Son Dakika:
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy devam eden savaş nedeniyle ülkedeki ihracatı yapılamayan tahıllar hakkında açıklamada bulundu. Zelenskiy, Rusya'nın ülkenin Karadeniz ve Azak Denizi üzerinden ana ihracat yollarını kapatmaya devam etmesi nedeniyle Ukrayna'nın tahıl ihracat arzının neredeyse yarısının şu anda durdurulduğunu belirterek, durumun küresel gıda güvenliği için potansiyel bir "felaket" olarak nitelendirdirdi. KITLIK TEK BAŞINA GELMEZ, ONA HER ZAMAN DURUMU DAHA DA KÖTÜLEŞTİREN SİYASİ BİR KAOS EŞLİK EDER Devlet Başkanı Zelenskiy yaptığı açıklamasında, “Bugün 22 milyon ton tahıl depolarda bekletiliyor. Onları ihtiyaç duyulan uluslararası pazarlara tedarik edemeyiz" dedi. Zelenskiy açıklamaların devamında ise, “Kıtlık tek başına gelmez, ona her zaman durumu daha da kötüleştiren, insanların hayatlarını mahveden ve insanlar için güvensiz koşullar oluşturan siyasi bir kaos eşlik eder. Temmuz ayında, birçok ülke geçen yılki hasat stoklarını tükettiğinde, felaketin büyüklüğünü anlayacak” ifadelerini kullandı.
Kremlin Sarayı'ndan yapılan açıklamaya göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile yaptığı telefon görüşmesinde Ukrayna'daki durumun güncel yönleri hakkında derinlemesine görüş alışverişinde bulundu. Putin, Ukrayna'daki "özel askeri operasyon"a yönelik son gelişmelere ilişkin bilgi verirken, "Kiev’in kabahati nedeniyle" kesilen müzakerelerin yeniden başlamasına Rusya'nın açık olduğunu ifade etti. Batı'nın Ukrayna'ya devam ettirdiği silah sevkiyatının tehlikeli olduğuna dikkati çeken Putin, bu bağlamda durumun daha da istikrarsızlaşacağını ve insani krizin ağırlaşacağını belirtti. Küresel gıda güvenliğinin sağlanmasıyla ilgili durumun da detaylıca ele alındığı görüşmede Putin, Batılı ülkelerin hatalı ekonomik ve mali politikalarının yanı sıra uyguladıkları Rus karşıtı yaptırımların sonucu olarak gıda tedarikindeki zorlukların gerçek nedenlerini somut verilere dayanarak açıkladı. Putin, "Rusya kendi adına, Karadeniz limanlarından Ukrayna tahılının ihracatı da dahil olmak üzere engelsiz tahıl ihracatı için seçenekler bulmaya yardım etmeye hazır. Rus gübreleri ve tarım ürünleri arzındaki artış, küresel gıda pazarındaki gerilimin azalmasına da yardımcı olacak ve bu da elbette ilgili yaptırım kısıtlamalarının kaldırılmasını gerektirecek." ifadelerini kullandı. Almanya: Rus birliklerinin geri çekilmesi çağrısında bulunuldu Öte yandan Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit de yaptığı yazılı açıklamada, Şansölye Scholz ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un öğle saatlerinde Rusya Devlet Başkanı Putin ile telefonda görüştüklerini ifade etti. 80 dakika süren görüşmede, Scholz ve Macron'un, Putin'e derhal ateşkes sağlanması ve Rus birliklerinin geri çekilmesi çağrısında bulunduğu vurgulandı. İki liderin ayrıca Rusya Devlet Başkanı Putin'e, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile ciddi doğrudan müzakerelere girmesini ve yaşanan ihtilafa diplomatik bir çözüm bulmasını talep ettikleri aktarıldı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ankara’da İngiltere Dışişleri Bakanı Elizabeth Truss ile ortak basın toplantısı düzenledi. Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamaları şu şekilde: Karadeniz'deki tahıl koridoru için Türkiye olarak yapıcı bir rol üstleniyoruz. Rusya'dan İstanbul'da planlanan toplantı için olumlu cevap veriyoruz. İsveç ve Finlandiya'dan heyetler geldi biz beklentilerimizi yazılı olarak kendileriyle paylaştık. İbrahim Bey ve Sedat Bey NATO'dan beklentilerimizi açıkça söyledi. Bu iki ülke müttefik olmak istiyorsa NATO içinde güvenlik endişelerini karşılamalıdır. Özellikle NATO Zirvesi'nde terörizme odaklanacak bir oturum düzenlenmesini önemli buluyoruz.
