Son Dakika:
Türkiye, Rusya-Ukrayna Savaşı ile birlikte tırmanan küresel kırılganlığa karşı uyguladığı ekonomi modeliyle üretimi, istihdamı, ihracatı ve cari fazlayı önceliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta yaptığı açıklamada, Türkiye Ekonomi Modeli ile bu sıkıntılı dönemi nispeten rahat geçiren ülkelerden biri olduklarını söyledi. WSJ'nin Türkiye Ekonomi Modeli yorumu Wall Street Journal gazetesi, Türkiye'deki ekonomik görünüme dair bir analize imza attı. "Sürdürülemez" olarak anılan Türkiye'nin uyguladığı ekonomi modelinin bir süre daha sürdürülebilir olduğu vurgulandı. "Erdoğan'ın sıradışı politikaları, makroekonomik koşullarca onaylanabilir" Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın alışılmışın dışındaki politikalarının, 2023'te daha kolay olması beklenen makroekonomik koşullar tarafından da onaylanabileceğine dikkat çekildi. Türkiye'nin yakından izlenen cari hesabının geçtiğimiz ekim ayında yalnızca 0,4 milyar dolar açık verdiği anımsatıldı. Söz konusu verinin, bir önceki ay bildirilen 2,9 milyar dolarlık açığa kıyasla keskin bir düşüşü temsil ettiğinin altı çizildi. "Enflasyon istikrara kavuştu, hanehalkı Türk Lirası'na dönüyor" Aynı analizde, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, enflasyonun 2023'te yüzde 20'ye düşmesini beklediğini söyledi. Türkiye'nin enflasyonu, halihazırda küresel eğilime uygun olarak istikrara kavuştu." denildi. Öte yandan, "Son zamanlarda, hanehalkı döviz mevduatlarından çıkmaya bile başladı. Bu da liranın son birkaç aydaki istikrarının güven tazelediğinin göstergesi." tespitine de yer verildi.
Türkiye'de siyaset sahnesi, 2023 seçimlerine aylar kala ısınmaya başladı. Gelecek yıl yapılacak cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimleriyle ilgili İngiltere merkezli The Guardian gazetesi, dikkat çeken ifadelerin yer aldığı bir analize imza attı. Dikkat çeken Erdoğan ve 2023 yorumu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve hükümetinin hedef alındığı görüş yazısında, "Erdoğan, bir dönem daha göreve gelmeyi hak etmiyor" şeklinde algı operasyonu yapıldı. Satır aralarında muhalefete peş peşe çağrıların yapıldığı söz konusu analizde şöyle denildi: "HDP desteği olmadan çoğunluğu elde edemezler" "Ana muhalefetteki CHP'nin halihazırda cumhurbaşkanlığına aday olmayı planlayan bir ulusal lideri (Kemal Kılıçdaroğlu) var. Altı partili muhalefet ittifakı, kimi destekleyeceği konusunda bölünmüş durumda." denildi. Yakın tarihli bir anketin, muhalefet bloğunun TBMM'de HDP desteği olmadan çoğunluğu elde edemeyeceğini gösterdiği belirtildi. "Muhalefet, yenmek için birleşmeli" 2023 seçimlerini muhalefetin kazanması gerektiğini savunan gazete, "Muhalefet, onu sandıkta yenmek için birleşmeli." diye yazdı. Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Suriye'nin kuzeyine yönelik yeni operasyon sinyali verdiği kaydedilerek, "Ankara, Kıbrıs ve Yunanistan'a yönelik saldırgan tavır takınıyor. AB'ye katılım umutları iç karartıcı." ifadeleri kullanıldı. Türkiye'nin, ayrıca Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üyelik başvuruları için pazarlığını sürdürdüğü de anımsatıldı.
