Son Dakika:
Derneğin internet sitesinden paylaşılan verilere göre; Türkiye otomotiv pazarı geçtiğimiz yıla oranla ilk 3 ayda yüzde 59.7 büyüme yakalayarak 198 bin 600 adede ulaştı. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı martta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 92.8 büyüyerek 96 bin 428 adede çıktı. Satışların 96 bin seviyesinin üzerine çıktığı mart ayı ile birlikte 2021 ilk çeyreği ise tüm zamanların en yüksek satış rakamına ulaştı. Ocak-mart döneminde sadece otomobil satışları ise yüzde 57 artarak 156 bin 464 adet olurken, hafif ticari araç pazarı da yüzde 70.3 yükselişle 42 bin 196 adede ulaştı. OTOMOBİL SATIŞLARI YÜZDE 91.4 ARTTI Otomobil satışları yüzde 91.4 artarak 76 bin 357 adet, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 98.3 yükselerek 20 bin 71 adet olarak gerçekleşti. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı, 10 yıllık mart ortalama satışlarına göre yüzde 42.8 büyüdü. 10 yıllık mart ortalama satışlara göre otomobilde yüzde 49.6, hafif ticarilerde yüzde 21.8 yükseliş yaşandı.
Koronavirüs salgını, 2 yıl sonunda yarı iletken teknolojilerini de ciddi bir biçimde etkiledi. Fabrikaların işlervlerini yavaşlatması, bazı ülkelerin salgın nedeniyle ticarete kısıtlamalar getirmesi, otomobil sektöründe de çip sıkıntısını büyüttü. 8 MİLYONA YAKIN ARAÇ ÜRETİM KAYBI OLACAK Danışmanlık firması AlixPartners'dan yapılan açıklamada, çip krizi nedeniyle otomotiv sektöründe bu yıl 7,7 milyon araçlık üretim kaybının olmasının beklendiği kaydedildi. Şirketin mayıs ayındaki tahminlerinde üretim kaybının bu yıl 3,9 milyon olması bekleniyordu. ÇİP KRİZİ KAYNAKLI CİRO KAYBI TAHMİNİ 210 MİLYAR DOLAR Açıklamada, küresel otomotiv sektöründe çip krizi kaynaklı ciro kaybının ise 210 milyar doları bulacağının tahmin edildiği aktarıldı. Şirket mayıs ayındaki tahminlerinde söz konusu ciro kaybının 110 milyar dolar olacağını öngörmüştü. KARANTİNA ÖNLEMLERİ, KRİZİ DERİNLEŞTİRDİ AlixPartners'ın Otomotiv ve Endüstriyel Uygulamalar Küresel Eş Lideri Mark Wakefield, çip krizinin şimdiye kadar azalmasının beklendiğini ancak Malezya'daki koronavirüs salgınına karşı uygulanan karantina önlemleri ile diğer yerlerde devam eden sıkıntıların işleri daha da kötüleştirdiğini ifade etti. "OTOMOBİL SEKTÖRÜ İÇİN HATAYA YER YOK" Çip sıkıntısının sektörün karşı karşıya olduğu çok sayıdaki aksaklıktan sadece biri olduğuna işaret eden Wakefield, "Otomobil üreticileri ve tedarikçiler için şu anda hataya yer yok. Her alternatifi hesaplamaları ve yalnızca en iyi seçenekleri uyguladıklarından emin olmaları gerekir." değerlendirmesinde bulundu.
Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliğinden (OİB) yapılan açıklamaya göre, Türkiye'nin dış satımının 15 yıldır üst üste lider sektörü olan otomotivde kasım ayı ihracatı geçen senenin aynı ayına kıyasla yüzde 6 gerileyerek 2,5 milyar dolar oldu. Türkiye ihracatında ilk sırada yer alan sektörün geçen ay, ülke ihracatından aldığı pay ise yüzde 11,8 olarak gerçekleşti. Ocak-Kasım 2021 döneminde otomotiv dış satımı ise geçen senenin aynı aylarına göre yüzde 16 artarak 26,4 milyar dolara ulaştı. Bu süreçte ortalama aylık ihracat ise 2,4 milyar dolar olan sektör, Türkiye dış satımında yine ilk sırada yer aldı. Kasımda en büyük ürün grubu olan "tedarik endüstrisi" ihracatı yüzde 13,5 artarak 1 milyar 29 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. "Binek otomobil" ihracatı yüzde 17 azalarak 834 milyon dolar, "eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar" dış satımı yüzde 39 azalarak 328 milyon dolar, "otobüs-minibüs-midibüs" ihracatı yüzde 9 artarak 156 milyon dolar ve "çekiciler" ihracatı da yüzde 113 artarak 147 milyon dolar oldu. Tedarik endüstrisinde en fazla ihracat yapılan ülke olan Almanya'ya ihracatta yüzde 9 artış görülürken, yine önemli pazarlardan ABD'ye yüzde 21, Birleşik Krallık'a yüzde 13, Rusya'ya yüzde 28, Polonya'ya yüzde 23, Belçika'ya yüzde 40, Hollanda'ya yüzde 43 ihracat artışı, İspanya'ya yüzde 19, Fas ve Slovenya'ya yüzde 27'şer ihracat düşüşü yaşandı. Binek otomobillerde önemli pazarlardan Fransa'ya yüzde 27, İtalya'ya yüzde 46, İsrail'e yüzde 28,5, Slovenya'ya yüzde 39, Polonya'ya yüzde 51, İsveç'e yüzde 26,5 ihracat düşüşü, İspanya'ya yüzde 21, Birleşik Krallık'a yüzde 13, Mısır'a yüzde 47, Fas'a yüzde 17, İrlanda'ya yüzde 30 ihracat artışı kaydedildi. Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlarda ise Birleşik Krallık'a yüzde 38, İtalya'ya yüzde 61, Slovenya'ya yüzde 55, Belçika'ya yüzde 56, Almanya'ya yüzde 38, İspanya'ya yüzde 62 ihracat düşüşü, Fas'a yüzde 191 ihracat artışı gerçekleşti. Otobüs-minibüs-midibüs ürün grubunda en fazla ihracat yapılan ülkeler olan İtalya'ya yüzde 124, Almanya'ya yüzde 46, Fransa'ya yüzde 35 artış, Azerbaycan'a yüzde 68 düşüş görüldü. EN BÜYÜK PAZAR ALMANYA'YA YÜZDE 12 ARTIŞ Kasımda en büyük pazar olan Almanya'ya yüzde 12 artışla 393 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Fransa'ya yüzde 11 düşüşle 291 milyon dolar, Birleşik Krallık'a ise yüzde 16 azalarak 223 milyon dolar ihracat kaydedildi. İtalya'ya yüzde 29, Slovenya'ya yüzde 41, Belçika'ya yüzde 26, Hollanda'ya yüzde 21, İsveç'e yüzde 47 ihracat düşüşü, buna karşılık ABD'ye yüzde 11, Mısır'a yüzde 31, Rusya'ya yüzde 44 ve Romanya'ya yüzde 25 ihracat artışı olduğu kayıtlarda yer aldı. Ülke grubu bazında en büyük pazar olan Avrupa Birliği (AB) ülkelerine ihracat yüzde 10 azalarak 1 milyar 633 milyon dolar olurken, AB ülkelerinin toplam ihracattaki payının yüzde 64,5 olduğu belirlendi. Kasımda Afrika ülkelerine ve Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi'ne yüzde 