Son Dakika:
Kahramanmaraş merkezli 11 ilde yıkıma yol açan depremler, yapıların zayıflığını bir kez daha ortaya koydu. Binaların ülke çapında depreme ve diğer doğal afetlere dayanıklı hale getirilmesi gerekiyor. Türkiye genelinde dayanıklı binaların maliyeti 465 milyar dolar Dünya Bankası'na göre evleri güvenli hale getirmenin maliyeti 465 milyar dolar. Londra merkezli "Middle East Eye" haber sitesine göre, Dünya Bankası Aralık 2021'de bu konuda bir rapor yayımladı. Rapora göre milyonlarca özel mülkün acilen güçlendirilmesi gerekiyor. Dünya Bankası, Türkiye'deki yapı stoğunun büyük bölümünün 2000'den önce inşa edildiğine dikkat çekti. Bu yapıların, depreme ve iklim kaynaklı afetlere "dayanıksız" olduğu vurgulandı. Yapıların depreme ve diğer afetlere dayanıklı hale getirilmesi için güçlendirilmesi ya da yeniden inşa edilmesi gerekiyor. 6.7 milyon binadan sadece yüzde 4'ü yenilendi Rapora göre, Türkiye'de konut olarak kullanılan 6,7 milyon binadan sadece yüzde 4'ü yenilenmiş. Geri kalan binaların yenilenmesi için ek finansal metodlar geliştirilmesine ihtiyaç var. Binaların yenilenmesi için ev sahiplerinin bu fonlara ulaşabilmesi gerekiyor. Böylece orta ve alt gelir grubunun da, kentsel dönüşüm sürecinin parçası haline geleceğine dikkat çekiliyor. Dünya Bankası'ndan Türkiye'ye finansal destek Dünya Bankası, daha önce Türkiye'ye, kamu binalarının depreme dayanaklı hale getirilmesi için finansal destek verdi. Haziran 2021'de 140 okul, hastane ve diğer kamu binasının yenilenmesi projesine 265 milyon dolar fon sağlandı. 2004'ten 2015'e kadar "İstanbul Proje Koordinasyon Birimi (İSMEP)"e de kamu binlarının yenilenmesi için 550 milyon dolar finansman katkısı sunuldu. Ancak Dünya Bankası'nın 2018'deki raporuna göre özel mülkiyetli evlerin risklerinin azaltıması projesi ise yeterince uygulanmadı. Rapora göre hükümetin özel sektörü finanse etme konusunda endişeleri vardı. 2020'den itibaren ise hükümet, düşük konut kredisi kampanyalarıyla özel konut sektörüne doğrudan müdahaleye başladı. Deprem sonrası 1. 78 milyar dolar yardım vaadi Dünya Bankası, depremin ardından Türkiye'ye 1,78 milyar dolar yardım vaadinde bulundu.
El Cezire'de "Türkiye'nin yıllardır başarıyla uyguladığı yardım diplomasisi, dünyanın verdiği desteğe yansıdı" yorumu yapıldı. Türkiye 6 Şubat'ta tarihinin en büyük depremlerinden biriyle sarsıldı. Peş peşe gelen şiddetli depremler sonucu binlerce insan hayatını kaybetti, 11 kentte yüzlerce bina yıkıldı. Asrın felaketini yaşayan Türkiye'ye dünyanın her noktasından yardım yağdı. El Cezire'de yayınlanan analize göre tüm ülkelerin Türkiye'ye yardım etmek için yarışmasının altında, Türkiye'nin yıllarca başarıyla yürüttüğü yardım diplomasisi yatıyor. "Türkiye'nin 'yardım diplomasisi' depreme verilen karşılığa yansıdı" başlığı ile kaleme alınan analizde "Analistler, iktidardaki AK Parti'nin yıllardır insani yardım ağırlıklı dış politikasıyla küresel nüfuz kazandığını söylüyor" ifadelerine yer verildi. HEP YARDIMA KOŞTU Analizde şunlar kaydedildi: Türkiye, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti) 2013'te 'insani diplomasi' ve 'girişimci ve insani bir dış politikası' ile yıllardır uluslararası yardım ve kalkınmayı vurgulayan bir yaklaşım izledi. RODRİGUEZ: TÜRKİYE İHTİYAÇ DUYAN HER ÜLKENİN YANINDA OLDU Geçtiğimiz günlerde Anadolu Ajansı'na konuşan Birleşmiş Milletler Türkiye'deki koordinatörü Alvaro Rodriguez, Türkiye'nin yıllardır yaklaşık 3,7 milyon Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapmasına işaret etmişti. "Türkiye ihtiyaç duyan her ülkenin yanında oldu" diyen Rodriguez, "Dolayısıyla insanlar bunu hatırlamalı ve cömert olmalı çünkü [Türkiye] başkalarına cömert davrandı" ifadelerini kullanmıştı.
