Son Dakika:
İngiliz ordusunda görevli bir generalin, Libya'nın doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter'i desteklemek ve karşıtlarını kaçırmak ya da öldürmek için hazırlanan komplonun bozulmasına yardım ettiği belirtildi. İngiliz The Times gazetesinin özel haberine göre, Ürdün'de askeri danışman olarak görev yapan General Alex Macintosh, Libya'ya yönelik silah ambargosunu kırmak ve Hafter'e askeri destek sağlamak için yürütülen 80 milyon dolarlık komployu açığa çıkardığı için 2019'da Ürdün'deki görevinden kovularak İngiltere'ye geri gönderildi. Haberde Ürdünlü kaynaklara dayandırılan bilgiye göre, Macintosh, İngiliz iş kadını Amanda Perry ile bağlantılı paralı askerlere silah satışının engellenmesinde kilit rol oynadı. İngiliz silahlı kuvvetlerindeki görevine devam eden Macintosh'un bu müdahalesinin, Ürdün Kralı'nın danışmanlarından bazılarını kızdırdığı ve generalin birkaç ay içinde Londra'ya geri gönderildiği aktarıldı. LİBYA'DA HÜKÜMETİ DEVİRME PLANLARI GİZLİ BM RAPORUNDA ORTAYA ÇIKMIŞTI Birleşmiş Milletlerin (BM) 20 Şubat'ta ortaya çıkan gizli raporunda, Perry'nin yanı sıra ABD'li Blackwater şirketinin kurucusu Erik Prince ve Batılı özel güvenlik uzmanlarının, darbeci Halife Hafter'e askeri ve istihbarat desteği sağlayarak meşru hükümeti iki kez devirme planları gün yüzüne çıkmıştı. AA muhabirinin ulaştığı BM Güvenlik Konseyi Libya Yaptırım Komitesi uzmanlarının gizli raporuna göre, Haziran 2019'da Hafter'e destek için saldırı helikopteri, istihbarat desteği, keşif uçağı ve denizden destek ile son derece iyi finanse edilmiş bir operasyon planlandı. Opus (Project Opus) adı verilen operasyonda önemli üst düzey isimlerin kaçırılıp öldürülmesi planları da yer aldı. Operasyonun plan aşaması, yönetimi ve finansmanı için Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli 3 şirket (Lancaster 6 DMCC, L-6 FZE ve Opus Capital Asset Limited FZE) kullanıldı. Bu üç şirket, Perry ile birlikte Avustralyalı Christiaan Paul Durrant ve Güney Afrikalı Stephen John Lodge tarafından yönetilip kontrol edildi. İlk planda Hafter'e destek için kullanılacak askeri helikopterlerin Ürdün'den alınması tasarlanırken Ürdünlü yetkililer, Macintosh sayesinde plandan haberdar olunca helikopterler satışını 18 Haziran 2019'da askıya aldı. Bunun üzerine "Opus" operasyonu için Güney Afrikalı bir şirketten 3 askeri helikopter, BAE'deki bir şirketten 3 helikopter, Bermudalı bir şirketten "Antonov AN-26B" modeli bir askeri uçak, Bulgar bir şirketten "LASA T-Bird" model keşif uçağıyla Avusturyalı bir şirketten "Pilatus PC-6 ISR" model keşif uçağı satın alındı. BM uzmanları, Batılı 3 güvenlik uzmanını ve Irak'ta sivillerin öldürülmesi skandalıyla anılmasının ardından kapatılan ABD'li güvenlik şirketi Blackwater'ın da kurucusu Eric Prince'i BM'nin Libya'ya yönelik silah ambargosunu ihlal etmekle suçladı.
