Son Dakika:
Avrupa Birliği (AB) yönetimi, Ukrayna'ya karşı askeri hamle yapması halinde Rusya'ya ağır sonuçlar doğuracak yaptırımlar uygulayacaklarını bildirdi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB Dönem Başkanı Slovenya'nın Başbakanı Janez Jansa, AB Liderler Zirvesi'nin bitiminde ortak basın toplantısı düzenledi. AB Konseyi Başkanı Michel, üye ülkelerin Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini desteklediğini belirterek, "Ukrayna'ya karşı bir saldırganlık olursa bunun çok ciddi sonuçları olur. Ortaklarımız ve müttefiklerimizle koordineli tedbirler almak üzere hazırız." dedi. Michel, AB üyesi ülkelerin liderlerinin böyle bir durumda Rusya'ya karşı ekonomik yaptırımları harekete geçirmek üzere mutabık kaldıklarını söyledi. Ursula von der Leyen ise Rusya'nın Ukrayna sınırındaki askeri tahkimatı hakkında daha önce tutumlarını açıkladıklarını, Rusya'ya saldırganlıktan kaçınma ve gerginliği düşürme çağrısında bulunduklarını hatırlattı. Moskova ile iyi ilişkiler istediklerini, bunun Rusya'ya bağlı olduğunu ifade eden Von der Leyen, "Ancak şuna şüphe yok. Eğer Rusya, Ukrayna'ya karşı harekete geçerse AB, çok büyük bir bedeli olacak yaptırımlar uygulayacaktır. Bu konuda çalışmalarımızı yaptık." diye konuştu. Slovenya Başbakanı Jansa da AB ülkelerinin ortak tutum içinde hareket ettiğini belirterek, "Rusya'nın Kırım'ı işgal ettiğinde yaşanan durumun tekrar etmesine izin vermeyeceğiz. Bu kez hazırlıklıyız." ifadelerini kullandı. NATO'DAN RUSYA'YA BİR KEZ DAHA UYARI VE DİYALOG ÇAĞRISI NATO, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik yeni bir saldırganlığının ağır bedelinin olacağını, Rusya gerginliği düşürürse güven artırıcı önlemler üzerinde çalışmaya hazır olduğunu bildirdi. NATO'nun karar alma organı Kuzey Atlantik Konseyi, "Ukrayna ve çevresindeki durum" ile ilgili açıklama yaptı. Rusya'nın Ukrayna sınırında son aylarda yaptığı tahkimattan ciddi endişe duyulduğu belirtilen açıklamada, "Rusya'ya acilen gerginliği düşürme, diplomatik kanalları takip etme ve askeri faaliyetlerinin şeffaflığı hakkında uluslararası taahhütlerine uyma çağrısı yapıyoruz." ifadesi yer aldı. "Mevcut durumun ittifakın güvenliğine etkilerini ciddi şekilde değerlendiriyoruz." denilen açıklamada, NATO'nun güvenlik ortamının bozulmasına kararlı şekilde karşılık vereceği vurgulandı. Açıklamada, "Ukrayna'ya karşı daha fazla herhangi bir saldırganlığın çok büyük sonuçları ve ağır bedeli olacaktır." ifadesine yer verildi. Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine olan desteğin bir kez daha teyit edildiği açıklamada, Rusya'dan Ukrayna'daki güçlerini çekmesi istendi. Ukrayna'nın olası NATO üyeliğine Rusya'nın itirazına atıf yapılan açıklamada, her ülkenin kendi kaderini ve dış politikasını tayin etme hakkı bulunduğu, "NATO'nun Ukrayna ile ilişkisinin sadece Ukrayna ve 30 müttefik ülkeyi ilgilendirdiği" vurgulandı. "Rusya ile anlamlı diyaloğa hazırız." mesajı verilen NATO açıklamasında, Rusya'ya NATO-Rusya Konseyi'ni düzenleme daveti tekrarlandı. Açıklamada, "Rusya, gerginliği düşürmek için somut adımlar atarsa güven artırıcı önlemlerin güçlendirilmesi hakkında çalışmaya hazırız. AGİT de buna ilişkin bir platformdur." denildi. "UKRAYNA'YA KARŞI SALDIRGANLIĞIN CİDDİ SONUÇLARI VE AĞIR BEDELİ OLUR" Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderleri, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı saldırganlık sergilemesi halinde bunun "çok ciddi sonuçları ve ağır bedeli" olacağını bildirdi. Belçika'nın başkenti Brüksel'de düzenlenen yılın son AB Liderler Zirvesi devam ederken, zirve bildirisinin dış ilişkiler kısmı kamuoyuyla paylaşıldı. Liderler, Ukrayna başlığı altında Rusya'ya "Ukrayna sınırındaki askeri tahkimatı ve saldırgan söylemi" nedeniyle ortaya çıkan gerginliği düşürmesi çağrısında bulundu. Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine tam desteklerini vurgulayan AB liderlerinin bildirisinde, "Ukrayna'ya yönelik daha fazla askeri saldırganlığın karşılık olarak ortaklarla koordine edilen kısıtlayıcı tedbirler dahil çok büyük sonuçları ve ağır bedeli olacaktır." ifadesi yer aldı. Bildiride, AB liderlerinin diplomatik çabaları ve Minsk Anlaşmasının tam olarak uygulanması için Normandy formatını desteklediği vurgulandı.
