Son Dakika:
Banka, küresel gıda krizine müdahale için planlanan eylemleri açıkladı. Dünya Bankasından yapılan açıklamada, gelecek 15 ay içinde gıda güvensizliğini gidermek için 30 milyar dolarlık kaynak ayrılacağı bildirildi. Tarım, beslenme, sosyal koruma, su ve sulama gibi alanlardaki mevcut ve yeni projelerle devam eden gıda güvenliği krizine müdahale edileceği belirtilen açıklamada, söz konusu finansmanın gıda ve gübre üretimini teşvik etme, gıda sistemlerini geliştirme, ticareti kolaylaştırma ve kırılgan hanehalkları ile üreticileri destekleme çabalarını da içereceği kaydedildi. Açıklamada, bankanın gıda güvenliği krizine yanıt vermek için 12 milyar dolarlık yeni projelerin hazırlanması konusunda ülkelerle birlikte çalıştığı aktarıldı. Bankanın gıda ve beslenme güvenliğiyle ilgili mevcut projeler için de 18,7 milyar dolarlık kaynağı olduğuna işaret edilen açıklamada, bankanın tüm finansman araçlarından yararlanacağı ve bunların analitik çalışmalarla tamamlanacağı ifade edildi. Açıklamada, Dünya Bankası Grubu'nun gıda krizine yönelik küresel yanıtının dört önceliği olduğu belirtilerek, bunların üretimi ve üreticileri destekleme, ticareti kolaylaştırma, kırılgan hanehalklarını destekleme ve sürdürülebilir gıda ile beslenme güvenliğine yatırım yapma olduğu vurgulandı. Açıklamada görüşlerine yer verilen Dünya Bankası Başkanı David Malpass, gıda fiyatlarındaki artışların en yoksul ve kırılgan kesim üzerinde yıkıcı etkiler yarattığını belirtti. Malpass, "Piyasaları bilgilendirmek ve istikrara kavuşturmak için ülkelerin Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline yanıt olarak gelecekteki üretim artışlarına ilişkin net açıklamalar yapmaları kritik önem taşıyor." ifadesini kullandı. Dünya Bankası Başkanı Malpass, ülkelerin enerji ve gübre arzını artırmak, çiftçilerin ekim ve mahsul verimini artırmalarına yardımcı olmak ve ihracat ile ithalatı engelleyen, gıdaları biyoyakıta yönlendiren veya gereksiz depolamayı teşvik eden politikaları kaldırmak için ortak çaba göstermesi gerektiğini vurguladı.
Koronavirüs pandemisi ve Rusya Ukrayna savaşının da etkisiyle büyüyen küresel krizin etkileri devam ediyor. Artan enflasyon tüm dünyayı etkilerken son haftalarda İngiltere‘de yaşanan gıda krizine tepkiler de sürüyor. İNGİLİZ MEDYASINDA “EV YAPIMI YAĞ” MANŞETLERİ Geçtiğimiz günlerde ülkenin ünlü süpermarket zincirlerinde peynir, et ve tereyağı gibi ürünlere elektronik kilit koyulduğu görülmüştü. Kaşar peynirlere elektronik kilit takılırken, tepki çeken uygulamanın ‘günlük temel ihtiyaçların çalınmasından’ sonra geldiği ifade edilmişti. Ülkenin önemli süpermarket zincirlerinden Aldi, Tesco, Co-op’ta benzer uygulamalar bulunurken en çok konuşulan ürünse tereyağı olmuştu. En çok satan yağ markalarından Lurpak’ın kutusunun fiyatının 9 sterline kadar yükselmesi ülke medyasında infial yarattı. Çok satan gazeteler, artan tereyağı fiyatına karşı “kendi tereyağınızı kendiniz yapın” manşetleri atmaya başladı. Başta Daily Mail, Mirror, Daily Express ve Independent olmak üzere birçok gazete, “Evde düşük bütçeyle, günlük süt veya kremayla kendi tereyağınızı yapabilirsiniz” paylaşımlarına yer verdi. Ev yapımı tereyağı tarifleri paylaşılırken konuyla ilgili üretici firmalardan yanıt gecikmedi. The Independent’a konuşan bir yetkili, fahiş fiyatların “süt üreticilerinin haklarını korumak için” olduğunu savundu.
