Son Dakika:
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından ülkenin 1991'de bağımsızlığını kazanmasından beri görülen en şiddetli protestolardan sonra iki üst düzey güvenlik yetkilisini daha görevden alırken, yetkililer durumun istikrara kavuşmaya başladığını belirtti. Kazakistan'da ana bina ve tesisleri Rusya önderliğindeki birlikler koruyor. Görevden alınan yetkililer, daha önce istihbarat başkanı olan Karim Massimov'un yardımcılarıydı. Massimov, protestoların ardından vatan hainliği şüphesiyle tutuklandı. Kazakistan İçişleri Bakanlığı, güvenlik güçlerinin geçen hafta başlayan gösterilerin ardından bugün itibariyle toplamda 7,939 kişiyi göz altına aldığını açıkladı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkede karmaşa yaratan "haydut" ve "teröristler" olarak tanımladığı protestocularla mücadele etmek için güvenlik güçlerine uyarı yapmadan ateş emri verdiğini açıklamıştı.
Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) üye ülkeleri, Kazakistan'daki olaylarla ilgili olağanüstü toplantı düzenlendi. Çevrim içi düzenlenen toplantıya, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yanı sıra Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Kırgızistan Bakanlar Kurulu Başkanı ve Cumhurbaşkanı İdare Başkanı Akılbek Caparov ve KGAÖ Genel Sekreteri Stanislav Zas katıldı. Tokayev, burada yaptığı konuşmada, Kazakistan'ın "geniş çaplı kriz" yaşadığını ve bunun Kazakistan'ın 30 yıllık bağımsızlık tarihindeki "en zor kriz" olduğunu belirtti. Ülkedeki olayların uzun süre hazırlandığını vurgulayan Tokayev, "Yıkıcı güçler, ülkede istikrarı baltalama ve düzensizlik yaratma yönünde defalarca girişimlerde bulundu." dedi. Tokayev, teröristlerin, devlet yapılarına saldırı düzenlediğini belirterek, "Kazakistan'a karşı saldırganlıkta, yabancı militanlar dahil teröristlerin yer aldığından eminim." diye konuştu. Olaylarda güvenlik güçlerinden 16 personelin hayatını kaybettiğini ve 1300'den fazla personelin yaralandığını aktaran Tokayev, "Maalesef, sivillerden ölenler var. Bunların sayısı belirleniyor. Ülke genelinde 1270 işletme zarar gördü. 100'den fazla alışveriş merkezi ve banka soyguna uğradı. Yaklaşık 500 polis aracı hasar gördü ve yakıldı. Büyük çapta maddi hasar görüldü. Özel hükümet komisyonu, bunun boyutunu değerlendiriyor." ifadelerini kullandı. "BU, KAOS BÖLGESİYLE İKTİDARIN ELE GEÇİRİLMESİ PLANIDIR" Tokayev, Kazakistan'daki olayları "darbe girişimi" olarak nitelendirerek, "Bu, bölgemizde kaos yaratılmasıyla iktidarın ele geçirilmesi planıdır. Kazakistan Güvenlik Konseyinin kolluk kuvvetleri ile özel servisleri, durumu terör tehlikesi ve saldırganlık eylemi olarak değerlendirdi." dedi. Ülkede anayasal düzenin sağlandığını belirten Tokayev, ülkenin güvenliğine yönelik tehlikenin önlendiğini ve yaklaşık 8 bin kişinin gözaltına alındığını söyledi. Tokayev, Kazak vatandaşların yönetimle barışçıl diyalog kurma yönündeki haklarını koruyacaklarını vurgulayarak, "Bununla birlikte, şiddet içeren aşırılık biçimlerini ve Kazakistan'a yönelik silahlı eylemleri sert şekilde engelleyeceğiz. Egemenliğimize ve toprak bütünlüğümüze yönelik teşebbüslere izin vermeyeceğiz. Kazakistan, uluslararası yükümlüklerini kesinlikle yerine getirecek." şeklinde konuştu. En kısa zamanda soruşturmanın tamamlanmasını umduklarını belirten Tokayev, soruşturma tamamlandıktan sonra terör saldırısına