Son Dakika:
Fransa'da yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında son 24 saatte 35 bin 879 vaka tespit edildi
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ve İlaç Deposu'nda muhafaza edilen aşılardan rastgele alınan numuneler, öncelikle Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) laboratuvarlarında analiz edildi. Daha sonra aşılar Bakanlığa ait iklimlendirmeli, eksi 20 ila artı 20 derece arası ayarlanabilir sıcaklıkta, aşı ve ilaç taşımaya uygun 60-90 metreküp hacmindeki frigorifik araçlarla belirlenen güzergah ve rota planlaması dahilinde 81 ile ulaştırıldı. Tamamı canlı takip edilebilen araçların sıcaklığı, konumu ve içindeki ürünlerin tüm ayrıntıları nakil sırasında dakika dakika izlendi. İllere ulaştırılmasının ardından soğuk hava depolarında koruma altına alınan aşılar, bölge ihtiyaçlarına uygun 1, 5, 8 ve 13 metreküp hacimlerindeki frigorifik araçlarla şehirlerin tüm noktalarına dağıtıldı. Türkiye'nin aşılama konusundaki tecrübesi, güçlü ve yaygın sağlık alt yapısı sayesinde, ülke genelinde aşılamaya başlanmasının 19'uncu gününde saat 10.00 itibarıyla 2 milyon 3 bin 325 kişiye CoronaVac aşısı uygulandı.
Kovid-19 verilerinin derlendiği "Worldometers" internet sitesine göre, dünya çapındaki Kovid-19 salgınında tespit edilen vaka sayısı 150 milyon 34 bin 213'e yükseldi. ABD, 32 milyon 957 bin 255 ile en fazla vakanın olduğu ülke konumunda bulunuyor. Vaka sayısında bu ülkeyi, 18 milyon 368 bin 96 ile Hindistan, 14 milyon 446 bin 541 ile Brezilya, 5 milyon 565 bin 852 ile Fransa, 4 milyon 787 bin 273 ile Rusya, 4 milyon 751 bin 26 ile Türkiye, 4 milyon 411 bin 797 ile İngiltere, 3 milyon 994 bin 894 ile İtalya, 3 milyon 504 bin 799 ile İspanya, 3 milyon 351 bin 474 ile Almanya, 2 milyon 905 bin 172 ile Arjantin, 2 milyon 804 bin 881 ile Kolombiya, 2 milyon 776 bin 927 ile Polonya, 2 milyon 459 bin 906 ile İran, 2 milyon 333 bin 126 ile Meksika, 2 milyon 47 bin 838 ile Ukrayna, 1 milyon 775 bin 62 ile Peru, 1 milyon 657 bin 35 ile Endonezya, 1 milyon 626 bin 33 ile Çekya, 1 milyon 577 bin 200 ile Güney Afrika, 1 milyon 481 bin 323 ile Hollanda ve 1 milyon 184 bin 271 ile Şili izliyor. Kovid-19 nedeniyle dünya genelinde 3 milyon 158 bin 322 kişi yaşamını yitirdi, 127 milyon 546 bin 239 kişi virüsü yenerek sağlığına kavuştu. Halen 19 milyon 329 bin 652 Kovid-19 hastası tedavi altında bulunuyor.
