Son Dakika:
BAE Veliaht Prensi bin Zayed'in danışmanlarından Dhahi Khalfan'ın, darbeyi 3 gün önce sosyal medya hesabından yazdığı ortaya çıktı. Khalfan, 22 Temmuz tarihli paylaşımında Tunus'taki darbe girişimini "İyi haber" olarak niteleyerek şu ifadeleri kaydetti: "İyi haber... yeni bir darbe... güçlü bir... Kardeşliğe geliyor."
İYİ Parti Tokat İl Yöneticilerinden Uğur Songül Sarıtaşlı, twitterde 'Aslanamca' rumuzlu bir hesabın 15 Temmuz ile ilgili yaptığı paylaşıma "Semih Terzi'nin tersine asıl darbecinin Halis Demir olduğunu da biliyorsunuz değil mi" yorumu yazdı. Bu ifadeler kısa sürede büyük tepki çekince Sarıtaşlı önce paylaşımını sildi, ardından da hesabını kapattı. Olayın ardından İYİ Parti Tokat İl Başkanı Ömer Sağol, sosyal medya hesabından 15 Temmuz şehidi Ömer Halisdemir'in aleyhine paylaşım yapan Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Songül Sarıtaşlı'nın, kesin ihraç istemiyle disipline sevk edildiğini duyurdu. Sağol açıklamasında, "İYİ Parti Tokat İl Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapan Uğur Songül Sarıtaşlı, Twitter hesabından 15 Temmuz şehidimiz Ömer Halisdemir hakkında akıl ve vicdan sahibi hiçbir Türk vatandaşının kabul edemeyeceği, il teşkilatımızı ve bütün İYİ Parti camiasını derinden üzen oldukça çirkin bir paylaşımda bulunmuştur. Şehidimiz Ömer Halisdemir, Türk milletinin Anadolu coğrafyasındaki var oluş mücadelesinin milyonlarca şehidinden birisidir. Aynı zamanda şehidimiz Ömer Halisdemir, Türk milletinin yiğit evlatlarının bundan böyle darbeye kanları ve canları pahasına müsaade etmeyeceğini gösteren öncü bir şehidimizdir. Bu topraklarda varlığımızı borçlu olduğumuz şehitlerimize yönelik saygısızlığı asla ve kat’a kabul etmeyeceğimiz bilinmelidir. Bu çirkin paylaşımdan haberdar olduğumuz an itibarıyla bahse konu kişiyi kesin ihraç istemiyle disipline sevk ettiğimizi ve bundan sonrasını yüce Türk adaletine bıraktığımızı kamuoyuna duyururuz" ifadelerini kullandı. SAVCILIK SORUŞTURMA BAŞLATTI Olayın ardından harekete geçen Tokat Cumhuriyet Başsavcılığı da Sarıtaşlı hakkında soruşturma başlattı. Cumhuriyet Savcılığı tarafından yapılan açıklamada, "15 Temmuz 2016 gecesi yaşanan olaylara ilişkin bazı yorum ve paylaşımları nedeniyle Cumhuriyet Başsavcılığımızca suçu ve suçluyu övme suçundan derhal soruşturma başlatılmıştır. Bu kapsamda şüphelinin ifadesi alınmış olup soruşturma devam etmektedir" ifadelerine yer verildi.