ilişkin kanıtları dünya kamuoyuna sunacaklarını kaydetti. Tokayev, ülkedeki durum nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünden askeri yardım talebinde bulunduklarını, KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyinin kararıyla 2 bin 300 asker ve 250 teçhizatın konuşlandırıldığı bilgisini paylaştı. Tokayev, hükümetin, protesto gösterileri nedeniyle istifa ettiğini anımsatarak, yarın parlamentoya, yeni hükümet üye adaylarıyla ilgili listeyi sunacağını dile getirdi. PUTİN: "KAZAKİSTAN, ULUSLARARASI TERÖRLE KARŞI KARŞIYA KALDI" Rusya Devlet Başkanı Putin ise Kazakistan'daki protestolarda kullanılan bazı yöntemlerin, geçmişte Ukrayna'da da kullanıldığını savunarak, "Kazakistan'daki tehdit anlık protestocular değil, eline silah alan kişiler tarafından yaratıldı. Kazakistan, uluslararası terörle karşı karşıya kaldı. Bu silahlı ve yabancı merkezlerde eğitim almış tecrübeli çeteler dünyanın hangi noktasından geldiler?" dedi. Putin, Kazakistan yönetiminin, protestolar sırasında saldırganlıkla karşı karşıya kaldığını belirterek, "Kazakistan'daki durum yavaş yavaş normalleşiyor ve bazı kritik tesisler militanlardan tümüyle temizlendi." diye konuştu. Kazakistan'a gönderilen ve çoğunluğunu Rus askerlerin oluşturduğu KGAÖ güçlerine ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Putin, "KGAÖ güçlerinin Kazakistan operasyonu son derece doğru zamanlamayla yapıldı ve meşruydu. KGAÖ, potansiyelini, hızlı, kararlı ve etkili hareket etme yeteneğini gösterdi." dedi. Putin, KGAÖ ülkelerinin, "renkli devrim" senaryolarının uygulanmasına müsaade etmeyeceklerini gösterdiklerini belirterek, Kazakistan'da yaşananların KGAÖ ülkelerinin iç işlerine karışmaya yönelik ilk teşebbüs olmadığını söyledi. Kazakistan'daki KGAÖ güçlerinin "sınırlı" bir süre kalacağına işaret eden Putin, "Kazakistan lideri gerekli gördüğü sürece kalacaklar. KGAÖ barış güçleri, görevlerini tamamladıktan sonra Kazakistan topraklarından tümüyle çıkacaklar." ifadelerini kullandı. LUKAŞENKO: "GÖZLERİNİ ŞİMDİ ÖZBEKİSTAN'A ÇEVİRMİŞ DURUMDALAR" Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko da Kazakistan'daki protestocular arasında "teröristler" olduğunu belirterek, "Bu çok tehlikeli bir eğilim. Bunları kimin organize ettiğini ve bunlara kimin liderlik ettiğini anlamamız gerek." dedi. Kazakistan'da yaşananların komşu ülkelere de sıçrama ihtimali bulunduğunu savunan Lukaşenko, "Alınması gereken dersleri öncelikle Özbekistan'ın öğrenmesi gerekiyor. Aldığımız bilgilere göre (Kazakistan'ındaki protestoları organize edenler) gözlerini şimdi Özbekistan'a çevirmiş durumdalar." diye konuştu. KIZGIZİSTAN: TERÖRÜN HER TÜRÜNE KARŞIYIZ Kızgızistan Bakanlar Kurulu Başkanı ve Cumhurbaşkanı İdare Başkanı Akılbek Caparov, Kazakistan'ın "müttefik" olduğunu belirterek, terörün her türüne karşı olduklarını söyledi. Kazakistan'da barış ve düzenin sağlanacağı umudunu paylaşan Caparov, durumun gerginleşmesini engelleyecek çözümlere işaret etti. Kazakistan'a KGAÖ kapsamında 150 asker gönderme kararı aldıklarına dikkati çeken Caparov, bölgede ekonomik durumun korunması ve gümrüklerde mal geçişlerinde engellerin oluşmasına izin verilmemesi gerektiğini vurguladı. Tacikistan Cumhurbaşkanı Rahman ise terörle mücadele etme yönündeki girişimleri güçlendirme çağrısında bulunarak, Orta Asya'da uyuyan terör hücrelerinin var olduğunu belirtti.
