Son Dakika:
Stoltenberg, Brüksel'de Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile görüştü. Görüşmeden sonra düzenlenen basın toplantısında konuşan NATO Genel Sekreteri, Rusya'nın Ukrayna sınırına son günlerde binlerce muharebeye hazır askerini gönderdiğini bildirdi. Stoltenberg, "Rusya'nın askeri yığınağı gayrimeşru, açıklanamaz ve derin endişe vericidir. Rusya, Ukrayna içinde ve çevresindeki bu yığınağı derhal sonlandırmalı, provokasyonları bitirmeli ve gerginliği düşürmelidir." dedi. NATO Genel Sekreteri, "2014'ten beri Ukrayna'ya hem siyasi hem askeri destek veriyoruz. Ukrayna'nın özel ortak statüsü var ve kendini savunması için gerekli tüm desteği vereceğiz. Kırım sonrası Rusya'ya ekonomik yaptırımlar da uygulandı. Bu, sadece lafta kalan bir destek değil." ifadelerini kullandı. Ukrayna'nın NATO üyeliği: 30 üye birlikte karar verecek Stoltenberg, Ukrayna'nın NATO'ya tam üyeliğine ilişkin şunları söyledi: "Ukrayna'nın ne zaman tam üye olacağına 30 üye birlikte karar verecek. Rusya baskı yaparak Ukrayna'nın üyeliğini engellemeye çalışıyor. Her ülke kendi kararını kendi alma hakkına sahip, Rusya'nın veto hakkı yok." Ukrayna-Rusya sınırında neler oluyor? Ukrayna Genelkurmay Başkanı Ruslan Homçak, 30 Mart'ta mecliste yaptığı konuşmada, Rusya'nın tatbikat bahanesiyle Ukrayna sınırları yakınlarına asker sevkiyatı yaptığını belirtmişti. Rusya ise buna karşılık, sevkiyatın ülke sınırları içerisinde olduğunu ve kimse için tehdit oluşturmadığını bildirmişti. Donbas bölgesindeki krizin çözümüne ilişkin Rusya, Ukrayna ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatından (AGİT) oluşan Üçlü Temas Grubu, 27 Temmuz 2020'den itibaren kapsamlı ateşkes kararı almıştı. Bölgede sözde bağımsızlığını ilan eden Rusya yanlısı ayrılıkçılarla Kiev yönetimi arasında 2014'ten bu yana süren çatışmalarda 13 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
Rusya Savunma Bakanı Şoygu, Rusya'nın Severomorsk kentinde yetkililerle yaptığı toplantıda, ABD ve NATO'nun askeri eylemleri ile ilgili açıklamalarda bulundu. ABD ve NATO'nun Rusya'ya karşı tehdit içeren askeri eylemlerde bulunduğunu belirten Şoygu, "Amerikan askeri birlikleri, Kuzey Amerika'daki bölgelerden Atlantik üzerinden Avrupa'ya sevk ediliyor. Askeri birliklerin Avrupa'da Rusya sınırlarına doğru hareketliliği devam ediyor. Birliklerin büyük kısmı Karadeniz ve Baltık bölgesinde bulunuyor." dedi. RUSYA ABD'NİN ASKERİ HAMLESİNE KARŞI GEREKLİ ÖNLEMLERİ ALDI Şoygu, ABD ve NATO'ya ait 40 bin asker ve 15 bin askeri teçhizatın Rusya sınırlarına yakın bölgelerde konuşlandırılmasının beklendiğini kaydetti. ABD'nin Rusya sınırlarında keşif çalışmalarını ve Arktika'da askeri kapasitesini artırdığına da dikkati çeken Şoygu, Rusya'nın buna karşı gerekli önlemler aldığını belirtti. Şoygu, "Kış dönemindeki eğitim ve denetim organizasyonları çerçevesinde Batı ve Güney askeri bölgelerindeki birliklerin savaşa hazırlık durumuna ilişkin ani denetimler yapıldı. Üç hafta içinde 2 askeri birlik ve 3 hava indirme birliği, askeri eğitimlerin yapıldığı Rusya'nın batı sınırlarına başarıyla konuşlandırıldı." ifadesini kullandı. 