https://twitter.com/bugunguncel/status/1564314324348420096?s=21&t=hYqzsZ-DAgf7TCaHTA2HLg Avrupa'da açlık ve gıda krizi yaşanıyor. Sosyal medyaya yansıyan görüntülerde, koronavirüsün ve Rusya-Ukrayna savaşının neden olduğu ekonomik yıkım İtalya'nın Milano kentinden kendini gösterdi. İtalya'nın finans başkenti Milano'da gıda bankaları ve yardım merkezleri dışında uzun kuyruklar oluşuyor. SAATLERCE BEKLİYORLAR Salgından en çok etkilenen Avrupa ülkesi olan İtalya'da ekonominin aldığı darbe giderek büyüyor. İtalyanlar ekmek, süt gibi ihtiyaçların alabilecekleri merkezlerin önünde saatlerce bekliyor. SALGIN, SAVAŞ, ENERJİ VE KURAKLIK KRİZE DÖNÜŞTÜ Önce koronavirüs salgını ve çöken sağlık sistemleri. Ardından salgınla bağlantılı ekonomik durgunluk. Peşinden Rusya-Ukrayna ve getirdiği ekonomik, siyasi ve toplumsal krizler... Bunları üzerine son olarak da, aşırı sıcaklar ve ciddi kuraklık. Avrupa kıtası kaosu derinden yaşıyor. Ukrayna-Rusya savaşı etkileri Avrupa ülkelerinde olumsuz oldu. Rusya'nın saldırısını durdurmak için uygulanan ağır yaptırımlar Avrupa'ya enerji ve gıda krizi olarak geri döndü. AB ENERJİ TÜKETİMİNİ YÜZDE 15 DÜŞÜRME KARARI ALDI Rusya'nın gaz sevkiyatını azaltması, doğalgaz fiyatlarının fırlaması, enerji tasarrufu için acil durum planını hayata geçiren Avrupa Birliği, tüketimi yüzde 15 azaltmak için çalışacak. ÖNÜMÜZDEKİ KIŞ AVRUPA İÇİN NASIL GEÇECEK? Rus gazına alternatif arayışları gündemin en önemli konusu haline geldi. Önümüzdeki kış ayları Avrupa'nın nasıl geçireceği AB üyesi ülkeleri düşündürüyor. Doğalgaz krizine ek olarak Avrupa'da bir de enerji kullanımına da kısıtlamalar getirildi. Elektrik ve su tüketimi sınırlandırıldı. Almanya, duş süresinin kısaltılması, ısıtma sistemlerinin ayarlarının düşürülmesi, evden çalışmaya geçilmesi gibi birçok tedbiri gündemine aldı. Belçika'da hükümet, evlerin ısısının azaltılması gibi tedbirleri konuşuyor. Fransa, İngiltere ve diğer AB ülkeleri de aynı şekilde tasarruflar uygulayacak. AVRUPA SON 500 YILIN EN KURAK YAZINI GEÇİRİYOR Avrupa enerji kriziyle baş etmeye çalışırken, kıtada aşırı sıcak hava dalgası kuraklık krizine yol açtı. Avrupa Komisyonu ortak araştırma merkezi son 500 yılın en kurak yılının yaşanıyor olabileceğini açıkladı. AVRUPA'NIN YÜZDE 60'I KURAKLIK TEHLİKESİNDE Kuraklık AB ve Birleşik Krallık'ın yüzde 60'ını tehdit ediyor. Birçok şehirde su kesintileri yaşanıyor. Parklar ve bahçelere su verilmiyor. Almanya'da ren nehri o kadar düşük seviyelere ulaştı ki, enerji kaynaklarını taşıyan önemli kargo arterinin yaşayabilmesi tehdit altında. Fransa'da da nehirlerin seviyelerinde büyük düşüşler yaşandı. KURAKLIK GIDA KRİZİNE DÖNÜŞEBİLİR İsviçre Alpleri dâhil olmak üzere Avrupa