Son Dakika:
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun "Enflasyon Raporu 2022-III" sunumu başladı. Kavcıoğlu, jeopolitik riskler ile pandemiden kaynaklanan aksamaların küresel iktisadi faaliyeti olumsuz etkilediğini belirterek, "Enerji fiyatlarındaki yüksek seviyeler ve oynaklık fiyatlar üzerinde baskı oluşturmaya devam etmektedir" dedi. Kavcıoğlu ayrıca, "Türkiye ekonomisi 2004 yılından bu yana ilk defa ve üst üste cari fazla vermiştir." ifadelerini kullandı. Kavcıoğlu'nun açıklamalarından öne çıkanlar şöyle: Cari dengemizdeki iyileşme eğilimi devam etmektedir. Türkiye ekonomisi 2004 yılından bu yana ilk defa ve üst üste cari fazla vermiştir. Türkiye ekonomisi üretim, ihracat ve istihdamı artırmayı merkeze alan bir yapısal dönüşüm sürecindedir. Sanayi üretiminde gözlenen artış imalat sanayinin geneline yayıldı. Güçlü ekonomik büyüme kapasite kullanım oranlarına da yansımaktadır. Göstergeler ilave kapasite işaret etmekte ve yatırım talebini desteklemektedir. Enflasyon Nisan raporunda öngördüğümüz patikanın üzerinde kalmıştır. Çekirdek enflasyon göstergeleri ise daha olumlu bir görünüm sergilemektedir. Yılın ikinci çeyreğinde ithalat birim değer endeksi özellikle enerji fiyatlarındaki artışa bağlı yükseldi, enflasyonu yukarı çeken ana etkenlerden biri olmuştur. Küresel enerji piyasalarında Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışma nedeniyle daha belirgin hale gelen arz ve talep dengesizliklerinin ikinci çeyrekte sürmesi enerji fiyatlarına yansımıştır.
Biden, yaptığı yazılı açıklamada, Ticaret Bakanlığı'nın bugün açıkladığı verilerde ülke ekonomisinin, bu yılın ilk çeyreğinin ardından ikinci çeyrekte de beklentilerin aksine yüzde 0.9 daralarak teknik olarak resesyona girmesini değerlendirdi. Ülkedeki istihdam oranlarının tarihi bir zirvede olduğunu kaydeden Biden, "FED enflasyonu düşürmeye çalışırken, ekonominin yavaşlaması sürpriz değil." yorumunu yaptı. Biden, Kovid-19 salgınından dolayı ekonomide birçok zorlukla karşı karşıya olduklarına işaret ederek, "Biz doğru yoldayız, bu geçiş sürecinden daha güçlü ve güvenli çıkacağız." mesajını verdi. Ülkede sadece ikinci çeyrekte 1 milyon istihdam sağlandığını ve tüketici harcamalarının artmaya devam ettiğini bildiren Biden, "Ekonomik planım, elde ettiğimiz ekonomik kazançları kaybetmeden, enflasyonu düşürmeye odaklı." ifadesini kullandı. ABD teknik olarak resesyona girdi ABD Ticaret Bakanlığı, nisan-haziran dönemine ait Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) öncü verilerini açıkladı. Buna göre GSYH, yılın ikinci çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 0.9 azaldı. Bu yılın ikinci çeyreğinde beklentilerin aksine küçülme gösteren ABD ekonomisinin, yüzde 0.5 büyümesi öngörülüyordu. Ülke ekonomisi yılın ilk çeyreğinde de yüzde 1,6 küçülmüştü. Böylece ABD ekonomisi, iki çeyrek üst üste daralma göstererek teknik olarak resesyona girdi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin etkinlikte yaptığı konuşmada, yıl sonunda asgari ücrette yeni bir düzenleme yapılacağını açıkladı. Bakan Bilgin, "Çalışanlarımızın asgari ücretinde yıl başında yaptığımız yüzde 50'nin üzerinde yüzde 30 zam yapmıştık, kümülatif olarak yüzde 90 üzerinde olan bu zammın enflasyon karşısındaki dayanıksızlığını bilerek konuşuyoruz. Yıl sonunda da bunu dikkate alarak yeni bir düzenleme yapacağız. Emekçilerimizi ne enflasyona ne de sermayenin baskısına karşı ezdireceğiz" diye konuştu. Türkiye’nin ekonomik sorunlarının “önümüzdeki yıl sonu itibarıyla hafifleyeceğini tahmin ettiklerini” söyleyen Bakan, “Ama bütün bunlara rağmen ortaya çıkan olumsuzluklara