Depremler ülkesi Şilili olan Birleşmiş Milletler (BM) Mukim ve İnsani Yardım Koordinatörü Alvaro Rodriguez, dün bir kez daha Kahramanmaraş merkezli depremlerin büyük yıkıma yol açtığı bölgelerde incelemede bulundu. Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi ve İnsani Yardım Koordinatörü Alvaro Rodriguez, Kahramanmaraş merkezli ikiz depremlerin dramatik büyüklükte bir tahribat yarattığını ifade ederek, “Diyebilirim ki dünyada daha önce eşi benzeri görülmemiş ölçekte, büyüklükte bir tahribattan bahsediyoruz” değerlendirmesinde bulundu. Birleşmiş Milletler, 6 Şubat tarihli ikiz depremlerin ardından 1 milyar dolarlık bir acil yardım çağrısı başlattı. Üç aylık dönemi kapsayan fon ile 5,2 milyon insana gıda güvenliği, koruma, eğitim, su ve barınma gibi bir dizi alanda yardım ulaşması hedefleniyor.
26 Şubat 1954'te Kasımpaşa'da doğan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 69 yaşına girdi. Sosyal medya kullanıcıları, #CumhurunBaşkanı69Yaşında, #RecepTayyipErdogan, DOĞUM GÜNÜN KUTLU OLSUN" hashtagi altında milyonlarca tweet atarak Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın doğum gününü kutladı. Öte yandan dünya liderlerinden de Erdoğan için doğum günü mesajları paylaşıldı. Putin: Cesaretiniz ve gerekli kararları alabilme özelliğiniz ortaya çıkıyor Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Rusya Devlet Başkanı Putin, görüşmede, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın doğum gününü kutladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yurttaşları arasında ve yurt dışında yüksek itibara sahip olduğunu vurgulayan Putin, “Bu zor zamanda, böylesine kritik bir durumda, Türkiye yıkıcı depremlerin trajik sonuçlarının üstesinden gelirken, bir devlet adamı ve insan olarak en iyi özellikleriniz, cesaretiniz, bilinçli ve gerekli kararları alabilme özelliğiniz tam olarak ortaya çıkıyor” ifadelerini kullandı. 'Ortak projeleri sistematik olarak hayata geçireceğiz' Ülkesinde, Rusya ile Türkiye arasındaki dostane ilişkilerin ve yapıcı işbirliğinin güçlendirilmesinde Erdoğan’ın kişisel katkısının takdir edildiğini kaydeden Putin, “Eminim ki karşılıklı yarar sağlayan ortak projeleri sistematik olarak hayata geçireceğiz, küresel ve bölgesel gündemdeki önemli konuların çözülmesine yönelik çabaları koordine etmeye devam edeceğiz” dedi. Erdoğan’ın doğum gününü içtenlikle kutladığını söyleyen Putin, “Sevgili dostum, size içtenlikle sağlık, mutluluk, refah ve başarı diliyorum.” ifadesini kullandı. Özbekistan ve Sırbistan'dan doğum günü mesajı Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı telefonla arayarak, doğum günü münasebetiyle tebriklerini iletti. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ise telefonla görüştüğü Erdoğan'a, Türkiye'de yaşanan deprem nedeniyle geçmiş olsun dileklerini aktardı. Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın doğum gününü de kutladı.