Bugün İstanbul'da tarihi bir gün yaşandı. Dünyada büyük kriz haline gelen tahıl sorunu çözüldü. Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleştirilen törende, Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve diğer gıda ürünlerinin taşınmasına ilişkin tarihi anlaşmayı Türkiye adına Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya adına Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna adına Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov ve imza törenine tanıklık eden BM adına Genel Sekreter Antonio Guterres imzaladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile BM Genel Sekreteri Guterres'in konuşma yaptığı törene Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, NATO Parlamenter Asamblesi Türk Delegasyonu Başkanı Osman Aşkın Bak ve ilgili ülkelerin temsilcileri katıldı. "Karadeniz'den dünyanın birçok bölgesine nefes borusu açmış olacağız" Törende konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Medeniyetlerin ve kıtaların buluşma noktası İstanbul'a hoş geldiniz. Mart'ta yaptığımız toplantının ardından tekrar bir aradayız. Siz değerli dostlarımızı bir başka tarihi günde misafir etmekten memnuniyet duyuyorum. Küresel gıda krizinin çözümünde büyük rol oynayacak girişime vesile olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına katkı sağlayacağız" dedi. Erdoğan, "Gemi trafiği ile Karadeniz'den dünyanın birçok bölgesine nefes borusu açmış olacağız. Son derece önemli planın icrası İstanbul'da kurulacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleştirilecektir. 4 ay önce yine İstanbul'da yapılan toplantıda mesafe kat etmiştik. O toplantı sonrasına meydana gelen gelişmeler çatışmaları körükledi. Başından beri bu savaşın kazananı olmayacağını ifade ediyoruz. 5 aydır devam eden çatışmalar ve küresel etkileri ne yazık ki öngörümüzü doğruluyor. Silahların susması uzadıkça insani kayıplar da artıyor. Savaş dünyanın en ücra köşesindekiler de dahil tüm insanları olumsuz etkiliyor. Bu gidişatın mukadder olmadığına da inanıyoruz. Bu çatışmaların bir an önce sona ermesini istiyoruz. Bugün Rusya ve Ukrayna tarafı ile İstanbul'da atmakta olduğumuz adımı, barışa yönelik umutları canlandıracak yeni bir dönüm noktası olmasını diliyorum. Savaş nihayetinde müzakere masasında sonuçlanacaktır. Sürecin bugünlere gelmesinde emeği ve katkısı olan herkese şükranlarımı sunuyorum" diye konuştu. Guterres: Türkiye hükümetine güveniyoruz BM Genel Sekreteri António Guterres ise "Bu anlaşma kolay şekilde sağlanmadı. Ciddi çabalar sayesinde, tüm tarafların uzun mesai sayesinde bu sonuca vardık. Buradaki kararlılık hiç olmadığı kadar önemli. Bu girişim uygulanmalı. Türkiye hükümetine güveniyoruz. Hükümet buradaki kritik rolünü sürdürmeli. Bugün ortak bir koordinasyon merkezinin açılışını duyuracağız. Lütfen sözlerinizde durun dedim. Barış için de aynı şey geçerli. Kanlı savaş yürüten iki taraf arasında imzalanan bir anlaşma. savaş devam ediyor, insanlar ölüyor" dedi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in ofisinden İstanbul'daki tahıl koridoru anlaşmasıyla ilgili açıklama yapıldı. Açıklamada anlaşmanın memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, "Bu, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığının neden olduğu küresel gıda güvensizliğinin üstesinden gelme çabalarında ileriye dönük kritik bir adımdır. Anlaşmanın başarısı, hızlı ve iyi niyetle uygulanmasına bağlı olacaktır." denildi. Rusya'nın dünya çapında milyonlarca insan için gıda güvenliğini tehlikeye attığı vurgulanan açıklamada, "Mevcut anlaşma, bu olumsuz gidişatı tersine çevirmek için bir fırsat sunuyor." ifadesi kullanıldı. Açıklamada AB'nin Birleşmiş Milletler'in çabalarını desteklediği aktarılarak, "Türkiye'yi bu anlaşmaya aracılık etme ve uygulanmasını desteklemedeki önemli rolünden dolayı takdir ediyoruz." denildi.