Türkiye'nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz, Başkan el-Menfi tarafından başkent Trablus’taki devlet konuk sarayında düzenlenen törenle kabul edildi ve Libyalı lidere güven mektubunu sundu. Libya Başkanlık Konseyi Basın Ofisinden yapılan açıklamaya göre Menfi, Büyükelçi Yılmaz ile görüşmesinde, yeni Türk Büyükelçisini memnuniyetle karşıladığını belirterek, "Libya-Türkiye ilişkilerinin derinliğine, kardeşlik bağlarına ve iki ülke arasındaki yakın dostluk ve iş birliğine" vurgu yaptı. "Yeni dönemde de ortak çıkarlar korunacak" Açıklamada, Menfi'nin, "Libya ile Türkiye'yi birleştiren ortak çıkarların, Başkanlık Konseyi ve Ulusal Birlik Hükümeti döneminde korunacağının altını çizdiği" belirtildi. Menfi ayrıca, Türk şirketlerinin, ülkedeki kriz nedeniyle durdurulan faaliyetlerini tamamlamak için tekrar geri dönmesini ve yeniden yapılanma projelerine katkıda bulunmasını beklediklerini kaydetti. Yunanistan "Anlaşmayı iptal edin" demişti Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin hamleleri karşısında eli oldukça zayıflayan Yunanistan, Libya'da göreve yeni gelen hükümet ile geçtiğimiz günlerde bir görüşme gerçekleştirmişti. Başbakan Kiryakos Miçotakis, Libya'nın Türkiye ile imzaladığı Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) anlaşmasının iptal edilmesi gerektiğini vurgulamıştı. Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ise Ankara ile imzalanan anlaşmanın devam edeceğini bildirmişti. Başbakan Dibeybe yarın Türkiye'yi ziyaret edecek Menfi ayrıca, yarın "üst düzey bir hükümet heyetinin, karşılıklı anlaşmaları ele almak, tartışmak ve iki ülke arasındaki çeşitli alanlarda iş birliğini geliştirmek için" iki günlük resmi ziyaret kapsamında Türkiye'ye gideceğini kaydetti. Libya hükümet kaynaklarına göre de, ziyarette, Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve kabinesinden bazı bakanlar bulunacak. Öte yandan Büyükelçi Yılmaz, güven mektubunu sunduğu görüşmede Menfi'ye, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın selamlarını ve Libya halkı için istikrar, ilerleme ve refah dileklerini iletti. Yılmaz, Türkiye'nin geçmişte Libya'yı güvenlik ve istikrara kavuşması için desteklediği gibi, Başkanlık Konseyi ve Ulusal Birlik Hükümeti'nin çalışmalarına da desteğini sürdürdüğünü vurguladı. Birleşmiş Milletler öncülüğünde 5 Şubat'ta İsviçre'de toplanan Libya Siyasi Diyalog Forumu üyelerinin oylaması sonucunda, ülkede 24 Aralık 2021'de yapılması planlanan seçimlere kadar Başkanlık Konseyi Başkanlığına Muhammed el-Menfi, Başbakanlığa da Abdulhamid Dibeybe seçilmişti.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan, Libya'ya sürpriz ziyaret gerçekleştirdi. Ziyaret sırasında, ikili ilişkilerin ele alınması ve bölgesel konularda görüş alışverişinde bulunulması öngörülüyor. TRABLUS’A GİTTİLER Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, beraberinde Genelkurmay Başkanı Org. Yaşar Güler ile Libya’nın Başkenti Trablus’a gitti" denildi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu başkanlığındaki heyette, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Genelkurmay Başkanı Yaşar Güler, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın yer alacak. Ziyaret günübirlik gerçekleşecek Günübirlik ziyarette, Türkiye heyeti Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve Libyalı mevkidaşlarıyla görüşmeler gerçekleştirecek. Heyetin, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ile de görüşmesi bekleniyor.