15 SAVAŞ GEMİSİ KARADENİZ'E GÖNDERİLMİŞTİ Rusya Savunma Bakanı Şoygu, 6 Nisan'da Rus askeri güçlerinin savaşa hazırlık durumuna ilişkin denetimlere başladıklarını ve ülkenin çeşitli bölgelerinde poligonlarda taktik tatbikatların yapılacağını duyurmuştu. Söz konusu eğitim planı kapsamında, nisanda 4 bin 48 askeri tatbikatın yapılacağı belirtilmişti. Rusya'nın Hazar Denizi'ndeki filoya ait 15 savaş gemisini Rus askeri güçlerinin denetimleri çerçevesinde Karadeniz'e gönderdiği bildirilmişti. Ukrayna Genelkurmay Başkanı Ruslan Homçak, 30 Mart'ta mecliste yaptığı konuşmada, Rus Silahlı Kuvvetlerinin askeri tatbikat bahanesiyle Ukrayna sınırları yakınlarına birlik sevkiyatı yaptığını açıklamıştı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da Rusya'nın kendi toprakları içinde silahlı kuvvetlerini kendi takdirine bağlı olarak hareket ettirdiğini ve bunun hiç kimse için tehdit içermediğini ifade etmişti. Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesinde, sözde bağımsızlığını ilan eden Rusya yanlısı ayrılıkçılar ile Kiev yönetimi arasında 2014'ten bu yana çatışmalar devam ediyor.
Afganistan'a yönelik bir soruya yanıt veren Burns, DEAŞ ve El Kaide gibi terör örgütlerinin halen tehdit olduğunu ancak ABD topraklarına saldırı düzenleme kabiliyetlerinin kalmadığını dile getirdi. Burns, Afganistan'da terör örgütlerinin kontrol altında alınmasında ABD ordusunun bu ülkedeki varlığının önemli bir rol oynadığını aktararak "ABD ordusunun zamanı geldiğinde çekilmesi, ABD hükümetinin istihbarat toplama ve tehditlere yönelik adım atma kabiliyetini azaltacaktır." dedi. "ABD VE KOALİSYON KUVVETLERİ ÇEKİLDİĞİNDE CİDDİ BİR RİSK SÖZ KONUSUDUR" Çekilme sonrasında ABD'nin bu ülkedeki kabiliyetinin de yeniden şekilleneceğini kaydeden Burns, Afganistan'ı yeniden inşa sürecinde birçok sorunun merak konusu olduğuna işaret etti. Burns, çekilme sonrasında Afgan hükümetinin, terörle mücadele kabiliyetinin devam edip etmeyeceğinin ve terör örgütlerinin Afganistan'a savaşçı getirip getirmeyeceğinin birer soru işareti olduğuna dikkati çekerek "Dolayısıyla ABD ve koalisyon kuvvetleri çekildiğinde ciddi bir risk söz konusudur. Biz CIA'da ve diğer ortaklarımızla ABD hükümetinin diğer kurumlarını bu konuda stratejik uyarımızı yapmak üzere çok çalışacağız." ifadelerini kullandı.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias bugün Ankara'da temaslarda bulunacak. Yunanistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Dendias, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile TSİ 15.00'te bir araya gelecek. Dendias ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, TSİ 18.30'da ortak basın toplantısı düzenleyecek. Mevlüt Çavuşoğlu NTV'de yer alan röportajında bugün gerçekleşecek bu önemli görüşme ve Doğu Akdeniz, Kıbrıs konusu, Libya ve Yunanistan anlaşması, Karadeniz ve Mısır'la diplomatik ilişkilerin durumu hakkında önemli açıklamalarda bulundu. MISIR'LA 8 YIL SONRA BAŞLAYAN TEMAS Mevlüt Çavuşoğlu Mısır'la devam eden diplomatik ilişkilerin durumu konusunda şunları söyledi: "Süveyş Kanalı kazasından sonra onları arayıp kurtarma gemimiz olduğunu söyleyip teklifte bulunduk. kendisi ihtiyaç olunca döneceğini söyledi ve Ramazan'dan sonra arayıp teşekkür etti ve Ramazanımızı kutladı. Şartlar olgunlaştı, görüşmeler sürebilir. İnşallah ilişkilerimizi istediğimiz düzeye getirebiliriz. Her zaman Mısır halkının bizim kardeşimiz olduğunu söyledik. Umarım ilişkiler daha iyi noktaya gelir. Mayıs ayında