Son Dakika:
İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, BioNTech aşısı için randevu alanların aşı olmaya gitmemesi sonucu o dozların ziyan olduğunu söyledi. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında gelinen son durumla ilgili olarak değerlendirmelerde bulundu. Demirören Haber Ajansı'nda (DHA) yer alan habere göre, salgının üçüncü pikinde aşının ne kadar önemli olduğunun görüldüğünü belirten Tükek, "Aşı gerçekten umut vaat eden bir durumda. 65 yaş üstü kesim bir miktar daha az yatmaya başladı hastanelere. Ölüm oranları da düştü. Ölüm sayısı az değil tabii ama bu yaştakilerin oranı çok daha azaldı. Demek ki 40-60 yaş arasını da aslında aşılamış olsak, ki haziran gibi onun da tamamlanmasının planlandığı söyleniyor, o zaman hazirandan sonraki süreçte çok daha rahat bir dönem geçireceğiz gibi gözüküyor" dedi. İngiltere'de bunun örneğinin görüldüğünü belirten Tükek, "Tek doz aşılamayla bile şu anda vaka sayıları oldukça azaldı. Aşılamadan önce İngiltere'deki vaka sayıları Türkiye'den daha kötü durumdaydı. Tek doz aşılama bile vaka sayılarını oldukça azalttı. Türkiye de eğer haziran gibi 40-60 yaş arasını bitirebilirse hazirandan sonraki olası salgınlarda bizim de çok daha rahat edebileceğimizi söyleyebilirim" ifadesini kullandı. 'Aşı randevusuna gitmeyen aşıyı ziyan ediyor' Tükek, salgınla mücadelede bütün stratejinin aşı üzerine kurulması gerektiğini vurguladı. Özellikle BioNTech aşısı için randevu alıp gitmeyenler nedeniyle aşıların ziyan olduğunu söyleyen Tükek, şöyle konuştu: •"Toplumda aşılamayı desteklemeyen bazı kitlelerin olduğunu görüyoruz. Bunların da ikna edilmesi gerekiyor. Çünkü gerçekten aşı bu salgını durdurmak için elimizdeki en önemli silahlardan birisi. Özellikle BioNTech aşısı, sınırlı sayıda var. Ama randevusuna gelmeyenler olduğu zaman o kişinin aşısı çöpe gidiyor. Çünkü bu aşının saklama koşulları nedeniyle aşı eritildikten sonra tekrar dondurmanız mümkün değil. Mutlaka o anda kullanılması gerekiyor. •Kullanılmadığı takdirde boşa gidiyor. Vatandaşlardan ricamız, bu aşılar çok kıymetli, boşa gitmemesi için aşı randevusunu aldığınız zaman mutlaka randevunuza gidin ve aşınızı yaptırın. Çünkü bir flakon 6 kişilik ve dondurulmuş vaziyette. Eritiyorsunuz, uygulamaya başlıyorsunuz. Diyelim ki, o flakondan 4 kişiye aşı yaptınız, geri kalan 2 kişi randevusuna gelmedi. O aşı dozları tekrar kullanılamıyor ve çöpe gidiyor. Dolayısıyla 2 kişinin aşısı boşa gitmiş oluyor. Gerçekten yazık, büyük israf. Bu durumda, başka kişilerin de hakkı yenmiş oluyor. Şu dönem aşıya erişme imkanı bulamayan kişilerin de hakkı yenmiş oluyor." 'Toplu taşımada kalabalık sorunu var' Prof. Dr. Tükek, büyükşehirlerde filyasyonun uzun vadede çok başarılı olamamasının en önemli nedenlerinden birinin kalabalık toplu taşıma ortamları olduğuna dikkat çekerek, kademeli mesai ile bunun bir nebze çözülebileceğini ancak şu anki vaka sayıları ile artık bunun için de geç kalındığını söyledi. Prof. Dr. Tükek, "İstanbul büyük bir megaşehir. Büyükşehirlerde salgınla mücadelede sadece filyasyon ile başarılı olamayabilirsiniz. Çünkü filyasyon dediğiniz şey, hasta olan kişilerin tespit edilip temaslılarının yakalanması, o kişilerin de başkalarıyla temasının engellenmesi. Ama özellikle toplu taşımadaki kalabalık sorunu varken, bunu sağlamanız çok mümkün değil. Çünkü siz, temaslıyı bulana kadar o kişiler çok kalabalık ortamlarda yolculuk yapmak zorunda kaldığı için, bu süre içerisinde çok rahat bir şekilde hastalığı başkalarına bulaştırabilir" ifadesini kullandı. 