Ukrayna'nın doğusunda yaşanan gelişmeler ve NATO'nun, Rusya sınırlarına yakın noktalarda tatbikatlarını arttırması üzerine Rusya, ABD ve NATO'ya güvenlik anlaşması taslağı yayınladı. İLK ŞART UKRAYNA Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde yayınlanan taslağın ilk maddesinde NATO'nun daha fazla genişlememesi ve Ukrayna'nın ittifaka alınmaması şartı öne sürüldü. İkinci maddede ise 1997 yılında Doğu Avrupa ülkelerinin NATO'ya katılımından sonra bu ülkelere yapılan askeri ve silah konuşlandırılmasının durdurulması yer aldı. BİR TUGAYDAN FAZLA ASKER BULUNDURULMASIN Anlaşmada Ukrayna’nın, Doğu Avrupa, Transkafkasya ve Orta Asya'daki NATO faaliyet ve tatbikatların durdurması, karşı tarafın topraklarını hedef alabilecek orta ve kısa menzilli füzeleri konuşlandırmaması ve mutabık kalınan sınır bölgelerinde 1 tugaydan fazla asker bulundurmaması maddelerine yer verildi. 'ACİL DURUMLAR İÇİN SICAK HAT KURULSUN' ÖNERİSİ Rusya paylaştığı anlaşmada askeri tatbikatlarla ilgili karşılıklı bilgilendirme, gerilim hallerinde durumu barışçıl ve diplomatik yollarla çözme maddesine yer verirken diğer tarafa tehdit olarak algılanabilecek girişimlerden kaçınılması ve acil durumlar için iletişim ağı oluşturulacak sıcak hatlar kurulması maddesi yer aldı. BOMBARDIMAN UÇAKLARINA YASAK Yayınlanan taslağın ikinci bölümünde ise nükleer silah ve bombardıman uçaklarının uçuşlarının durdurulması, karşı tarafın ulusal güvenliğini tehdit eden askeri kuvvet konuşlandırmadan kaçınma, nükleer ve nükleer silah taşımayan bombardıman uçaklarının karşı tarafın hedeflerini vurabilecek hava sahasında uçuş yapmaması maddeleri yer aldı. YERLEŞTİRİLEN FÜZELER GERİ ÇEKİLSİN Ayrıca taslakta, uluslararası sular dışında karşı tarafın topraklarını vurabilecek noktalarda savaş gemilerini bulundurmaması, orta ve kısa menzilli füzeleri diğer tarafı vurabilecek başka ülkelere yerleştirmemek, yerleştirildiyse de geri alınması çağrısı yapıldı. Taslakta nükleer silahların kullanılması için kurulan altyapıların imha edilmesi maddesi dışında, nükleer silahların kullanımına yönelik askeri tatbikatlar yapmamak ve nükleer silah olmaksızın gerçekleştirilen nükleer saldırı tatbikatlarından kaçınmak maddeleri de yer verildi. TATBİKATLAR DA MADDELER ARASINDA Rusya’nın bugün yayınladığı taslakta, ABD ve NATO'nun doğuya doğru fazla genişlememesi ve Sovyetler Birliği'nden ayrılan ülkelerin ittifaka katılımının onaylanmaması, ABD'nin, Sovyetler Birliği'nden ayrılan ülkelerle tatbikat yapmaması, silah ve asker konuşlandırmaması maddeleri yer aldı. 3 DİLDE YAYINLANDI İngilizce, Fransızca ve Rusça yayınlanan taslakta ayrıca taraflardan birinin bu anlaşmadan çekilmesi durumunda anlaşmanın 30 gün sonra sona erebileceği belirtildi BEYAZ SARAY'DAN JET CEVAP ABD, Rusya'nın önerilerini Avrupa'nın katkısı olmadan müzakere etmeyeceğini söyleyerek geri çevirdi. Beyaz Saray Basın Sekreteri Jen Psaki Air Force One'da gazetecilere verdiği demeçte, "Avrupalı müttefiklerimiz ve ortaklarımız olmadan Avrupa güvenliği konusunda müzakere yapılmayacak" dedi.
