Son Dakika:
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasından satır başları şöyle: (Bulgaristan Cumhurbaşkanı Radev ile görüşme) Düzensiz göçün idaresinde etkin işbirliğine gidilmesi gerektiği üzerinde durduk. Geçen sene ticaret hacmimiz 6 milyar dolara ulaştı. Ortak hedefimiz bunu 10 milyar dolar seviyesine kısa sürede çıkarmak. Bulgaristan tarafındaki sınır kapılarının modernizasyonunun tamamlanması ve gıda deneti altyapısının güçlendirilmesiyle iş birliğimiz daha da gelişecektir.
Donald Trump döneminde alınan bu karara Türkiye, Norveç, İsviçre ve Çin itiraz etmişti. Trump bu vergilere gerekçe olarak “ulusal güvenlik kaygılarını” göstermişti. Fakat WTO, vergilerin savaş veya bir olağanüstü hal nedeniyle alınmadığını vurgulayarak bunları küresel ticaret kurallarına aykırı buldu. ABD ise bu kararı tanımayacağını ve vergileri kaldırmayacağını açıkladı. ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi’nden Adam Hodge, “Biden hükümeti ABD’nin ulusal güvenliğini korumak istiyor, çelik ve alüminyum sektörlerimizin sürdürülebilirliğine önem veriyor” dedi ve ekledi: “Bu kararların gösterdiği tek şey, WTO’nun anlaşmazlık çözüm sistemlerinde büyük bir reform ihtiyacı olduğu. “WTO, bir üyesinin ulusal güvenlik sorunlarının ne olabileceğini tahmin etmekle uğraşacak bir yetkiye sahip değil. “70 yıldır WTO’nun ulusal güvenlik meselelerini inceleyemeyeceğini savunuyoruz.” Bundan sonra ne olacak? ABD WTO’nun kararına uyup ek vergilerini kaldırmazsa, bu dört ülkenin de ABD’ye ek vergi uygulama hakkı olacak. Öte yandan ABD’nin bu karara resmen itiraz etme hakkı da bulunuyor. ABD bu yolu tercih ederek süreci tıkayabilir. Zira Washington, yıllardır WTO’nun tahkim kurulunun atanmasına engel oluyor. Kararın dün açıklanmasının ardından Çin, ABD’nin “mümkün olan en kısa sürede” adım atması gerektiğini açıkladı. İsviçre ise WTO’nun kararında bu tip önlemlere gerekçe olarak kullanılacak ulusal güvenlik çıkarı tanımının bir minimum tanımı olması gerektiğinin yer aldığını vurguladı. Norveç Dışişleri Bakanlığı, bundan sonra hangi adımları atacaklarına dair sorumuza yanıt vermezken ülkelerin tek taraflı korumacı adımlarının önlenmesi gerektiğini, ancak bu şekilde kurallara bağlı ve çok paydaşlı ticaret sisteminin devam edebileceğini belirtti. Türkiye’de ise bakanlıklardan bu konuda bir açıklama gelmedi. Kararın etkileri Ticaret uzmanları kararın pratikteki etkisinden daha önemli olan şeyin, küresel ticareti nasıl yönetmek gerektiği konusundaki mevcut uluslararası anlaşmazlıklara etkisi olacağını aktarıyor. Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nden küresel ticaret uzmanı Chad Brown “Günümüzde jeopolitik riskler artarken ülkelerin ulusal güvenlik kılıfını kullanma ihtimali vardı. “Bu karar bunun önüne geçerken WTO sistemine desteklerini de etkileyebilir.” Trump’ın o dönemki kararını ABD’deki çelik işçileri sendikası da desteklemişti. Fakat sonraki yıllarda bu ek vergiler kısmen azaltıldı. Trump döneminin ardından müttefik ülkelerle ilişkileri iyileştirmek isteyen Biden yönetimi Avrupa Birliği, Japonya ve Birleşik Krallık için bu vergiler kaldırdı. Kuzey Amerika ülkeleri içinse bu vergiler Trump döneminde kaldırılmıştı. ABD bu ek vergileri getirirken birincil hedeflerinin Çin’den gelen çeliğin önünü kesmek olduğunu açıklamıştı. Yıllardır pek çok ülke, Çin’deki çelik üreticilerinin yüksek devlet desteği sayesinde diğer ülkelere çeliği piyasa fiyatının altında sattığını ve bu ülkelerde çelik sektörüne zarar verdiğini savunuyordu. ABD’nin Çin’e ek vergiler getirmesine Çin de aynı şekilde yanıt vermişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedow ile ortak basın toplantısına katılıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle: Zirvemizin ülkelerimiz, bölgemiz ve tüm Türk dünyası için hayırlara vesile olmasını Rabbimden niyaz ediyorum. Hedefimiz küresel ve bölgesel dinamiklerle birlikte gelişen yeni imkanları insanlarımızın refahıyla bölgemizin istikrarı doğrultusunda değerlendirmektir. Geçtiğimiz yıl teşkilatımıza gözlemci olan Türkmenistan'ın, tam üye olması bizlere büyük güç katacaktır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Semerkant zirvesine gözlemci olarak kabul edilmesi birlikteliğimizi perçinlemiştir. Savaşın olumsuz etkilerine pek çok alanda şahit oluyoruz. Türkiye Cumhurbaşkanı olarak en başından beri savaşın kazananı, barışın ise kaybedeni olmayacağını ifade ettim. Akan kanı durdurmak ve çatışmaları sonlandırmak için ilk günden itibaren gerek ikili düzeyde gerekse diğer seviyelerde çaba harcadık. İstanbul'da başlatılan müzakere süreci, barış görüşmeleri bakımından halen en muteber çerçeveyi oluşturuyor. Tahıl anlaşması ve esir takasıyla birlikte diplomasiye fırsat verilmesi halinde barışa giden yolun açılabileceğini gördük. Sayın Putin ve Sayın Zelenskiy ile görüşmelerimizi sürdürüyor; önce ateşkes ardından kalıcı barışı sağlamayı amaçlıyoruz. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'in açıklamalarından öne çıkanlar ise şöyle: Hazar Denizi'ndeki en büyük filo Azerbaycan'a ait. Bakü Tersanesi de ful kapasite çalışıyor. Azerbaycan, bölgemizdeki en büyük ticaret filolarından birine sahip. 18 kargo uçağı bu filonun içinde yer alıyor. Değerli kardeşim Erdoğan'la birlikte Fuzuli ve Zengilan havalimanlarının açılışına katıldık. Umarım bu üçlü zirve bundan sonra devam eder, ilişkilerimizi daha iyiye götürmeye hizmet eder.
Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına 2018 yılında getirdiği ek vergilere karşı Türkiye’nin Dünya Ticaret Örgütü’nde (DTÖ) açtığı davada kurulan panelin, Türkiye’nin tezlerini desteklediği ve ABD’nin yürürlüğe koyduğu ek vergilerin uluslararası ticaret kurallarına aykırı olduğuna hükmettiği belirtildi. Panelin ABD’nin ek vergileri kaldırmasını istediği ifade edilen açıklamada, panel kararının 9 Aralık’ta tüm DTÖ üyeleriyle paylaşıldığı not düşüldü. ABD tarafından çelik ve alüminyum ithalatında uygulanan ek vergiler aleyhine Çin Halk Cumhuriyeti, Norveç ve İsviçre tarafından açılan davalarda da anılan ülkelerin haklı bulunduğuna ilişkin panel kararlarının Türkiye lehine alınan panel kararı ile aynı günde DTÖ üyelerine duyurulduğu hatırlatılan açıklamada, şunlar aktarıldı: “Söz konusu davada, ABD ek vergi düzenlemesini ulusal güvenlik gerekçesi altında savunmuştur. Türkiye işaret edilen Gümrük Vergileri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT 1994) Madde 21’in savaş hali gibi olağanüstü durumlarda uygulanan bir madde olduğunu ortaya koymuş ve ABD’nin uygulamaya koyduğu ek vergilerin aslında yerli üretimi ithalat artışından korumaya yönelik bir uygulama olduğunu açıklamış ve Korunma Önlemleri Anlaşması ile ilişkilendirmiştir. Nihai Rapor ile Panel, ABD’nin çeşitli çelik ve alüminyum ürünlerine getirdiği ek vergilerin ABD’nin iddia ettiğinin aksine, ulusal güvenlik istisnası altında savunulamayacağını net bir şekilde ortaya koymuştur. Karar, ABD’nin süreç içinde, Avustralya, Güney Kore, Brezilya ile Arjantin, Kanada ve Meksika’yı da bir şekilde uygulamadan muaf tutmasını GATT 1994’ün temel prensibi olan ve üye ülkeler arasında ayrım yapılmasını engellemeye yönelik, En Çok Kayrılan Ülke (MFN) prensibine de aykırı bulmuştur.”