'Kalabalıklar önlenebilirse kontrol altına alınabilir' Salgında artışın ancak kalabalıklar önlenebilirse kontrol altına alınabileceğine işaret eden Prof. Dr. Tükek, "İETT'nin bu konuda önerileri oldu. İl Pandemi Kurulları'nda brifingler verdiler. Sefer sayılarının arttırılması gündeme geldi ama seferlerin bu şekilde çok sağlıklı yürümeyeceği söylendi. Koltuk sayısının azaltılması o dönem için uygundu ama ona da devam edilemedi. Kademeli mesai kavramı gündeme gelmişti, özellikle İstanbul'da kademeli mesai ile özel sektör ya da kamu dairelerinde çalışanların mesaileri bir saat geri çekilip belki İETT otobüsleri ve ulaşıma bir miktar daha nefes aldırılması planlandı. Ama şu an uygulanmıyor. Bu kadar yüksek sayıdaki kalabalıkların olduğu durumlarda, kısmi kısıtlamalar ya da tam kısıtlamalardan başka çare yok gibi görünüyor" diye konuştu. 'Büyükşehirlerde kısıtlama şart' Vaka sayılarının 60 binli rakamlara dayandığı bugünlerde artık kademeli mesainin de çözüm olamayacağına işaret eden Prof. Dr. Tükek, "Bu kalabalıkların önlenmesi adına kesin bir çözüm bulunması gerekiyor. Şehir bazlı planlama aslında çok umut vadeden bir planlamaydı. Küçük şehirlerde, özellikle mahallelerde, semtlerde lokal kısıtlamalar yapılarak çok iyi takip etmek mümkündü krizi. Ama çok geçişli büyük şehirlerde bunu yapmak çok mümkün değil. Dolayısıyla o şehrin komple kapatılması artık söz konusu. Hele böyle 60 binli rakamlarda, iyice kırmızıya çalan renk değişikliği olan ve sürekli de artacağını düşündüğümüz bir tablo ile karşı karşıya isek, artık yapacak başka bir şey olmadığını söyleyebiliriz" dedi. 'Mücadelede en büyük gücümüz aşı' Bu arada İstanbul Valisi Ali Yerlikaya dün sosyal medya hesabı üzerinden İstanbul'da aşılanma oranlarıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Yerlikaya, şunları kaydetti: "İstanbul'umuzda toplam 2.814.919 olmak üzere, 1. doz 1.661.010, 2. doz 1.153.909 aşı yapıldı. 65 yaş ve üstü büyüklerimizin aşı olma oranı yüzde 81,2'ye ulaştı. 15 gün gibi kısa bir sürede 60-64 yaş grubundaki vatandaşlarımızın yüzde 46.4'üne aşı yapıldı. Mücadelede en büyük gücümüz aşı."
Kontrollü normalleşme döneminde aşı tedariki de planlı bir şekilde devam ediyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Prof. Dr. Uğur Şahin'in, bu hafta yapılacak Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısına video konferansla katılacağını belirterek, "O rakamlar bu hafta Uğur hocanın ağzından duyulsun istiyorum." ifadelerini kullandı. Davet üzerine Türkiye'ye geliyor Aşı kampanyasını güçlü bir şekilde yapmak istediklerini söyleyen Koca, Şahin'i haziran başında Türkiye'ye davet ettiklerini de dile getirdi. Toplumsal bağışıklık konusunun haziran veya temmuz aylarında sağlanabileceğini, bunun eylül ayına kalmayacağını ifade eden Koca, haziran, temmuz aylarında, BioNTech aşısında 50 milyon rakamına ulaşacaklarını söyledi.
