Son Dakika:
Avrupa'da merkez bankalarının tarihindeki en agresif para politikası sıkılaştırmasına ve enerji fiyatlarındaki düşüşe rağmen bir türlü toparlanamayan “inatçı enflasyon” sorun olmayı sürdürüyor. Kovid-19 salgını sonrası tedarik zincirindeki sorunların hafifleyerek sürmesi ve Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle başta gıda, emtia, enerji ve diğer temel ihtiyaç maddelerinin fiyatları birçok Avrupa ülkesinde yüksek seyrini koruyor. Uzun yıllar çok düşük enflasyon oranlarının ardından yüksek inatçı enflasyon, Avrupa ekonomilerinde insanların yaşam maliyetini her geçen gün artırıyor. Özellikle düşük ve orta gelirliler çok yüksek gıda fiyatlarıyla karşı karşıya. Çalışanlar yüksek enflasyon karşısında ücret artışı talebinde bulunuyor. Euro Bölgesi'nde enflasyon yüzde 10'u geçti Enerji fiyatları, geçen yılın sonunda euro para birimini kullanan 19 ülkede enflasyonu yüzde 10’nun üzerinde rekor seviyeye çıkarırken, yaşam maliyeti krizi kıtanın tüm ülkelerinde işçilere zarar veriyor. Avrupa’da sendikalar enflasyon üzerinde ücret artışları talep ederken, insanların ihtiyaç duydukları şeyleri satın almalarının zorlaşması sokağa çıkmaktan başka çare bırakmıyor. Avrupalılar, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle enerji faturaları ve gıda fiyatlarının yükseldiğini görürken, ücret artışları veya iyi çalışma koşulları talebiyle grevler, Rusya-Ukrayna savaşının ardından ağırlaşan yüksek enflasyona tepki olarak gerçekleşiyor. Hükümetler artan gıda ve enerji fiyatlarıyla diğer maliyetlerin vatandaşlara etkisini hafifletmek amacıyla yeni önlemler almaya devam etmesine rağmen, işçilerin yüksek enflasyona karşı yüksek ücret talepleri devam ediyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) 1970'lerde yaşananlara benzer bir ücret-fiyat sarmalının gelişeceği yönünde endişeler taşıyor. Fiyatlar yükselerek çalışanları daha yüksek ücret talep etmeye zorlarken, şirketleri karlarını korumak için fiyatları yükseltmeye zorluyor ve bu da daha da fazla enflasyona neden oluyor. Grevler seyahatleri etkiliyor Havalimanlarında küresel olarak yolcu sayıları Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını öncesi seviyelere dönmeye başlarken, Avrupa’daki grevlerin yaz tatili dönemine kadar kaosa neden olabileceği belirtiliyor. Geçen yıldan bu yana yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkilerinin azalmasıyla insanlar seyahat etmeye yeniden başlarken, Avrupa havalimanlarında yaşanan personel eksikliği binlerce uçuşun iptal edilmesiyle yaz tatili döneminde kaosa neden olmuştu. Hava yolu sektöründe personel sıkıntısı yaşanan ülkelerde, seyahatler giderek "işkence" haline dönüşmüştü. Almanya'da grev dalgası Almanya'da yüksek enflasyona karşı çalışanların artan yaşam maliyetini dengelemek için yüksek ücret talep etmesi nedeniyle bu yıl grev dalgasının yayılması dikkati çekiyor Almanya'nın Hamburg, Köln/Bonn ve Düsseldorf havalimlarındaki