Son Dakika:
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın yapıldığı Atta Kongre Merkezi'nde görüştü. Toplantı öncesinde gazetecilere açıklama yapan Çavuşoğlu, Blinken ile tekrar görüşmekten duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Çavuşoğlu, görüşecekleri birçok konu bulunduğunu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden'ın Roma'da yaptıkları görüşmede ele alınan konular ve alınan kararlar hakkında devam niteliğinde bir görüşme yapacaklarını aktardı. 'GÖRÜŞ ALIŞVERİŞİ YAPACAĞIZ' Çavuşoğlu, iki NATO müttefiki olarak ikili ilişkiler ile Ukrayna, Libya, Suriye, Afganistan gibi bölgesel konular hakkında görüş alışverişi yapacaklarını bildirdi. 'BİR ARAYA GELMEKTEN MEMNUNİYET DUYDUM' Blinken da Mevlüt Çavuşoğlu ile bir kez daha bir araya gelmekten duyduğu memnuniyeti dile getirdi. İki müttefik ülke olarak birçok konuyu ele alacaklarını belirten Blinken, NATO müttefikleri olarak dün ve bugün Riga'da Ukrayna'daki ve çevresindeki durumu, Batı Balkanları ve Kafkasya'yı görüştüklerini aktardı. Blinken ayrıca Türkiye ile ABD arasındaki iş birliği konuları ve bölgesel meseleleri ele alma şansı bulacaklarını kaydetti. "RUSYA'YA AĞIR BEDELLER ÖDETMEYE HAZIRIZ" ABD Dışişleri Bakanı Blinken, "Ukrayna'ya karşı daha fazla saldırgan davranması durumunda Rusya'ya ağır bedeller ödetmeye hazırız" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. İKİ ÜLKE ARASINDAKİ İLİŞKİYİ GELİŞTİRME MESAJI Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre; görüşmede, Türkiye- Rusya ilişkilerini geliştirecek hususlar ele alındı. BÖLGESEL KONULAR DA MASADAYDI Görüşmede, Azerbaycan-Ermenistan arasında yaşanan gelişmeler ile Suriye, Libya ve Ukrayna başta olmak üzere bölgesel konular da değerlendirildi.
Rusya ile Ukrayna arasında gerilim yükseliyor. Rus ordusunun saldırı düzenleyeceğine ilişkin iddialar, ABD istihbaratı tarafından gündeme getirildi. 175 BİN ASKERLE FARKLI CEPHELERDEN SALDIRI UYARISI ABD istihbaratı, Rusya’nın Ukrayna’ya 175 bin askerin katılacağı bir saldırı hazırlığı yaptığı konusunda uyardı. İstihbaratın Washington Post gazetesine sızdırdığı belgede, Rus ordusunun gelecek yılın başlarından itibaren Ukrayna’ya farklı cephelerden saldırı başlatacağı öne sürüldü. RUS ASKERLERİ UKRAYNA SINIRINDAKİ BİRÇOK NOKTAYA KONUŞLANDIRILDI Rus birliklerinin konumlarını da içeren belgede, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal girişimini 175 bin askerle yapacağı iddia edildi. Belgede yeni top ve dolaylı atış ekipmanının yanı sıra 50 taktiksel birliğin Rusya tarafından Ukrayna sınırının yakınındaki birçok noktaya konuşlandırıldığı ileri sürüldü. HEDEF ŞAŞIRTMAK İÇİN... Ukrayna, Rusya’nın sınıra 94 bin asker yığdığını ileri sürerken, ABD istihbaratının belgesinde şu anda taktik taburların toplam asker sayısının 70 bin civarında olduğu belirtildi. Bu sayının yakın zaman içinde 175 bine çıkacağı ve Rusya’nın hedef şaşırtmak için sürekli bir şekilde askerleri sınır boylarına sevk edip geri çektiği öne sürüldü. HARİTA PAYLAŞTILAR Haberde, Ukrayna sınırındaki Rus askerlerinin ekipmanları, personel hareketleri ve planlamaya ilişkin bir haritaya da yer verildi. BAHAR AYLARINDA YAPILAN YIĞINAĞIN İKİ KATI Belgede, Rusya’nın daha önce de sınıra yığınak yapmasının işgalin hazırlık tatbikatı olduğu ifade edilirken, Rus ordusunun işgali hızlandırmak için şu anki konumlarındaki eğitim ekipmanlarını bırakıp yola devam edebileceği iddia edildi. Washington Post gazetesine konuşan bir yetkili ise Rusya’nın mevcut yığınağının bahar aylarında Ukrayna sınırına yaptığı yığınağın iki katı kadar olduğunu öne sürdü.