Rusya merkezli Covid-19 aşı geliştiricisi Gamaleya Enstitüsü’nün Direktörü Aleksandr Gintsburg, kendi geliştirdikleri Sputnik V ve Sputnik Ligt aşılarının Omicron mutasyonuna karşı tam koruma sağladığını açıkladı. Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) CEO'su Kirill Dimitriev ve Gamaleya Enstitüsü Bilimsel Çalışmalardan Sorumlu Direktör Yardımcısı Denis Logunov'un da katıldığı webinara katılan Gintsburg dünyada hızla yayılan Omicron mutasyonu hakkında konuştu. Gintsburg, "Yaklaşık 5-6 ay önce Rusya Sağlık Bakanlığı tarafından duyurulan aşı şemasına göre Sputnik V ile aşılamadan sonra Sputnik Light aşısı ile yeniden aşılama önerisi bulunuyor. Bu aşı şemasına göre bugüne kadar yapılan analiz edilen numunelerde Rus aşıları Omicron mutasyonuna karşı tam koruma sağlıyor" dedi. İki doz Sputnik V aşısını yaptıranların 6 ay sonra Sputnik Light aşısı yaptırdığı an bu aşıların kişide yüzde 80 koruma sağladığını aktaran Gintsburg, "Sputnik V ile aşılananlar Omicron mutasyonuna yakalandığında bu aşılar bu kişiler üzerinde ciddi koruma sağlar. 6 ay sonra Sputnik Light aşısı ile aşılanırsanız yeni mutasyona karşı yüzde 80'i aşan bir koruma sağlanır" ifadelerini kullandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandır Lavrentiyev'in, Nursultan'daki Astana formatı toplantısı sonrası yaptığı, "Toplantıdaki Türk temsilciler ilk fırsat oluştuğunda Türk askerinin Suriye'den ayrılacağını söyledi" açıklaması Ankara tarafından yalanlandı. Hürriyet'e bilgi veren kaynaklar, Türk askerinin öncelikle Suriye'de sınır hattındaki bölgelerde bulunmasının Türkiye'nin toprak bütünlüğünü hedefleyen terörist yapılanmalara karşı olduğunu ifade etti. Her Suriye toplantısında Türkiye'nin Suriye'den çekilme şartlarının muhataplara açık ve net şekilde bildirildiğini vurgulayan kaynaklar, buna rağmen bazı kesimlerin "Son derece açık mesajları" bilinçli olarak farklı yorumlanabilecek şekilde aktarmayı sürdürdüğüne dikkat çekti. BU MESAJLAR VERİLDİ Türkiye'nin Suriye'den çekilme şartları ise şöyle sıralandı: 1- Suriye'de her kesimin hakkını koruyacak şekilde yeni anayasa üzerinde tüm tarafların mutabık kalması. 2- Her kesimin özgürce katılabildiği bir seçim sisteminin oluşturulması. 3- Bu seçim sonrası meşru hükümetin kurulması. 4- Meşru hükümetin Türkiye-Suriye sınır hattında Türkiye'nin toprak bütünlüğünü hedef alan terörist yapılanmaları ortadan kaldırması ve bunu pratikte hayata geçirmesi. Yetkililer bu 4 şartın yerine getirilmesi durumunda Türk askerinin Suriye topraklarında bulunmasına dair gerekçelerin ortadan kalkacağını belirterek, "Nursultan'daki toplantıda da katılımcılara verilen mesajlar bunlardı" bilgisini verdi. Rusya bağlantılı Sputnik internet sitesi, Lavrentiyev'in, "Görüşmelere katılan Türk temsilciler Rus tarafına, ilk fırsat oluştuğunda askerlerinin Suriye'den ayrılacağına dair güvence verdiklerinin ifade etti" dediğini iddia etmişti.