İngiltere merkezli The Economist dergisi, yaklaşan cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimleri öncesi Türkiye'ye ilişkin analizlerini sıklaştırdı. Seçimler için 14 Mayıs tarihini işaret eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, halkın 73 yıl sonra aynı gün altılı masaya yanıtını vereceğini söyledi. Erdoğan'a karşı algı operasyonu Economist ise Türkiye'nin etki alanından bahsettiği yazısında, Erdoğan'a yönelik algı operasyonuna girişti. "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, ülkesini tehlikeye atabileceğine" yönelik karalama kampanyasının yürütüldüğü analizde, Türkiye'nin NATO'nun en büyük ikinci silahlı kuvvetlerine sahip olduğu belirtildi. "Türkiye artan etkiye sahip" Türkiye'nin savaşın kavurduğu Suriye'de çok önemli roller üstlendiği, Batı Balkanlar'da, Doğu Akdeniz'de ve son zamanlarda da Afrika'da artan etkiye sahip olduğu vurgulandı. Yine Ankara'nın "geçen yıl aç bir dünyaya" Ukrayna tahılının gönderilmesini sağlayan anlaşmaya aracılık ettiği belirtilen yazının devamında Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu ifadelerle hedef alındı: "Ülke felaketin eşiğinde" Dışarıdan bakanlar, Recep Tayyip Erdoğan'ın bu hafta 14 Mayıs'ta yapılacağını söylediği Türkiye'deki cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine dikkat etmeli. Ülke felaketin eşiğinde. Seçimler yaklaşırken Erdoğan'ın davranışı, bugün son derece kusurlu olan demokrasiyi tam gelişmiş bir diktatörlüğe itebilir. Muhalefete seçim mesajı Muhalefete de mesaj gönderilen söz konusu yazıda, altılı masanın etrafındaki bileşenlerin ve diğer muhalefet partilerinin tek aday üzerinde uzlaşması gerektiği ima edildi. Londra merkezli yayın kuruluşunun muhalefete önerisi, şu ifadelerle aktarıldı: "En iyi adayın arkasında birleşirlerse..." Anketler, muhalefetin en iyi adayın arkasında birleşmesi ve seçimin temiz geçmesi halinde, (Erdoğan'ın) cumhurbaşkanlığını dört ay içinde kaybedebileceğini gösteriyor. "Erdoğan ile konuşmaları gerekiyor" Batılı liderlerin, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile konuşması gerektiği aktarılan yazıda, hiçbir ülkenin Türkiye'yi kaybetmek istemeyeceği ifade edildi. Böyle bir durumda Avrupa'nın karşılaşabileceği tablodan şu sözlerle bahsedildi: "Göçmenlere Avrupa kapıları açılabilir" Türkiye'deki 5 milyon göçmen ve mültecinin güney Avrupa'ya yelken açmasına izin verebilir. Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılımını engellemeye devam ederek, NATO üyesi olmasına rağmen Ukrayna'da taraf olmayı reddetmesinin ötesine geçebilir.
Türkiye’nin İsveç’e haklı gerekçelerle NATO kapılarını kapamasının ardından, ABD merkezli Bloomberg skandal bir analiz yayınladı. Tepki çeken analizde Türkiye’ye karşı yaptırım çağrısı yapıldı.
