Son Dakika:
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ankara’da İngiltere Dışişleri Bakanı Elizabeth Truss ile ortak basın toplantısı düzenledi. Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamaları şu şekilde: Karadeniz'deki tahıl koridoru için Türkiye olarak yapıcı bir rol üstleniyoruz. Rusya'dan İstanbul'da planlanan toplantı için olumlu cevap veriyoruz. İsveç ve Finlandiya'dan heyetler geldi biz beklentilerimizi yazılı olarak kendileriyle paylaştık. İbrahim Bey ve Sedat Bey NATO'dan beklentilerimizi açıkça söyledi. Bu iki ülke müttefik olmak istiyorsa NATO içinde güvenlik endişelerini karşılamalıdır. Özellikle NATO Zirvesi'nde terörizme odaklanacak bir oturum düzenlenmesini önemli buluyoruz.
Bugün İstanbul'da tarihi bir gün yaşandı. Dünyada büyük kriz haline gelen tahıl sorunu çözüldü. Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleştirilen törende, Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve diğer gıda ürünlerinin taşınmasına ilişkin tarihi anlaşmayı Türkiye adına Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya adına Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna adına Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov ve imza törenine tanıklık eden BM adına Genel Sekreter Antonio Guterres imzaladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile BM Genel Sekreteri Guterres'in konuşma yaptığı törene Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, NATO Parlamenter Asamblesi Türk Delegasyonu Başkanı Osman Aşkın Bak ve ilgili ülkelerin temsilcileri katıldı. "Karadeniz'den dünyanın birçok bölgesine nefes borusu açmış olacağız" Törende konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Medeniyetlerin ve kıtaların buluşma noktası İstanbul'a hoş geldiniz. Mart'ta yaptığımız toplantının ardından tekrar bir aradayız. Siz değerli dostlarımızı bir başka tarihi günde misafir etmekten memnuniyet duyuyorum. Küresel gıda krizinin çözümünde büyük rol oynayacak girişime vesile olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına katkı sağlayacağız" dedi. Erdoğan, "Gemi trafiği ile Karadeniz'den dünyanın birçok bölgesine nefes borusu açmış olacağız. Son derece önemli planın icrası İstanbul'da kurulacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleştirilecektir. 4 ay önce yine İstanbul'da yapılan toplantıda mesafe kat etmiştik. O toplantı sonrasına meydana gelen gelişmeler çatışmaları körükledi. Başından beri bu savaşın kazananı olmayacağını ifade ediyoruz. 5 aydır devam eden çatışmalar ve küresel etkileri ne yazık ki öngörümüzü doğruluyor. Silahların susması uzadıkça insani kayıplar da artıyor. Savaş dünyanın en ücra köşesindekiler de dahil tüm insanları olumsuz etkiliyor. Bu gidişatın mukadder olmadığına da inanıyoruz. Bu çatışmaların bir an önce sona ermesini istiyoruz. Bugün Rusya ve Ukrayna tarafı ile İstanbul'da atmakta olduğumuz adımı, barışa yönelik umutları canlandıracak yeni bir dönüm noktası olmasını diliyorum. Savaş nihayetinde müzakere masasında sonuçlanacaktır. Sürecin bugünlere gelmesinde emeği ve katkısı olan herkese şükranlarımı sunuyorum" diye konuştu. Guterres: Türkiye hükümetine güveniyoruz BM Genel Sekreteri António Guterres ise "Bu anlaşma kolay şekilde sağlanmadı. Ciddi çabalar sayesinde, tüm tarafların uzun mesai sayesinde bu sonuca vardık. Buradaki kararlılık hiç olmadığı kadar önemli. Bu girişim uygulanmalı. Türkiye hükümetine güveniyoruz. Hükümet buradaki kritik rolünü sürdürmeli. Bugün ortak bir koordinasyon merkezinin açılışını duyuracağız. Lütfen sözlerinizde durun dedim. Barış için de aynı şey geçerli. Kanlı savaş yürüten iki taraf arasında imzalanan bir anlaşma. savaş devam ediyor, insanlar ölüyor" dedi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in ofisinden İstanbul'daki tahıl koridoru anlaşmasıyla ilgili açıklama yapıldı. Açıklamada anlaşmanın memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, "Bu, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığının neden olduğu küresel gıda güvensizliğinin üstesinden gelme çabalarında ileriye dönük kritik bir adımdır. Anlaşmanın başarısı, hızlı ve iyi niyetle uygulanmasına bağlı olacaktır." denildi. Rusya'nın dünya çapında milyonlarca insan için gıda güvenliğini tehlikeye attığı vurgulanan açıklamada, "Mevcut anlaşma, bu olumsuz gidişatı tersine çevirmek için bir fırsat sunuyor." ifadesi kullanıldı. Açıklamada AB'nin Birleşmiş Milletler'in çabalarını desteklediği aktarılarak, "Türkiye'yi bu anlaşmaya aracılık etme ve uygulanmasını desteklemedeki önemli rolünden dolayı takdir ediyoruz." denildi.