güvenlik personelinin 20 Nisan’da başlayan 48 saatlik uyarı grevi, uçak seferlerinin büyük bölümünü durma noktasına getirirken, uçuşların iptal edilmesi 100 binden fazla yolcuyu etkiliyor. Birleşmiş Hizmet Sektörü Sendikası (Ver.di) Stuttgart havaalanındaki güvenlik görevlilerini bugün iş bırakmaya çağırdı. Alman Maden Kimya ve Enerji İş Sendikası (IG BCE) ile Ver.di, yüksek enflasyona karşı enerji alanındaki özel sektör çalışanlarını 20 Nisan’da 1 günlük toplu uyarı grevine çağırmıştı. Almanya'nın Demiryolu Çalışanları Sendikası (EVG) işveren Alman demir yolu şirketi Deutsche Bahn’ı (DB) daha iyi ücrete zorlamak için demir yolu çalışanlarını 21 Nisan’da 8 saatlik toplu uyarı grevine gitmeye çağırdı. Almanya’da kitlesel uyarı grevlerinin eşlik ettiği kamuda ücret artışlarına ilişkin yürütülen müzakerelerin üçüncü turunda da anlaşma sağlanamamasının ardından, taraflar tahkime gitti ve şimdi arabulucular ücret artışlarına ilişkin çözüm arıyor. Öte yandan, Ver.di ve Almanya'nın Demiryolu Çalışanları Sendikası’nın (EVG) 27 Mart’ta ulaştırma sektöründe öncülük ettiği 24 saatlik uyarı grevinde uçak, tren ve otobüs seferlerinin büyük bölümünü durma noktasına gelerek ülkede ulaşımı felç etmişti. İspanya’da geçim sıkıntısıyla başlayan grevler İspanya'da yüksek enflasyon kaynaklı geçim sıkıntısının artmasıyla başlayan grevler en çok sağlık, adliye ve ulaştırma sektörlerinde etkili oluyor. Ülkede maaş artışı talebiyle ilk olarak sağlık çalışanları meydanlara indi. Başta Madrid olmak üzere Endülüs, Galisya, Katalonya, Bask gibi birçok özerk yönetimde doktorların yaptıkları grevlerin bazıları sonuçlanırken, bazıları ise halen devam ediyor. Madrid'de kasım 2022'den itibaren belirli saatlerde iş bırakan doktorlar, mart ayı ortasında özerk yönetimle vardıkları anlaşmayla maaşlarında 450 ile 950 arasında değişen zam alarak grevi sonlandırdı. Benzer sorunlarla adliye çalışanları da greve giderken, mahkeme katiplerinin 24 Ocak-27 Mart arasındaki grevi, yapılan ortalama 600 avroluk zamla sona erdi. Adliye memurları da katipler gibi maaş zammı talebiyle 17 Nisan'da süresiz greve başladı. Grevler ayrıca hava yolu, demir yolu ve kara yolu taşımacılığında da görülüyor. Galisya bölgesi ile Zaragoza ve Alicante gibi bazı şehirlerde otobüs şoförleri farklı günlerde iş bırakacaklarını açıkladı. Son olarak Air Europa hava yolu şirketinin pilotları maaş artışı taleplerinin karşılanmaması gerekçesiyle 1-4 Mayıs'ta greve gitme kararı aldı. Portekiz İber Yarımadası'nın diğer ülkesi Portekiz'de maaş artışı talepleri en çok eğitim, sağlık ve ulaştırma sektörlerindeki kamu çalışanlarında görülüyor. Ülkede öğretmenler, sağlık çalışanları ve demir yolu işçileri son 3-4 aydır sıklıkla greve giderek, düzenledikleri gösterilerle seslerini duyurmaya çalışıyor. Sol hükümet, 2023 yılında devlet memurlarının maaşlarını aylık 52 avro artışla (yüzde 3,6) brüt 2 bin 600 avroya kadar yükseltip, asgari ücrete yüzde 8 