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinde (İBB) son dönemde yaşanan İETT otobüs kazaları ve bayilerde bulunamayan İstanbulkart sorunu ele alındı. İBB Meclisinde soru önergesi veren Ulaşım ve Trafik Komisyonu Üyesi Hamdi Demirhan, İETT otobüslerinin bakım-onarım çalışmalarının doğru şekilde yapılmadığı konusunda uyarılarda bulunduklarını anımsatarak, şoförlerin de çalışma koşullarının giderek kötüleştiğini söyledi. 'BIRAKIN KULLANMAYI YATIRIM BÜTÇESİNDEN ÇIKARDILAR' Şoförlerin çalışma saatlerinin kimi zaman 18 saate vardığını ifade eden Demirhan, "Kazalar trafik kaynaklı değil, tamamen dikkatsizlikten kaynaklanan nedenlerden olmaktadır. AK Parti döneminde kazalara karşı erken uyarı sistemi olarak 'Telemetri sistemi' geliştirilmiş ve devreye almıştır. Ancak yeni dönem bırakın bu sistemi kullanmayı 2022 yatırım bütçesinden dahi çıkarmıştır. 2013-2018 yılları arasında öz kaynaklar ile yıllık ortalama 400 otobüs alınmış ve yaklaşık 2 bin 500 otobüs yenilenmiştir. Bu sayede İETT Avrupa'nın en genç filosuna sahip olmuştur. fakat 2,5 yıldır bir tane dahi otobüs filoya katılmadı." diye konuştu. Demirhan, önergesinde de kazaların nedeni ve bakım çalışmalarına ilişkin sorular sordu. Önerge oy birliğiyle kabul edilerek başkanlık makamına havale edildi. İSTANBULKART SORUNU AK Partili Ümraniye Belediye Meclis Üyesi Muharrem Balık ise İstanbulkart konusunda soru önergesi verdi. İstanbulkart temini için kullanılan 1047 cihazda tek ya da çift geçişlik biletler satıldığını belirten Balık, 275 cihazda ise İstanbulkart satışı yapılması gerekirken kart bulunamadığını bildirdi. İstanbulkart'ın "adeta karaborsaya" düştüğünü dile getiren Balık, şöyle konuştu: "Bugün hizmet bekleyen vatandaşlar çalışmayan İETT otobüslerini ittiriyor, Bozulan tramvaylar nedeniyle raylarda yürüyor, çalışmayan otobüslere binmek için saatlerce kart kuyruğunda bekliyor. Ekim ayı Meclisinde soru önergesi olarak değindiğimiz ve CHP Grup Sözcüsü Tarık Bey'in de tasdik ettiği, kısa süre içerisinde çözüleceğini iddia ettiği İstanbul kart kuyruklarının çözülmeyi bir kenara bırakın artarak devam ettiğini üzülerek müşahede etmekteyiz. Başarısız mobil uygulaması nedeni ile İstanbul’da ulaşım çözümsüz kalmış ve bir çile haline dönmüştür." Balık, önergesinde mobil uygulamada HES kodu eşleştirmesinin yapılamaması, İstanbulkart yetersizliği, aplikasyonlarda yaşanan sorunlar, Alo 153 Çağrı Merkezindeki bekleme sürelerini sordu. Önerge oy birliği ile kabul edilerek başkanlık makamına havale edildi.