bir heyet Türkiye'den Mısır'a gidecek." DENDİAS GÖRÜŞMESİ Çavuşoğlu bugün gerçekleşecek kritik Dendias görüşmesiyle ilgili olarak da şu ifadeler kullandı: “Yunanistan ile 5 yıldır var olan mekanizmaları işletemedik. Siyasi istişareleri gerçekleştiremedik. Bunları Yunanistan’ın olumsuz yaklaşımı sebebiyle gerçekleştiremedik. İstikşafi görüşmelere ara verilmişti. Daha sonra Doğu Akdeniz’de Türkiye’yi dışlayan politika sonrası ilişkiler gerildi. Devreye AB ve farklı ülkeler girdi. Biz Yunanistan ile masaya oturmaya hazırız. Yunanistan'la görüşmeye hazırız ancak görüşülecek konuların tek seferde hallolmayabileceğini de biliyoruz. Amacımız bir politik zemin oluşturmak ve süreç içinde sorunlarımızı çözmek için adımlar atmak. Şimdi Dendias Türkiye'ye geliyor, bu görüşme dün gerçekleşecekti ancak kendisinden bugün gelmesini bizzat rica ettim; devam eden NATO toplantıları yüzünden Brüksel'e gitmek zorunda kalmıştım. Kendisini Ankara'da ağırlayacak olmaktan mutluluk duyuyoruz. İki ülke arasında yaşanan Ege, Kıbrıs, Doğu Akdeniz gibi meseleleri samimi bir ortamda konuşacağız. Bu diyaloğu devam ettirmek önemli. Bizim Yunanistan ile sorunlarımız çözmek için ne AB'ye ne de herhangi bir üçüncü bir ülkeye ihtiyacımız var. Biz meseleleri kendi aramızda halledebiliriz. Doğu Akdeniz konferans teklifimiz de bu amaçla yapılmış bir tekliftir. Bizim iki komşu olarak diyaloğu devam ettirmemiz çok önemli. Ege'de ve Doğu Akdeniz'de çözemediğimiz konuları diyalog yoluyla halletmemiz önemli. Libya'yla deniz yetki anlaşması: Her ülke birbiriyle görüşebilir, bizim konferans çağrımızın amacı da buydu zaten. Libya Türkiye'yle anlaşmalara sadık olduğunu açıkladı son ziyarette. Bu durum zaten Türkiye'nin yararına ve Libya'nın çıkarınadır. Elbette sadece Doğu Akdeniz'de değil Malta ve Libya arasında da anlaşmalar var. Libya elbette herkesle bu konuları görüşebilir ancak bizim anlaşmamız yürürlüğe girmiş bir anlaşma. Bu konuda risk görmüyoruz. Tatbikatlar konusu: Türkiye'de tatbikatlar farklı yorumlanabiliyor. Herkes tatbikat yapabilir. ABD aynı anda hem bizimle hem de Yunanistan'la tatbikat yapıyor. Her tatbikatın amacı farklıdır. Rusya ve Mısır da tatbikat yapıyor. bunlardan rahatsız olmamak lazım, bu sembolik bir iş birliğidir. Ancak silahlanma farklı. ABD dengeli bir ilişki gözetti bu güne kadar, ABD'ye bu tutumunu sürdürmesi gerektiğini Blinken'e söyledik. Bazen oradaki Rum lobisi farklı açıklamalara sebep olabiliyor ama tutarlılık önemli." ABD İLE İLİŞKİLER "Türkiye o Türkiye değil" Biden-Erdoğan görüşmesi olacak mı sorusu üzerine Çavuşoğlu "Planladıklarını söylediler. Biz de ne zaman diye her gün sormuyoruz. Bizi neden aramadınız diye komplekse girecek bir ülke değil. Türkiye artık öyle bir ülke değil. Hele hele liderimiz Cumhurbaşkanı Erdoğan öyle bir lider değil." dedi. ABD-Rusya-Ukrayna üçgeninde yaşanan kriz ve Karadeniz'de yaşananlarla ilgili olarak da Çavuşoğlu: "Karadeniz ile ilgili anlaşmazlıklar var. Karadeniz bir barış denizine dönüştürülebilir. Hem Rusya hem Ukrayna ile çok iyi ilişkilerimiz var. Biz samimi bir politika yönetiyoruz. Burada diplomasi yoluyla adımlar atılırsa katkı sağlamaya hazırız. Sayın Cumhurbaşkanımız Putin ve Zelenski ile görüştü. Samimi düşüncelerimizi aktardı. Eğer gemiler bugün geçmişse bildirim süreci tekrar