Rusya lideri Vladimir Putin'le görüşmeye hazırlanan ABD Başkanı Joe Biden, Moskova'nın Ukrayna konusunda çizdiği kırmızı çizgileri tanımayacağını söyledi. Süper güçlerin liderleri arasında geçerleşecek video konferans buluşmasının öncesinde konuşan Biden, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesini zorlaştırmak için adımlar attıklarını söyledi. Biden, "Putin'in daha ileri gitmesini ve insanların yapacağından endişe duyduğu şeyi yapmasını zorlaştırmak için en kapsamlı ve anlamlı olduğuna inandığım adımları bir araya getiriyorum. Rusya'nın eylemlerinin uzun süredir farkındayız ve beklentim Putin ile uzun bir görüşmemiz olacağı yönünde" ifadelerini kullandı. Reklam İki lider arasında birkaç gün içinde bir video konferans yöntemiyle görüşme gerçekleştirilmesi bekleniyor. OCAK AYI SONUNDA SALDIRI BEKLENİYOR Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov, dün istihbarat raporlarına dayanarak Rusya'nın Ocak ayı sonuna kadar geniş çaplı bir askeri harekat planladığını, 94 binden fazla Rus askerinin sınır yakınında konuşlandığını söylemişti.
ABD'nin Mississippi Senatörü ve Silahlı Kuvvetler Komitesi Üyesi Cumhuriyetçi Roger Wicker, ABD Başkanı Joe Biden'ın Ukrayna'yı tehdit eden Rusya'ya karşı nükleer silah dahil her türlü askeri seçeneği masaya koyması gerektiğini söyledi. Rusya'nın Ukrayna sınırına yakın bölgelere askeri yığınak yapması Washington'u kaygılandırmaya devam ediyor. Cumhuriyetçi Senatör Wicker, söz konusu kriz üzerine Biden'ın, Rusya Devlet Başkanı ile yaptığı görüntülü görüşmeye ilişkin Fox News televizyonuna açıklamalarda bulundu. Putin'in askeri yığınağı pazarlık unsuru olarak da kullanabileceğini belirten Wicker, ancak Rus liderin daha önce 2008'de Osetya Savaşı'nda ve 2014'te Kırım'ın ilhakıyla Batı dünyasını şaşırttığını ifade etti. Wicker, Biden'ın Putin'e ABD'nin kararlılığını gösterdiğini umduğunu kaydederek Ukrayna'da 200 ABD askerinin olduğunu ancak bunların eğitim amacıyla orada bulunduğunu dile getirdi. ABD'nin elindeki seçeneklere ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Wicker, NATO'nun doğu kanadına askeri yığınak yapılabileceğine ve gerektiği takdirde "askeri adım" atılmasına destek vereceğini vurguladı. "Askeri adımdan" kastının ne olduğuna ilişkin bir soruya ise Wicker, şu ifadeleri kullandı: "Askeri adım, Karadeniz'e gemilerimizi konuşlandırıp Rusya'nın askeri kapasitesinin üzerine yıkım yağdırmak anlamına gelebilir. ABD askerlerini sahaya indirmek olabilir, bunu masa dışında bırakmamak gerektiğine inanıyorum. Aynı zamanda ilk taarruz için nükleeri de seçeneklerin dışında bırakmamalıyız. Bunun olabileceğini beklemiyorum ama bu seçeneği masadan kaldırmamak gerekir. Başkan'ın her şeyin masada olduğunu söylemesi gerekir." ABD yönetimi, uzun süredir Rusya'nın askeri yığınak konusunda niyetini açıklaması gerektiğini ifade ediyor. Biden yönetimi, Rusya'nın Ukrayna'ya girmesi durumunda "ağır bedeller ödeyeceği" konusunda Moskova'yı uyarmıştı ancak söz konusu bedelin "askeri bir bedel" olması beklenmiyor.