Milyonlarca vatandaşın merakla beklediği 2023 yılı asgari ücreti, 8 bin 506 olarak açıklandı. Yeni asgari ücretin belli olmasıyla birlikte fırsatçılar hemen kolları sıvayarak ürünlere peş peşe zam yapmaya başladı. Marketlerde bazı etiketlerin değiştiğini gören vatandaşlar fiyatların son durumunu sosyal medyada isyan etti. BAKAN MUŞ'TAN AÇIKLAMA GELDİ Sosyal medya kullanıcılarının, "Acil müdahale edilmeli" çağrılarının ardından Ticaret Bakanı Mehmet Muş'tan açıklama geldi. Twitter hesabından açıklama yapan Bakan Muş, fırsatçılara karşı denetimlerin yoğunlaştırıldığını belirtti. "FIRSATÇILARA KARŞI DENETİMLER YOĞUNLAŞTIRILDI" Muş, paylaşımında şu ifadeleri kullandı: "Asgari ücret zammını fırsat bilerek haksız fiyat artışlarına giden fırsatçılara karşı Bakanlığımız denetimlerini yoğunlaştırmıştır. Haklı bir gerekçeye dayanmayan artışların tespiti halinde sorumlulara en ağır idari cezalar uygulanacaktır. Konuyu yakından takip ediyoruz. "SUİSTİMAL EDİLMESİNE ASLA MÜSAADE ETMEYİZ" Hükümetimizce vatandaşlarımızın refahını artırmak için atılan adımların fırsatçılar tarafından suistimal edilmesine asla müsaade etmeyiz. Bu konuda vatandaşımızın hakkını-hukukunu koruyacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın." https://twitter.com/mehmedmus/status/1606280052517339137?s=46&t=ppE4lLm5iVC8ZC0hRAbi3w
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, bugün yürürlüğe giren yeni e-ticaret düzenlemesi, enflasyonun beslendiği gıda fiyatları, araç piyasası ve diş ticaret konularıyla ilgili Yeni Şafak'a konuştu. E-ticaret sektörünü düzenleyen Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un önemine dikkat çeken Bakan Muş, elektronik ticarette haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçtiklerini söyledi. TAM ZAMANINDA BU ADIMI ATTIK Pazara yeni aktörlerin girişinin kolaylaştırılması ve pazarın dengeli büyümesini sağlayacak düzenlemenin zamanında atılan önemli bir adım olduğunu belirten Muş, yeni düzenlemeyle süper platformların yayılmacı politikalarının önüne geçildiğini ifade etti. Küçük platformlara yaşama şansı vermeyen tekelci yayılma tehlikesini bertaraf ettiklerini anlatan Muş, "Tam zamanında bu yasayı çıkarttık. Buna engel olmasaydık piyasanın dinamikleriyle oynanabilirdi. Üreticiler çok büyük zarara uğrayabilirdi" diye konuştu. KÜÇÜKLERİN ENDİŞESİNİ GİDERDİK E-ticaretle uğraşan küçüklerin "Beni platformdan atarlar" endişesiyle sesini çıkarmadığını belirten Muş, "Bu işleri bir dengeye oturtamazsanız tahtaravallinin iki ucundan biri kaybeder. Bunu sağlarken haksızlık da yapmamak lazım. Büyük oyuncuların çok güçlü