortaya çıkarıyor ki, bunların sermaye yeterlilikleri, lisanslamaları olması lazım. Bu konuda ilgili kurumlarımız MASAK, SPK, Merkez Bankası gibi bunun üzerinde çalışıyorlar. Reform programımızda da var. Çalışmalar bittiğinde bunun hukuki bir üst yapısı olmuş olacak. Yatırımcılar belki böyle güvende olabilir" dedi. 'Paraların geri alınabileceğinin iktisatçı ve hukukçuların hesaplayacağı bir şey' Son yaşanan Thodex dolandırıcılığına ilişkin açıklamalarda da bulunan Ertem, yatırımcıların cüzdanlarına erişmesi için şifrelerinin olması gerektiğini ancak bu şifrelerin kripto para borsası nezdinde tutulması halinde mağdurların paralarına erişemeyeceğini belirtti. Ertem,şunları söyledi: "Paraların geri alınabileceğinin iktisatçı ve hukukçuların hesaplayacağı bir şey. Yatırılan paraların devlet güvencesi yok. Şifreler yatıranların elindeyse, cüzdanlarına ulaşmaları konusunda sorun yaşamazlar. Şifreler kripto paracıların elindeyse yatırımları konusunda endişe etmeleri gerekir diye düşünüyorum."
Kripto para borsası Thodex'in bakım yapılacağı açıklaması sonrasında sitesini kapatması ve sahibi Faruk Fatih Özer'in yurt dışına kaçmasıyla başlayan sürece Muğla merkezli Vebitcoin.com da katıldı. Vebitcoin.com faaliyetlerine içine girdiği finansal zor durumdan dolayı son verdiğini belitti. Thodex'in bakıma alındığını açıkladığı geçen 20 Nisan'da gece yarısında Vebitcoin de bakıma alındığı ve bu süreçten bu yana kapalı olduğu ortaya çıktı. Şirketten kapanmaya ilişkin yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Son dönemde kripto para sektöründe yaşanan gelişmelerden dolayı işlemlerimizde beklenenden çok daha fazla bir yoğunluk meydana geldi. Bu durumun finansal alanda şirket olarak bizi çok zorlu bir sürece sürüklediğini üzülerek belirtmek isteriz. Tüm düzenlemeleri ve hak taleplerinizi gerçekleştirebilmek adına faaliyetlerimizi durdurma kararı aldık. Size en yakın sürede bilgilendirme sağlayacağız." Yaşanan bu olayın ardından Muğla’nın Menteşe ilçesi Ortaköy Mahallesi’nde oturan Vebitcoin'in Ceo'su İlker Baş, önceki gece villasına 2 kişinin duvardan atlayarak girmek istediğini belirterek, 112 Acil Çağrı Merkezi’ne ihbarda bulundu. İhbarın ardından olay yerine jandarma ekipleri sevk edildi. Gözaltına alınan 2 şüpheli jandarmadaki ifadelerinde, "Vebitcoin’e para yatırdık. Yaşanan olumsuz gelişmeler üzerine İlker Baş ile konuşmaya geldik. Kendisine zarar vermedik” dediği öğrenildi. Konut dokunulmazlığını ihlal suçundan işlem yapılan şüpheliler serbest bırakıldı. VEBITCOIN'IN HESAPLARI BLOKE EDİLDİ, CEO İLKER BAŞ GÖZALTINA ALINDI Bu arada Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı, işlemlerini durdurduğunu açıklayan kripto para platformu Vebitcoin'in Türkiye'deki finansal kuruluşlardaki hesaplarını bloke etti. Villasına 2 kişinin girmeye çalışmasının ardından eşi ve 2 çocuğu ile birlikte Menteşe ilçe merkezindeki evine taşınan İlker Baş, dün akşam saatlerinde polis tarafından gözaltına alındı. Soruşturma sürdürülüyor. ŞİRKET YÖNETİCİSİ VE ÇALIŞANLARI GÖZALTINA ALINDI Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı, kripto para platformu Vebitcoin'in Türkiye'deki finansal kuruluşlardaki hesaplarını bloke etti. Villasına 2 kişinin girmeye çalışmasının ardından eşi ve 2 çocuğu ile Menteşe ilçe merkezindeki evine taşınan İlker B., dün akşam polis tarafından gözaltına alındı. Bu sabah ise şirketin 3 çalışanının daha gözaltına alındığı açıklandı. Muğla Cumhuriyet Başsavcısı Mehmet Nadir Yağcı, yaptığı yazılı açıklamada, şu ifadelere yer verdi: “23 Nisan'da faaliyet gösterdiği tespit edilen şirketin faaliyetini durdurduğu ve yürüttüğü işlemlerle ilgili mağduriyetler bulunduğu iddiaları üzerine, söz konusu olayla ilgili nitelikli dolandırıcılık suçundan soruşturma başlatılmış olup, şirket merkezinde ve bir kısım adreslerde yapılan arama ve el koyma işlemlerine müteakiben şirket yöneticisi ve çalışanları olan 4 kişi gözaltına alınmıştır. Muğla İl Emniyet Müdürlüğü Siber Suçlar Şube Müdürlüğü eliyle yürütülen soruşturma çok yönlü olarak ve titizlikle sürdürülmektedir."
İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Türkiye’nin yerli kripto para borsalarından Thodex’e yönelik soruşturma başlatılmış, illegal faaliyetleri gerekçe gösterilerek firmanın CEO’su Faruk Fatih Özer’in de aralarında olduğu 78 kişinin yakalanması için İstanbul merkezli 8 ilde eş zamanlı operasyon düzenlenmişti. Önceki gün başlatılan ve devam eden çalışmalarda 65 şüpheli yakalanmış, şirketin kurucusu Faruk Fatih Özer hakkında Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı İnterpol aracılığıyla kırmızı bülten çıkarılmıştı. Aranan şüpheliler arasında firari CEO’nun ağabeyi Güven Özer’in, bu gece İstanbul’un Pendik’te saklandığı evde Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü’ne bağlı ekiplerce yakalanarak gözaltına alındığı bildirildi. Şirketin ortakları arasında yer aldığı öğrenilen Güven Özer, sorgulanmak üzere İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü. Bununla birlikte aranan 78 şüpheliden 66 kişi yakalanmış oldu. Polis, halen firari durumda olan şirketin kurucusu Faruk Fatih Özer’in de aralarında bulunduğu 12 şüphelinin yakalanması için operasyonlarına devam ediyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Hande Fırat'ın CNN Türk'te yayınlanan Gece Görüşü programına katıldı. Ekonomideki son gelişmeleri değerlendiren Bakan Elvan, Hakan Çelik ve Hacer Boyacıoğlu'nun sorularını yanıtladı. "VERGİ KONUSUNDA ÇALIŞMA YÜRÜTÜYORUZ" Kripto paralarla ilgili açıklamalarda bulunan Bakan Lütfi Elvan, dünyadaki düzenlemelerin Türkiye'de de yapılabileceğini ifade ederek kripto paraya vergi sinyali verdi. Lütfi Elvan, "Özellikle vergi konusunda bir çalışma yürütüyoruz. Dünyadaki uygulamaları nelerdir, ne tür bir yapı var. Bunları yaparken ilgili taraflarla mutlaka konuşulması gerekiyor. Şu şekildedir diye net bir cevap veremeyebilirim ama temel olarak çalıştığımız alanlar bunlar. Bu alanların tamamı tüm dünyanın çalıştığı alanlardır." dedi. KARA PARANIN AKLANMASI VE TERÖRİZMİN FİNANSMANI Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, kripto paralarla ilgili şu açıklamaları yaptı: "Kovid-19'la birlikte kripto varlıklara ilgi arttı. Dünyada da nasıl bir düzenleme olmalı, ne yapmalıyız? soruları yanıtlanmaya çalışılıyor. Bu kripto varlıkların bir noktaya kadar denetimlerini yapabiliyorsunuz. Bu konu üzerinde AB çalışıyor. Bir taslak oluşturdu. ABD, İngiltere gibi ülkeler değişik çalışmalar yaptılar. Alım-satım işlemlerine yönelik bazı düzenlemeler yaptılar. İşin 2 boyutu var. Birincisi kara paranın aklanması ve terörizmin finanslanması. Biz tüketiciyi korumakla hükümlüyüz. Kara paranın aklanmasına yönelik terörizmin finanslanmasına yönelik yapı OCT altında. Biz geçtiğimiz aylarda bir yasal düzenleme Mevlis'imiz tarafından yapıldı. FITF'nin bizden istediği düzenlemeleri yaptık. FITF bununla ilgili tedbirler alınmasını istedi. Bu çerçevede MASAK FITF'le birlikte çalışıyor. Biz gerekli çalışmalarımızı yaptık ve bu platformlara yönelik denetlenme yapılmasına ülkeler başladı. Bizim de taslak çalışmamız var. Kripto dediğimiz nedir? Bir maddi olmayan varlıktır şeklinde bir tanım yapıldı. Bankalar üzerinden işlemlerin yapılabileceği düzenlemeyi Merkez Bankası yaptı. MASAK'a yetki verdik ve bir rehber hazırladık. Bu platformların uyması gereken kurallar neyse bunları belirledik. Uymamaları halinde ne kadar bir cezayla karşı karşıya kalacaklarını ortaya koyduk. Bu platformlar mutlaka alım-satım işlemlerini mutlaka MASAK'la paylaşacaklar. MASAK'ın bu platformlar üzerinde denetim yetkisi var artık. Bu platformların uyması gereken yetkiler nelerdir. 10 bin liranın üzerinde işlem yapanları 10 gün içerisinde MASAK'a bildirme yetkisi getirdik."
