Son Dakika:
cezayir, fransa, afrika, sömürge, işgal, barış toplum hareketi, nijer, fransa cumhurbaşkanı emmanuel macron, fransa dışişleri bakanı jean-yves le drian
OAC Dışişleri Bakanı Sylvie Temon, geçen ay ülkede düzenlenen seçim sürecinin güvence altına alınabilmesi için Rusya’dan ve Ruanda’dan yardım talebinde bulunmuştu. Ruanda ve Rusya, OAC’nin yardım talebine olumlu yanıt verip ülkeye yüzlerce asker göndermişti. Rusya makamları, BM İstikrar Misyonunda (MINUSCA) görevli 14 Rus subayın dışında OAC yetkililerinin talebi üzerine ülke ordusunu eğitmek için ülkeye çok sayıda Rus askeri personelinin gönderildiğini kaydetmişti
İngiltere merkezli Financial Times, "Erdoğan'ın Büyük Oyunu" yazı dizisi kapsamında Türkiye'nin Afrika'daki faaliyetlerine odaklanan bir araştırma yayınladı. Afrika kanallarında yayınlanan Türk dizilerinin, Ankara'nın kıtada artan etkisinin küçük ama çarpıcı bir işareti olduğuna dikkat çekilen yazıda, "Uzmanlar, (Türkiye'nin) yumuşak güç çabalarının Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi Körfez'deki rakiplerinin yanı sıra ABD, Fransa, Çin ve Rusya'nın etkisine karşı koymayı amaçladığını söylüyor." ifadesi kullanıldı.
İtalyanca ve İngilizce yayım yapan haber sitesi Inside Over, Türkiye'nin Afrika'daki etkinliğini artırdığına dair dikkat çeken bir yazı yayımladı. Yeni Şafak'ta yer alan haberde, "Türkiye Afrika Boynuzu'nu İtalya'dan nasıl devraldı?" başlıklı yayımlanan haberde İtalya'nın Afrika'yı Türkiye'ye kaptırdığı belirtildi. "OSMANLILAR ERDOĞAN LİDERLİĞİNDE YENİDEN KITADA" Ülkeler bazında Türkiye'nin yaptığı yatırımların sıralandığı haberde, "Osmanlılar, Akdeniz'i çevreleyen Arap limanlarından Sahel'e ve Afrika Boynuzu'ndan Ümit Burnu'na kadar inşa ettikleri kara kıtaya, Erdoğan liderliğindeki Türkiye ile yine girdi" ifadesi kullanıldı. "TÜRKİYE 2011'DEN BERİ DİKKAT ÇEKEN YATIRIMLAR YAPTI" Türkiye'nin kıtadaki yatırımlarından bahsedildiği yazıda, "Türkiye, ciddi bir kıtlık yılı olan 2011'den bu yana dikkat çekici ve yoğun bir şekilde yatırım yapmaya başladı ve sadece on yılda bir yüzyılı aşkın İtalya üstünlüğünü aşındırdı" denildi. AFRİKA BOYNUZU VE ÖNEMİ Afrika'nın Kuzeydoğusu'nda Somali, Cibuti, Etiyopya ve Eritre'nin yer aldığı bölgeye "Afrika Boynuzu" deniyor. Afrika Boynuzu, Avrupa ile Uzakdoğu'yu bağlayan deniz yoluna hakimiyeti nedeniyle siyasi ve ekonomik açıdan önemli bir konumda bulunuyor. Bu nedenle küresel ve bölgesel güçler Afrika Boynuzu'ndaki liman, askeri ve havalimanlarının işletmesini almak için rekabete girmiş durumda.