Re:vanş isimli sanat grubunun YouTube kanalında yayınladığı videoda, ABD'nin Moskova Büyükelçiliği binası cephesine yansıtılan ışıklı projeksiyon görüntülerine yer verildi. 25 Aralık'ta yayınlanan 47 saniyelik videonun açıklamasında SSCB'nin 30 yıl önce dağılmasının yıl dönümü olduğu hatırlatıldı. "Sam amca, mutlu Noeller!" yazısı ile başlayan görselde SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un 25 Aralık 1991'de istifa konuşması yaptığı görüntüler yer aldı. SSCB'nin o tarihte yıkıldığının anımsatıldığı görselde, ABD'ye yönelik, "30 yıl önce harika bir hediyen vardı. Ama daha fazla hediye olmayacak." ifadeleri kullanıldı. Ardından görsel olarak bina üzerine SSCB bayrağı yansıtıldı ve göndere çekildi. Görselin devamında Rusya'nın 2014'te yasa dışı ilhak ettiği Kırım Yarımadası'nın haritası, Kerç Boğazı üzerine inşa edilen köprü, Rusya'da yapılan olimpiyat oyunları, Sovyetler'in dağılmasından sonra Rusya'da yapılan ilk uzaya füze fırlatma sistemi Angara-A5, yüzebilen Lomonosov Nükleer Santrali, 2018'deki Dünya Futbol Şampiyonası sembolleri gösterildi. Sosyal medya hesabından yayınlanan videodaki ışıklı gösteri, "Büyük Rusya yeniden doğuyor." ifadesi ile sona erdi. Geçen yıl Rusya'daki anayasa değişikliği referandumu öncesinde Re:vanş sanat grubu YouTube hesabından, ABD'nin Moskova Büyükelçiliği binası üzerine ışıklı projeksiyon ile, 1993'te ABD ve Rusya'nın yakın ilişkisini eleştiren bazı görsellerin yer aldığı ışıklı projeksiyon gösterisini aktaran videoyu yayınlamıştı. Bu hesapta iki video dışında başka video bulunmuyor.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre, ABD Başkanı Biden ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Biden, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy'e "ABD, müttefikleri ve ortakları, Rusya'nın Ukrayna'yı daha fazla işgali durumunda kati surette karşılık verecek" taahhüdünde bulundu. İki lider, gelecek hafta başlayacak NATO-Rusya Konseyi'ndeki ikili Stratejik İstikrar Diyaloğu ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'ndaki diplomatik çabalara da desteğini dile getirdi. Biden, görüşmede ayrıca ABD'nin Ukrayna'nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne, Donbas'taki gerilimi azaltmak için güven artırıcı tedbirlere ve Minsk Anlaşması'nın uygulanması için aktif diplomasiye desteğini yineledi.
Kazakistan'da yaşanan şiddet olaylarının ardından Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in talebi üzerine Rusya, Belarus, Kazakistan, Ermenistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın üye olduğu Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nden (KGAÖ) barış gücü, Kazakistan'a gönderildi. ABD'YE ÇOK SERT CEVAP ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın Rusya'nın Kazakistan'a asker göndermesine yönelik yaptığı açıklamasına Rusya'dan tepki gecikmedi. Rusya Dışişleri Bakanlığının sosyal medya hesabı üzerinden yapılan açıklamada geçmişte ABD'nin asker gönderdiği ülkeler hatırlatılarak, "ABD evinize girdiğinde hayatta kalmak, soyulmamak ve tecavüze uğramamak zordur. Bu davetsiz misafirleri kapılarının eşiğinde bulan Kuzey Amerika yerlileri, Koreliler, Vietnamlılar, Iraklılar, Panamalılar, Yugoslavyalılar, Libyalılar, Suriyeliler ve daha çok sayıda şanssız insanın ekleyecek çok şeyi var" ifadeleri kullanıldı. BİLİNKEN NE DEMİŞTİ? ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken dün gerçekleştirdiği basın toplantısında, "Bana göre Kazak makamları ve hükümeti protestolarla uygun bir şekilde başa çıkma, bunu yasa ve düzeni korurken protestocuların haklarına saygı duyacak şekilde yapma kapasitesine sahipler, bu yüzden neden herhangi bir dış yardıma ihtiyaç duydukları açık değil” demişti. Kazakistan’ı ülkedeki huzursuzluğu bastırmak için asker davet etmesinin ardından Rus etkisini azaltmanın zor olacağını belirten Blinken, "Yakın tarihten bir ders, Ruslar bir kez evinize girdi mi, onları evinizden çıkarmanın bazen çok zor olduğudur" demişti. RUSYA’DAN KAZAKİSTAN’A ONLARCA TANK, 200 ASKERİ UÇUŞ VE 3 BİN ASKER Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev’in yardım çağrısına önceki gün olumlu yanıt veren Moskova’nın başını çektiği Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü, 24 saatte Kazakistan’a neredeyse 3 bin asker gönderdi. Rusya Savunma Bakanlığına ait IL-76 ve AN-124 nakliye uçakları Rusya’nın elit hava indirme birliklerini Kazakistan’a ulaştırdı. Rusya’nın Kazakistan operasyonuna verdiği büyük önem atanan komutandan anlaşıldı.
