Son Dakika:
İran Merkez Bankası Başkanı Ali Salihabadi, yaptırımlar altındaki Tahran ile Moskova arasında bankacılık, finans ve ekonomik alanlarda bazı önemli anlaşmalar sağlandığını ve iki ülkenin karşılıklı ticari işlemlerde ABD doları yerine ulusal para birimlerini kullanmayı planladığını söyledi. İran'ın yarı resmi Mehr Haber Ajansına göre, Rusya'dan dönüşünde başkent Tahran'da basına açıklamalarda bulunan Merkez Bankası Başkanı Salihabadi, Rus yetkililer ile yaptığı görüşmelerde iki ülkenin finans ve bankacılık alanlarındaki ilişkilerini geliştirme yönünde önemli adımlar attığını belirtti. Karşılıklı ticarette dolar ve avronun devreden çıkarılarak ulusal para birimlerine geçiş yapılmasıyla ilgili atılacak adımların da görüşmelerde ele alındığını aktaran Salihi, "Ulusal para birimlerinin kullanılması, Rus yetkililerle yapılan görüşmelerde önemli istişare eksenlerinden biriydi ve yakında varılan anlaşmaların uygulanmasını göreceğiz." dedi. Salihabadi, Moskova ziyareti sırasında Rusya ile ticari ilişkileri kolaylaştırmak için varılan anlaşmaların yakın gelecekte hayata geçirileceğini ve olumlu sonuçlarının iki ülkede de hissedileceğini ifade etti. İki günlük ziyaret kapsamında beraberindeki heyetle Rusya'ya giden Salihabadi, Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak ile bir araya gelmişti. Görüşmede iki ülke Merkez Bankaları arasındaki bankacılık iş birliğinin geliştirilmesi için anlaşmaya varılmıştı. İran, 2018'den bu yana ABD'nin tek taraflı yaptırımlarına maruz kalırken Rusya ise şubatta Ukrayna'ya karşı başlattığı savaş sonrasında uluslararası yaptırımların hedefi olmuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Astana Üçlü Zirvesi kapsamında İran'da bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. İki liderin Rusya-Ukrayna savaşının başladığı günden bu yana ilk yüz yüze görüşmesi, Tahran Uluslararası Konferans Salonu'nda gerçekleşti. Baş başa görüşme öncesi salona girişte el sıkışarak basın mensuplarına görüntü veren iki lider, kısa birer konuşma yaptı. Konuşmasına teşekkürlerini ileterek başlayan Erdoğan, yüz yüze görüşmedikleri süreç içinde Rusya ile diplomasiyi telefonla sürdürdüklerini hatırlattı. Bugün de Astana formatında bir araya gelinmesinin çok büyük bir avantaj olduğunu vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti: "Dışarıda da dostları gördük. Gerçekten bugün yoğun bir gündemi sizlerle paylaşacağız. İnanıyorum ki bu süreç içerisinde hakikaten arabuluculuk formatında da Rusya'nın yaklaşım tarzı olumlu istikamette sürüyor. Son İstanbul görüşmelerinde de Rus heyetinin yaklaşım tarzı çok olumluydu. Buradan alacağımız netice, tüm dünyayı da olumlu etkileyecektir. Ben şahsım, heyetim adına teşekkür ediyorum. Görüşmelerimizin verimli geçeceğini umuyorum." Rusya Devlet Başkanı Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Karadeniz üzerinden tahıl ihracatı ve gıda problemleri konusunda arabuluculuk çabalarından dolayı teşekkür etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Putin en son 29 Eylül 2021'de Rusya'nın Soçi kentinde yüz yüze görüşmüştü.