13'er, Bağımsız Devletler Topluluğu'na yüzde 30,5 ihracat artışı, Diğer Avrupa ülkeleri ve Orta Doğu ülkelerine yüzde 17'şer ihracat düşüşü oldu. Açıklamada görüşlerine yer verilen OİB Yönetim Kurulu Başkanı Baran Çelik, otomotiv endüstrisinin kasım ayı ihracatında düşüş yaşamasına rağmen 2,5 milyar dolar ihracatla bu yılki ortalamanın üzerinde bir rakama ulaştığını ifade etti. Tedarik endüstrisi ihracatının çift haneli arttığını, binek otomobil ve eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ihracatının ise çift haneli düşüş gösterdiğini belirten Çelik, "Ülkeler bazında Almanya, ABD ve Mısır'a yönelik çift haneli ihracat artışlar kaydettik. Pandemi öncesindeki son 3 yıllık ihracat ortalaması 30 milyar dolar olan sektörümüzün geçen yılki ihracatı pandemi nedeniyle 25,5 milyar dolara gerilemişti. Bu yılı ise yaklaşık 29 milyar dolar ihracatla kapatmayı planlıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın TL’ye destek açıklamalarının ardından ise kur hızla geriledi. Şimdi vatandaş bu düşüşün, fiyatlara da aynı hızda indirim olarak yansımasını bekliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önceki akşam açıkladığı TL’yi özendirici yeni düzenlemeler, döviz kurlarında sert düşüşleri beraberinde getirdi. 18.40 ile zirveden işlem gören dolar, açıklamaların sonrasında hızla değer kaybetti. Dolardaki düşüş yüzde 30’u aştı. TL mevduatın teşvik edilmesi ve kurda yaşanan düşüşlerin ardından gözler, son haftalarda rekor zamlara sahne olan otomotiv, perakende, teknoloji gibi sektörlere yöneldi. Kurdaki artışı sebep göstererek son günlerde fiyatları 'kur artacak' diye önden beslemeli yükselten firmalardan, vatandaş şimdi aynı hızda fiyat indirimi bekliyor. AKARYAKIT FİYATINDA YÜZDE 15 DÜŞÜŞ ÖNGÖRÜLÜYOR Bu yönde ilk adım dövize en duyarlı sektörlerden biri olan akaryakıtta atılmıştı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), TL’ye destek paketinin açıklandığı gece yaptığı duyuruyla, dünden itibaren geçerli olacak benzine 62, motorine 55, otogaza ise 57 kuruş zammın, sektörün de desteğiyle durdurulduğunu açıkladı. Posta'da yer alan habere göre Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş da dünkü açıklamasında kurdaki düşüş nedeniyle bu hafta içinde benzin, motorin ve LPG ürünlerinin tamamına yansıyacak bir indirim beklendiğini söyledi. Fiyat düşüşünün yüzde 15’leri bulması öngörülüyor. KIYAFETTE İLK ADIM Akaryakıt sektöründe fiyat düşürüleceği yönünde resmi açıklama yapılırken, perakende sektöründe de bazı adımlar atıldı. DeFacto, ürünlerinde dün itibarıyla indirime gittiklerini açıkladı. DeFacto Üst Yöneticisi (CEO) İhsan Ateş, “Her yıl 30 bini aşkın çeşitte, 130 milyon adet ürün satışı gerçekleştiriyoruz. 