Libya Başkanlık Konseyi, kendisiyle koordinasyon içinde olmadan "ulusal diyalog forumu" düzenleme çalışması yapan İtalya'nın girişimini kınayarak, iç işlerine karışılmaması uyarısında bulundu. Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, konuyla ilgili Libya Dışişleri Bakanı Necla el-Menkuş'a bir mesaj gönderdi. Mesajda, Dışişleri Bakanlığının, İtalya Dışişleri Bakanlığının daveti doğrultusunda Başkanlık Konseyi ile önceden koordinasyon olmaksızın, İtalya topraklarında bir "ulusal diyalog forumu" düzenlemek için Libya'nın güneyinden (Fizan) bir heyet göndermeye hazırlandığının öğrenildiği belirtildi. Konseyin mesajında İtalya'nın attığı bu adımın kınandığı kaydedilirken, forumun iptal edilmesi talep edildi. Mesajda ayrıca, Roma yönetimi Libya'nın iç işlerine karışmaması ve devlet prensiplerine saygı göstermesi konusunda uyarıldı.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Libya'da 24 Aralık'ta yapılacak seçimlerden, "Türkiye-Libya Mutabakatı gibi geçmişe ait yükleri üzerinden atabilecek bir hükümet çıkmasını umduklarını" söyledi. Dendias, Atina'da bir araya geldiği Libyalı mevkidaşı Necla el-Menguş ile düzenlediği ortak basın toplantısında konuştu. Başbakan Kiryakos Miçotakis hükümetinin, Libyalı üst düzey yetkililer ile yaptığı sık görüşmelerin ikili ilişkilere verilen öneme işaret ettiğini vurgulayan Dendias, "Yunanistan, bölgedeki diğer ülkelerin aksine, zamanı geri döndürüp Libya'yı fiili olarak yabancı çıkarların sömürgesi haline çevirmeye çalışmıyor." iddiasında bulundu. Dendias, Libya halkının kabul etmeyeceği, destek vermeyeceği hiçbir şey istemediklerini öne sürerek, "Libya ile herhangi bir hukuk dışı anlaşma istemiyoruz, Libya meclisinin reddettiği bir anlaşma istemiyoruz. Biz ülkenizin istikrarı, kalkınması ve refahı ile ilgileniyoruz." şeklinde konuştu. Libya'nın Yunanistan'a komşu olduğunu ileri süren ve Libya'nın istikrarının tüm bölgeyi etkilediğini kaydeden Dendias, sadece ikili ilişkilerin değil, Avrupa Birliği (AB) ile Libya arasındaki ilişkilerin de geliştirilmesi için çaba gösterdiklerini savundu. - Libya'da 24 Aralık'ta yapılacak seçimler Dendias, Libya'nın bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğünün korunmasını önemsediklerini ileri sürerek, bu bağlamda 24 Aralık'ta yapılacak seçimlerin başarılı şekilde tamamlanmasının önemine işaret etti. "Umarız (bu seçimler), Libya'da, geçersiz, temelsiz ve hukuk dışı 'Türkiye-Libya Mutabakatı' gibi geçmişe ait yükleri üzerinden atabilecek bir hükümet çıkarır." diye konuşan Dendias, bu anlaşmanın, uluslararası hukuku çiğneyen bir unsur olduğu yönündeki Atina'nın iddiasını yineledi. El-Menguş ise Libya'nın istikrarının, Doğu Akdeniz ve Yunanistan'ı da içeren bölgedeki istikrar ve huzurun devamlı kılınmasındaki önemine değinerek, Yunanistan ve AB'yi güvenlik ve istikrar için gerekli olan iş birliği araçlarını sunarak Libya'ya yardım etmeye davet etti. Yunanistan ve AB ile sığınmacılar konusunda da iş birliği halinde olmak istediklerini söyleyen Libyalı Bakan, Atina'nın bu ve diğer konularda gösterdiği hassasiyet için Dendias'a teşekkür etti.
Dibeybe, başkent Trablus'ta geniş uluslararası katılımla düzenlenen Libya'da İstikrarı Destekleme Konferansı'nın açılışında konuştu. Konferansa katılan dışişleri bakanları ve üst düzey yetkililere hitaben Dibeybe, "Trablus yeniden toparlandı. Bugün Libya'da bir İstikrar Konferansı düzenliyoruz. Bugün buraya teşrifleriniz, istikrar ve inşa yolculuğunun başladığına dair güçlü bir mesajdır." dedi. Libya Başbakanı, Libyalıların son yıllarda ülkeyi etkileyen krizlere kapsamlı bir çözüm bulma çabasında olduğunu vurgulayarak, konferansa katılan ülkelerin "bu çabaları destekleme konusundaki istekliliğini takdir ettiklerini" dile getirdi. Libya'da 24 Aralık'ta yapılması planlanan seçimlerle ilgili olarak da Dibeybe, "Seçimlerin zamanında gerçekleştirilmesi için Yüksek Seçim Komisyonuna desteğimi açıkça taahhüt ettim." diye konuştu. Dibeybe konuşmasında yasa dışı göç mevzusuna da değinerek, "Yasa dışı göç dosyası bizi rahatsız ediyor ve bu konuda desteğinizi istiyoruz." ifadelerini kullandı. Libya'daki siyasi süreç ve barışın tesisi bağlamındaki gelişmelerin ele alınacağı konferansa, Birleşmiş Milletler ve Avrupa, Afrika ve Arap Birliklerinden temsilcilerin yanı sıra 27 ülkenin dışişleri bakan ve yetkilileri katılıyor. Katılımcılar arasında Türkiye'yi temsilen Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal bulunuyor.