Kripto paralarda, Çin'in yerel finansal kurumlarının ve ödeme sistemlerinin kripto para hizmet vermesini yasaklamasıyla ivme kazanan düşüş devam ediyor. Kripto para birimleri arasında yatırımcılar tarafından en çok tercih edilen Bitcoin'de değer kaybı bir günde yüzde 20'yi geçerken, fiyatı ocak sonundan bu yana kaydedilen en düşük seviye olan 30 bin dolara kadar geriledi. Bitcoin'in fiyatı nisanda 65 bin seviyelerini görmüştü. Bir diğer kripto para birimi Ethereum ise yüzde 28 civarında düşüş gösterirken, fiyatı 1,850 dolar seviyelerine kadar indi. Böylece, Bitcoin ve Ethereum'da Mart 2020'den bu yana kaydedilen en büyük günlük düşüş yaşandı. Kripto para piyasasındaki kayıp 1 trilyon dolara yaklaştı Diğer kripto para birimlerinden Litecoin de bir günde yüzde 30'u aşkın değer kaybederken, Dogecoin yüzde 25'in üzerinde düşüş gösterdi. Bitcoin'deki değer kaybı son 7 günde yüzde 34'ü, Ethereum'daki düşüş ise yüzde 41'i buldu. Kripto para birimlerindeki sert değer kayıplarının ardından, kripto para piyasasındaki kayıp 1 trilyon dolara yaklaştı. Öte yandan, yaşanan yoğunluk nedeniyle Ethereum ve ETC20 para çekişlerini geçici olarak durduran kripto para borsası Binance, bu işlemlere yeniden başladığını duyurdu. Çin, kripto para işlemlerine yasak getirmişti Çin, dün finans kurumlarının ve ödeme sistemlerinin kripto para birimleri üzerinden hizmet vermesini yasakladığını duyurmuştu. Çin’deki Ulusal İnternet Finansman Birliği, Bankacılık Birliği, Ödeme ve Takas Platformu tarafından yapılan ortak yazılı açıklamada, 'Son dönemde kripto para birimleri çok sert şekilde yükselirken ve düşerken, spekülatif kripto işlemleri artış gösterdi. Bu, insanların varlık güvenliklerini ihlal ediyor, ekonomik ve finansal düzeni ciddi şekilde aksatıyor" ifadeleri yer almıştı. Bitcoin'deki düşüşte şubat ayında 1,5 milyar dolar değerinde Bitcoin aldığını açıklayan ve mart ayı itibarıyla Bitcoin ile ödemeleri kabul etmeye başlayan ABD’li otomotiv ve teknoloji şirketi Tesla'nın kurucusu ve üst yöneticisi Elon Musk'ın çevresel endişeleri gerekçe göstererek araç satışlarında Bitcoin ile ödemeyi askıya alması da etkili olmuştu.
Toplum mühendisliği işlerinde kullanılan ve siyasete müdahale aracı olarak görülen dış bağlantılı vakıf, dernek ve platform gibi sivil toplum kuruluşlarına para aktarmada, takibi hayli zor olan kripto para soğuk zincirlerinin tercih edildiği ifade ediliyor. Avrupa ve Amerika’da sıkça başvurulun bu ihanet çarkının, Türkiye’de dış bağlantılı vakıf ve derneklerin finanse edilmesinde devreye alındığı belirtiliyor. Fiziki olarak el değiştirilmesi veya finansal sisteme sokulması zor olan hainlik çarkı finansmanlarının aktarılmasında kripto para platformlarının kullanılması dikkat çekiyor. YAKALANMA RİSKİ YOK Bugüne kadar çantayla veya zarflarla taşındı ortaya çıkan rüşvet ile kara paraların el değiştirme şeklinin dijitalleşmesi, yakalanmayı da zorlaştırıyor. Kripto para borsaları üzerinden bu tür yasa dışı para transferleri yapmak isteyenler için, artık hesap şifrelerinin el değiştirmesi yeterli oluyor. Emniyetin Siber Suçlarla Mücadele Dairesi ile Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK)’na yapılan ihbarlarla bir kısmı tespit edilen bu yasa dışı transferler, çoğunlukla yakalanmadan gerçekleşiyor. KİRLİ YÖNTEME İLGİYİ ARTTIRIYOR Kripto paralarla verilen rüşvet, bağış ve yardımlar; alan ile veren açısından yakalanma riskini azalttığı gibi, kara paraları aklamayı da kolaylaştırdığı için son zamanlarda çok tercih edilen bir yöntem olduğu belirtiliyor. Finansal