başlar. Kıyıdaş olmayan ülkeler 15 kıyıdaş ülkeler 8 gün önce haber vermesi gerekiyor. ABD bize ulaşarak geçişlerin iptal edildiğini bildirdi." ifadesini kullandı. Çavuşoğlu "Elbette Karadeniz'in bir barış denizi olmasını istiyoruz. Tüm kıyıdaş ülkelerin bir araya gelerek deniz yetki alanlarını belirlenmesi konusunda vardığı bir mutabakat var. İstenilirse Karadeniz barış denizine dönüştürülebilir. Biz bunu savunuyoruz. Halihazırda Ukrayna - Rusya gerginliği buna engel oluyor" dedi. Dışişleri Bakanı "Bizim Türkiye olarak hem Rusya hem de Ukrayna ile ilişkilerimiz gayet iyi. Biz sorunların barışçıl yoldan çözülmesi için iki ülkeye de aynı telkinlerde bulunuyoruz. Türkiye'nin tavrı bellidir. Biz yumuşamadan memnunuz. Eğer diplomasi olarak adımlar atılırsa memnun oluruz" diyen Çavuşoğlu, "ABD gemileri bugün boğazdan geçmezse 15 günlük bildirim süresi yeniden başlar. Kıyıdaş olmayan ülkeler 15 gün önceden bildirmesi gerekiyor. ABD bize dün sözlü olarak geçişleri iptal ettiğini söyledi. Henüz yazılı bir nota gelmedi." şeklinde konuştu. ABD Dışişleri Bakanı Blinken ile yaptığı telefon ve yüzyüze görüşmeler üzerine de Çavuşoğlu "S-400, FETÖ, ABD'nin terör örgütlerine verdiği destekleri konuştuk. Yol haritası üzerinden ilerlenmesi konusunda mutabıkız. Türkiye'nin görüşlerini belirten bir belgeyi ABD'ye verdik" diyen Çavuşoğlu, "ABD bu belge üzerine çalışıyor. İkili ilişkilerde bu diyalogların devam etmesi için Afganistan, Suriye ve bölgesel konularda ne düşünüyoruz ve neler yapabilir konularını konuştuk" ifadelerini kullandı. ABD'NİN MUHTEMEL 1915 KARARI Çavuşoğlu'nun gündeminde yaklaşan 24 Nisan öncesi ABD'den 1915 olaylarına ilişkin gelecek muhtemel bir açıklama da vardı. Dışişleri Bakanı, "ABD uluslararası hukuku dikkate alırsa (sözde Ermeni soykırımına dair) böyle bir karar vermez" diye konuştu. MONTRÖ TARTIŞMASI Çavuşoğlu Montrö Anlaşması konusunda son günlerde ortaya atılan tartışmalar konusunda da "Montrö harfiyen uygulanıyor. Hiçbir ülkenin bu durumdan rahatsız olmaması gerek." diyerek durumu özetledi. ABD'NİN AFGANİSTAN'DAN ÇEKİLMESİ Bakan Çavuşoğlu, ABD güçlerinin Afganistan'dan çekilme süreci ile ilgili, "Afganistan'da kalıcı barışı ve istikrarı destekliyoruz" dedi. KIBRIS SORUNU Bakan Çavuşoğlu Cenevre'de gerçekleştirilen Kıbrıs toplantıları ile ilgili, "Sayın Akıncı ile birlikte hem BM'ye hem AB'ye sabah akşam federasyon meselesini söyledik. Daha önce mutabakata vardığımız konularda geri adım atıldı. Ancak Güney Kıbrıs Rum yönetimi lideri Nikos Anastasiadis 'Ben bir şey paylaşmak istemiyorum' dedi" şeklinde konuşurken, "Rum tarafı sürekli geri adım atıyor. Artık görüşme yapmayacağız. Bu zaman kaybıdır. 20-30 sene daha müzakere etsek sonuç çıkmayacak. 53 sene müzakere ettik, sonuç çıkmadı. İmkansızı zorlamanın hiçbir anlamı yok" dedi. İSRAİL İLE İLİŞKİLER Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, İsrail ile ilişkiler ile ilgili olarak da "Bizim İsrail ile iyi olabilmemiz için, bizimle işbirliği yapması gerekiyor ve işgale son vermesi gerekiyor. Biz önceden Golan Tepeleri ile ilgili İsrail ile çalışıyorduk, sonra İsrail vazgeçti. İsrail politikalarını gözden geçirmezse ilişkilerimizde istikrar zor olur. Özel şirketlerimiz ticaretlerine devam ediyor, biz bunu engellemeyi doğru bulmuyoruz" ifadesini kullandı.