Türkiye ile Libya'nın Doğu Akdeniz'deki hak ve çıkarlarını korumayı amaçlayan ve uluslararası hukuk kurallarına uygun düzenlenen Türkiye ile Libya arasındaki Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası iki yaşını doldurdu. Aradan geçen sürede her iki ülkenin ve ülke halklarının çıkarına olduğu görülen anlaşma sayesinde, Türkiye ile Libya birbirine daha çok yakınlaştı, ekonomik, ticari, siyasi ve askeri alanlar başta olmak üzere birçok konuda ilerleme kaydedildi. DEİK Türkiye-Libya İş Konseyi Başkanı Murtaza Karanfil, Türkiye ile Libya arasındaki Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası'nın imzalanmasının ikinci yıl dönümü nedeniyle değerlendirmelerde bulundu. Türkiye ile Libya'nın Doğu Akdeniz'deki hak ve çıkarlarını korumayı amaçlayan deniz yetki alanları anlaşmasının imzalanmasının ardından iki yıl geçtiğini dile getiren Karanfil, bu anlaşmanın BM tarafından tescil edildiğine dikkati çekerek, Türkiye'nin yıllardır haklı mücadelesinin uluslararası hukuk kurallarına uygun şekilde kağıda döküldüğü anlaşmanın sadece ülkemizin değil Libya'nın da hak ve çıkarlarını korumayı amaçladığını vurguladı. Anlaşmanın iki tarafa da önemli kazanımlar sağladığını, sadece ülkelerin değil bölgenin de refahına olduğunu aktaran Karanfil, "Anlaşma 'Mavi Vatan' kavramının daha iyi anlaşılmasını sağladı" dedi. Karanfil, Libya'nın istikrarsızlığının, Türkiye'yi jeopolitik ve jeostratejik açıdan doğrudan etkilediğini belirterek, "Türkiye'nin desteği, Libya'nın da bağımsızlığını ve iç barışını garanti altına alıyor. Akdeniz'deki haklarımızı korumanın jeopolitik ve jeostratejik sınırları Libya'dan başlıyor. Türkiye; Akdeniz, Ege ve Kıbrıs adasındaki hukukunu koruması için Libya'ya ile ilişkilere önem vermeli" diye konuştu. " ANLAŞMA, EKONOMİK AÇIDAN DA ÇOK ÖNEMLİ BİR ADIMDI" DEİK Türkiye-Libya İş Konseyi Başkanı Karanfil, anlaşmanın milli güvenlik ve dış konjonktür açısından olduğu kadar ekonomik yönden de çok büyük önem arz ettiğini söyledi. Türk müteahhitlerin ilk yurt dışı pazarı olan Libya'nın Türkiye ekonomisi için öneminden bahseden Karanfil, şu ifadeleri kullandı: "Libya, Türkiye'ye 3 günlük deniz mesafesinde yer alması ve oradan da 56 Afrika ülkesine kara yolu bağlantısının bulunması nedeniyle Türkiye için çok ama çok kritik bir ülke. Avrupa'ya da kısa deniz mesafesinde bulunması, yakıt, gayrimenkul, ulaşım ve kira maliyetlerinin düşüklüğü Libya'yı bizim için çok önemli kılıyor. Libya, 75 milyar dolarlık ihracat hedefimizin bulunduğu Afrika'nın kilidi konumda. Bu yüzden anlaşma, ekonomik açıdan da çok önemli bir adımdı." " 2 YILDA TİCARET HACMİNDE YÜZDE 43'LÜK ARTIŞ" Anlaşma sayesinde Türkiye ile Libya arasındaki ticaret hacminde ivmelenme yaşandığına dikkati çeken Karanfil, "Eylül sonu itibarıyla, son 2 yılda, Türkiye ile Libya arasındaki dış ticaret hacmi yüzde 43 artarak 2,3 milyar dolara çıktı. Salgın yaşanmamış olsaydı bu artış çok daha yüksek olacaktı. Yıl sonunda ikili ticaret hacminin tarihte ilk kez 3 milyar doları aşacağını düşünüyoruz" açıklamasında bulundu. Ocak-ekim döneminde Libya'ya ihracatın 2 milyar dolara dayandığını dile getiren Karanfil, "Hem ihracatta hem dış ticarette artış sürecektir. Çünkü Libya'nın Türkiye'ye, Türk ürünlerine, Türk yatırımcılara ve müteahhitlere ihtiyacı var. Stratejik olarak da Libya bizim için çok önemli" dedi. "EKONOMİK ALANDA YENİ İŞ BİRLİKLERİ GELİŞTİRMELİYİZ" Karanfil, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin daha hızlı ivmelenmesi gerektiğini belirterek, "Artık ticari diplomasiye daha fazla ağırlık vermeli, yeni iş birliği anlaşmalarına imza atmalıyız. Ticaret ve sanayi odalarımız ortak çalışmalar gerçekleştirmeli. Çünkü dediğim gibi Libya 7 milyon nüfusu var ancak 1,3 milyar dolarlık Afrika'nın kilidi konumunda" diye konuştu. Türk iş adamlarının özellikle Kuzey ve Orta Afrika'ya girişte Libya'yı merkez alabileceğini vurgulayan Karanfil, hem kamu kuruluşlarından hem de özel sektörden iki ülke arasındaki ekonomik iş birliklerinin geliştirilmesi için daha aktif rol oynamaları çağrısında bulundu. Karanfil, iki yıl önce imzalanan anlaşmada emeği geçenlere teşekkür ederek, "Anlaşma sayesinde ilerleyen dostluğun gelişerek sürdürülmesini temenni ediyorum" diyerek sözlerini noktaladı.