Türk Hava Yolları'na ait tarifeli uçakla İstanbul'dan Taşkent'e ulaştırılan aşıların tesliminde, Özbekistan Sağlık Bakanı 1. Yardımcısı Amrulla İnayatov, Epidemiyolojik Refah ve Halk Sağlığı Kurumu Başkan Yardımcısı Batır Kurbanov ile Türkiye'nin Taşkent Büyükelçisi Olgan Bekar ve diğer yetkililer hazır bulundu. Büyükelçi Bekar ve Büyükelçilik mensupları tarafından karşılanan uçaktan indirilen 200 bin doz Sinovac aşısı ve 20 bin Favipiravir ilacı, Özbekistan Sağlık Bakanlığı yetkililerine teslim edildi. Kurbanov, burada yaptığı konuşmada, ülkeye şimdiye kadar 28,5 milyon doz aşının getirildiğini, bunun 22,7 milyon dozunun kullanıldığını belirtti. Türkiye'nin hibe ettiği 200 bin doz Kovid-19 aşısı ve 20 bin ilacın salgınla mücadeleye önemli katkı sağlayacağını belirten Kurbanov, söz konusu yardım için Türk halkı ve hükümetine teşekkür etti. Büyükelçi Bekar da bu yardımın iki halk arasındaki karşılıklı dayanışmanın göstergesi olarak gönderildiğini belirtti. Türkiye ile Özbekistan arasındaki karşılıklı dayanışma ve desteğin salgın döneminde de devam ettiğine dikkat çeken Bekar, "Türkiye, bu aşıları göndererek Özbekistan'ın Kovid-19'la mücadelesine yardım sağlamayı amaçladı. Bu da iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın ulaştığı seviyeyi gösteriyor. Daha önce Özbekistan, Kovid-19'la mücadele için Türkiye'ye malzeme göndermişti. Bugün de Türkiye gönderdi. Bu şekilde iki kardeş halk arasındaki iş birliğinin sürdürülmesini sağlamaya çalışacağız ve iki ülke cumhurbaşkanlarının açtığı yolda ilerlemeye devam edeceğiz." dedi. İnayatov da son dönemde Özbekistan ile Türkiye arasındaki iş birliğinin hızla geliştiğini kaydederek Türkiye hükümetinin gönderdiği Kovid-19 aşısı ve ilacının iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da gelişmesine ve karşılıklı dayanışmanın artmasına katkı sağlayacağını vurguladı. Türkiye'nin Özbekistan'a sağladığı aşı desteğinin iki ülke arasındaki iş birliğinin göstergesi olduğunu dile getiren İnayatov, yardım için teşekkür etti.
Dünya genelinde Kovid-19 virüsünün insanları neden farklı etkilediği yönündeki araştırmalar sürerken Ankara Üniversitesinde görevli bilim insanlarınca bu konuda yapılan çalışmanın sonuçları, uluslararası bilimsel dergi Immunogenetics'te yayımlanarak dünyaya duyuruldu. Bilim Akademisi üyesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meral Beksaç, çalışmanın sonuçlarını AA muhabirine anlattı. Çalışmayı, hastanede izledikleri Kovid-19'u belirtisiz atlatan ve yoğun bakım ihtiyacına sahip 130 hasta ile 440 sağlıklı kişi üzerinde yürüttüklerini ifade eden Beksaç, virüsün herkesi farklı etkilemesinin nedenleri olarak yaş, kan grubu, kronik rahatsızlık ve genetik faktörler olmak üzere 4 farklı parametre belirlediklerini belirtti. Kan grubuna ilişkin dünya genelinde de farklı çalışmalar bulunduğunu hatırlatan Beksaç, "Biz 'A' kan grubunu koruyucu olarak gördük. Kronik rahatsızlığın hastalığın seyrini etkilediği de zaten biliniyor. Çalışmamızın özgün kısmı ise bağışıklığı belirleyen genlerden KIR genlerinin kalıpları üzerine. Anneden, babadan aktarılan ve toplumda çevresel faktörlerin etkisiyle seçilerek bizlere kadar ulaşan bu genlerin, bağışıklık sistemine ve aralarında Kovid-19 dahil hastalıklara karşı vücudun vereceği tepkide de önemli bir faktör olduğunu keşfettik. Araştırmamız sonucunda telomerik AA haplotipine sahip olanların enfeksiyonu ağır geçirdiğini, telomerik AB1 özelliğinde olanların ise enfeksiyona daha dirençli olduğunu gösterdik." diye konuştu. Beksaç, Kovid-19 yoğun bakım ihtiyacı olasılığını hesaplayabilen yönteme "www.immunogenetic.org" internet adresi üzerinden girilebildiğini bildirerek, "Hesaplama yöntemi ile 4 farklı parametre koyduğumuz zaman belirtisiz hastalık riskinin yüzde 90'dan fazla, yoğun bakım ihtiyacının da yüzde 70'den daha fazla bir güçle gösterebildiğimizi ortaya çıkardık." ifadelerini kullandı. Beksaç, çalışmalarına ilişkin şu bilgileri verdi: "Geliştirdiğimiz model, enfeksiyon ile henüz tanışmamış ve Kovid-19 bulaşı halinde hastalığın nasıl atlatılacağını önceden hesaplayabiliyor. Şu anda dünyada olan mevcut skor sistemleri, enfeksiyon başladıktan sonrakilere dayanıyor. Çalışmamızın avantajı kimlerin daha çok korunması gerektiği doğrultusunda. Bu