zam yapsa da sendikalar enflasyonun yüzde 8,4'lere çıktığını kaydederek, protestolarına devam ediyor. İngiltere Son 41 yılın en yüksek enflasyon oranlarıyla karşı karşıya olan İngiltere'de geçen senenin ikinci yarısıyla birlikte grevler ile zam taleplerinin dile getirildiği protestolarda da artış yaşanıyor. Hükümetin teklif ettiği maaş oranlarını, özlük haklarını ve çalışma koşullarını protesto eden birçok sektörden kamu ve özel sektör çalışanlarının öncelikli talebi, teklif edilen zammın yüzde 10'u aşan enflasyonun üzerinde olması. İş bırakma eylemine katılanlar arasında pratisyen hekimler, hemşireler, öğretmenler, otobüs şoförleri, liman işçileri, gazeteciler, kamu personelleri, ceza avukatları, demir yolu, havalimanı, üniversite, havacılık ve posta servisi çalışanları başta olmak üzere, çok çeşitli meslek grupları yer alıyor. Özellikle şubat ve mart ayında iki büyük grevle birçok sektörün iş bıraktığı ülkede demiryolu çalışanlarının martta 4 gün iş bırakması ülkede yıllardır görülmemiş bir ulaşım kaosuna neden oldu. Grevden hastaların etkilenmemesi için nöbetleşe greve çıkan yaklaşık 300 bin hemşire ile 70 bin pratisyen hekimin aksine sayısı binlerle ifade edilmesine rağmen kilit bir sektör olan pasaport ofisi çalışanlarının grevleri birçok seyahat planının aksamasına neden oldu. Öte yandan, İngiltere’de Kamu ve Ticari Hizmetleri Sendikası (PCS), Londra Heathrow Havalimanı'nda güvenlik personelinin mayısta 8 gün daha greve gideceğini duyurdu. PCS, ayrıca Londra, Liverpool ve Glasgow dahil olmak üzere İngiltere’nin çoğu havalimanlarında pasaport kontrol personelinin 3 Nisan'dan 5 Mayıs'a kadar grev gideceğini açıkladı. Havalimanlarında sınır Gücü personelinin de 28 Nisan'da greve gitmesi bekleniyor.
Tarım Kredi Kooperatif Marketlerinde, Ramazan ayı başında Temel Gıda ve Temizlik ürünlerinde başlatılan 900 ürünü kapsayan "Sabit Fiyat" kampanyası 1 ay daha uzatıldı.
Türkiye'de fahiş et zamları gündeme gelmeye devam ediyor. Konuya ilişkin açıklamalar ve incelemeler art arda geliyor. Bir açıklamada Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle'den geldi. Kırmızı et fiyatları gündemde Küle, son zamanlarda kamuoyunun gündemini meşgul eden en önemli konulardan birinin ülkedeki kırmızı et fiyatları olduğunu ifade etti. Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, kırmızı et fiyatlarına ilişkin çalışmaların titizlikle sürüldüğünü belirtti. Küle yaptığı açıklamada, "4054 sayılı 'Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un ihlali niteliğindeki bu davranışların tespiti halinde ilgili teşebbüsler hakkında teşebbüslerin cirolarının yüzde 10'una varan idari para cezaları uygulanması söz konusu olabilecektir" dedi. "Rekabet Kurumu'nun da şüphesiz ki yakın takibindedir" Birol Küle, kırmızı etteki fiyat artışlarına ilişkin yazılı açıklama yaptı. Küle, son zamanlarda kamuoyunun gündemini meşgul eden en önemli konulardan birinin kırmızı et fiyatları olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı: Özellikle son birkaç aylık zaman diliminde, arka arkaya gelen yüksek orandaki zamlar ile kırmızı et fiyatları önemli ölçüde artmıştır. En temel gıda maddelerinden biri olan kırmızı etteki bu fiyat artışları, ilgili diğer kamu kurumlarının yanı sıra Rekabet Kurumu'nun da şüphesiz ki yakın takibindedir. Nitekim kurumumuz 2022 yılından itibaren kırmızı et sektörüne yönelik çalışmalar yürütmekte olup, sektörde faaliyet gösteren teşebbüsler ve teşebbüs birlikleri hakkında yapılan geniş kapsamlı incelemeler halihazırda devam etmektedir. Kırmızı et piyasasına tüm Türkiye'yi kapsayacak şekilde mercek tutmayı hedefleyen bu incelemelerde, hem sektörün yapısal ve mevzuat kaynaklı sorunları, hem de sektördeki teşebbüslerin ve teşebbüs birliklerinin piyasa davranışları ele alınmaktadır. Ciroların yüzde 10'una varan idari ceza Teşebbüslerin ve teşebbüs birliklerinin davranışlarına ilişkin incelemelerin, piyasada rekabet kurallarına aykırı herhangi bir oluşum olup olmadığına odaklandığını belirten Küle, şunları kaydetti: Bu çerçevede rakip teşebbüslerin rekabeti sınırlayıcı bir anlaşma içinde bulunup bulunmadıkları, teşebbüs birliklerinin sektördeki rekabeti engellemeye yönelik kararlarının veya eylemlerinin olup olmadığı ve piyasadaki büyük teşebbüslerin perakendeciler ile ilişkilerinde rekabete aykırı davranışların ortaya çıkıp çıkmadığı öncelikli olarak değerlendirilmektedir. Zira rekabet kurallarına aykırı bu davranışlar doğrudan ya da dolaylı olarak kırmızı et fiyatlarının artmasına yol açabilmektedir. 4054 sayılı 'Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un ihlali niteliğindeki bu davranışların tespiti halinde ilgili teşebbüsler hakkında teşebbüslerin cirolarının yüzde 10'una varan idari para cezaları uygulanması söz konusu olabilecektir. Kurumumuz, tüketicilerin beslenmesinde ve bütçesinde önemli yeri olan kırmızı etteki fiyat artışları konusunda son derece duyarlı olup, sektördeki rekabete aykırı davranışların tespiti ve bu davranışların ağır şekilde cezalandırılması konusunda gerekeni yerine getirmek üzere çalışmalarına devam etmektedir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emekli aylık ödemelerinin Ramazan Bayramı'ndan önce yapılacağını duyurmuştu. Ödemeler ile birlikte EYT'liler de ilk aylıklarını almış olacaklar. Maaş ve ikramiyeler bugün ödenecek SGK kapsamında ödeme günü 17, 18, 19, 20 Nisan olan emeklilere hem aylık hem de bayram ikramiyesi bugün ödenecek. Ödeme günü 21, 22, 23 Nisan olanlara ise 15 Nisan'da ödeme yapılacak. 24, 25, 26 Nisan'da aylık alanların aylık ve ikramiyeleri ise 16 Nisan'da hesaplarında olacak. Bağkur kapsamında ödeme günü ayın 25 ve 26'sı olanların aylık ve ikramiyeleri 17 Nisan'da ödenecek. Ödeme günü ayın 27 ve 28'i olanların ise 18 Nisan’da hesaplarına yatırılmış olacak. Emekli sandığı kapsamında aylık alanların da Ramazan Bayramı ikramiyeleri 19 Nisan'da ödenecek.