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Rusya ile ABD ve Batı ülkeleri arasındaki ilişkiler değerlendirildi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Joe Biden'ın 7 Aralık'ta video konferans yoluyla görüşme yaptığı hatırlatılan açıklamada, ABD ile güvenlik diyaloğunun önemi vurgulandı. "DİYALOĞA ACİLEN İHTİYAÇ DUYULMAKTADIR" Açıklamada, "Rusya ile Batı ülkeleri arasındaki ilişkilerin bozulmaya devam ettiği ve kritik noktaya geldiği zamanda, böyle bir diyaloğa acilen ihtiyaç duyulmaktadır." ifadesi kullanıldı. RUSYA: NATO'YU BÖLGEYE ÇEKMEK ADINA KIŞKIRTILIYORUZ Rusya'ya karşı artan meydan okumanın kabul edilemez olduğu vurgulanan açıklamada, NATO üyesi ülkelere ait uçakların Karadeniz'de Rus sınırlarının yakınlarında "kışkırtıcı" uçuşlar yaptığı belirtildi. Ukrayna'nın NATO'ya "çekme" yönünde adımlar atıldığı kaydedilen açıklamada, "Bu tür sorumsuz davranış, güvenliğimiz için kabul edilemez tehditler oluşturmakta, ilgili taraflar için Avrupa'da büyük sorun yaratacak ciddi askeri riskleri kışkırtıyor." ifadesine yer verildi. "UZUN VADELİ GARANTİLER ÜZERİNDE ISRARCIYIZ" NATO'nun son yıllarda doğuya doğru ilerlediğine dikkati çekilen açıklamada, Rusya'nın bu konudaki endişelerinin kayda alınmadığı vurgulandı. Açıklamada, şunlar kaydedildi: "Bu bağlamda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de belirttiği gibi belirli bir süre içinde eşit ve bölünmez güvenlik ilkesi temelinde NATO'nun doğuya doğru ilerlemesi ve Rusya'nın batı sınırlarında tehdit oluşturan silah sistemlerinin konuşlandırılmasını engelleyen ciddi uzun vadeli yasal garantiler üzerinde çalışılması konusunda ısrar ediyoruz." Rusya ile ABD ve NATO savunma kurumları arasında düzenli diyaloğun yeniden sağlanması gerektiğine işaret eden açıklamada, ABD'ye Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması (INF) kapsamında olmayan silahları Avrupa'ya yerleştirmeme çağrısında bulunuldu.
Zalkaliani, Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığının 10 Aralık'ta yaptığı açıklamayla, 2008 NATO Bükreş Zirvesi'nde Gürcistan ile Ukrayna'nın NATO üyeleri olacaklarına dair verilen kararın değiştirilmesi çağrısına ilişkin değerlendirmede bulundu. Rusya'dan benzer açıklamaların daha önce de yapıldığını kaydeden Zalkaliani, NATO ve ABD'nin üst düzey yetkililerinin Rusya'nın konu ile ilgili yaptığı son açıklamaya da tepki gösterdikleri ve Bükreş kararının değişmeyeceğini bir kez daha vurguladıklarını aktardı. "Uluslararası ilişkilerin temel ilkelerine dayalı anlaşmalar revize edilirse Avrupa-Atlantik ortak güvenlik sistemi tamamen yıkılacaktır." ifadelerini kullanan Zalkaliani sözlerini şöyle sürdürdü: "Rusya Federasyonu'nun yapmaya çalıştığı şey budur ve buna NATO ve Avrupalı ortaklarımızın ortak tutumuyla karşı çıkılmalıdır. NATO'daki ortaklarımızdan (Rusya'dan yapılan) bu açıklamalara verilen tepkiden memnunum." NATO ile entegrasyon sürecinin durmadan sürdürülmesi gerektiğini belirten Zalkaliani, NATO üyeliği için her zaman hazır olmaları gerektiğini vurguladı.