Tüm dünyayı etkisi altına alan gıda krizinin çözümü Türkiye'den geldi. Her iki ülkeyle yürütülen iyi ilişkiler, atılan tarihi imzalarla son buldu. Ukrayna limanlarına sıkışmış olan 25 milyon ton tahılın sevkiyat düğümü İstanbul'da çözüldü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın himayelerinde, İstanbul'da, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi" imzalandı. Birçok ülke ve milyonlarca insanı etkileyecek anlaşmayla ilgili Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a tebrik mesajı yağdı. 'TARİHİ BİR KARAR' Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, "Tahıl koridoru anlaşmasıyla ülkemizde de buğday konusunda elimiz rahatlayacak, muhtemel fiyat artışları söz konusu olmayacaktır." ifadesini kullandı. Balcı, yaptığı yazılı açıklamada, dün İstanbul'da imzalanan tahıl koridoru anlaşmasının, küresel gıda krizinin aşılması bakımından tarihi bir karar olduğuna dikkati çekti. 'FİYAT ARTIŞININ ÖNÜNE GEÇİLECEK' Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve diğer gıda ürünlerinin taşınacak olmasının, olası sıkıntıları şimdilik bertaraf ettiğini belirten Balcı, "Türkiye'nin bu diplomatik başarısı, Sayın Cumhurbaşkanı'mız Recep Tayyip Erdoğan'ın da ifade ettiği gibi Afrika'dan Orta Doğu'ya milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin sonlanmasına katkı sağlayacak, ilave fiyat artışlarının önüne geçecektir." değerlendirmesinde bulundu. Balcı, anlaşmanın tüm dünya ülkeleri için sevindirici bir gelişme olarak her zaman hatırlanacağını vurgulayarak şunları kaydetti: "Tahıl koridoru anlaşmasıyla ülkemizde de buğday konusunda elimiz rahatlayacak, muhtemel fiyat artışları söz konusu olmayacaktır. Emeğini alın teriyle bütünleştiren fırıncı esnafı olarak Cumhurbaşkanı'mız Recep Tayyip Erdoğan'a müteşekkiriz."
Ülkesinden bugün başlayan tahıl ve diğer gıda maddelerin tahliyesi konusunu AA muhabirine değerlendiren Dimçoglo, Odessa'dan ilk geminin çıkmasını "son derece önemli" olarak nitelendirdi. Dimçoglo, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın himayesinde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi"nin İstanbul'da imzalandığını, bu anlaşmaya göre aylardır kapalı olan Odessa Limanı'ndan bugün ilk geminin yola çıktığını ve bunun, büyük bir başarı olduğunu kaydetti. Ukrayna olarak Rusya'ya güvenmediklerini ifade eden Dimçoglo, tahıl sevkiyatları Türkiye ve BM kontrolünde gerçekleşeceği için umutlu olduklarını aktardı. Dimçoglo, "Bu geminin çıkışı, İstanbul'da imzalanan anlaşmanın iyi bir sonucu ve aynı zamanda da başlangıcıdır." dedi. TÜRKİYE BÖLGESEL GÜÇTÜR VE BU GÜÇ DAHA DA ARTIYOR İstanbul'da imzalanan tahıl anlaşmasının, Türkiye'nin bölgede büyük bir güce sahip olduğunu bir kez daha gösterdiğini kaydeden Dimçoglo, şu ifadeleri kullandı: "İstanbul anlaşmasından önce de Türkiye, zaten etkili bir uluslararası faktördü ama bu anlaşmadan sonra bu güç bir kat daha arttı. Ukrayna dahil, bu anlaşmaya varmanın mümkün olabileceğine inanılmıyordu. Türkiye'nin girişimi ile hakikaten gerçekleşmesi neredeyse mümkün olmayan bir anlaşma sağlandı." Dimçoglo, dünyada muhtemel bir tahıl krizinin bu anlaşma ile önlenmesinin mümkün olabileceğini belirterek, ilk geminin çıkmasına yönelik, "Bu olumlu bir adımdır. Bu adım gerçekten bir krizden çıkış adımıdır." ifadelerini kullandı. GEMİLER İSTANBUL'DAN GELECEK TALİMATI BEKLER İlk geminin çıktığını ama Odessa bölgesindeki limanlarda yolculuğa hazır 15 geminin de yolculuk iznini beklediklerini dile getiren Dimçoglo, "Diğer 15 gemi de İstanbul'dan gelecek olan çıkış talimatını bekliyor. Hiçbir gemi bu talimatı almadan çıkamaz." şeklinde konuştu. Bundan sonra çıkacak olan gemilerin bir konvoy halinde harekete geçmesini beklediğini aktaran Dimçoglo, "Tüm gemiler artık konvoy şeklinde yola çıkacak. Limandan kaç gemi çıkacaksa onların yerine yüklenmek için diğer gemiler girecek." diye söyledi. YILIN SONUNA KADAR 30 MİLYON GIDA MALZEMESİNİN UKRAYNA'DAN ÇIKARTILMASI BEKLENİYOR Savaştan önce Ukrayna'dan yılda 40 ile 50 milyon ton arasında tahıl, arpa, ayçiçeği, mısır ve diğer gıda ürünlerin ihracata gönderildiği bilgisini paylaşan Dimçoglo, "(Ukrayna) Tarım Bakanlığının açıkladığı rakamlara göre en az 30 milyon ton ürünün sene sonuna kadar gönderilmesi mümkün olabilir." ifadelerini kullandı. Sadece Odessa bölgesindeki 3 liman sayesinde ayda 3 milyon tona kadar gıda ürünü sevkiyatının mümkün olduğuna dikkati çeken Dimçoglo, lojistik ve altyapının bunun için hazır olduğunu vurguladı. Dimçoglo, Odessa bölgesindeki limanlarda 80 ila 100 bin ton ürünü taşıyan gemilerin yüklenmesinin mümkün olduğunu belirtti.