BioNTech Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Şahin, şirketin çevrimiçi yıllık genel toplantısında yaptığı konuşmada kendi ürettikleri korona aşılarının yeni ortaya çıkan varyantlar karşısında da etkili olduğunu belirterek, "Şu anda aşımızı mevcut varyantlara uyarlamanın gerekli olduğuna dair bir kanıt yok" dedi. DW'nin aktardığına göre, Şahin, BioNTech'in teknoloji, üretim ve onay alanlarında esnek süreçler üzerinde çalıştığını söyledi. Şahin, mevcut aşıları yenilemek veya yeni ortaya çıkan bir virüs türüne uyum sağlamak için üçüncü bir dozun gerekli olması durumunda buna hazırlıklı olmak ve hızlı tepki vermek amacıyla aşının yeni varyantlara karşı etkinliğini sürekli analiz ettiklerini kaydetti. 'Üç milyar doz aşı üretmeyi planlıyoruz' Koronavirüsün yeni varyantları hakkındaki edindikleri bilgilerin gün geçtikçe arttığını söyleyen Uğur Şahin, aşılananların bağışıklığının zamanla azaldığı ve bu süreçte yeni varyantların ortaya çıktığını vurguladı. BioNTech kurucusu, "Üçüncü doz aşının bağışıklığı yenilemek için yüksek bir değere sahip olabileceğini varsayıyorum. Ancak, (üçüncü doz) takviye aşılamanın ne zaman ve ne sıklıkta gerekli olacağını henüz bilmiyoruz" dedi. Şahin ABD'li ortakları Pfizer ile bu yıl üç milyar doz aşı üretmeyi planladıklarını belirterek, gelecek yıl ise bu rakamın daha da artacağını söyledi. BioNTech, söz konusu aşıların en az yüzde 50'sini kendi üretmeyi planlıyor. Almanya'da salgınla mücadeleden sorumlu Robert Koch Enstitüsü (RKI), Delta varyantı ile oluşan enfeksiyonların, hastalığın daha ciddi seyrine yol açtığını varsayıyor. RKI, daha kolay bulaşan Delta varyantının (B. 1.617.2) baskın hale gelmesi durumunda, Almanya'da enfeksiyon sayısının tekrar artabileceği uyarısında bulunuyor. Delta varyantı İngiltere'de yüksek aşılama oranlarına rağmen, birkaç hafta içinde baskın hale geldi. Portekiz'in başkenti Lizbon, hafta sonu Delta mutantı nedeniyle kapatıldı. Rusya'nın başkenti Moskova'da Delta varyantının yol açtığı yeni enfeksiyonlar en yüksek seviyeye tırmandı.
EMA açıklamasına göre, 18-55 yaş arasındaki kişilerde yapılan çalışmalarda üçüncü dozun antikor düzeyini, dolayısıyla bağışıklığı artırdığı görüldü. Açıklamada, bu sayede sağlıklı yetişkinlere Pfizer-BioNTech aşısının ikinci dozundan 6 ay sonra takviye olarak üçüncü dozun verilebileceğini bildirdi. Bugüne kadar bilinen ve çok nadir görülen yan etkilerin üçüncü dozdan sonra nasıl risk oluşturabileceğine ilişkin yeterli bilgi bulunmadığı, bu konudaki çalışmaların sürdüğü bildirildi. EMA, ayrıca Pfizer-BioNTech ve Moderna tarafından mRNA teknolojisiyle geliştirilen aşıların üçüncü dozunun bağışıklığı çok ciddi şekilde düşmüş kişilere ikinci dozdan 28 gün sonra verilebileceğini de duyurdu. Pfizer-BioNTech'in aşısı Aralık 2020'de, Moderna'nın aşısı ise Ocak 2021'de AB'den "güvenli ve etkili" olduğuna dair onay almıştı. Aşılar, AB ülkelerinde 12 yaşından büyük kişilere şu anda iki doz olarak uygulanıyor. EMA'nın kararları AB üyeleri için tavsiye niteliği taşıyor. Üye ülkeler sağlık uygulamalarında kendi kararlarını verebiliyor. Birçok AB ülkesinde Pfizer-BioNTech aşısının üçüncü dozu, çeşitli nedenlerle bağışıklığı düşük kişilere halihazırda uygulanıyor.