genelinde dağ buzulları hızlı ve kapsamlı bir şekilde eriyor. Kuraklık krizi Avrupa'yı kırmızı alarma geçirdi. Çünkü kuraklık gıda krizi beklentisini yükseltti. Sıcaklık ve kuraklık, mahsul verimliliğini etkiliyor, gıda kaynaklarının dünya çapında kıt olduğu ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sebebiyle fiyatların yükseldiği bir zamanda önemli ürünlerin hasadını azaltıyor. AVRUPA'DA TARIM ARAZİLERİNİN YÜZDE 63'Ü ETKİLENİYOR Avrupa kuraklık gözlemevi, AB ve Birleşik Krallık'taki arazilerin yüzde 63'ünün etkilendiği, iklim kaynaklı bir kuraklık krizinin Avrupa'yı vuracağını açıkladı. Mahsul hasadında ciddi kayıpların olması yüzünden gıda kıtlığı da kapıda. Fransa, Almanya, İngiltere, Portekiz, İspanya ve İtalya'da yüksek oranda rekolte düşüşleri bekleniyor. Aşırı sıcaklık ve kuraklık krizi ortaya bir de yangın krizini çıkardı. Sıcak hava dalgalarının yol açtığı yangınlar en çok Fransa, İspanya, İtalya ve Portekiz'de tahribata yol açtı. Yılın başından bu yana orman yangınları nedeniyle kıta genelinde yüzbinlerce hektarlık alan kül oldu. Avrupa'daki orman yangınları, kıta genelinde karbon yayılımı miktarını da son yılların en yoğun seviyelerine taşıdı.
İngiltere genelindeki okul müdürlerinin raporlarına göre, gıda krizinin yaşandığı ülkede çocuklar acıkınca silgi yiyor ya da öğle yemeğine paraları yetmediği için oyun alanlarında saklanıyor. The Guardian'ın haberine göre, İngiltere'deki yaşanan gıda ve enerji krizi sebebiyle kıştan önce bile okullardaki aç çocuk sayısında "yürek buran" bir artış görüldü. Artan enerji faturalarının aileleri ısınma ve çocuklarının yiyecek harçlığı arasında seçim yapmaya zorladığı belirtildi. Haberde, okula boş beslenme kutusuyla gelen öğrencilerin 'yemek yiyormuş gibi' davrandıkları, okulda ücretsiz yemek alamadıklarının arkadaşlarının evde yemek olmadığını bilmemesini istediği aktarıldı. Gıda yardım kuruluşları ailelerden gelen gıda yardımı isteklerini karşılamakta zorlandıklarını belirtti. "YÜREK BURKAN BİR DURUM" Chefs in Schools'un Genel Müdürü Naomi Duncan "Okullarda çok aç oldukları için silgi yiyen öğrenciler olduğunu duyuyoruz. Çocuklar önceki gün yedikleri öğle yemeğinden sonra hiçbir şey yemeden okula geliyorlar. Hükümet bir şey yapmalı. Kesinlikle yürek burkan bir durum. Dışarı çıkıyorlar ve yemek yiyemedikleri için oyun alanında saklanan çocukları bulup yemek yediriyorlar" dedi. İngiltere'de, tüm ana okulu öğrencileri iki yıla kadar ücretsiz okul yemekleri alma hakkına sahip. Ancak, Çocuk Yoksulluğu Eylem Grubu'na göre, yalnızca ebeveynleri yılda 7.400 sterlinden daha az kazanan çocuklar bu haklardan yararlanabiliyor ve yoksulluk içinde yaşayan 800 bin çocuk bu haklardan mahrum kalıyor.
İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarından önemli satırbaşları: Türkiye Yüzyılı'nı tüm dost ve kardeş kardeşlerimizle ortak geleceğimizin vizyonu olarak tasarlıyoruz. Gönül coğrafyamızın her bir köşesindeki dostlarımızla artık ortak hayalleri paylaşıyoruz. Dünyanın doğrudan insanın varoluş gayesi arayışında olduğu dönemde Türkiye Yüzyılı deniz feneri mahiyetinde olacaktır.Tabiattaki her şeyi bir eşya olarak gören anlayışın insanı da aynı kategoriye yerleştirmesi kaçınılmazdır. Nitekim öyle de oldu. Kovid-19 salgını dünyayı kasıp kavurmaya başladığında dünyadaki sağlık otoriteleri bir dizi tedbir tavsiyesi açıklamıştı. Tam da o günlerde İbni Sina'nın hayatını anlatan Film de benzer tavsiyelerin çok daha fazlasıyla bu büyük alim tarafından verildiği görülüyordu. İlhamını ilim, hikmet ve marifet temelinde inşa edilmiş insan merkezli bilim çalışmalarını teknoloji kutsaması hastalığından uzak şekilde sürdürmemiz şart. GELİŞMİŞ ÜLKELERDE HASTANE KAPILARINA BİLE YAKLAŞTIRILMAYAN NSANLARIN HİKAYELERİNE HEPİMİZ ŞAHİT OLDUK Dünyanın gelişmiş diye tarif edilen ülkeleri sağlıkta da belirli bir gelir seviyesinin üstündeki insanlara yüksek standartta hizmet veren bir sisteme sahiptir. Gelişmiş ülkelerde hastane kapılarına bile yaklaştırılmadan salgınla mücadele eden insanların hikayelerine hepimiz şahit olduk. Hastaların ilgisizlikten öldüğü yaşlı bakım evlerinden görüntülerle karşılaştık. GELİŞMİŞ ÜLKELERDE HASTANE KAPILARINA BİLE YAKLAŞTIRILMAYAN NSANLARIN HİKAYELERİNE HEPİMİZ ŞAHİT OLDUK Dünyanın gelişmiş diye tarif edilen ülkeleri sağlıkta da belirli bir gelir seviyesinin üstündeki insanlara yüksek standartta hizmet veren bir sisteme sahiptir. Gelişmiş ülkelerde hastane kapılarına bile yaklaştırılmadan salgınla mücadele eden insanların hikayelerine hepimiz şahit olduk. Hastaların ilgisizlikten öldüğü yaşlı bakım evlerinden görüntülerle karşılaştık. RUSYA'NIN TAHIL ANLAŞMASINI ASKIYA ALMASI Salgının ilk günlerinden itibaren hiç bir ayrım yapmadan elimizdeki tüm imkanları insanlık için seferber ettik. Şimdi benzer süreç küresel üretim ve tedarik zincirlerinde yaşanmaktadır. Dünya buğday üretiminin yaklaşık 3'te biri Ukrayna ve Rusya tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu buğdayların açlık tehdidiyle karşı karşıya olan ülkelere ulaştırılması konusunda gösterdiğimiz gayretin en yakın şahidi sizlersiniz. İstanbul'da kurulmasını temin ettiğimiz ortak mekanizma ile Ukrayna buğdayının 9.3 milyon tonunu dünyanın hizmetine sunarak gıda krizinin nispeten azaltılmasını sağladık. Her ne kadar Rusya kendisi için aynı kolaylıkların gösterilmemesi sebebiyle bu konuda mütereddit davransa da biz insanlığa hizmet için gayret göstermeye devam edeceğiz. DÜNYADA KOVİD-19 AŞISI ÜRETEBİLEN 9 ÜLKE ARASINA GİRDİK Sağlık alanında gösterdiğimiz tartışılmaz başarı ise insanlığa hizmet yolunda yeni fırsatları önümüze sermiştir. Bunda 20 yılda ülkemize kazandırdığımız güçlü sağlık altyapısı vardır. Şehir hastanelerimiz ile yetişmiş insan kaynağımız bu başarıda büyük pay sahibidir.