"Rusya Federasyonu'nun, Geleneksel Olmayan Cinsel İlişkilerin Propagandasını Yapan Bilgilerin Yasaklanmasına İlişkin Yasal Düzenlemelerde Yapılan Değişiklikler Hakkında" isimli yasa tasarısı, Duma'nın elektronik veri tabanında yer aldı. 6 milletvekilinin teklif ettiği yasa tasarısına göre, ülkede her türlü LGBT propagandasının yapılması, aile değerlerinin inkar edilmesi ve geleneksel olmayan cinsel ilişkilerin teşvik edilmesi yasaklanacak. Yasa tasarısıyla ayrıca savaş propagandası, ulusal, ırksal ve dini nefret ve düşmanlığının kışkırtılmasına yasak getirilecek. Tasarı, genel kurula gitmeden önce Duma Bilgi Politikası, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Komitesinde ele alınacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz hafta dünyanın yakından takip ettiği Astana formatındaki 3'lü zirve için İran'a gitti. Erdoğan burada İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. İkili görüşmelerde birçok önemli konu gündeme gelirken Erdoğan-Putin buluşması dünya basınında geniş yer buldu. Görüşmeye ilişkin yeni ayrıntılar ise kulislerde konuşulmaya devam ediliyor. Putin, Erdoğan'a Rusya'da SİHA üretim tesisi kurulmasını teklif etti CNN Türk'ün haberine göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, AK Parti MYK toplantısında Putin ile görüşmesine değindi. Cumhurbaşkanı değerlendirmeleri sırasında Putin'in ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Türkiye'ye ortak SİHA üretim tesisi kurmayı teklif ettiklerini söyledi. Erdoğan, kurmaylarına "Putin, beraber çalışalım diyor. Birleşik Arap Emirlikleri 'SİHA fabrikasını burada kurabilirsiniz' teklifi ediyor." dedi. Ukrayna savaşında Bayraktar'ın başarısı Türk SİHA'sı Bayraktar TB2, Ukrayna savaşında Rusya'nın büyük kayıplar vermesinde, Ukrayna ordusunun en büyük yardımcısı olmuştu. Karabağ savaşından, sınır ötesi operasyonlara, Libya'dan Ukrayna'ya birçok alanda başarısını kanıtlayan Bayraktar'ın her geçen gün talipleri artarken ülkeler, projenin bir parçası olma yolunda adımlar atmak istiyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 5 Ağustos'ta Rusya'ya resmi ziyaret düzenleyecek. Tahran'da düzenlenen üçlü zirve kapsamında Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile bir araya gelen Erdoğan, bu kez görüşmeyi Soçi'de gerçekleştirecek. "Savunma iş birliği sürekli gündemde" Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, gazetecilere yaptığı açıklamada, iki liderin görüşmesinde savunma konusunun gündeme geleceğini ifade etti. Peskov, "İki ülke arasındaki savunma iş birliği sürekli gündemde. Bu kadar hassas bir alanda yapılan iş birliği, ilişkilerimizin tüm yelpazesinin oldukça yüksek düzeyde olduğunu açıkça ortaya koyuyor." dedi. Putin'in SİHA önerisi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, AK Parti MYK toplantısında Rus lider ile İran'daki görüşmesine değinirken, "Putin, 'beraber çalışalım' dedi. Birleşik Arap Emirlikleri, 'SİHA fabrikasını burada kurabilirsiniz' teklifinde bulundu." şeklinde bilgiler aktardığı belirtilmişti. Peskov, Erdoğan ve Putin'in, son görüşmelerinde savunma iş birliğinin çeşitli yönlerine değindiğini söyledi. "Soçi'de kesinlikle görüşülecek" TASS'ın aktardığına göre, Kremlin sözcüsü, "Kural olarak, hemen hemen her toplantıda çeşitli yönler ele alınıyor, bu nedenle Soçi'de savunma iş birliği kesinlikle görüşülecek." diye ekledi. SİHA sorusuna yanıt vermedi Diğer taraftan Peskov, toplantının gündeminde Baykar tarafından üretilen insansız hava araçlarına dair iş birliğinin olup olmayacağı ve Rusya'nın bu tür bir iş birliği isteyip istemediği sorusuna yanıt vermedi.
Rusya'nın 24 Şubat'ta başlattığı Ukrayna'ya yönelik saldırılar devam ederken, İngiliz istihbarat kaynakları çarpıcı bir iddiada bulundu. İstihbarat kaynaklarına göre Rusya, daha önceki ayrılıkçı bölgeler ve yeni işgal edilen bölgelerde referandum düzenlemeyi planlıyor. İngiltere Savunma Bakanlığı 30 Temmuz'da yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın güneyindeki yeni işgal altındaki bölgelerde Rus tarafından atanan yetkililerin Moskova'nın artan baskısı altında olduğunu ve muhtemelen bu yıl Rusya'ya katılma konusunda referandum düzenlemeye hazırlandıklarını söyledi. Bakanlık düzenli bir istihbarat açıklamasında, "Yerel makamlar, büyük olasılıkla, seçmen kayıtlarını oluşturmak için, halkı kişisel bilgilerini açıklamaya zorluyorlar." ifadeleri yer aldı. HERSON'A ATANAN YÖNETİM GEÇEN AY AÇIKLAMIŞTI Ayrıca Rusya'nın, işgal altındaki bölgeleri geçici "sivil-askeri yönetim" olarak sınıflandırdığı belirtiliyor. Geçen ay, işgal altındaki Ukrayna şehri Herson çevresindeki bölgeyi yönetmesi için Moskova tarafından atanan askeri yönetim, Rusya'ya katılım konusunda referandum düzenlemeye hazırlandığını duyurmuştu. Karadeniz'deki önemli bir liman olan Herson, Moskova'nın Ukrayna'yı işgalini başlatmasından sadece haftalar sonra, Mart ayının başında Rus kontrolüne geçti. Rusya, 2014 yılında geniş çapta tahrif edildiğine inanılan tartışmalı bir referandumun ardından, Ukrayna'nın Kırım Yarımadası'nı yasadışı bir şekilde ilhak etmişti.