Rusya’dan Türkiye’ye 15 Nisan-1 Haziran tarihleri arasındaki uçuşların kısıtlamasından kaynaklanan kaybın 5 milyar ruble olduğu açıklandı. Rusya Turizmciler Birliği Başkan Yardımcısı Yuriy Barzıkin, Türkiye’ye yönelik uçuş kısıtlamasından kaynaklanan kayıpların en az 5 milyar ruble olduğunu ve bu kayıpların 1 Haziran’dan sonra uçuşların tam teşekküllü başlaması ile telafi edilmesini umduğunu açıkladı. KAYIPLARI EN AZA İNDİRECEK MEKANİZMALAR OLUŞTURMALIYIZ Barzıkin, "Görevimiz sadece kaybı belirlemek değil, aynı zamanda öncelikle turistler ve tabii ki tur operatörleri için söz konusu kayıpları en aza indirecek mekanizmalar oluşturmak. Hükümetin tekrar bir sübvansiyon programı başlatacağını umuyoruz" dedi. Rusya, 15 Nisan-1 Haziran tarihleri arasında Türkiye’ye uçuşların kısıtlandığını duyurmuştu.
Rus muhalif lider Alexei Navalny, tutuklu bulunduğu cezaevinde 3 hafta önce açlık grevine başladıktan sonra hastaneye kaldırıldı. Yaşanan bu olay sonrası Navalny destekçileri sokaklara inerek prostetolar düzenliyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüşmeyle ilgi telegramdan yaptığı açıklaması şöyle; “Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdik. Görüşmede, Filistin’de yaşanan gelişmeler ile Sputnik V aşısının Türkiye’ye sevkiyatına ilişkin konuları ele aldık. İsrail’in Kudüs, Gazze, Mescid-i Aksa ve Filistinlilere yönelik pervasız saldırıları karşısında Türkiye olarak tepkimizi en sert şekilde ortaya koyduğumuzu belirterek, uluslararası camianın da İsrail’e güçlü ve caydırıcı bir ders vermesi gerektiğini, bu amaçla her seviyede girişimlerimizi sürdürdüğümüzü ifade ettim. Rusya Dışişleri Bakanlığının Filistin konusunda Birleşmiş Milletler parametrelerine ve iki devletli çözüme işaret eden açıklamasını önemli bulduğumu belirttim, Türkiye ve Rusya’nın Kudüs'te yaşanan gelişmeler konusunda hemfikir olduğunun gösterilmesinin önemli bir mesaj teşkil ettiğine dikkati çektim. Kriz daha fazla büyümeden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin meseleye müdahil olmasının önemli olduğunu ve Konsey’in İsrail’e saldırıları durdurması hususunda kararlı ve net mesajlar vermesi gerektiğini vurguladım. Filistinli sivillerin korunması için bölgeye uluslararası koruma gücü gönderilmesi fikri üzerinde de çalışılması gerektiğini belirttim, Türkiye ve Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de tüm bu konularda yakın iş birliği sergileyeceğine inandığımı ifade ettim.”
Türk heyetinin Rusya'da salgından sorumlu Başbakan Yardımcısı Tatyana Golikova başkanlığındaki Rus heyetle görüştü. Görüşmede, Türkiye ve Rusya arasında karşılıklı uçuşların sürdürülmesi ve Rus turistlerin Türkiye'ye güvenli bir şekilde seyahat edebilmesi için alınması gereken önlemler ele alındı.