Rusya ile yaşanan savaş nedeniyle, Ukrayna tahılının dünya pazarlarına güvenli bir şekilde ulaştırılması için oluşturulan Müşterek Koordinasyon Merkezi, 27 Temmuz'da faaliyetine başlamıştı. Tuğamiral Altunbulak, emekliliğini istedi Merkezin koordinatörlüğüne de Tuğamiral Özcan Altunbulak getirilmişti. Ancak Yüksek Askeri Şura ve ardından gerçekleştirilen atama kararlarından sonra Tuğamiral Altunbulak sürpriz bir şekilde emekliliğini istedi. Ailevi nedenleri gerekçe gösterdi NTV'nin haberine göre; Altunbulak'ın emeklilik gerekçesi olarak ailevi nedenleri gösterdiği öğrenildi.
MSB'nin açıklamasında, "İstanbul’da bulunan Müşterek Koordinasyon Merkezinde görevli Rus personel halen Merkezdedir. Bu sürede Ukrayna’dan gemi çıkışı olmayacaktır. İstanbul önlerinde bekleyen tahıl yüklü gemilerin denetlenmesine ise bugün (pazar) ve yarın (pazartesi)devam edilmesi planlanmaktadır" denildi. Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: "Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Sayın Antonio Guterres riyasetinde 22 Temmuz 2022’de imzalanan Karadeniz Tahıl Girişimi belgesi kapsamında kurulan Müşterek Koordinasyon Merkezi çalışmaları ile bugüne kadar Ukrayna limanlarından 9,3 milyon ton tahılın ihtiyacı olan ülkelere emniyetle sevki sağlanmıştır. Geçici durdurma kararı 29 Ekim günü Sivastopol’da gerçekleştirilen saldırılar nedeniyle tahıl girişiminin geçici olarak durdurulduğu Rusya Federasyonu tarafından Birleşmiş Milletler ve ülkemiz makamlarına iletilmiştir. Gemi çıkışı olmayacak İstanbul’da bulunan Müşterek Koordinasyon Merkezinde görevli Rus personel halen Merkezdedir. Bu sürede Ukrayna’dan gemi çıkışı olmayacaktır. İstanbul önlerinde bekleyen tahıl yüklü gemilerin denetlenmesine ise bugün (pazar) ve yarın (pazartesi)devam edilmesi planlanmaktadır. Görüşmeler sürüyor Sorunun çözümü ve tahıl girişiminin bugüne kadar koordinasyon içerisinde başarıyla sürdürülen faaliyetlerinin devam etmesi için Millî Savunma Bakanımız Sayın Hulusi Akar muhataplarıyla ve ilgili makamlar da kendi aralarında görüşmelere ve koordinasyona devam etmektedir. Söz konusu görüşmelerde taraflara, dünya genelinde insanlığa olumlu etkisi olan ve tüm krizlerin iyi niyet ve diyalogla çözülebileceğini kanıtlayan bu girişimin devam etmesinin ve mekanizmanın devamını olumsuz etkileyecek her türlü provokasyondan uzak durulmasının önemi hatırlatılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti bölgede barışın temini ve insani yardım konusunda bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da üzerine düşeni yapmaya devam edecektir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tahıl Koridoru Anlaşması'nın 120 gün süreyle uzatıldığını duyurdu. Erdoğan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, şu ifadeleri kullandı: "120 GÜN SÜREYLE UZATILDI" "Türkiye'nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen dörtlü görüşmeler neticesinde, Türkiye, Birleşmiş Milletler, Rusya Federasyonu ve Ukrayna arasında alınan karar doğrultusunda, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması 19 Kasım 2022 tarihinden itibaren 120 gün süreyle uzatılmıştır. TAHIL KORİDORU ANLAŞMASININ ÖNEMİNE DİKKAT ÇEKTİ Geride bıraktığımız 4 aylık dönemde 500'e yakın gemi ile 11 milyon tondan fazla tahıl ve gıda maddesinin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması ile bu anlaşmanın dünyanın gıda temini ve güvenliği için ne denli önemli ve faydalı olduğu açıkça görülmüştür. https://twitter.com/rterdogan/status/1593169598995570688?s=46&t=ziKMrucoZ1wfwGi0tkfcgQ