Meclisin tüm yetkilerini donduran, milletvekillerinin dokunulmazlıklarını askıya alan ve Başbakan Hişam el-Meşişi'yi görevden alan Tunus Cumhurbaşkanı Keys Said'in yaptığı darbenin etkileri sürüyor. DARBE İFŞA OLDU Said'in yapacağı darbe 23 Mayıs'ta Middle East Eye adlı haber sitesinden David Hearst'ın yazısıyla ifşa edilmişti. Darbe planına göre Said kendinde düzenleyeceği anayasa ile tüm kontrolü toplayacaktı. Middle East Eye sitesi o darbe planının ayrıntılarını ifşa ettiği belgeleri yayınladı. ÜST DÜZEY İSİMLER AYNI ANDA TUTUKLANACAKTI İddialara göre darbe planında, Said'in rakiplerini saraya çağırmak ve gitmelerine izin vermeden onların huzurunda darbeyi ilan etmek vardı. Üst düzey politikacılar ve iş adamları da aynı anda tutuklanacaktı. Planın ifşasıyla darbe planı olduğu gibi uygulanamadığı belirtiliyor. Genelkurmay Başkanı Nadia Akacha'nın özel ofisinden sızdırılan 13 Mayıs tarihli belgede anayasada, cumhurbaşkanına devletin tam kontrolünü verecek bir bölümün nasıl çıkartılacağına dair esaslar yer alıyor. ANAYASAL DİKTATÖRLÜK İLAN EDECEKTİ Plana göre Cumhurbaşkanı salgın, güvenlik durumu ve ekonomiyi bahane ederek sarayında Ulusal Güvenlik Konseyi'ni toplayacaktı. Said daha sonra bir "anayasal diktatörlük" ilan edecekti. Said kendisine, ulusal acil durumlarda tam yetki veren anayasal değişikliklerle Başbakan Hişam el-Meşişi ile Meclis Başkanı ve Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi'yi pusuya düşürecekti. MEŞİŞİ VE GANNUŞİ SARAYDA TUTULACAKTI Belgede Meşişi ve Gannuşi'nin saraydan çıkmalarına izin verilmeyeceği, sarayın internet ve tüm dış hatlarla bağlantısının kesileceği de belirtiliyor. Ayrıca General Halid al-Yahyawi'nin içişleri bakanı vekili olarak atanacağı ve silahlı kuvvetlerin “şehirlerin, hayati kurumların ve tesislerin girişlerinde” konuşlandırılacağı belirtiliyor. Saied'in danışmanlarına yakın olan kaynak, planın Nisan 2021'den bu yana cumhurbaşkanına yakın çevreler tarafından tartışıldığını ancak kendisine doğrudan verilmediğini söyledi. NE OLMUŞTU? Tunus’ta 25 Temmuz'da hükümet ve muhalefet partilerine yönelik yüzlerce kişinin katılımıyla protestolar gerçekleştirilmiş, çıkan olaylarda başta Nahda Hareketi olmak üzere parti merkezlerine saldırılar düzenlenmişti. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said de Meclis'in tüm yetkilerini dondurduğunu, milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya aldığını, mevcut Başbakan Hişam el-Meşişi'yi görevden aldığını ve kendi atayacağı bir başbakanla yürütmeyi devralacağını duyurmuştu. Cumhurbaşkanı Said ayrıca kendisini Başsavcı ilan ederek yargının alanına da müdahale etmişti. Hükümete yönelik bu darbenin ardından askerler Tunus Meclis Başkanı ve Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi ile beraberindeki milletvekillerinin Meclis'e girişini engellemişti. Cumhurbaşkanı Said'in kararları üzerine halkı barışçıl mücadeleye çağıran Gannuşi, yasal bir dayanağı bulunmayan bu adımın bir darbe olduğunu vurgulamıştı.
Tunus’ta görevinden azledilen Başbakan Hişam el Meşişi’nin, 25 Temmuz’daki darbe girişiminden hemen önce istifa etmesi için darbedildiği iddia edildi. İngiltere merkezli yayın yapan Middle East Eye (MEE) tarafından yayımlanan David Hearst ve Faisal Edroos imzalı habere göre, Meşişi’ye yakın bir kaynak Cumhurbaşkanı Kays Said’in Başbakan’ı azletme ve meclisin tüm yetkilerini dondurma kararından önce Kartaca Sarayı’nda yaşananlar hakkında konuştu. Haber kaynağının aktardığı bilgilere göre 47 yaşındaki Meşişi, görevinden ayrılması için fiziksel şiddete maruz kaldı ve bunun neticesinde yüzünde darp izleri oluştu. YÜZÜNDEN YARALANDI Darbe girişiminden sonra Meşişi’nin kameralar veya kamuoyu karşısına çıkmamasının arkasındaki nedenin de başındaki ve yüzündeki darp izleri olduğu belirtildi. Söz konusu kaynak, Başbakan Meşişi’ye saldırı planında Saray’ın koruma görevlileri