olduğu bir ortamda gücük oyuncular ayakta duramıyor. Büyük oyuncular zayıf olursa diğeri çok güçlü olur. Yani böyle tahterevalli gibi. Bu piyasa dengesi içinde sektörün tümünü korumak gerekiyor. İlgili düzenleme oy birliğiyle parlamentodan geçti" dedi. ÇOK OYUNCULU PİYASA Yeni yasayla birlikte güvence altına alınan internet ticaretine birçok yeni yatırımcının girmeye hazırlandığını ifade eden Muş, şu değerlendirmede bulundu: "Biz neyi yapmak istedik? Bir oyuncu değil, birden fazla oyuncunun olduğu bunların birbiriyle rekabet ettiği, tüketicinin ya da üreticinin alternatif yerlere gidebileceği bir düzenleme yaptık. 'Sen beni buradan çıkarırsan ben başka yere giderim' diyebilecek şirketler. Şimdi düzenlemeyle beraber yeni oyuncular piyasaya girecekler. Çok kişi hazırlık yapıyor. Bu bizim istediğimiz bir şey. Zamanında bir düzenleme yaptık. Bütün hayat buraya doğru akıyor. 10 sene sonra konvansiyonel ticaret elektronik ticaretin altında kalır." ABD AMAZON'LA UĞRAŞIYOR Bakan Muş, "Süper App olan bir platformu indirdiğiniz an sizin bütün verilerinizi topluyor. Hayatınızla alakalı her şeyi düzenliyor. Sağlığınızı takip ediyor, alışverişinizi yapıyor. Pazar yeri oluyor. Finans sağlıyor. Finans, üretim ve dağıtım tek elde toplandığından arkadaşlar geçmiş olsun. Şu an bütün dünya bunlarla baş etmeye çalışıyor. Amerikan Başkanı Joe Biden'ın ekran açıklamalarına bakın. Adamlar neler söylüyorlar. 'Ekonomimiz için, demokrasimiz için en büyük tehlikedir' diyorlar. Kendi şirketi Amazon'un tekelini kırmaya çalışıyor ABD" bilgisini paylaştı. Muş, "Önce cüzdan uygulaması çıkartıyorlar. Sonra elektronik para lisansı alıyorlar. Piyasa hâkimiyetini kurduğu zaman istediği ürüne öne çıkarıp istediğini geride bırakıyor. 'Sıfır faiz,12 taksit' veya 'Sıfır faiz, yüzde 10 indirim' gibi avantajlar sunarak müşteriyi kendine bağlıyor. Ne zamana kadar? İçerideki üretiminizi bitirene kadar. Sonra istediği gibi fiyatlarınızla oynar. Biz buna zamanında müdahale ettik" dedi. BABA OĞLUNA YAPMAZ BU İYİLİĞİ Küresel markaların pazar kapmak için büyük paraları gözden çıkardığına dikkat çeken Ticaret Bakanı Muş, "Sadece bir şirket 2021'de 5 milyar para yaktı. Keş 5 milyar. Bu şişe diyelim üreticinin kendi mağazasında 100 lirayken, e-ticaret platformunda 70'e satıyor bunu. Size de 'Bu işe karışma kardeşim, sen 100 liranı alacaksın. Sen 70'e satacaksın, 30'unu ben sana vereceğim' diyor. Baba oğul yapmaz bunu ya ticarette. Niye yapıyor bunu sizce? Tüketici de 'Adamın mağazasında 100 lira ama ben 70 liraya aldım bunu' diyor. Şimdi niye yapıyor? Burası çok ucuz algısını oluşturup bütün