Belçika’nın Başkenti Brüksel’de bulunan AB Konseyi binasında gerçekleşen zirveye doğu ortakları Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Moldova Cumhuriyeti ve Ukrayna katıldı. Belarus, Doğu Ortaklığına katılımını askıya aldığı için toplantılarda yer almadı. Zirve sonrasında AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ortak bir basın toplantısı düzenleyerek ele alınan konular hakkında bilgiler verdi. Basın toplantısında ilk olarak söz alan AB Konseyi Başkanı Charles Michel; ‘’Bu zirve hukuk devleti, idare, temel haklar ve demokratik değerler üzerine kurulu olarak toplandı. Bu zirve reform süreçlerini desteklemek için özellikle de dijital ajanda ve dijitalleşme konularında halkların beklentilerini cevaplamak adına niyet beyanı olmuştur, bunun yanında yatırım paketi ile gençlerin, KOBİ’lerin desteklenmesini ve ayrıca güvenlik konusunu ele aldık’’ dedi. Rusya’nın Ukrayna sınırında askeri yığınak yaptığı iddialarına ilişkin gelişmelerin de ele alındığını bildiren Michel;’’ Ayrıca Ukrayna’nı toprak bütünlüğüne sahip çıkma fırsatını bulduk. Rusya’nın tehditlerine karşı NATO, G7, ABD, İngiltere AB ve Doğu Ortaklığı ülkeleri olarak birlikte bir duruş sergiliyoruz. Eğer Ukrayna’ya karşı askeri bir saldırı olursa buna çok güçlü bir cevap olacak, bu saldırıyı yapan çok ağır bir bedel ödeyecektir’’ ifadelerini kullandı. Basın toplantısında söz alan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise Belarus konusunun geniş bir şekilde ele alındığını belirtti. Leyen; ‘’Bugün bu toplantıda Belarus’u boş bir koltuk temsil etti. Çünkü Belarus’un başında halkı baskılayan, sığınmacıları kullanan ve AB’nin değerlerine ve sınırlarına saldıran bir yönetim var. AB üyeleri ve Doğu ortaklığı üyeleriyle uyum içinde bu ülkeyi kınıyoruz. Umarız en kısa zamanda bu boş koltukta Belarus halkının demokratik olarak seçtiği bir temsilci oturur’’ şeklinde konuştu. Zirvede ayrıca işbirliği konularının ele alındığını bildiren Leyen; ‘’ özellikle pandemi ile mücadele konusu görüşüldü. AB olarak söz konusu ülkelere 13 milyon doz aşı ayırdık. Ayrıca bu ülkelere destek amacıyla Polonya Yatırım bankası ile 35 milyon euroluk bir destek anlaşması da yapıldı. Bu sayede bölge ülkelerinin halklarına pandemiye karşı destek ulaştıracağız’’ dedi. Rusya ile gerginliğe de değinen von der Leyen; ‘’ AB Komisyonu olarak olqası saldırılar halinde mevcut yaptırımların genişletilmesi konusunda Konsey tarafından yetkilendirildik. Biz de bu konuda çalışma yapıyoruz. Olası bir durumda ne gibi yaptırımlar olacağı üzerinde şimdiden çalışıyoruz’’ ifadelerini kullandı. AB, Doğu Ortaklığı ülkelerine kullandırılmak ve bölgeye istihdam, büyüme ve refah getirmek için 17 milyar Avro’ya kadar kamu ve özel yatırımları harekete geçirme potansiyeline sahip, hibe, harmanlama ve garantilerden oluşan 2.3 milyar Avro’luk bir Ekonomik ve Yatırım planı uygulayacak.
