Son Dakika:
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Kristersson, Elysee Sarayı'nda baş başa görüşme öncesi ortak basın açıklaması yaptı. Kristersson, Fransa'nın İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğine desteği ve güvenlik garantileri için teşekkür ederek, "NATO'ya bir an önce katılmak için açıkladıklarımızı aynen yapıyoruz." ifadesini kullandı. Macron'la görüşmelerinde ikili ilişkileri ele alacaklarını belirten Kristersson, iki ülkenin daha yeşil bir Avrupa Birliği'nin (AB) kapısını açtıkları değerlendirmesinde bulundu. Kristersson, İsveç'in AB dönem başkanlığını Avrupa'nın farklı krizlerle karşı karşıya olduğunu bir zamanda devraldığına değinerek, bu krizlerden en kötüsünün Ukrayna-Rusya savaşı olduğunu ifade etti. "Ukrayna'nın zaferi Avrupa ve tüm dünya için esastır, varoluşsaldır" diyen Kristersson, enerji ve iklim krizleri ve artan enflasyonun ele alınmasının yanı sıra Avrupa'nın uzun vadeli rekabet gücünü koruması gerektiğini söyledi. Kristersson, "Daha yeşil, güvenilir ve özgür bir Avrupa için kararlılıkla birlikte çalışacağız" diyerek, Ukrayna'ya AB ve Transatlantik desteğin devamı için çalışmanın başat öncellikleri olduğunu kaydetti. Enerji güvenliği, yeşil dönüşüm gibi konular üzerinde de çalışacaklarını aktaran Kristersson, Ukrayna-Rusya savaşının, güvenilir enerji tedariğinin ve karbonsuz enerjinin AB'nin güvenliği için çok önemli olduğunu Avrupa'ya açıkça gösterdiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ukrayna ile Rusya arasında izlediği politika, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğine ilişkin ortaya koyduğu şartlar ABD'li John Bolton'ı rahatsız etti. İngiliz Daily Telegraph’ta kaleme aldığı makalede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın tekrar seçilmemesi gerektiği imasında bulundu. 'NATO ÜYELİĞİ TARTIŞILMALI' ABD eski başkanlarından Donald Trump'ın danışmanlarından John Bolton, "Finlandiya ve İsveç şaşırtıcı bir karar alarak NATO’ya girmek istediler fakat Rusya’nın ticari ve askeri partnerleri ihtiyaç zamanında onları terk etmedi ve maalesef buna eğer Cumhurbaşkanı Erdoğan tekrar seçilirse 2023’te NATO üyeliği tartışmalı hale gelecek Türkiye de dahil” ifadesini kullandı.
Pakistan Senatosu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Nobel Barış Ödülü'ne adaylığı konusunda başvuruda bulundu. Pakistan'ın başvurusunda şu ifadeler kullanıldı: "Gerekli değerlendirme ve müzakerelerden sonra, Pakistan Senatosu Başkanı olarak, Rusya-Ukrayna savaşı öncesi ve sırasındaki rolü ve çabaları ışığında, ünlü Nobel Barış Ödülü için Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın lehine adaylığımı tescilledim. Bu savaş hızla tüm dünya için felaketle sonuçlanabilecek bir nükleer parlama noktasına dönüşmüştü. Yorulmak bilmeyen çabaları, her iki tarafa zamanında ve etkili müdahaleleri sayesinde tek başına küresel bir felaketin önüne geçti. Karadeniz Tahıl Girişimi de bölgeyi yıkıcı bir kıtlıktan kurtardı. "GERÇEK BİR DEVLET ADAMI VE HALK LİDERİDİR" Cumhurbaşkanı Erdoğan her zaman, sadece ülkesinin değil, bölgenin ve dünyanın refahı için çabalayan gerçek bir devlet adamı ve halk lideridir. O, yalnızca ülkesi veya bölgesi için değerli liderliğini kanıtlamakla kalmıyor, aynı zamanda Kutsal Peygamber Muhammed'in (S.A.V) mesajını ve tüm insanlık için barış, hoşgörü ve sevgi öğretilerini taşıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, İslami öğretilerle ilgili mitleri ve yanlış anlamaları ortadan kaldırmaya devam ediyor ve tüm insanların eşit haklarını savunuyor. Bu nedenle, onu Nobel Barış Ödülü'ne aday göstermiş olmak bana büyük bir memnuniyet veriyor ve onun istisnai ve eşsiz çabaları ışığında gereken ilgiyi göstereceğinizi umuyorum."