30 bin çeşit ürünümüzün yüzde 60’ında fiyatları indirdik. Kuruluşumuzdan bu yana tüketicimizin kaliteli ürünleri ulaşılabilir fiyatlarla satın almasını sağlaması amacında olduk. Tüm zorlu dönemlerde olduğu gibi şimdi de sorumluluk alıyoruz” dedi. OCAK AYI BEKLENİYOR Dikiş makinesi markası olan Singer de indirimi gündemine aldı. Bu yılın başında market zincirlerinden biri olan A101’e verdikleri bir ürünün fiyatının o dönemdeki kura göre 449 lira olduğunu, ancak son aylardaki piyasadaki dalgalanma sonucu fiyatın 749 liraya kadar yükseldiğini belirten Singer Türkiye Genel Müdürü Sinem Kınran Parlak, bugünlerde kurdaki yaşanan düşüşü fiyatlarına yansıtacaklarını söyledi. Amerikan merkezli bir marka olduklarını hatırlatan Parlak, “Yurtdışından bize aylık kura göre ortalama bir fiyat bilgisi veriliyor, ona göre ilerliyoruz. Ocak ayında da kurdaki düşüş göz önünde bulundurularaktan yeni fiyatlarımız oluşacaktır ve mutlaka indirim fiyatlara yansıtılacaktır” diye konuştu. GÖZLER ZİNCİR MARKETLERDE Son dönemde temel tüketim ürünlerine gelen zamlar dikkat çekti. Özellikle zincir marketlerde gözle görülür fahiş fiyatlar vatandaşların tepkisine neden olurken, kurdaki her yükseliş sonrası bu zamlar katlanarak arttı. Şimdi kurda yaşanan düşüşle birlikte marketlerdeki zamların da aynı oranda geri alınması beklentisi oluştu. Bazı marketlerin sabah saatlerinden itibaren bazı ürünlerde indirimli etiketler koyduğu görüldü. ETİKETLER ACİLEN GÜNCELLENMELİ İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, üyelerine de açık çağrıda bulunarak, fiyatlara acilen güncelleme yapılması gerektiğini söyledi. Avdagiç, “Üreticiden dağıtıcıya, toptancı, perakendeci, distribütörler herkes sorumluluğunda hareket etmeli. Fiyatlar yukarıya füze hızıyla çıktıysa paraşüt hızıyla inmemeli. Aşağıya da kur seviyesi dikkate alınarak risk pirimlerini de minimize ederek yeni fiyatlar oluşturmalı. Bir an önce tüketicinin görebileceği şekilde çarşıya pazara yansıtılması beklentisi içerisindeyiz. Duyarlı davranan satıcıları, firmaları tüketici de mükafatlandırsın. Fiyat indirimlerini hızlı bir şekilde hayata geçirenleri tercih etsinler” dedi. OTOYA YÜZDE 10 YANSIDI Fiyat indiriminin beklendiği sektörlerin başında otomotiv geliyordu. Gözler, son dönemde karaborsaya düşen, denetimler sonucu tespit edilen stokçuların büyük ceza aldığı otomotiv piyasasına çevrilmişti. Sektörden beklentiler yönünde indirim açıklamaları gelmeye başladı. Citroen, Opel ve Peugeot, fiyatlarını ilk indiren markalar arasında yer aldı. Bu markalar, dün itibarıyla tüm modellerinde fiyatları ortalama yüzde 10-11 arasında düşürdüğünü açıkladı. Opel Corsa 1.2 motor manuel vites 359 bin 900 lira, Citroen’in en ucuz otomobili C3 1.2 manuel vites 332 bin liradan indirimli olarak satışa sunuldu. ARTIŞ DURDURULDU Renault, Dacia BMW, Nissan, Hyundai gibi markalar ise fiyat listelerini güncellemeye başladı. Kur nedeniyle yeni fiyat artışına hazırlanan bazı firmalar da bu işlemi durdurdu. Eski fiyatları listeledi. Döviz kuruna endeksli otomobil fiyatları, son 1 ayda yüzde 50’den fazla artmıştı. Bazı modellerde fiyat yükselişi yüzde 100’ü bulmuştu. İkinci elde ise piyasa adeta durdu. ‘Fiyatlar inecek’ beklentisiyle vatandaşlar ikinci el araç alımı için beklemeye geçti. 20 gün içinde ikinci el araç fiyatlarında da geri çekilme öngörülüyor.