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Rusya'nın, Ağustos 2008'de Gürcistan'a saldırdığı ifade edildi. Açıklamada, "Rusya tarafından, Gürcistan'ın bölünmez bölgeleri olan Abhazya ile Tskhinvali (Güney Osetya) yasadışı işgal edildi ve sözde özgür devletleri olarak tanındı." ifadelere yer verildi. RUSYA İŞGAL EYLEMLERİ SÜRDÜRÜYOR Rusya'nın, 2008'de Avrupa Birliği'nin (AB) de arabuluculuğuyla imzalanan ateşkes anlaşmasına bugüne kadar uymadığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi: "Rusya, işgalin 14. yıl dönümünde, 12 Ağustos 2008'de AB aracılığı ile imzalanan ateşkes anlaşmasına uymuyor ve işgal altında olan bölgeler üzerindeki yasadışı kontrolünü genişletiyor." Açıklamada, Gürcistan'dan tek taraflı bağımsızlığını ilan eden ve Rusya'nın desteklediği söz konusu iki bölgeden yüz binlerce Gürcü'nün sürgün edildiği ve bugüne kadar evlerine dönemediği vurgulandı. Ayrıca bölgelerde yaşayanların insan haklarının bugüne kadar ağır bir şekilde ihlal edildiği ve tüm bunlardan Rusya'nın sorumluluğu altında olduğu kaydedilen açıklamada, tüm zorluklara rağmen Tiflis yönetiminin barışçıl politikayı izlemeye devam ettiği bildirildi. Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmakla Avrupa'ya yönelik büyük tehdit yarattığı savunulan açıklamada, bu durumda uluslararası toplumun Rusya'nın yasadışı eylemlerine tepki göstermesi gerektiği vurgulandı. RUSYA'YA ASKERLERİNİ GÜRCİSTAN'DAN ÇEKME ÇAĞRISI Rusya'nın, Abhazya ile Güney Osetya bölgelerinde yasadışı olarak kendi askeri birliklerini bulundurmaya devam ettiği bilgisi verilen açıklamada şunlar kaydedildi: "Dışişleri Bakanlığı, Rusya Federasyonu'na, Gürcistan'a karşı yasadışı ve kışkırtıcı eylemleri durdurması, Gürcistan'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duyması, 12 Ağustos 2008 tarihli ateşkes anlaşması kapsamında AB'ye karşı yükümlülüklerini yerine getirmesi, askeri güçlerini Gürcistan topraklarından çıkarması ve işgal altındaki bölgelerin sözde bağımsız tanıma kararını değiştirmesine çağırıyor." GÜNEY OSETYA VE ABHAZYA SORUNU Gürcistan ordusu ile Rusya'nın desteklediği Abhazyalı ayrılıkçılar arasında 1992-1993'te 13 ay boyunca savaş yaşanmıştı. Rusya ile Gürcistan arasında 2008'de Güney Osetya Savaşı olarak bilinen çatışmalar çıkmış, savaşın ardından Rusya'nın desteklediği Abhazya ve Güney Osetya bölgeleri, Gürcistan'dan tek taraflı bağımsızlığını ilan etmişti. Rusya, 2008'de bu iki bölgenin sözde bağımsızlığını tanımıştı. Gürcistan ise buna karşılık Rusya ile diplomatik ilişkileri kesmişti.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ülkesindeki savaşın Kırım'da başladığını söyledi. Zelenski, "Savaş, Kırım'ın kurtarılmasıyla bitmeli" dedi. Rusya, Ukrayna'nın parçası olan Kırım'ı, uluslararası toplumun meşru olmadığını vurguladığı bir referandumun ardından 2014'te ilhak etmişti. Zelenski ise son ulusa sesleniş konuşmasını, Kırım'daki bir Rus üssünde meydana gelen ve bir kişinin öldüğü, sekiz kişinin de yaralandığı patlamaların ardından yaptı. Ancak konuşmasında patlamalara değinmeyen Zelenski, "Kırım, Ukrayna'ya aittir. Kırım'dan asla vazgeçmeyeceğiz" dedi. Zelenski, "Rusya'nın Ukrayna'ya karşı açtığı savaşın, Kırım'ın işgaliyle başladığını unutmayacağız" diye konuştu. Patlamaların meydana geldiği Novofederika yakınlarındaki Saky Askeri Üssü, Kırım'ın batısında, Rus turistlerin de tercih ettiği tatil beldelerine yakın bir konumda bulunuyor. Rusya Savunma Bakanlığı, üste mühimmat deposunda patlamalar meydana geldiğini, Ukrayna'nın herhangi bir saldırısının söz konusu olmadığını açıkladı. Zelenski'nin danışmanlarından Mykhailo Podolyak da, patlamalarla ilgileri olmadığını söyledi. Görgü tanıkları en az 12 patlama sesi duyduklarını söylerken, sosyal medyada yayımlanan bazı videolarda üs çevresindeki plajlarda bulunanların panik yaşadıkları görüldü. Eski Rusya Devlet Başkanı ve Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitry Medvedev, geçen ay yaptığı konuşmada, Kırım'ı hedef almasının Ukrayna için "kıyamet" anlamına geleceğini söylemişti. Ülkesinin Rusya'yla savaş bitmeden Kırım'ı geri alması gerektiğini söyleyen Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ise daha önce bu konuda farklı açıklamalar yapmıştı. Zelenski, Rusya'nın ülkesini işgale başladığı 24 Şubat'tan önceki mevzilere çekilmesi halinde ateşkesi kabul edeceklerini söylemiş, Kırım'ın Ukrayna'ya geri verilmesini barış koşulları arasında saymamıştı.