o müşteriyi oraya sürüklüyor. Zarar ediyor şu an. Oraya çekip birisini alıp telefonuna girip onu oraya bağlı hale getiriyor" dedi. CHP İTİRAZ ETTİ Düzenleme Meclis'ten oy birliğiyle geçtiği halde CHP'nin konuyu Anayasa Mahkemesi'ne taşımasına dikkat çeken Muş, "Aslında piyasayı regüle edecek olan ana taşıyıcı maddeler iptal için itiraz edildi. Türkiye'nin bu işe ihtiyaç duyduğunu, niye yapmak istediğimizi yazıp Anayasa Mahkemesi'ne gönderdik" dedi. GIDA İHRACATI KAYDA BAĞLI Enflasyonun beklendiği alanların başında gelen gıda fiyatlarıyla ilgili soruları da cevaplandıran Ticaret Bakanı Mehmet Muş, " Biz önce iç piyasayı gözetiyoruz. Hububatta ihracat kısıtlaması var. Meyve ve sebzede de bu durum böyle. Önce iç piyasaya verdiriyoruz. Bu konuda korumacıyız. İhracat rakamlarına yansıyanlar dışarıdan ithal edilen hububat, gıda, meyve ve sebze burada işlenip katma değer sağlanıp tekrar yurtdışına gönderilen ürünler" dedi. Bu konuda katı kural koymanın sakıncaları olduğuna da dikkat çeken Muş, yaşanan olası Pazar kayıplarının geri kazanmasının zorlukları olduğunu belirtti. FAHİŞ FİYATA ANINDA CEZA Marketlerde 200 bin ürünün fiyatını takip ederek denetimleri sürekli hale getirdiklerini anlatan Bakan Muş, "Zincir marketler piyasanın yüzde 40'ına hakim konumda. Meyve ve sebzenin yüzde 10'unu satıyorlar. Meyve ve sebzenin yüzde 50'sine halk pazarları üzerinden tüketiciye ulaşıyor. Münferit bir olay üzerinden bazen bütün piyasa zan altında bırakılıyor. Lüks semtlerden raf fiyatları alınıp sanki tabandanmış gibi yansıtılıyor. Marketlerde fahiş fiyat tespit edildiğinde anında cezayı kesiyoruz" diye konuştu. HİZMET İHRACATINDA HEDEF 100 MİLYAR DOLAR 2023'te Türkiye'nin 100 milyar dolarlık hizmet ihracatı hedefi olduğunu belirten Ticaret Bakanı Muş, şu değerlendirmelerde bulundu: "Bununla ilgili çalışıyoruz. Bu rakamın yarısı turizmden gelecek. Kalan yarısı da çeşitli sektörlerden gelecek. İhracat kalemlerini açıklarken detaylı bir şekilde bunları da açıklayacağız. Normal ihracatta parite etkisine rağmen 250 milyar dolar hedefini aştık. 13,5 milyar dolar parite kaybı var ihracatçılarımızın."
Cumhuriyet'ten Mehmet İnmez’in depremin ardından binlerce insan enkaz altındayken AFAD’ın kontrolündeki vinçler için ailelerden para istendiği, vatandaşların her saat için 10 bin TL ödemek zorunda kaldığı iddiasının yalan olduğu ortaya çıktı. “BÖYLE BiR TALİMAT YOK” İçişleri Bakanı Soylu konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “kamu bedava çalışıyor, vatandaşımıza ‘sen evini yık’ diyen bir talebimiz yok. Böyle bir durum da söz konusu değil.” dedi.
İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarından önce çıkan satır başları: Macaristan hükümeti ile dost Macar halkına destekleri için teşekkür ediyorum. Macar arama kurtarma ekipleri, depremin hemen ardından ülkemize intikal etti. 35 vatandaşımızı enkazdan yaralı olarak kurtardılar. Macar ekibi, 1999 Gölcük depreminde de yardımımıza koştu. Sayın cumhurbaşkanı ile Türkiye-Macaristan ilişkilerini ele aldık. Bir de depremin video görüntülerini izleme imkanımız oldu. İş birliğimizi her alanda güçlendirme konusunda ortak irademizi teyit ettik. 18 Aralık 2023'te Dostluk Anlaşması'nın 100. yıldönümünü idrak edeceğiz. Ticaret hacmimiz 3.5 milyar dolara ulaştı, hedefimiz 6 milyar dolara çıkarmak. Ayrıca güncel bölgesel ve küresel meseleleri ele aldık. Rusya-Ukrayna savaşı gündemimizdeki yerini aldı. Şu an itibarıyla TANAP'tan Macaristan'a doğalgaz verilmesinde konusunda Azerbaycan'la her türlü desteği vermiş olduğumuzu ifade ettim. Biz kararlılıkla hedefimize yürüyoruz. CUMHURBAŞKANI NOVAK'TAN DOSTLUK MESAJI "Macarlar olarak Türk dostlarının yanında olduğunu vurgulamak isterim" diyen Cumhurbaşkanı Novak ise sözlerini şöyle sürdürdü: Bugün görüşmemizde sarsıcı depremle ilgili bir video izledik. Kalbimiz sarsılmış olarak izledik. Macaristan'ın alanından daha büyük bir alan etkilenmiş durumda depremde. 50 bin aileye taziyelerimizi iletmek istiyoruz. Arama kurtarma ekipleriyle gurur duyuyoruz. Kendi hayatlarını riske ederek çalıştılar. Zor bir ekonomik dönemden geçiyoruz. Ukrayna'dan gelen sığınmacılara yardımcı oluyoruz. Medikal ekipmanlar getirdik. Bir kilisenin tadilatı konusunda Osmaniye'de kültür merkezinin yenilenmesi konusunu üstlendik. Bölgelerin yeniden inşa edilmesini diliyoruz. Yeniden inşa için güçlü liderlere ihtiyaç var. Savaşın konusu çok önemli. Ukrayna'yla komşu ülkeyiz. Doğrudan etkileniyoruz. Putin'in saldırganlığını kınıyoruz, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunuyoruz. Barış görüşmelerinin bir an evvel başlamasını istiyoruz. Barışın yanındayız. Yasa dışı göç tehdit oluşturmakta. Türkiye'nin rolünü takdirle karşılıyoruz, anahtar konumda. Macaristan olarak NATO'nun genişlemesinden yanayız. Finlandiya'nın katılımı konusunda olumlu karar çıkmıştır. Türkiye Macaristan'ı enerji güvenliği konusunda yardımcı olmaktadır. Türk akımına ihtiyacımız vardır. Biz bağlantısı olmayan bir ülkeyiz. Önemli bir bağımlılığımız söz konusu. Bu konuda Türkiye'ye güveniyoruz. SORU-CEVAP RUSYA-UKRAYNA SAVAŞ NASIL BİTECEK? ERDOĞAN: Ukrayna-Rusya arasındaki savaşta her iki tarafla münasabetimizi sürdürüyoruz. Son olarak tahıl koridoru konusunda bazı hassasiyetler dikkate alınmıyor. Karadeniz tahıl koridorundan gelen tahılların yüzde 44'ü Avrupa’ya gidiyor. Buna sayın Putin itiraz ediyor. Afrika ülkelerine gönderelim, yüzde 14 oraya yüzde 14 bize geliyor. Ben de Putin’e una çevirmek suretiyle en az gelişmiş ülkelere gönderelim. İstanbul Sözleşmesi vardı, ikinci defa açalım diyoruz. İstanbul Sözleşmesi’yle süreci devam ettirelim istiyoruz. NOVAK: Barış olmalı, son hedefimiz barış olsun. Her iki taraf kararlı olmalı ki barış olsun. Bu savaşın şiddetlenmesini önlememiz lazım. Havadaki gerginliği azaltmak lazım. Diplomatik yollarla iki tarafın masaya oturması lazım. Son olarak plan hazırlayıp, adaletli barış planı olmadan barışa ulaşamayacağız.