değil ordunun yer aldığını aktarırken, Başbakan’ın istifaya zorlandığını, kabul etmeyince darbedilmeye başlandığını iddia etti. MISIR’DAN DANIŞMAN Ayrıca MEE’nin elde ettiği bilgilere göre, darbe girişiminden önce Cumhurbaşkanı Said’in yanında operasyonun gerçekleştirilme şekli hakkında danışmanlık yapan Mısırlı güvenlik yetkilileri de bulunuyordu. Haber sitesi, Mısırlı yetkililerin Meşişi olayında nasıl bir rol oynadıklarının ise netleşmediğini kaydetti. SİSİ’DEN TAM DESTEK Darbe girişimine ilişkin, “Sisi, Said’e ihtiyacı olan tüm desteği vermeyi teklif etti ve o da kabul etti” bilgisini paylaşan bir kaynak, Tunus’a gönderilen Mısırlı askeri ve güvenlik yetkililerinin BAE’nin de facto lideri Muhammed bin Zayed’in verdiği destekle gönderildiğini de belirtti. TUTUKLAMA PLANI MEE, 2 ay önce yayınladığı Tunus’ta darbe planlarını ifşa eden haberinde, darbecilerin devletin 2 ve 3 numaralı isimleri Meclis Başkanı Raşid Gannuşi ve Başbakan Hişam el-Meşişi’yi tutuklamayı planladığını ortaya koymuştu. 25 Temmuz’da darbeciler planlarının ifşa olması nedeniyle 2 ismi de tutuklayamadı. Tasfiye devam ediyor Tunus’da darbeci Cumhurbaşkanı Kays Said’in tasfiye operasyonu devam ediyor. Darbeci Said’in, Tunus Devlet Televizyonu Genel Müdürü Lesad Dahiş’i görevden aldığı açıklandı. Cumhurbaşkanı Said’in darbe girişimini meşrulaştırmak için sözde “yolsuzluk” iddialarına bel bağladığı görülüyor. Ulusal Rüşvet ve Yolsuzluğu Tespit Komitesi’nce bir rapor yayımlandığını kaydeden Said, ülkedeki 460 kişinin devletin parasını yağmaladığını ve yağmalanan miktarın 13,5 milyar Tunus dinar ( yaklaşık 4.8 milyar dolar) olduğunu ifade etti. Said önceki gün de pekçok üst düzey ismi görevden almıştı. Darbe girişimiyle Said, kendisini başsavcı ilan ederek yargı alanına da müdahale etmişti. ABD’li senatör: Suud ve BAE’nin rolü araştırılsın ABD’li senatör Chris Murphy, ABD Başkanı Joe Biden yönetimine, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Tunus’ta patlak veren siyasi kargaşada rol oynayıp oynamadığını “ivedilikle belirleme” çağrısında bulundu. Senatör Murphy, ABD Başkanı Biden’ı Tunus’ta “anayasal darbe” olarak tanımlanan olayda Suudi Arabistan ve BAE’nin muhtemel rolünü araştırmaya çağırdı. Twitter hesabında konuya ilişkin paylaşımda bulunan Murphy, “Suudi Arabistan ve BAE, Tunus krizinde nasıl bir rol oynuyor? Biden yönetimi bu sorunun cevabını ivedilikle aramalı” dedi.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tunus Devlet Başkanı Kays Said’le Kartaca Sarayı’nda görüştü. Görüşmede Prens Faysal, Tunus’ta yaşananların “iç mesele” olduğunu ve ülkesinin Tunus’un iç işlerine saygı duyduğunu belirtti. Suudi Arabistan’ın Tunus’un güvenliği ve istikrarına yönelik desteklerini ifade eden Suud Dışişleri Bakanı, ülkesinin, Tunus halkının refahını sağlama ve içinde bulunulan bu koşulların üstesinden gelme noktasında Tunus yönetimine olan inancını vurguladı. SAMİMİYETSİZ AÇIKLAMALAR Kays Said’le görüşmesinin ardından kameraların karşısına geçen Prens Faysal, Tunus lideriyle ülkedeki son durumu görüştüklerini söyledi. Suud Dışişleri Bakanı, Tunus’ta yaşananların “iç mesele” olduğunu belirterek, “Suudi Arabistan, Tunus’un iç işleriyle ilgili her şeye saygı duyuyor ve (Tunus’un) egemenlik meselesi olarak görüyor” ifadelerini kullandı. Bakan, ülkesinin tutumunun Tunus’un güvenlik ve istikrarından yana olduğunu da sözlerine ekledi. Yıllarca En Nahda Partisi’ne karşı ülkedeki muhalefeti fonlayarak ülkenin iç işlerine müdahale eden ve sokak olaylarını ateşleyen Suud’un bu açıklamaları “samimiyetsiz” olarak değerlendirildi ve tepkilere neden oldu. SAYGI DUYUYORLARMIŞ! Öte yandan Tunus Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Suud Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın, “Suudi Arabistan Krallığı, Kays Said’in aldığı kararlara saygı duyuyor” mesajını ilettiği duyuruldu. Prens