Belediyeden yapılan açıklamaya göre, Bilişim Vadisi'nde yer alan TOGG, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı Önleme ve Eğitim Şube Müdürlüğü Eğitim Birimine (KOBİTEM) davette bulundu. Davete istinaden gerçekleşen ziyarette, TOGG'un alanında uzman yetkilileri tarafından dünyada elektrikli otomobillerin geçmişi, teknolojik gelişimi, gelişmiş araç güvenlik sistemleri ile TOGG otomobili hakkında sunum yapıldı. KOBİTEM Birim Amiri ve eğitmenlerinin katıldığı ziyarette ayrıca, olası acil durumlarda elektrikli araçlara nasıl müdahale edileceği, doğru müdahale teknikleri konusunda TOGG uzmanlarınca personele eğitim verildi. TOGG uzmanlarından alınan bilgiler, elektrikli araç yangını ve kazalarında ilk müdahale konulu eğitimler için büyük önem taşıyor. Eğitim sonrasında itfaiye eğitmenleri, yerli otomobili tanıma fırsatı ve TOGG aracının simülasyonunu deneme imkanı buldu. Doğuştan elektrikli Avrupa'nın ilk otomobili unvanını taşıyan yerli ve milli marka TOGG, sahip olduğu yeni teknolojiler ve güvenlik sistemleriyle göz dolduruyor.
Almatı'dan sabah saatlerinde 3'ü bebek toplam 167 yolcusuyla hareket eden Türk Hava Yolları'nın TK-6093 sefer sayılı uçağı 16.20 sıralarında İstanbul Havalimanı'na indi. THY ve bazı özel hava kargo şirketi personeliyle ülkede bulunan iş insanlarının yer aldığı 167 yolcu, terminale alındı. İstanbul Havalimanı'nda bulunan Türk Havayolları Ekip Terminali'nde basın toplantısı düzenlendi. Basın Toplantısına THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, THY Uçuş İşletmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Baran Gülbaran ve TAV Havalimanları Holding Başkanı Sani Şener katıldı. "KAZAKİSTAN'A İLK GİDEN SİVİL HAVAYOLU UÇAĞI BİZİM UÇAĞIMIZ OLDU" Toplantıda konuşan, THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, "Hükümetimize, başta Sayın Cumhurbaşkanım, Dışişleri Bakanım, Ulaştırma Bakanım ve istihbarat teşkilatımız, Şener Bey ve ekibi olmak üzere bugüne kadar tüm emeği geçenlere Türk Hava Yolları ailesine destek verenlere teşekkürlerimi, şükranlarımı sunuyorum. Kazakistan'a ilk giden sivil havayolu uçağı bizim uçağımız oldu. Rus ordusu vatandaşlarını askeri uçaklarla tahliyeye başladı. Ancak biz Türk sivil havacılığının önemli şirketlerinin de personelini tahliye etmiş bulunuyoruz. Azerbaycanlı kardeşlerimizin ekiplerini de tahliye etmiş bulunuyoruz. 167 yolcu ile kalkıp, 777 uçağımızla döndük. 167 yolcumuzun içerisinde 65 personelimiz var. 102 sivil yolcumuz var" dedi. Uçakta bulunan İrem Poyraz'ın annesi Reyhan Poyraz, "Kızım kaptan. Geçen hafta pazar gününden bu yana kızım Kazakistan'da. Bu olaylar patlak verince kızım orada mahsur kaldı. Ben de bir anne olarak ciddi kaygılandım" ifadelerini kullandı. Pilot Bahadır Aslan ise "Kazakistan'a gittiğimiz için böyle bir şey olmasını beklemiyorduk. Yaşanan olaylar çok farklı bir hale geldi. Bizim için iletişimin kesilmesi en büyük problemdi. Ancak çok şükür ailemize Haber verebildik. Çok şükür bugün buradayız" diye konuştu.