modelin sadece Kovid-19 için değil, daha başka enfeksiyonlar için de yararlı olacağını düşünüyoruz. Modelimiz şu an hala patent değerlendirme sürecinde." KIR genotipinin ancak hastanelerde yapılabileceğine işaret eden Beksaç, "Bu test Türkiye'de yapılabiliyor. SGK kapsamında kök hücre nakli olacak hastalar için karşılanıyor. Ama ileride elde ettiğimiz bu veriler geniş ortamlarda, platformda bilimsel yayınlarla teyit edilecek olursa böyle bir geri ödeme özelliği de kazanabilir. Onun için sistemin kullanılmasını ve olabildiğince başka araştırmacılar ve bağımsız araştırıcılar tarafından da teyit edilmesini bekliyoruz." şeklinde konuştu. Geliştirdikleri sistemin yüzde 90 ve yüzde 70 üzerinde olasılıkları hesaplayabildiğini ancak yüzde 100 sonuçlara ulaşmak için projelerinin devam ettiğini ve elde ettikleri yeni gen araştırmaları ile bu olasılıkları daha da yukarıya çıkarmaya çalıştıklarını aktaran Beksaç, "Yeni genler üzerine de çalışıyoruz, yakın bir gelecekte, bu çalışmamızın sonuçlarını da kamuoyu ile paylaşmayı hedefliyoruz." dedi. Prof. Dr. Meral Beksaç, Kovid-19 aşılarına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: "Bundan sonraki süreçte kişinin aşıya vereceği bağışıklık yanıtının da bu genetik özelliklerden etkilenmesini bekliyoruz. Sonuç itibarıyla AA haplotipine sahip olan kişiler enfeksiyonu zor geçiriyorlar ve bu kişileri aşılamak bu zorluğu bir miktar azaltabilir. Ama öbür yandan AB1 gibi koruyucu özelliğe sahip olanlar aşıdan daha da çok yararlanacakları için yoğun bakım ihtiyacı daha da azalacaktır. Onun için modellerin umarım başka araştırıcılar tarafından aşı sonrasındaki enfeksiyon açısından da araştırılması yapılır."
Sağlık Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesince belirlenen ilave Kovid-19 tedbirlerinin, Sağlık Bakanlığı tarafından uygulanmasına karar verildi. Buna göre, KKTC'ye Ada dışından gelerek kara sınır kapılarından giriş yapacak kişilerin, yolculuk öncesi Dijital Seyahat Belgelerini doldurması gerekecek. KKTC'ye girişlerde ülkeler renk kodlarına göre ayrılarak yeni kriterler belirlendi. Buna göre, son 14 günde koyu kırmızı renkteki ülkelerde bulunanlardan yolculuk öncesi son 72 saatte yapılmış negatif sonuçlu PCR test sonucu istenecek ve yolculara 10 gün karantina uygulanacak. Kırmızı renkteki ülkelerden gelenler, Kovid-19 aşısını yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın yolculuk öncesi son 72 saatte yapılmış negatif PCR sonucu istenecek. Aşılı veya hastalığı geçirmiş kişiler karantinasız giriş yapabilecek ancak ülkeye giriş tarihinden 72 saat sonra yeniden Kovid-19 testi yaptıracak, aşısız kişiler ise 7 gün karantinada kalacak. Turuncu renkteki ülkelerden gelen aşılı ve hastalığı geçirmiş kişiler, Ada'ya son 72 saatteki negatif PCR sonucu ile karantinasız giriş yapabilecek, aşısız olanlardan negatif olduklarını gösterir PCR sonucu istenecek ve bu kişiler, 5 gün karantinaya tabi tutulacak. TÜRKİYE TURUNCU KATEGORİDE YER ALIYOR. Yeşil renkteki ülkelerden gelen, aşılı olan veya daha önce Kovid-19 hastalığını geçirmiş olan kişilere herhangi bir kısıtlama olmayacak, aşısız olanlardan ise sadece son 72 saatteki negatif PCR test sonucu talep edilecek. ADAPASS SORGULAMASI KİMLİK KARTI İLE YAPILACAK Karantinaya girecek kişiler, sürelerini geçirmek amacıyla taahhüt ettikleri ikamet adreslerine ya kendi araçları ile yalnız veya bir şoför eşliğinde gidecek. En az çift doz aşı yaptırmamış kişilerin ülke içerisindeki kapalı alanlara girmeleri yasak olacak. Bu kişiler sadece süpermarket, devlet daireleri ve banka gibi yerlere son 72 saatte yapılmış negatif sonuçlu PCR testi ile giriş yapabilecek. Ülke içerisinde Adapass sorgulaması 12 yaş ve üzeri için kişiler için zorunlu olacak ve Adapass kontrolü kimlik kartı ile yapılacak. Özel eğitim, okul öncesi, ilk ve orta eğitim kurumlarında eğitim süreci, belirlenen kurallar çerçevesinde tam zamanlı olarak devam edecek. Her okul "Okul Pandemi Kurulu" oluşturmakla yükümlü olacak. Bu kurul, Sağlık Bakanlığı ile eş güdümlü çalışacak ve en az 2 kişiden oluşacak. Nişan, nikah, düğün ve sünnet törenlerinin açık alanlarda yapılması halinde her 2 metrekareye bir kişi, kapalı alanlarda yapılması halinde ise her 3 metrekareye bir kişi düşecek şekilde misafir kabul edilecek.