Fitch'den yapılan açıklamada, Türkiye'nin ulusal ve yerel yönetim (LRG) bütçe çıktılarının 2022'de yüksek enflasyona karşı dayanıklı olduğu ve şubat ayında yaşanan depremlerin finansal etkisini absorbe edebileceği bildirildi. Açıklamada, kredi derecelendirme kuruluşunun değerlendirdiği 9 büyükşehir belediyesinin (Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Bursa, Konya, Manisa, Mersin, Muğla) 2022 yılına ilişkin bütçe görünümünün beklenenden daha iyi olduğu belirtildi. 9 büyükşehir belediyesinin geçen yıla ilişkin bütçe dengesinin yüzde 39 seviyesinde olan beklentiye rağmen yüzde 42 olarak kaydedildiği aktarılan açıklamada, ortalama borç işletme dengesinin 1,6 kat olan beklentiye rağmen 1,4 kat seviyesinde gerçekleştiği kaydedildi. Açıklamada, "Yasaların gerektirdiği gibi merkezi hükümet, depremler nedeniyle ekstra harcamaların çoğunu karşılayacaktır. Büyükşehir belediyelerinin bütçeleri üzerindeki etkinin, etkilenen bölgeleri destekleyecek araç ve ekipman tedariki ile sınırlı olmasını bekliyoruz. Bunu yansıtmak için orta ölçekli büyükşehir belediyelerine yüzde 5, daha büyüklerde ise yüzde 10'luk bir (bütçeden katkı) artış olmasını öngörüyoruz." denildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 24 TV, 360 ve tv4 ortak yayınında gündeme yönelik gazetecilerin sorularını yanıtladı. "Mehmet Şimşek kordinasyonunda bir ekip çalışma yapıyor" Ekonomi politikalarına dair açıklamalarda bulunan Erdoğan, eski bakanlardan Mehmet Şimşek'e de bu konuda görev verdiklerini belirterek şunları söyledi: Tüm dünya şu an klasik ekonomi politikaları ile karşılaşılan sorunlara çözüm bulunamadığını gördü. Her yeni küresel kriz, bizim ekonomi modelimizin doğruluğunu teyit ediyor. Büyümede, ihracatta tarihi rekorlara imza atıyoruz. Rekorlar kırdığımız bir diğer alan turizm sektörü oldu. Enflasyondaki düşüşün daha hızlı yansıması için gerekli adımları atıyoruz. Mehmet Şimşek kordinasyonunda bir ekip çalışma yapıyor. Seçimden sonra ekonomi politikamızı daha çok güçlendirecek yolumuza devam edeceğiz.
EYT kapsamında emekli olanlara maaş ödemeleri başladı. Mart ayında emeklilik için başvuran ve maaş bağlama işlemi tamamlananlara ilk ödemeler yapılıyor. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin yürürlüğe girmesiyle 2 milyonu aşkın kişi emeklilik hakkı kazandı. EMEKLİLİK BAŞVURUSUNU MART AYINDA YAPANLAR İÇİN ÖDEMELER BAŞLADI Bu kapsamda çok sayıda EYT'li emeklilik için başvuru yaptı. Emeklilik başvurusunu mart ayı içinde yapanlar için ödemeler yapılmaya başlandı. NTV'nin haberine göre maaş bağlama işlemini tamamlayanlara birikmiş tutar ödemesi yapılıyor. 1,6 milyon başvurudan 250 binden fazlasının işlemi tamamlandı. İŞLEM BİTENLERE MAAŞTAN ÖNCE FARK ÖDEMESİ Maaş bağlama işlemini tamamlayanlara birikmiş tutar ödemesi yapılıyor. Mevzuata göre mart ayında başvuranlar aslında 1 Nisan'dan itibaren emekli sayılıyor. EYT kapsamında SSK'dan emekli olanlar 1 Nisan-17 Nisan arasındaki farkları, Bağ-Kur'lular ise 25 Nisan'a kadarki farkı birikmiş olarak alacaklar. EYT KİMLERİ KAPSIYOR? Mart başında yürürlüğe giren EYT düzenlemesi 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanları kapsıyor. Yaş haddini bekleyen ve yetişkin olduktan sonra sigortalılık süresi başlayan kişileri kapsayan EYT, staj ve çıraklık dönemlerinde sigorta girişi yapmış olanları da kapsıyor.
28 Şubat'ta “İthalatta Gözetim Uygulanmasına” ilişkin tebliğ, Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanmıştı. Tebliğe göre ithal cep telefonlarının birim gümrük kıymeti 200 dolardan 350 dolara çıkarılmıştı. Gümrük kıymetine gelen zam iptal edildi Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan tebliğe göre, ithal cep telefonlarının gümrük kıymetinin 350 dolara çıkarıldığı düzenleme iptal edildi. 2 bin 500 liraya kadar yaşanabilecek artış önlendi Böylece ithal cep telefonlarının fiyatlarında 2 bin 500 liraya kadar yaşanabilecek bir artışın önüne geçilmiş oldu.