6'lı masanın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a karşı yarışacak aday arayışı ve İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in masayı deviren sert açıklamaları dünya basınında da geniş yer buldu. Uluslararası ajanslar Akşener'in açıklamasını 'son dakika' olarak geçerken gazeteler muhalefet partileri arasındaki derin görüş ayrılığına dikkat çekti. "Erdoğan karşıtı ittifak çökmeye yakın" ABD merkezli Bloomberg, "Erdoğan karşıtı ittifak liderlik kavgası nedeni ile çökmeye yakın" başlıklı haberinde, “Türkiye muhalefeti, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a rakip olacak ortak bir aday üzerinde anlaşmaya varılamaması nedeniyle kriz içinde. Bu da üç aydan kısa bir süre içinde yapılacak seçimlerde muhalefetin ülkenin en uzun süre görev yapan liderini koltuğundan indirme şansını engelliyor.”ifadelerine yer verdi. İYİ Parti lideri Akşener'in 6'lı masanın adayı olmak isteyen Kılıçdaroğlu'nu kişisel hırslarına boyun eğmekle suçladığını belirten gazete şu iddiada bulundu: “Akşener'in kamuoyu önündeki eleştirileri ve alternatif adayları 6'lı masanın dağılma ihtimalini artırıyor.” "Türk muhalefeti bölündü" Akşener'in açıklamalarını, "Türkiye muhalefeti bölündü" başlığı ile duyuran Aljazeera, İYİ Parti liderinin diğer beş parti tarafından belirlenen adayı kabul etmediğini ve Ankara ve İstanbul büyükşehir belediye başkanlarını göreve çağırdığını yazdı. Türkiye'deki seçimlere 2 aydan daha az bir süre kaldığını belirten Aljazeera, “Akşener'in hamlesi muhalefetin Erdoğan'ı yenmesini daha da zorlaştırabilir.” yorumunda bulundu. "Muhalefetin çabalarına büyük darbe" Washington merkezli Al-Monitor haber sitesi, "Türkiye muhalefeti parçalandı" başlığını verdiği haberinde muhalefetin Erdoğan'a meydan okuma konusunda anlaşamadığını belirtti. Akşener'in açıklamaları ile muhalefet bloğundan ayrılma sinyalleri verdiğini iddia eden Al-Monitor, “İYİ Parti'nin hamlesi muhalefetin Erdoğan hükümetine karşı birleşik cephe kurma çabalarına büyük darbe vuracak.” ifadelerini kullandı. "Türkiye'de muhalefet cephesinin sonu" Akşener'in açıklamalarını Yunan gazeteleri de yakından takip etti. CNN Yunanistan Akşener'in açıklamalarını, "Türkiye'de birleşik muhalefet cephesinin sonu, Akşener ittifaktan ayrılıyor" başlığı ile duyurdu. Türkiye'deki seçimde ittifakın önemli bir rol oynayacağını belirten CNN, İYİ Parti'nin son yıllarda muhalefet partileri içinde en çok güçlenen partilerden biri olduğuna dikkat çekti. Kathimerini gazetesi ise "Akşener ittifaktan ayrılıyor" başlığını kullanırken IN.gr haber sitesi de Akşener'in Kılıçdaroğlu'nun adaylığına karşı çıkmasının 6'lı masanın planlarını alt üst ettiğini yazdı.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in yaptığı sert açıklama ile muhalefet cephesinde meydana gelen çatlak Türkiye'de olduğu kadar Dünya basınında da kendine geniş yer bulmaya devam ediyor. Bloomberg Akşener'in açıklaması sonrası 'Erdoğan karşıtı blok ortak aday yüzünden çöküşün eşiğinde' yorumunda bulunurken haberde Erdoğan'ın yaşanan gelişme ile ilgili değerlendirmesine de yer verildi. 'Erdoğan, Aday Kavgası Konusunda Rakiplerini Eleştirdi' başlıklı haberde Erdoğan'ın 'Oturdular, konuştular, dağıldılar' sözünün altı çizildi. Haberde 'Türk lider Recep Tayyip Erdoğan, muhalefet ittifakının Mayıs ayında yapılacak seçimler öncesinde ortak bir cumhurbaşkanı adayı çıkaramamasının ardından rakiplerini siyasi çekişmelerle suçladı' denildi. Bloomberg yaşanan siyasi krizi şu ifadeler ile özetledi; 'Ortak bir cumhurbaşkanı adayının onaylanamaması, Türk muhalefet ittifakını Cuma günü kargaşaya sürükledi. Merkez sağ İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, sosyal demokrat siyasetçi Kemal Kılıçdaroğlu'nun adaylığını reddetti.' Muhalefet cephesinde patlak veren bu krizin piyasaları da etkilediğinin altını çizen Bloomberg şu değerlendirmede bulundu; 'Seçime üç aydan az bir süre kala, muhalefet partileri arasındaki anlaşmazlık Türk hisse senetlerinde keskin bir düşüşü tetikledi ve gösterge endeks Cuma günü %3,9'a kadar düştü. 