Ghebreyesus, Uluslararası Sağlık Tüzüğü (IHR) Kovid-19 Acil Komitesi onuncu toplantısının açılışında, Kovid-19 aşılarındaki küresel eşitsizliğe ve adaletsizliğe dikkati çekti. Aşı milliyetçiliği, salgının siyasallaştırılması ve kısa vadeli kişisel çıkarlar gibi engellerin virüsün evrim geçirmesini ve yayılmasını körüklediğine işaret eden Ghebreyesus, "Sonuç olarak birçok ülke temel (aşı) ihtiyaçları veya mütevazı hedeflerine ulaşamıyor. " ifadesini kullandı. Ghebreyesus, şu anda dünya çapında 9,4 milyar dozdan fazla Kovid-19 aşısı uygulandığını belirterek, "Ancak 90 ülke geçen yılın sonuna kadar nüfuslarının yüzde 40'ını aşılama hedefine ulaşamadı ve bu ülkelerden 36'sı henüz nüfuslarının yüzde 10'unu aşılayamadı." bilgisini paylaştı. Afrika kıtasında nüfusun yüzde 85'ine tekabül eden yaklaşık 1 milyar insana tek doz Kovid-19 aşısı yapılamadığını ifade eden Ghebreyesus, "Aradaki bu farkı kapatamazsak salgının akut aşamasını sona erdiremeyiz." uyarısı yaptı. "YENİ KOVİD-19 AŞISINA İHTİYAÇ VAR" VURGUSU Ghebreyesus, eylül 2021'de DSÖ Kovid-19 Aşı Bileşimi Teknik Danışma Grubu (TAG-CO-VAC) kurduklarını anımsattı. TAG-CO-VAC'tan bu hafta yapılan açıklamada, salgında enfeksiyon ve bulaşmanın yanı sıra ciddi hastalık ve ölümün önlenmesinde daha büyük etkiye sahip yeni Kovid-19 aşılarına ihtiyaç olduğunun belirtildiğini aktaran Ghebreyesus, bu tür aşılar geliştirilinceye kadar mevcut aşıların güncellenebileceğini kaydetti. Ghebreyesus, TAG-CO-VAC açıklamasında, "Orijinal aşı bileşiminin tekrarlanan takviye dozlarına dayalı bir aşı stratejisinin uygun veya sürdürülebilir olması pek olası değildir." ibaresinin yer aldığını anımsatarak, hatırlatma dozuna karşı olduğu mesajını verdi. DSÖ Genel Direktörü, ülkelerin acil önceliğinin "hatırlatma dozu" uygulamak yerine, dünya genelinde hiç aşı yaptıramamış riskli grupların ilk aşılarını yaptırmak olması gerektiğini vurguladı. Ghebreyesus, mevcut Kovid-19 aşılarının ciddi hastalık ve ölümleri önlemede çok etkili olsa da bulaşmayı tam olarak önleyemediğinin altını çizdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında Beştepe'de gerçekleştirilen Kabine Toplantısı sona erdi. Fahiş fiyat artışları, açık cezaevlerinde kalan hükümlülerin izinlerinin uzatılması, ekonomideki son durum ve İsveç ile Finlandiya'nın NATO üyelilik başvurularının gündeme geldiği toplantı sonrası Erdoğan, 'Millete Sesleniş' konuşmasını gerçekleştirdi.