Otomobillerde yüzde 45 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 120 bin liradan 184 bin liraya, yüzde 50 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 150 bin liradan 220 bin liraya, yüzde 60 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 175 bin liradan 250 bin liraya, yüzde 70 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 200 bin liradan 280 bin liraya yükseltildi. Karara göre, yüzde 45 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 120 bin liradan 184 bin liraya, yüzde 50 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 150 bin liradan 220 bin liraya, yüzde 60 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 175 bin liradan 250 bin liraya, yüzde 70 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 200 bin liradan 280 bin liraya çıkarıldı. Elektrik motoru da olanlardan elektrik motor gücü 50 kilovatı geçip, motor silindir hacmi 1600 cc'yi geçip 1800 cc'yi geçmeyen hibrit motorlu araçlarda da yüzde 45 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiği, 130 bin liradan 228 bin liraya ve yüzde 50 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiği 210 bin liradan 350 bin liraya yükseltildi. Hedef: Cari açığın azaltılması Düzenlemenin, özellikle yerli otomobillerin yoğun olduğu kategorilere yönelik ÖTV oranına esas ÖTV matrah eşiklerinin artırılması neticesinde, bazı otomobil fiyatlarına indirim olarak yansıması öngörülüyor. Cumhurbaşkanı Kararı ile yerli otomobillerin yoğun olduğu kategorilerde yapılan matrah artırımıyla bu segmentte fiyatların düşmesi ve dolayısıyla tercihlerin bu yerli otomobillere kayarak cari açığın azaltılması hedefleniyor. Ayrıca değişiklikle, yerli otomobillerin yoğun olduğu kategorilerde, matrah artırımıyla fiyatların düşmesi sonucu enflasyona da olumlu katkı vermesi amaçlanıyor. Beklenen indirim oranları * 1600 cc altı otomobillerde vergiler dahil satış fiyatı 594 bin 722 liranın üstünde olan otomobillerin fiyatında herhangi bir değişiklik olmazken yüzde 45 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiğinin 120 bin liradan 184 bin liraya çıkarılmasıyla vergiler dahil satış fiyatı 212 bin 401-369 bin 104 lira arasında olan otomobillerin fiyatının 7 bin ila 54 bin lira arasında düşmesi, * Aynı şekilde yüzde 50 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiğinin 150 bin liradan 220 bin liraya çıkarılması neticesinde, vergiler dahil satış fiyatı 369 bin 106-467 bin 280 lira olan otomobillerin fiyatının 43 bin ila 78 bin lira arasında düşmesi, * Yüzde 60 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiğinin 175 binden 250 bin liraya çıkarılmasıyla vergiler dahil satış fiyatı 467 bin 282 - 531 bin lira olan otomobillerin fiyatının ortalama 52 bin ila 59 bin lira arasında düşmesi, * Yüzde 70 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiğinin 200 bin liradan 280 bin liraya çıkarılması neticesinde, vergiler dahil satış fiyatı 530 bin 002 – 594 bin 720 lira olan otomobillerin fiyatının 29 bin 500 ila 33 bin lira arasında düşmesi bekleniyor. İthal otomobillerin matrahlarında değişiklik yok Öte yandan, motor silindir hacmi 1600 cc üstündeki konvensiyonel otomobillerin, neredeyse tamamı ithal olan otomobillerin matrahlarında herhangi bir değişikliğe gidilmedi. Böylece maliye politikası değişikliğiyle; yüksek fiyatlı ithal otomobillere olan talebin düşük ÖTV oranına tabi otomobillere yönelmesi, bu kapsamda daha az yüksek fiyatlı otomobil ithal edilmesi, yerli otomobil satışının artması, buna bağlı ithalatın miktarının azalması ve kompozisyonunun değişerek cari açığın azalmasına olumlu katkı vermesi hedefleniyor.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, yeni düzenlemelerin pek çok sektörde olumlu etkilerini gösterdiğini söyledi. Otomotiv piyasasının büyük ölçüde düzene girdiğini belirten Bolat, “6 ayda bulunamayan sıfır oto, 6 saatte teslim edilir hale geldi” dedi. Bolat, Togg'un bu yılki üretim rakamının da 20 bine yaklaşacağını kaydetti.
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç pazarı, yılın 11 ayında 2022'nin aynı dönemine göre yüzde 60,8 artışla rekor seviye olan 1 milyon 73 bin 982 adet oldu. 2023 satışları dikkate alındığında TOGG, Tesla'yı geride bıraktı.