10 yıllık getiri 83 baz puan yükselerek haftayı %11.56 ile 14 Şubat'tan bu yana en yüksek seviyede kapattı.' Erdoğan'ın sözlerini manşetine taşıyan Alman DW 'Erdoğan: Oturdular, konuştular, dağıldılar' başlığı ile okurlarının karşısına çıktı. Yunan Kathimerini gazetesi de Erdoğan'ın açıklamalarına geniş yer verdi. Kathimerini 'Erdoğan, Türk muhalefetine ilişkin: Oturdular, konuştular, ayrıldılar' başlıklı haberinde Erdoğan'ın muhalefeti aday belirleyememe konusunda hedef aldığını yazdı. YUNAN BASINI: MUHALEFET DEVAM ETMEYE KARARLI Capital.gr Türkiye'de son gelişmeleri değerlendirdiği haberini 'Türkiye: Muhalefet ittifakı devam etmeye kararlı' başlığı ile manşetinden okurlarına sundu. In.gr ise 'Muhalefet, 14 Mayıs seçimlerinde Erdoğan'ın karşısına çıkacak ortak adayını Pazartesi günü açıklamayı planlıyor' dedi. 'Türkiye Seçimleri Öncesinde Erdoğan'ın Siyasi Muhalefetinde Çatlaklar' başlığını tercih eden The Wall Street Journal ise 'Merkez sağ parti, Türk lideri devirmek için ittifaktan çekildi' dedi.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun Cumhurbaşkanı adaylığını açıklaması sadece ulusal değil, uluslararası birçok yayın organında da son dakika olarak paylaşıldı. Haberlerde 14 Mayıs'ta yapılması beklenen seçimlerin Türkiye için kritik olduğu yorumları yapıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, önceki gün seçimin startını verdi. "Dünyanın 2023'teki en önemli seçimi Türkiye'de yapılacak" şeklinde başlıklar atan dünya medyası, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 14 Mayıs'ta yapılacağı resmileşmesinin ardından gözlerini bir kez daha ülkemize çevirdi. Seçim tarihini son dakika olarak duyuran yabancı medya kuruluşları, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kritik açıklamalarına dikkat çekti. ABD merkezli Politico, resmi seçim tarihinin kesinleştiğine dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın seçim konuşmasında depremin ardından yaşanan toparlanma ve birlik sürecine büyük yer verdiğinin altı çizildi. Haberde, "Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasında, 14 Mayıs'ı 'yıkımın izlerini silecek hayırlı bir yarışa' dönüştürmek istediklerini söyledi' ifadelerine yer verildi. Amerika'nın en etkili gazetelerinden olan Washington Post (WP), Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmalarına geniş yer ayırdı. Erdoğan'ın konuşmasında Türkiye'deki deprem felaketine dikkat çektiğini söyleyen Washington Post, 14 Mayıs'ın Türkiye'nin son yıllarda yaşadığı en önemli seçim olduğuna vurgu yaptı. Yunan Protothema Gazetesi, imza törenini manşete Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sözleriyle taşıdı. Haberinde Erdoğan'ın, "Deprem etkilerinin üstesinden gelerek, bölgeyi, ülkemizi normalleştirmenin yolu, güçlü bir siyasi irade tarafından alınacak kararların dirayetle uygulanmasından geçiyor" sözlerine de yer verdi. Erdoğan'ın "Kaybedecek vaktimiz yok" ifadelerine vurgu yaptı. Seçim anketlerinin sonuçlarına da yer veren gazete, AK Parti'nin her zaman olduğu gibi bu seçimleri de önde götürdüğünün altını çizdi. Yunan Kathimerini Gazetesi, Erdoğan'ın seçimlere resmiyet kazandıran imzayı atmasını manşetten duyurdu. 6'lı koalisyonun anlaşmazlıklarla dolu bir süreç içinden zor çıktığına değindi. Euronews, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasında özellikle deprem vurgusu yaptığı belirtildi. "Seçim sürecinde gündemimiz yine depremzedelerin yaralarının sarılması" olacak sözlerine yer verildi. Al Monitor, "Türkiye'de seçim yarışları resmen başlıyor" dedi. New York Times'in seçimi konu alan analizinde 14 Mayıs'ta kurulacak sandıkların asrın felaketinin de etkisiyle tarihin akışını beklenmedik şekilde değiştirebileceğine vurgu yapıldı.