Fransa ile Afrika’daki Müslüman ülkeler arasında siyasi gerilim tırmanırken, Mali geçiş hükûmeti Başbakanı Choguel Kokalla Maiga’dan dikkat çeken bir çıkış geldi. Mali Başbakanı son haftalarda gerginlik yaşadıkları Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a isim vermeden tepki göstererek, 8 yıl önce Fransa’nın terörü bitirmek ve toprak bütünlüğünü sağlamak sözüyle Mali’ye geldiğini, geçen sürede ise ülkenin kuzeyine sıkışmış teröristlerin, bugün ülkenin üçte ikisine hakim olduğunu vurguladı. Maiga, Mali’nin Türkiye gibi dost ülkelere ihtiyacı olduğunu vurgulayarak, son dönemde Macron’un Afrika’da Türkiye’yi hedef alan sözlerine de net cevap verdi. TÜRKİYE’YE GÜVEN TAM Ülkesinde terörizme karşı mücadele kapsamında Türk savunma sanayii sektörü ile iş birliği konusunda olumlu mesajlar veren Maiga, “Bugün Mali hükûmeti şunu söylüyor: Terörle mücadeleye yardım edecek ortaklar arıyoruz. Hiçbir ülke dışlanmış değil. Bizimle görüşmeye hazır olan, terörle mücadeleye yardım edebilecek ve toprak bütünlüğünü sağlayabilecek herkes hoş geldi. (Ülkemizde teröre karşı mücadelede) Türkiye gibi dost ülke gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu. HAKARET VE TEHDİT Macron, hafta içi Mali’ye hakaretler içeren tehditvari sözlerle yüklenmişti. Fransa Cumhurbaşkanı, “Üst üste iki darbenin yaşandığı, hükûmet bile olmayan bir ülkeden gelen bu utanç verici açıklamalar kabul edilemez. Mali devletinin isteği üzerine Mali’deyiz.Fransa olmasa Mali teröristlerin eline geçerdi” ifadelerini kullanmıştı. Macron’un krize neden olan sözleri sonrasında Fransa’nın Bamako Büyükelçisi, Mali Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı. CEZAYİR’İ YOK SAYDI Macron daha önce de Cezayir üzerinde Türkiye’yi hedef almıştı. Macron’un, “Cezayir’in bir ulus olarak inşası, izlenmesi gereken bir fenomendir. Fransız sömürgesinden önce Cezayir ulusu var mıydı? Soru bu. (Cezayir’de) Daha önce sömürgeler vardı” sözleri Cezayir’de büyük tepkiye neden olmuştu. Cezayir, Paris büyükelçisini geri çağırmış ve Fransız savaş uçakları için hayati olan hava sahasını kullanıma kapatmıştı. Asılsız suçlamalar Macron, Cezayir’de ülkesine gösterilen tepkinin sebebini de “daha çok Türkler tarafından yapılan dezenformasyon ve propaganda” skandal sözleriyle gerekçelendirmişti. Geçen yıl da Türkiye ve Rusya’yı, Afrika’da Fransa karşıtlığını yaydıkları gerekçesiyle hedef alan Macron, Kasım 2020’de Jeune Afrique gazetesine verdiği demeçte, Afrikalıların sömürge dönemi nedeniyle kendilerine olan tepkisinden Türkiye ve Rusya destekli olduğunu iddia ettiği Fransızca yayınları sorumlu tutarak büyük bir pişkinliğe imza atmıştı.
Erdoğan cuma namazının ardından sırasıyla Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed El Menfi, Orta Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Faustin-Archange Touadera, Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Ould Şeyh Ghazouani, Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame, Komorlar Birliği Cumhurbaşkanı Assoumani Azali, Cibuti Cumhurbaşkanı İsmail Ömer Guelleh görüştü ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali'yi kabul etti. Görüşmeler basına kapalı olarak gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, liderlerle gerçekleştirdiği görüşmelerin ardından, 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi kapsamında Dolmabahçe Sarayı'nda devlet ve hükümet başkanları onuruna verilen yemeğe katıldı.
İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkanlar... Sizleri en kalbi duygularımla selamlıyorum. Sizlerin vasıtasıyla Afrika'nın dört bir yanındaki kardeşlerime sevgilerimi gönderiyorum. Medeniyetlerin beşiği, tarih ve kültür şehri güzel İstanbulumuza hepiniz hoşgeldiniz. Sizlerle yeniden biraraya gelmenin sevincini yaşıyoruz. Yapacağımız toplantı ve istişarelerin şimdiden ülkelerimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Afrika halklarıyla kökleri 9. yüzyıla uzanan güçlü bağlarımız bulunuyor. Ortak tarihimizin izlerine Sudan'dan Libya'ya kadar kıtanın her köşesinde rastlıyoruz. İlişkilerimizde bir dönem adeta bir fetret devri yaşadığımız gerçektir. Kıtaya yönelik nobran bakış açılarını daima reddettik. "YATIRIMLARIMIZIN DEĞERİ 6 MİLYAR DOLARA ULAŞTI" Türkiye-Afrika ilişkilerini 16 yıl önce hayal bile edilemeyecek seviyelere getirdik. Kıta çapındaki yatırımlarımızın değeri 6 milyar dolara ulaştı. Afrika kökenli kardeşlerimizin ülkemizdeki yatırımları da giderek artıyor. "İKİLİ TİCARETİMİZİ 75 MİLYAR DOLARA TAŞIYACAĞIMIZA İNANIYORUM" 1 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe giren anlaşmayı yakından takip ediyoruz. İkili ticaretimizi önce 50 milyar dolara ardından da 75 milyar dolara taşıyacağımıza inanıyorum. Sadece son 16 yılda katettiğimiz mesafeye baktığımızda aramızdaki gerçek potansiyelin bu hedeflerin de fevkinde olduğu açıktır. Diğer alanlarda da işbirliğimizi ilerlettik. Ankara'da sadece 10 Afrika ülkesinin büyükelçiliği varken bugün bu sayı 37'ye yükseldi. Somali'yi 2011 yılında eşimle beraber ziyaret ettim. Dünya kamuoyunun da dikkatini bu kardeş ülkedeki insani krize çekmeye çalıştım. Gereken destek sağlandığında bir halkın küllerinden yeniden doğabildiğini hep birlikte dünyaya gösterdik. Diplomatik misyonlarımızın yanı sıra kıta genelindeki varlığımızı daha da yaygınlaştırdık. Biz birlikte kazanmanın, birlikte kalkınmanın, birlikte kol kola geleceğe yürümenin gayretindeyiz. Özellikle kadınlara, gençlere ve çocuklara ulaşmaya özel önem atfediyoruz. Ziyaret ettiğimiz ülkelerde zaman zaman Türkiye mezunu kardeşlerimizle karşılaşıyor ve başarılarından gurur duyuyoruz. "15 MİLYON DOZ AŞIYI PAYLAŞMAYI PLANLIYORUZ" Somali'deki Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırması Hastanesi, Nijer'deki Nijer-Türkiye Dostluk Hastanesi şifa kapısı olmayı sürdürüyor. Gelişmiş ülkelerin içlerine kapandığı zor günlerde biz tıbbi yardımlarda dünyada 2. sıraya yerleştik. Afrika nüfusunun yalnızca yüzde 6'sına Kovid-19 aşısı tatbik edilmesi insanlık adına yüz kızartıcıdır. İmkanlarımız nispetinde 15 milyon doz aşıyı paylaşmayı planlıyoruz. TURKOVAC için acil kullanım onayına kısa bir süre önce başvurduk. Aşımızı tüm insanlığın hizmetine sunacağız. Kıtanın dört bir yanından dost devlet ve hükümet başkanlarını ülkemizde ağırlamanın sevincini yaşadık. Afrika kıtasına her gidişimde 2004 yılında yaptığım ilk ziyaret kadar heyecan duyuyor, mutlu oluyorum. Afrikalı kardeşlerimizin gayreti, mücadelesi ve azmi karşısında daima büyük bir saygı gördüm. Bizler de ilişkilerimizi geliştirme yolculuğumuzda birçok zorluğun üstesinden geldik. Tarihimizin en büyük başarılarını elde etmemize rağmen bulunduğumuz konumla asla yetinmedik. Hep daha iyiye, daha güzele, daha yükseğe ulaşmanın mücadelesini verdik. 16 yıl öncesine göre ilişkilerimizin geldiği seviyeyi önemsiyoruz, sadece 2005 ile bugünkü rakamları karşılaştırmak bile ne kadar büyük başarılara imza attığımızın delilidir. Biz artık tepeleri değil, dağları aşmayı istiyoruz. Dünya 5'ten büyüktür bayrağı altına yürüttüğümüz mücadeleyi Afrikalı kardeşlerimiz için de veriyoruz. Bundan sonra öncelikli hedefimiz ilişkilerimizin derinleştirilmesi ve çeşitlendirilmesi olmalıdır. Ülkemizin kıta genelindeki diplomatik misyon ve temsilcilik sayısının artması için çalışmalarımızı artıracağız. Afrika tarihinin, kültürünün, edebiyatının, ekonomisinin ülkemizde daha iyi anlaşılması için farklı projeleri devreye alacağız. Geniş bir yelpazede işbirliğimizin kökleşmesi için gayret göstereceğiz. Afrikalı kardeşlerimizin karşılaştığı güvenlik sınamalarını gayet iyi biliyoruz. Bizim nazarımızda FETÖ, PKK ile masum Afrikalıların canına kast eden örgütler arasında hiçbir fark yoktur. FETÖ ile mücadelemize destek veren, bu teröristlerin faaliyetlerini yasaklayan tüm dostlarımıza bir kez daha teşekkür ediyorum. Dışişleri Bakanlarımız metinlere son şeklini dün verdi. Bizlere de bildiri eylem planı ve ortak uygulama planı belgelerini onaylayıp, ilişkilerimizde yeni bir kapı açmak düşüyor.
Türkiye'nin yerli koronavirüs aşısı Turcovac, yurt içinde kullanıma sokulmasının ardından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Afrika Zirvesi'nde açıkladığı 15 milyon dozluk aşı yardımının ilk etabı Sudan'a yapılacak. Türkiye'nin Hartum Büyükelçisi İrfan Neziroğlu, Egemenlik Konseyi Üyesi Tümgeneral İbrahim Cabir ile Cumhurbaşkanlığı Sarayındaki ofisinde bir araya geldi. AFRİKA ZİRVESİ HAKKINDA GÖRÜŞÜLDÜ İkili siyasi ve ekonomik ilişkilerin ele alındığı görüşmede Neziroğlu, aralıkta İstanbul'da düzenlenen 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi hakkında Cabir'i bilgilendirdi. AFRİKA'YA 15 MİLYON, SUDAN'A 1 MİLYON DOZ AŞI Neziroğlu, zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye'nin Afrika kıtasına 15 milyon doz aşı yardımı yapılacağını açıkladığını, Sudan’a da 1 milyon doz aşı göndermeyi planladıklarını söyledi. "TÜRKİYE'YE TEŞEKKÜR EDİYORUZ" Cabir ise Türkiye'nin her zaman Sudan'ın yanında olduğunu, bunu çok takdir ettiklerini, Türkiye’nin özellikle sanayi ve teknoloji alanındaki tecrübesinden yararlanmak istediklerini belirterek aşı hibesinden dolayı teşekkür etti.