Akaryakıt fiyatlarına gelen zamlar nedeniyle başlayan protestoların şiddet olaylarına dönüştüğü ancak hafta sonu durumun kontrol altına alındığı Kazakistan'da Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev yeni bir açıklama yaptı. Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün barış gücü askerlerinin iki gün içinde ülkesinden ayrılmaya başlayacağını açıklayan Tokayev, çekilme işleminin 10 gün içinde tamamlanacağını söyledi. Telekonferans yöntemiyle bakanlara ve milletvekillerine hitap eden Tokayev, "Barış gücü, temel görevini başarıyla tamamlamıştır" dedi. Tokayev, "Almatı’yı kaybetseydik başkenti, sonra da bütün ülkeyi kaybederdik. Başkente barış güçlerinin gelmesiyle buraya ek özel kuvvet birlikleri sevk edebilip kenti kurtarabildik" dedi. 'Saldırganlar yabancı' Tokayev, protestoları bir terör saldırısı olarak değerlendirerek, "Bu, Kazakistan'a karşı iyi organize edilmiş, iyi hazırlanmış bir saldırı eylemidir. Saldırganların çoğu Afganistan dahil Orta Asya ülkelerinden gelen yabancı militanlardı. Ortadoğu'dan da militanlar var. Amaçları, bölgemizi bir kaos alanına dönüştürmek ve ardından iktidarı ele geçirmekti. Bu nedenle Kazakistan'da terörle mücadele operasyonu başlatıldı" dedi. Tokayev, ülkedeki sosyal sorunların çözümü için toplumsal sosyal fon kurulması talimatı verdi ve ilk devlet başkanı Nazarbayev döneminde zenginleşen iş insanlarından fona önemli miktarda ve düzenli kaynak aktarmalarını da istedi. Tokayev, hükümete, madencilik sektöründen daha fazla vergi alınması talimatı verdi. Öte yandan Tokayev, Kazakistan Meclisi genel toplantısında, başbakanlık görevine Alihan İsmailov’un adaylığını sundu. İsmailov, tüm siyasi parti milletvekilleri tarafından "evet" oyu alarak ülkenin 12. Hükümet Başkanı oldu. ‘Tüm imkânlarımızla Kazakistan’ın yanındayız’ Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Dışişleri Bakanları, dönem başkanı Türkiye’nin çağrısı doğrultusunda, Kazakistan’daki gelişmeleri ele almak üzere dün olağanüstü toplandı. Toplantıya başkanlık eden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Tüm imkanlarımızla Kazakistan’ın yanındayız” dedi. Çavuşoğlu, açılışta yaptığı konuşmada, Kazakistan’daki gelişmeleri kaygıyla izlediklerini dile getirdi, “Türk dünyası, büyük bir aile ve bu vücudun organları gibi birbirimize bağlıyız. Bir yeri ağrıdığında tüm vücudun bundan muzdarip olması gibi biz de millet olarak Kazakistan’daki gelişmelerden büyük üzüntü duyduk” ifadesini kullandı. TDT olarak Kazakistan ile dayanışma halinde olduklarını kaydeden Çavuşoğlu, durumun kontrol altına alınmış olmasından memnuniyet duyduklarını söyledi. Başbakan seçilen Alihan İsmailov’u da kutlayan Çavuşoğlu, “Kazakistan’da barış ve istikrar, bölgemiz ve teşkilatımız için olduğu gibi küresel barış için de önemli. Kazakistan, bu krizi aşacak kabiliyet, tecrübe ve devlet geleneğine sahiptir” diye konuştu. Kazakistan’ın bağımsızlığından bu yana hep dengeli ve başarılı dış politika izlediğini belirten Çavuşoğlu “İçinden geçilmekte olan bu krizin de Kazakistan’ın egemenliğine, bütünlüğüne, istikrarına ve dengeli dış politikasına zarar vermeyeceğine inanıyoruz çünkü biz kardeş Kazakistan’ın gücüne, basiretine ve sağduyusuna güveniyoruz” dedi. 'Operasyona katılmadılar' Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly, ülkesindeki gelişmelerle ilgili basın toplantısı düzenledi. Saparbekuly, Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün 'barış gücü' askerlerinin terörle mücadele operasyonlarında görev almadıklarını, sadece stratejik noktaları koruduklarını söyledi. Kazakistan'a komşu ülkelere uyarıda bulunan Saparbekuly, "Dünyanın 41. ekonomisi olan Kazakistan buna maruz kalmışsa komşularımızın gelişmeleri iyi değerlendirmesi gerekiyor" diye konuştu.