İnsanımızın tükettiği her 100 ilaçtan 89'unu yerli üretimle sağlıyoruz. Dünyada Kovid-19 aşısı üretebilen 9 ülke arasına girdik.Bilişim ve teknoloji sağlık hizmetleri konusunda uluslararası standartlara uygun şekilde en etkin kullanan ülkeler arasındayız. Tıbbi cihaz alanında ithalatın ihracatını karşılama oranını yüzde 55'e çıkardık. AMACIMIZ ÜLKEMİZİ HEALTH TÜRKİYE’ MARKASIYLA ZİRVEYE ÇIKARMAKTIR Sağlıktaki dijitalleşmenin ve hizmet sunumundaki tecrübelerimizin verdiği imkanları yakın coğrafyamızla paylaşıyoruz. Sağlıktaki dijitalleşmenin ve hizmet sunumundaki tecrübelerimizin verdiği imkanların, yakın coğrafyamızdan başlayarak tüm insanlıkla paylaşıyoruz. Amacımız ‘Türkiye Yüzyılı’ vizyonu çerçevesinde ülkemizi uluslararası sağlık hizmetleri alanında ‘Health Türkiye’ markasıyla zirveye çıkarmaktır. Sahip olduğumuz yetişmiş insan kaynağını bilim, teknoloji ve üretim gücünü sürekli daha da geliştirmekte kararlıyız. Teşhis ve tedavi hizmetlerimizi her alanda kendi sağlık ihtiyacımızı karşılamanın ötesinde küresel düzeyde söz sahibi olacak düzeye çıkarmakta kararlıyız. İsmini tarihe yazdırmış bilin insanlarından biri de Prof. Dr. Aziz Sancar'dır. Türkiye'nin bu önemli değeri adına düzenlediğimiz ödülleri yeni Aziz Sancar'ların yetişmesine zemin hazırlayacak bir vesile olarak görüyorum.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun konuğu olarak İstanbul'da bulunan NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Çavuşoğlu ile beraber gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamalarından satır başları şöyle: Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü Türkiye olarak güçlü bir şekilde destekliyoruz. Karadeniz'den tahıl ihracatı konusundaki yaşanan sıkıntı Cumhurbaşkanımız sayesinde çözüldü. 20 gün sonra (Karadeniz) tahıl anlaşmasının tekrar yenilenmesi gerekiyor. Kesintisiz bir şekilde devam etmesi için çabalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. İsveç ve Finlandiya'nın da NATO üyeliği gündeme geldi. 3'lü mutabakatı Madrid'de görüştük. Her iki ülke muhtıraya bağlılıklarını devam ettiriyorlar. İsveç'te kurulan hükümet bu konuda daha kararlı görünüyor. Gelecek hafta yeni başbakan Cumhurbaşkanımızla görüşmeye gelecek. Stoltenberg'in sözlerinden öne çıkanlar: Türkiye, NATO'nun önemli müttefikidir ve ortak güvenliğimize büyük katkılarda bulunmaktadır. Bugün Ege'deki durum, terörizmle mücadele, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliği ve Ukrayna'ya verilen destek masadaydı. Son haftalarda füzelerin atıldığını, dronelarla saldırı yapıldığını, altyapının zalimce yerle bir edildiğini ve kışın geldiği dönemde bunun yapıldığını görüyoruz. Türkiye'ye öncelikle Ukrayna'ya verdiği destek için çok teşekkür ediyorum. Ukrayna kendi savunmasını Türkiye sayesinde güçlendiriyor. Türkiye gıda krizini önledi. Aynı şekilde Cumhurbaşkanı Erdoğan'a özellikle teşekkür ediyorum. Ukrayna tahıl anlaşması son derece önemli. Türkiye'nin önemli yaşam hakkını korumak için yaptıklarını büyük takdirle karşılıyoruz. Haziran'da tüm müttefikler NATO'ya Finlandiya ve İsveç'i davet ettiler. Sizin önemli beklentileriniz var. Türkiye, Finlandiya ve İsveç muhtırasının daha fazla güvenlik getirmesini bekliyoruz. Hem Finlandiya hem de İsveç liderleri ile geçen hafta konuştum. Her iki ülke liderleri muhtırayı uygulayacak somut adımları atacak. İsveç yeni yasalar geçiriyor, böylece terör örgütlerinin katılımı PKK dahil olmak üzere engelliyor. Daha fazla ülke dışı irade ve sınır dışı olaylar gerçekleşmeye başladı, iadeler arttı. Finlandiya ve İsveç, Türkiye'ye taahhüdünü yerine getiriyorlar. Artık İsveç ve Finlandiya'nın tam üye olarak NATO'ya katılması lazım.