Selman, Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed’le birlikte bölgedeki askeri müdahalelerin ve suikastların ardındaki isim olarak biliniyor. DARBE SÖZCÜSÜ KANALA YASAK Suudi Arabistan’ın Tunus’taki darbeyi destekleyen kanalına Cezayir’den yayın yasağı geldi. Cezayir, Dubai merkezli yayın yapan Suud kanalı El Arabiya’nın lisansını iptal etti ve kanalın ülkede yayın yapmasını yasakladı. İletişim Bakanlığı, dünkü açıklamasında, kanalın manipülasyon ve dezenformasyon yaptığını belirterek akreditasyonunu geri çektiğini duyurdu. El Arabiya’nın, yükselen Cezayir-Türkiye ilişkilerini baltalamaya yönelik çok sayıda haber yaptığı da biliniyor. İKİ MİLLETVEKİLİ GÖZALTINA ALINDI Tunus’ta Cumhurbaşkanı Kays Said’in milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya alma kararı sonrasında, bağımsız milletvekili Yasin el-İyari ve Onur Koalisyonu milletvekili Mahir Zeyd gözaltına alındı. Yerel kaynakların aktardığına göre, milletvekili İyari, Askeri Temyiz Mahkemesi’nde görülen davası nedeniyle gözaltına alındı. İyari’nin “ordunun itibarını zedeleme ve askeri liderlere hakaret” suçlamasıyla yargılandığı ve temyiz sürecindeki dava nedeniyle iki ay hapsinin söz konusu olduğu kaydedildi. Tunus’taki 14 Şubat 2011 devriminin en önemli blog yazarları arasında gösterilen İyari, gıyaben yargılandığı davada, askeri mahkemece 18 Kasım 2014’te 3 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Zeyd hakkında ise resmî belgeleri ele geçirerek internetten izinsiz yayınlamak ve Tunus’un eski Cumhurbaşkanı El-Baci Kaid es-Sibsi’ye hakaret etmekten yargı kararlarının bulunduğu ifade edildi.
Fetullahçı Terör Örgütü'nün Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki yapılanmasına yönelik soruşturma çerçevesinde İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, bu sabah operasyon için harekete geçti. İzmir merkezli 40 il ve KKTC'de sabah 06.00'da operasyon başlatıldı. SEMİH TERZİ'NİN OĞLU DA VAR 44'ü muvazzaf 214 şüpheli hakkında gözaltı ve yakalama kararı verildi. Şüphelilerin 1'inin albay, 1'inin yarbay, 7'sinin yüzbaşı, 7'sinin üsteğmen, 7'sinin teğmen, 41'inin astsubay, 5'inin uzman çavuş rütbesinde olduğu öğrenildi. Gözaltı kararı verilenlerden ilişiği kesilen askeri okul öğrencisi F. T'nin, terör örgütü mensuplarınca gerçekleştirilen darbe girişimi sırasında Şehit Astsubay Ömer Halisdemir tarafından öldürülen darbeci general Semih Terzi'nin oğlu olduğu belirlendi. VERİ HAVUZUYLA 2 BİN 996 DEŞİFRE Öte yandan FETÖ'nün TSK yapılanmasına yönelik ankesörlü/kontörlü hatlarla irtibatların tespit edilmesi için Emniyet Genel Müdürlüğü TEM Dairesi Başkanlığında kurulan ülke geneli veri havuzu kullanılarak İzmir Cumhuriyet Başsavcılığınca 19 Kasım 2019'dan bu yana düzenlenen 20 operasyonda 2 bin 996 asker örgüt mensubunun deşifre edildiği, bunlardan 1299'unun tutuklandığı, 405'inin faydalı itirafçı olduğu da kaydedildi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, İstanbul Üniversitesi 27 Mayıs’tan 15 Temmuz’a Darbelerle Mücadele Yönetimleri Sempozyumu’nda yaptığı konuşmanda, “Darbeciler boş durmuyorlar bu doğru. Ama halk, halk adına siyaset yapan, demokrasiyi savunan, milleti savunanlar da boş durmuyorlar” dedi.
Sudan Hükümeti darbe girişiminin püskürtüldüğünü ve gerekli önlemlerin alındığını duyurdu. Sudan Egemenlik Konseyi Sözcüsü Muhammed El Feki Süleyman, durumun kontrol altında olduğunu belirtti. El Feki Süleyman, halka, ülkeyi, geçiş sürecini koruma ve darbeye karşı çıkma çağrısı yaptı. Ayrıca, bazı askeri araçları ele geçirerek darbe girişiminde bulunan 40 subayın gözaltına alındığı bildirildi. 2019 SUDAN ASKERİ DARBESİ Diğer taraftan, 2019'daki Sudan askeri darbesinde, 19 Aralık 2018'de protesto gösterileriyle başlayan Sudan devrimi esnasında, 10 Nisan 2019 akşamı, Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir'in görevine Sudan Silahlı Kuvvetleri tarafından son verilmişti.