Stoltenberg, NATO ile AB arasındaki işbirliği konulu ortak deklarasyonun imza töreninden sonra AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile ortak basın toplantısı düzenledi. İsveç'in Türkiye'nin taleplerinin hepsini karşılayamayacağına yönelik açıklamasıyla ilgili görüşü sorulan Stoltenberg, "İsveç ve Finlandiya'nın katılım protokollerinin tamamlanacağına ve tüm NATO üyelerinin katılım protokollerini meclislerinde onaylayacağına inanıyorum. Bu Türkiye için de geçerli." dedi. İki ülkenin NATO katılım sürecinin, ittifakın modern tarihindeki en hızlısı olduğunu vurgulayan Stoltenberg, İsveç ve Finlandiya'nın Türkiye ile Madrid'deki NATO Zirvesi'nde imzaladıkları üçlü muhtırayla terörle mücadelede işbirliği ve silah satışı kısıtlamalarının kaldırılmasında anlaştıklarını hatırlatarak, şöyle devam etti: "Bunlar da yerine getiriliyor. Daha fazla bilgi ve istihbarat paylaşımı yapılan kalıcı bir mekanizma kurdular ve terör tehditlerine karşı daha yakın çalışıyorlar. Türkiye'nin meşru güvenlik endişeleri var. Hiçbir NATO müttefiki Türkiye kadar terörden yara almadı. O yüzden NATO müttefikleri ve İsveç ile Finlandiya'nın bu konuda daha fazla çalışmasını memnuniyetle karşılamalıyız." Stoltenberg ayrıca İsveç ve Finlandiya'nın henüz NATO üyesi olmamalarına rağmen üyelik başvurusu öncesine göre çok farklı bir noktada olduklarını belirtti. ABD dahil bazı NATO ülkelerinin Finlandiya ve İsveç'e güvenlik garantileri verdiğini, NATO'nun bölgede varlığını artırdığını hatırlatan Stoltenberg, iki ülkenin yetkililerinin artık birçok seviyede NATO toplantıları ve faaliyetlerine katıldığını kaydetti. Stoltenberg, "Türkiye ve Macaristan'da meclislerinin onayıyla katılım protokollerinin tamamlanmasının önemini görüyorum. Bunun olacağına inanıyorum." diye konuştu.
Müslüman karşıtı Rasmus Paludan, İsveç'te Türkiye'nin Stockholm Büyükelçiliği önünde kendisine verilen izinle Kur'an-ı Kerim'i yaktı. Danimarka ve İsveç çifte vatandaşı olan aşırı sağcı Sıkı Yön Partisi (Stram Kurs) lideri Paludan'ın İslam'ı hedef alan hareketi, Türkiye'de sert tepkilerle karşılandı. "NATO üyeliği tehlikede" Financial Times gazetesi, Paludan'ın çirkin hareketinden sonra İsveç'in NATO üyeliğinin çıkmaza girdiğini yazdı. "Başvuru, Türk büyükelçiliği önünde Kur'an'ın yakılmasıyla tehlikeye girdi" başlıklı haberde, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve Dışişleri Bakanı Tobias Billström'ün, Türkiye'de halktan gelen şiddetli tepkinin ardından öfke dalgasını yatıştırmaya çalıştığına dikkat çekildi. İsveçli araştırmacı: Erdoğan iktidarda kalırsa... Kristersson, yaşananların "son derece saygısız bir davranış" olduğunu söylerken, Billström de İslamofobik provokasyonların dehşet verici olduğunu ifade etti. Stockholm Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Paul Levin, NATO müzakerelerinin "derin bir krize sürüklendiğini" belirtti ve mayıs ayında yapılacak seçimlere işaret etti: (Cumhurbaşkanı) Erdoğan iktidarda kalırsa, onaydan önce aylara değil yıllara bakıyor olabiliriz. "Türkiye henüz onay vermedi" Öte yandan Macaristan'ın, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyelik başvurularını gelecek ay onaylayacağını açıkladığı, henüz onay vermeyen tek ülkenin Türkiye olduğu anımsatıldı.
İsveç yönetimi terör örgütü PKK'nın provokasyonlarına izin verdi, StoCkholm'deki Türk Büyükelçiliği önünde Kuran'ı Kerim'e saygısızlık yapılmasına engel olmadı. Türkiye, bu eylemlerin ardından tepkisini en üst düzeyde dile getirdi. Üçlü Madrid mutabakatındaki taahhütlerini yerine getirmediği müddetçe İsveç'in NATO üyelik sürecine onay vermeyeceğini yineledi. Bu gelişmelerin ardından İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, Türkiye ile yürütülen NATO görüşmelerine ara verildiğini duyurdu. Billström, buna rağmen, hükümetin umudunun bu yaz NATO'ya tam üye olmak olduğunu belirtti. Bu yıl 11-12 Temmuz'da Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta yapılacak olan NATO zirvesine kadar üyeliğin gerçekleşmesini beklediklerini ifade etti. TÜRKİYE KAPIYI KAPATTI Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz hafta düzenlenen Kabine Toplantısının ardından İsveç'in alçak provokasyona izin vermesine tepki göstererek İsveç'in NATO üyeliğine icazet vermeyeceklerini vurgulamıştı.