Kazakistan Başsavcılığı ve Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamada, 2 Ocak'ta başlayan ve ülke genelinde protestolara dönüşen olaylara ilişkin bilgi verildi. Olaylarda 3 bin 393'ü kolluk kuvvetleri olmak üzere toplamda 4 bin 353 kişinin yaralandığı belirtildi. Sivil vatandaşlar, polis ve askerlerin de aralarında bulunduğu 225 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Açıklamada, ülkede 44'ü terör eylemi ve 15'i cinayet olmak üzere 546 davanın soruşturmasının sürdüğü ifade edildi. Davalar kapsamında 446 kişinin de tutuklu yargılandığı aktarıldı. 10 BÖLGEDE OHAL KALDIRILDI Öte yandan 5 Ocak'ta ülkenin 3 büyükşehri ile 14 eyaletinde ilan edilen olağanüstü hal rejimi, bugünden itibaren 3 eyalette daha kaldırıldı. Böylece ülkede 1 büyükşehir ve 9 eyalette OHAL sona erdi. 6 Ocak'ta ülkeye konuşlandırılan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) Barış Gücünün ülkeden çekilme süreci tamamlandı. Dün Belarus, Tacikistan, Ermenistan ve Kırgızistan askerleri çekilirken, bugün Rus askerleri tamamen ülkeden çıktı. KAZAKİSTAN'DAKİ OLAYLAR Kazakistan'ın batısında 2 Ocak'ta başlatılan protesto gösterileri ülkenin eski başkenti Almatı'da şiddet olaylarına dönüşmüştü. Almatı'daki gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşanmıştı. 5 Ocak'ta Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etmiş ardından ülke genelinde olağanüstü hal (OHAL) ilan etmişti. Göstericilerin kamu binalarını işgal etmesi, silah kullanması ve vatandaşların mülklerine zarar vermeye devam ettikleri gerekçesiyle Nur Sultan yönetimi, güvenlik güçlerine operasyon talimatı vermişti. Cumhurbaşkanı Tokayev, 11 Ocak'ta Mecliste yaptığı konuşmada ise ülkede anayasal düzenin sağlandığını ve KGAÖ Barış Gücünün 10 gün içinde ülkeden çekileceğini bildirmişti.
İBB'nin CHP'li yönetimi tarafından bakımsız bırakılan toplu taşıma araçları nedeniyle İstanbullunun seyahat güvenliği de tehlikeye girdi. Son 1 ayda İETT otobüsleri 9 kazaya karıştı, 26 vatandaş yaralandı. Son 2.5 yılda çöken toplu taşıma sisteminin asıl mağdurları ise düşük ücretlerle fazla mesai yapıp perişan olan otobüs şoförleri. KAZALARIN 4 SEBEBİ İBB Meclisi Ulaşım ve Trafik Komisyonu başkanı Abdullah Özdemir, İETT otobüslerinin karıştığı kazaların sebebini 4 başlık altında özetledi: Şoförler dinlenemiyor. Bakım ve onarım işleri yandaşa peşkeş çekiliyor. Otobüsler yenilenmiyor. Kaza önleme sistemi telemetri bütçeden çıkartıldı. GARAJLARDA YEDEK PARÇA YOK Sabah'ın ulaştığı bilgilere göre garajlarda İETT otobüslerinin tamiri için yedek parça yok. Bu yüzden Ayazağa garajında sadece 1 günde 38 araç seferden çekildi. UYKUSUZ, FAZLA MESAİ İETT araçlarının sık sık kazaya karışmasının nedeni ise şoförlerin dinlendirilmemesinden kaynaklanıyor. Şoförlerin sabah 04.30'da işbaşı yaptığı, gece ise 12.00'da evlerine gidebildiği her gün 3 saatlik uyku ve dinlenme ile direksiyon başına geçtiği öğrenildi. DÜŞÜK ÜCRETLER İETT şoförlüğü yapan taşeron personel Asgari Geçim İndirimi (AGİ) dahil 4 bin 200 ila 4 bin 500 lira arasında değişen ücretlerle çalıştırıldı. Yemek ücreti çıkartıldığında 3 bin 200 lira ellerinde kalıyor. TELEMETRİ SİSTEMİ İPTAL İBB yönetimi, AK Parti döneminde geliştirilen kaza önleme ve erken uyarı sistemi 'telemetri'yi iptal etti. Geliştirilmesi için gerekli olan bütçeyi de yatırım programından çıkardı. 