sistemlere dahil edilmesi zor olan yüklü miktarlardaki paralar; bağış, yardım, rüşvet ve sanal bahis gibi yollarla dolaşıma sokulabiliyor. İZİ SÜRÜLEMEYEN SOĞUK CÜZDANLA YAPIYORLAR Kripto paraların yoğun olarak kullanıldığı ülkelerin, dijital rüşvette de öne çıktığı görülüyor. Para transferleri ve kara para aklama metotları incelendiğinde, monero gibi izi sürülemeyen kripto paraların yaygın kullanımı dikkat çekiyor. İzi sürülemeyen kripto paralarda alan ve satan kişi tespit edilemediği gibi, işlemin ne zaman yapıldığı ve işlem yapılan cüzdanın adresi öğrenilemiyor. HUKUKİ SORUMLULUK OLUŞMAMASI ÖNEMLİ Kara paralar, genellikle internet ile bağlantısı olmayan ve taşınabilir kripto para soğuk cüzdanları üzerinden sisteme dahil edildiği için, bu varlıkları istenilen yere taşımak hem kolaylaşıyor hem de izi sürülemez oluyor. Soğuk cüzdan yöntemi; ödeme yapmak isteyen kişinin parayı fiziki olarak taşıma veya bankacılık sistemi üzerinden transfer etme zorunluluğunu ortadan kaldırıyor. Teknolojik takip ve sosyal medya üzerinden yazışmaların takibi ileri düzeyde olduğu için bu mecralardan rüşvet alıp vermek, kara paralardan bağış yapmak zorlaşınca kripto paralarla bu işin yapması öne çıkıyor. Takibi zor olan kripto hesapların para giriş çıkışı takip edilemediği için bu işlemleri yapanlar için herhangi bir hukuki sorumluluk da oluşmuyor. Özellikle uyuşturucu ve silah tüccarlarının kullandığı bu yöntemin son dönemlerde rüşvet ödemelerinde, misyoner vakıflarının finanse edilmesinde de başvurulan bir yöntem olduğunu ifade ediliyor. YASAL YOLLARLA YARDIM NASIL OLUYOR? 5253 sayılı Dernekler Kanunu’na göre; dernekler mülki idare amirliğine önceden bildirimde bulunmak şartıyla yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi yardım alabiliyor. Aynı kanunun 21’inci maddesinde; yurt dışından gelen nakdi yardımların banka aracılığıyla alınması zorunluluğu da var. Yurtdışından yardım almak isteyen dernek ve vakıflar isteklerini bir dilekçe ile mülki idare amirliğine bildirmek zorunda. Dilekçede; yardım alınacak kişiliğin adı, adresi, yardımın miktarı veya cinsi ile alınan yardımın hangi amaç/amaçlar için kullanılacağı ve faaliyetin tüzük veya senette belirtilen amaç ve çalışma konuları arasında bulunup bulunmadığı belirtilmesi gerekiyor.
Akademisyenler, medya temsilcileri ve ekonomistlerin olduğu toplantıda çözüm önerilerinin karşılıklı masaya yatırıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan kura dikkat çekti ve dövizdeki düşüşle ilgili, "Hızla indi, daha da insin telaşına kapılmayalım" dedi. KRİPTO PARA YASASI Cumhurbaşkanı Erdoğan toplantıda kripto para konusunda mesajlar verdi. Kripto para yasasının hazır olduğunu söyleyen Erdoğan, "Gecikmeden Meclis'e göndererek bu konuda adım atacağız" dedi. KUR KORUMALI MEVDUAT HESABI Cumhurbaşkanı, Kur Korumalı Mevduat Hesabı için ise "Vatandaş parasının garantisinin hazine garantörünün Merkez Bankası olduğunu görecek" ifadelerini kullandı. SWAP ANLAŞMALARI Türkiye'nin yeni ekonomi modeliyle sıçrama yapacağını söyleyen Erdoğan, "Önümüzde fırsatlar kadar riskler olduğunu da biliyoruz. Bu riskleri almaya değer" diye konuştu. Körfez ülkeleri, Azerbaycan ile swap görüşmeleri olduğunu da söyleyen Erdoğan, "Olumlu haberler geliyor" dedi. "KUR MATEMATİK DEĞİL" Döviz kurlarındaki son durumu da değerlendiren Erdoğan, şunları kaydetti: "Kur olayı matematik değildir. Bu bir süreç meselesidir. Dere yatağında akar. Bizim anlayışımız bu. Bu anlayışla kuru bir noktaya kanalize etme düşüncesindeyiz. Ama kur kendi fiyatını piyasada bulacak."