Batı'da Türkiye karşıtı analizlere bir yenisi eklendi. ABD merkezli Washington Examiner adlı haber kuruluşu, "Üzgünüm, Türkiye NATO'da kalıyor" başlıklı görüş yazısında NATO üyeliğini sorgulayıcı ifadeler kullandı. "Türkiye zor bir ortak" Türkiye'nin teknik olarak transatlantik ittifakının en eski üyelerinden biri olduğu için ABD'nin müttefiki olduğu belirtildi. Türkiye'den "zor ve anlaşılmaz bir ortak" şeklinde bahsedilen yazıda, Türkler'in Washington ve Brüksel'den emir almadığına dikkat çekildi: Türkiye'nin Rus S-400 hava savunma sistemini satın alması, Ukrayna'yı işgali nedeniyle Moskova'ya yaptırım uygulama isteksizliği, Suriye'ye yönelik periyodik askeri operasyonları, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliklerini engellemesi daha fazla ABD'li savunma analisti tarafından sorgulanıyor. Türkler NATO'da olmalı mı? Ankara'nın NATO üyeliğini sorguladılar NATO'nun kuruluş belgesinin, ittifaka katılıma dair maddelerini barındırdığı ancak ihraç konusunda bir ayrıntı olmadığı belirtilerek şöyle denildi: Ne yazık ki, Türkiye'yi veya herhangi bir üyeyi NATO'dan ihraç etmek, özel bir toplantı yapıp el kaldırmak ve söz konusu ülkeye eşyalarını toplayıp karargâhtan ayrılmasını söylemek kadar kolay değil. (Cumhurbaşkanı) Erdoğan'ın Rusya ile yakın ekonomik ve siyasi ilişkisine rağmen yakın zamanda ittifaktan ayrılmayı planladığına dair bir kanıt yok. "Aksini istesek bile Türkiye'nin NATO üyeliği devam edecek" Türkiye'nin NATO üyeliğine karşı askeri ittifakın acil durum toplantısı düzenleyebileceği savunularak, bu yönde alınabilecek kararın sonucuna işaret edildi: Ancak ittifak içindeki tüm kararlar konsensüsle alınıyor. Bugün Türkiye'yi dışlamak için oy kullanan bir üye, gelecekte kendisini Türkiye'nin konumunda bulabilir. Türkiye'nin NATO ittifakının bir parçası olmaya devam edip etmeyeceği farklı bir soru. Gerçek şu ki, Türkiye NATO'nun bir parçası. Washington ve Avrupa başkentlerinde giderek artan sayıda yorumcu aksini istese bile öyle kalacak.
Danimarkalı siyasetçi Rasmus Paludan'ın Türk elçiliği önünde Kur'an-ı Kerim yakması ile başlayan kriz Türkiye'nin İsveç'e NATO kapısını kapatması ile sonuçlandı. İsveç'te soğuk duş etkisi oluşturan bu gelişme sonrası ABD'li eski NATO Müttefik Kuvvetler Komutanı James Stavridis'ten skandal bir Türkiye açıklaması geldi. Yunan Kathimerini gazetesine konuşan Stavridis, Türkiye'yi 'NATO birliğinin önündeki en büyük engel' olarak nitelendirdi. Diğer NATO üyelerinin sabrının sınırları olduğunu belirten komutanın bu sözleri Yunan basını tarafından 'Ankara'ya gözdağı' olarak nitelendirildi. "Umarım İttifak'ın temelde Türkiye veya İsveç ve Finlandiya arasında seçim yapmak zorunda kalacağı bir noktaya gelmeyiz" diyen Stavridis sözlerine şöyle devam etti: Henüz o noktada değiliz ve bahar seçimlerinde Türkiye'deki siyasi sezonun tamamlanmasını beklemeliyiz. "NE ÇIKACAK BAKALIM" "Sonuç olarak, İsveç ve Finlandiya'nın bu yıl İttifak'ta yer alacağından eminim" diyen Stavridis, "Türkiye seçimlerinden ne çıkacağını görmek ve ardından nasıl ilerlediğimizi değerlendirmek gerek" ifadesini kullandı. Ukrayna'daki son durumu da değerlendiren Stavridis Rusya'yı Ukrayna'daki tüm işgal altındaki topraklardan tamamen çıkarmanın zor bir iş olacağını kabul etti.