karşı emekçilerimizi korumaya devam edeceğiz” dedi. En önemli sorunları enflasyon ve Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılamak üzere talep ettiği döviz miktarı olarak sıralayan Bakan Bilgin, “Bu yılın sonuna kadar yaklaşık 50 milyar dolarlık bir yük Türkiye ekonomisinin üzerine gelmiştir. Türkiye bugün bütünü ile bu sıkıntılarla karşı karşıyadır” dedi. Sözlerini “Bunun karşısında Türkiye’nin imkanları var” şeklinde sürdüren Bilgin şöyle konuştu: “Türkiye daha önce karşılaştığı ekonomik sorunları bedelini emekçilere ödettiriyordu, grev yasakları geliyordu, toplu sözleşmeler askıya alınıyordu, işçi örgütlenmelerinin önüne geçiliyordu, reel ücretler düşürülüyordu. Bugün Türkiye çok şükür bütün bu ekonomik baskılara rağmen, enflasyonun tahribatına rağmen asgari ücretini yıllık bazda yüzde 94 artırarak yoluna devam ediyor.” 'Sendikalar yarım asırdır Meclis'in, siyasetin, sermayenin elinde' Etkinlikte Bakan Bilgin’in yanı sıra TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay da bir konuşma gerçekleştirdi. "Sendikalar benim ülkemde maalesef yarım asırdır Meclis'in, siyasetin, sermayenin elinde. İnanın bu dün de öyleydi, ondan önceki gün de öyleydi, bugün de öyle” diyen Atalay, “17 milyon çalışan olarak bu ülkenin dörtte üçüyüz. Sermaye o kadar güçlü ki diyor ki sendikaya ne gerek var. Bir yer örgütlendiği zaman ya kapının önüne koyuyorlar ya mahkemeye veriyorlar. Aklınıza gelen bütün hileleri yapıyorlar. Mahkemeye gidiyorsun 7 sene sürüyor. Ne han ne hancı kalıyor 7 senede” şeklinde serzenişte bulundu.
TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, enflasyon oranlarından zincir marketleri işaret ederek, "Bunlar ne sattılar, tekne sattılar. Amaçları insanları yanıltmak" dedi. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, zincir marketlerin rekabet gücünün yüksekliği nedeniyle vatandaşları yanıltma politikalarını da birlikte yaptıklarını savunarak, "Enflasyon oranının yükselmesinin asıl nedeni birden çok yani zincirler 3 harfli marketler” dedi.
Koronavirüs salgını ve sonrasında Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaş, küresel tedarik zincirlerinin bozulmasına yol açtı. Birçok ülkede, Rusya kaynaklı enerji kesintileri nedeniyle yaşanan aksamaların yanı sıra hayat pahalılığı da göze çarpıyor. "Yükselen enflasyonun ortasında bile ekonomi büyüyor" Çarkların dönmeyi sürdürdüğü Türkiye'de ise enflasyona rağmen ekonomik büyüme devam ediyor. Londra merkezli Economist dergisi, Türk ekonomisindeki görünümü, "Türkiye ekonomisinde ters giden bir şeyler var: Yükselen enflasyonun ortasında bile ekonomi büyüyor." diyerek mercek altına aldı. "Şirketler zorluklarla başa çıkmaya alışkın" Derginin gerçekleştirdiği yayına katılan bir uzman, "Böylesi yüksek bir enflasyona rağmen, Türk ekonomisi güçlü bir şekilde büyümesini sürdürüyor." dedi. "Türk ekonomisi bu enflasyon karşısında nasıl büyüyebiliyor?" sorusuna verilen yanıtta, "Özellikle şirketler, bu tür parasal zorluklarla başa çıkmaya alışkın. Dolayısıyla çabucak uyum sağlayabiliyorlar." ifadeleri kullanıldı. Erdoğan: Dünya küçülürken, üreterek büyüyoruz Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ağustos ayı başında yaptığı açıklamada, "İhracatımızı 250 milyar dolar sınırına getirdik. Dünya küçülürken, biz üreterek büyümeye devam ediyoruz." demişti. Yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazlaya dayanan Türkiye Ekonomi Modeli’nden taviz vermeyerek krizden pozitif ayrışma stratejisini dikkatle uyguladıklarını belirten Erdoğan, "Klasik dayatmaların dışında kalan bu programı başarıyla sürdürüyoruz." vurgusu yapmıştı.