14 İHALE İLE 1 MİLYAR 233 MİLYON TL HARCANDI İBB yönetimi, İETT üzerinden CHP İstanbul Milletvekili ve İstanbul Seçimleri Koordinatörü Özgür Karabat'ın mali müşavirliğini yaptığı Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş. adlı şirkete İETT araçlarının bakım, onarım ve işletmesini 14 farklı ihale ile devretmişti. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun yakın arkadaşı olan Karabat, toplamda 1 milyar 233 milyon 664 bin 941 TL'lik ihaleyi alırken tarihinde ilk kez İBB'den ihale alan şirketin, ihalenin teknik şartnamesine uymadığı, orjinal parça yerine yan sanayi ürünleri kullandığı ortaya çıkmıştı.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), 12 Kasım'da Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı'nın 40 yıl süreli işletme hakkının 2,53 milyar lira bedelle Koç Holding'e devrine onay vermişti. Koç Holding, Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) yaptığı duyuruda Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı ihalesinin Cumhurbaşkanı kararıyla iptal edildiğini bildirdi. KAP'ta yer alan açıklamada şöyle denildi: - 7 Ekim 2021 ve 12 Kasım 2021 tarihli özel durum açıklamalarımız ile, Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş.'ye ait Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanının özelleştirilmesi ihalesinde, bağlı ortaklığımız Tek-Art Kalamış ve Fenerbahçe Marmara Turizm Tesisleri A.Ş. (Tek-Art) tarafından verilen teklifin en yüksek teklif olarak gerçekleştiği ve ihale kararının Cumhurbaşkanlığı kararıyla onaylandığı kamuya açıklanmıştır. - Bununla birlikte bahse konu ihalenin 19 Ocak 2022 tarihli Cumhurbaşkanı kararıyla iptal edildiği 21 Ocak 2022 tarihinde Tek-Art'a tebliğ edilmiştir. 2013 yılında da köprü ve otoyol ihalesini iptal etmişti Erdoğan 2013 yılında da 5.7 milyar dolarla Türkiye'nin en büyük ikinci özelleştirmesi olan köprü ve otoyol ihalesini iptal etmişti. Koç, Ülker ve Malezyalı UEM Group'tan oluşan konsorsiyumun kazandığı ihale 8 otoyol, 2 köprü, bağlantı yolları ve bunlar üzerindeki hizmet tesisleri, bakım, işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıkların tek paket halinde, fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıl süreyle işletme hakkının özelleştirilmesini öngörüyordu. Türkiye'nin en büyük ikinci yat limanı Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı'nın 40 yıl süreyle işletme hakkının verilmesi yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin ihale ilanı 27 Mart 2021'de yayımlanmıştı. İhaleye son teklif verme tarihi ise 21 Eylül 2021 olarak belirlenmişti. 1987 yılından itibaren hizmet veren liman, 7 Mart 2011'de özelleştirme kapsam ve programına alınmıştı. 1291'i denizde ve 220'si karada olmak üzere toplamda 1511 yat bağlama kapasitesi ile Türkiye'nin ikinci, İstanbul'un en büyük yat limanı olan Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı, İstanbul'da bulunan toplam kapasitenin yüzde 23,8'ini, Türkiye'nin ise yüzde 6'sını temsil ediyor.