Blinken, İstanbul'da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayesinde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi"nin imzalanmasıyla ilgili yazılı bir açıklama yaptı. ABD'li Bakan açıklamasında, "Birleşmiş Milletler, Türkiye Cumhuriyeti, Ukrayna ve Rusya, Ukrayna'nın Karadeniz üzerinden ihracatını sürdürmek ve dünyanın her yerinde ihtiyacı olanlara milyonlarca ton Ukrayna tahılı ulaştırmak için bir plan taahhüdünde bulundu. ABD bu anlaşmayı memnuniyetle karşılıyor ve BM Genel Sekreteri Guterres ile Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı bu müzakerelere arabuluculuk yapma konusundaki kararlı diplomatik çabalarından dolayı takdir ediyor." ifadelerini kullandı. Anlaşmanın, Rusya-Ukrayna savaşının geniş kapsamlı etkilerini ele alma yolunda olumlu bir adım olduğuna dikkati çeken Blinken şöyle devam etti: "Uluslararası toplum şimdi bu anlaşmanın uygulanması konusunda Rusya'yı sorumlu tutmalı ve Ukrayna'nın limanlarına yönelik ablukasını sona erdirmeli. Tahıl, yağlı tohumlar ve ayçiçeği yağı da dahil olmak üzere Ukrayna tarım ürünlerinin dünya pazarlarına ulaşmasını sağlamalıdır." Rusya'nın, savaş sürecinde gıdayı silaha dönüştürdüğünü belirten Blinken, Rusya'nın Karadeniz üzerinden Ukrayna'nın tarımsal ihracatını bloke etmesine son vermesinin atılması gereken adımlardan sadece biri olduğunu, savaşın küresel gıda güvenliği risk altında bırakmaya devam ettiğini kaydetti. Beyaz Saray Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby de Blinken ile paralel bir açıklama yapmış ve anlaşmanın uygulanmasına vurgu yapmıştı.
Tüm dünyayı etkisi altına alan gıda krizinin çözümü Türkiye'den geldi. Her iki ülkeyle yürütülen iyi ilişkiler, atılan tarihi imzalarla son buldu. Ukrayna limanlarına sıkışmış olan 25 milyon ton tahılın sevkiyat düğümü İstanbul'da çözüldü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın himayelerinde, İstanbul'da, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi" imzalandı. Birçok ülke ve milyonlarca insanı etkileyecek anlaşmayla ilgili Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a tebrik mesajı yağdı. 'TARİHİ BİR KARAR' Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, "Tahıl koridoru anlaşmasıyla ülkemizde de buğday konusunda elimiz rahatlayacak, muhtemel fiyat artışları söz konusu olmayacaktır." ifadesini kullandı. Balcı, yaptığı yazılı açıklamada, dün İstanbul'da imzalanan tahıl koridoru anlaşmasının, küresel gıda krizinin aşılması bakımından tarihi bir karar olduğuna dikkati çekti. 'FİYAT ARTIŞININ ÖNÜNE GEÇİLECEK' Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve diğer gıda ürünlerinin taşınacak olmasının, olası sıkıntıları şimdilik bertaraf ettiğini belirten Balcı, "Türkiye'nin bu diplomatik başarısı, Sayın Cumhurbaşkanı'mız Recep Tayyip Erdoğan'ın da ifade ettiği gibi Afrika'dan Orta Doğu'ya milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin sonlanmasına katkı sağlayacak, ilave fiyat artışlarının önüne geçecektir." değerlendirmesinde bulundu. Balcı, anlaşmanın tüm dünya ülkeleri için sevindirici bir gelişme olarak her zaman hatırlanacağını vurgulayarak şunları kaydetti: "Tahıl koridoru anlaşmasıyla ülkemizde de buğday konusunda elimiz rahatlayacak, muhtemel fiyat artışları söz konusu olmayacaktır. Emeğini alın teriyle bütünleştiren fırıncı esnafı olarak Cumhurbaşkanı'mız Recep Tayyip Erdoğan'a müteşekkiriz."
Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov, Ukrayna tahılının dünya pazarına sevkiyatı ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Geçtiğimiz hafta İstanbul'da, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında imzalanan anlaşma çerçevesinde tahıl yüklü ilk gemilerin bu hafta içerisinde Çornomorsk Limanı'ndan hareket etmesini umut ettiklerini söyleyen Kubrakov, "Anlaşmanın gelecek günlerde geçerli olmaya başlamasını umuyoruz. Her şeyin bu hafta başlaması için hazırlık yapıyoruz" dedi. Ukrayna Altyapı Bakanı Yardımcısı Yuriy Vasyukov da, Çornomorsk'tan sonra Odessa ve Pivdennyi limanlarından da tahıl sevkiyatına başlanacağını ifade ederken, 3 limandaki faaliyetlerin 2 hafta içerisinde başlayacağını söyledi.