Batı'da durgunluk ihtimallerinden söz edildiği bir dönemde Türkiye ekonomisindeki büyüme ivmesi hız kesmiyor. ABD merkezli medya kuruluşu Bloomberg, Türkiye ekonomisinin, "son 20 yılın en kötü enflasyonuna rağmen güçlenmeye devam ettiğine" dikkati çekti. "Türkiye ekonomisi, enflasyona rağmen rayında" Haberde, "Dünyanın en kötü enflasyonlarından biri, henüz Türkiye ekonomisini rayından çıkarmadı." denildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın düşük faizi savunduğu anımsatıldı. İhracat, üretim, istihdam Ayrıca, "Erdoğan, ihracata, üretime ve istihdama öncelik veren bir ekonomik modeli savunuyor." vurgusu yapıldı. Yükselen enflasyon karşısında bile Türkiye'de Gayri Safi Yurt içi Hasıla'nın (GSYİH) ikinci çeyrekte yıllık yüzde 7,4 artmasının beklendiği görüşü paylaşılarak, "Yıllık GSYİH büyümesi muhtemelen hızlandı." ifadesi kullanıldı. Çin'i ve Avrupa ülkelerini geride bıraktı Türkiye'nin, büyümede Çin, Almanya, İngiltere ve Fransa gibi ülkeleri geride bıraktığına işaret edildi. Turizm gelirlerinde çarpıcı artış Haberde, ikinci çeyrekte GSYİH büyümesinin hızlandığını tahmin eden Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin, “Bu ay büyümeden taviz vermiyoruz." dediği belirtildi. Türkiye'de artan turist hareketliliğinden de bahsedilerek, "Gelişen turizm, yabancıların gelişleri ve harcamalarının bu yıl şimdiye kadar yüzde 100'ün üzerinde artmasıyla başka bir destek sağladı." tespitine yer verildi. Erdoğan: Olumlu sonuçlarını almaya başladık Türkiye Ekonomi Modeli'ne değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptığı bir konuşmada, son dönemde model kapsamında uyguladıkları politikaların olumlu sonuçlarını almaya başladıklarını söylemişti. Erdoğan, "Özellikle IMF'nin yaptığı son açıklamalara baktığımız zaman, Türkiye'nin ekonomik olarak dünya ülkelerinden farklı bir konumda olduğunu, çok daha isabetli bir büyüme parametresini yakaladığını IMF kendisi ifade ediyor." demişti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) rakamlarını açıkladı. TÜİK verilerine göre enflasyon ağustos ayında yüzde 80,21'e yükseldi. Üretici enflasyonu ise yüzde 143,75 oldu. TÜFE'deki (2003=100) değişim 2022 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %1,46, bir önceki yılın Aralık ayına göre %47,85, bir önceki yılın aynı ayına göre %80,21 ve on iki aylık ortalamalara göre %54,69 olarak gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %27,05 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %116,87 ile ulaştırma oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup %-1,78 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %7,01 ile sağlık oldu ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %143,75, aylık %2,41 arttı Yİ-ÜFE (2003=100) 2022 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %2,41, bir önceki yılın Aralık ayına göre %74,13, bir önceki yılın aynı ayına göre %143,75 ve on iki aylık ortalamalara göre %105,39 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında %153,28, imalatta %125,43, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %348,39 ve su temininde %90,01 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %127,82, dayanıklı tüketim malında %99,54, dayanıksız tüketim malında %124,14, enerjide %303,48 ve sermaye malında %96,53 artış olarak gerçekleşti. ENFLASYON EN SON 79,6 OLMUŞTU En son veride Temmuz ayı TÜFE verisi, yıllık bazda yüzde 79,60 olarak açıklanmıştı. Aylık yüzde 2,37 oranındaki yükselişin temel belirleyicisi yüzde 3,15 oranında artan Gıda ve Alkolsüz İçecekler grubu fiyatları olmuştu. Ev eşyası grubu fiyatları yüzde 3,91 oranında ve Alkollü İçecekler ve Tütün grubu fiyatları yüzde 6,85 oranında artmıştı. ÜFE'DE SON DURUM Yine geçen ay açıklanan rakamlara göre ÜFE, aylık bazda yüzde 5,17, Aralık 2021'e göre yüzde 70,04 ve yıllık bazda yüzde 144,61 artmıştı. Aylık ÜFE'ye göre 20 alt sektörde daha düşük, 9 alt sektörde daha yüksek değişim olurken en yüksek azalış yüzde 8,97 ile kok ve rafine petrol ürünlerinde ve en fazla artış yüzde 11,83 ile ham petrol ve doğal gazda olmuştu.
Uluslararası market zinciri Carrefour, Belçika'da 100 gün için 100 ürünün fiyatını dondurma kararı aldı. Fransız market zinciri Carrefour, Belçika’'da halkın enflasyon karşısında satın alım gücüne katkı sağlamak için yeni bir kampanya başlatıldığını açıkladı. Buna göre, Carrefour Belçika'da 100 gün boyunca 100 ürünün fiyatını değiştirmeyecek. Yıl sonuna kadar devam edecek kampanya ile ürünlerin fiyatı, enflasyon ve artan enerji maliyetlerinden etkilenmeyecek. Marketin belirlediği 100 ürün arasında ekmek, bazı peynir çeşitleri, yoğurt, pizza, tavuk, mantar, çikolata, mendil, muz ve kivi gibi çeşitli ürünler yer alıyor. Carrefour, geçen ay Fransa'da da benzer bir kampanya başlatmış ve 100 üründe fiyatları dondurmuştu. Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle Belçika'da enerji ve gıda fiyatlarındaki artış enflasyonu hızla yükseltti. Belçika'da enflasyon, ağustosta yüzde 9,94 ile 1976 yılından beri ölçülen en yüksek seviyeye ulaşmıştı.