Büyük yıkımlara yol açan Kahramanmaraş merkezli 10 ili vuran 7.7 ve 7.6'lık depremler, yer hareketlerini de beraberinde getirdi. ZIT YÖNLERDE 7 METRE SÜRÜKLENDİ Reuters'ın hazırladığı "Dünyanın hareket ettiği gün" başlıklı dosya haberde, 6 Şubat'ta meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki (ABD'deki ölçümlere göre) deprem ve artçı sarsıntıların ardından Türkiye ve Suriye'nin kuzeyinde zeminin yarıldığı ve farklı yönlere sürüklendiği belirtildi. Çeşitli görsellere yer verilerek, arazinin zıt yönlerde 7 metreye kadar hareket ettiği iki kırılmanın yüzlerce kilometre uzandığına dikkat çekildi. Hatay'ın Tepehan köyündeki zeytin bahçesinde oluşan derin yarığın, bu durumun en net yansımalarından biri olduğu vurgulandı. Bölge sakini Mehmet Temizkan'ın açıklamalarına yer verildi: "Gece 4.20 civarında bir sese uyandık. İlk panikle kimse evden çıkıp çıkamayacağımızı ve hayatta kalıp kalamayacağımızı bilmiyordu. Umudumuzu yitirmiştik." "YÜZEYE KADAR PARÇALANAN ÇOK BÜYÜK VE GÜÇLÜ DEPREMLER" NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'nda (JPL) görevli jeofizikçi Eric Fielding, "Bunlar, uzun bir dizi fay segmenti boyunca yüzeye kadar parçalanan çok büyük ve güçlü depremlerdi" dedi. ÇARPICI YER DEĞİŞTİRME Ana depremin, 7 metreye varan yer değiştirmelerle uzun bir kırılmayı beraberinde getirdiği, 7,5'lik artçı şoktan gelen daha kısa olan kırılmanın, arazinin 5 metreye kadar yer değiştirmesini tetiklediği kaydedildi. "TÜM KÖY BİRKAÇ METRE HAREKET ETMİŞ" Gaziantep'in Nurdağı ilçesinde ve Kahramanmaraş'ın Tevekkeli köyündeki yüzey hareketi uzaydan kayıt altına alınırken, şöyle denildi: Tüm köy birkaç metre hareket etmiş gibi görünüyor. Çatlaklar, tarlaları ve yolları kesiyor. Depremler, Dünya'nın yüzeyinde iki büyük çatlak açtı. Bunlardan daha uzun olanı, Türkiye'nin güneyinde yaklaşık 300 kilometre boyunca uzanıyor.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in yaptığı sert açıklama ile muhalefet cephesinde meydana gelen çatlak Türkiye'de olduğu kadar Dünya basınında da kendine geniş yer bulmaya devam ediyor. Bloomberg Akşener'in açıklaması sonrası 'Erdoğan karşıtı blok ortak aday yüzünden çöküşün eşiğinde' yorumunda bulunurken haberde Erdoğan'ın yaşanan gelişme ile ilgili değerlendirmesine de yer verildi. 'Erdoğan, Aday Kavgası Konusunda Rakiplerini Eleştirdi' başlıklı haberde Erdoğan'ın 'Oturdular, konuştular, dağıldılar' sözünün altı çizildi. Haberde 'Türk lider Recep Tayyip Erdoğan, muhalefet ittifakının Mayıs ayında yapılacak seçimler öncesinde ortak bir cumhurbaşkanı adayı çıkaramamasının ardından rakiplerini siyasi çekişmelerle suçladı' denildi. Bloomberg yaşanan siyasi krizi şu ifadeler ile özetledi; 'Ortak bir cumhurbaşkanı adayının onaylanamaması, Türk muhalefet ittifakını Cuma günü kargaşaya sürükledi. Merkez sağ İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, sosyal demokrat siyasetçi Kemal Kılıçdaroğlu'nun adaylığını reddetti.' Muhalefet cephesinde patlak veren bu krizin piyasaları da etkilediğinin altını çizen Bloomberg şu değerlendirmede bulundu; 'Seçime üç aydan az bir süre kala, muhalefet partileri arasındaki anlaşmazlık Türk hisse senetlerinde keskin bir düşüşü tetikledi ve gösterge endeks Cuma günü %3,9'a kadar düştü. 10 yıllık getiri 83 baz puan yükselerek haftayı %11.56 ile 14 Şubat'tan bu yana en yüksek seviyede kapattı.' Erdoğan'ın sözlerini manşetine taşıyan Alman DW 'Erdoğan: Oturdular, konuştular, dağıldılar' başlığı ile okurlarının karşısına çıktı. Yunan Kathimerini gazetesi de Erdoğan'ın açıklamalarına geniş yer verdi. Kathimerini 'Erdoğan, Türk muhalefetine ilişkin: Oturdular, konuştular, ayrıldılar' başlıklı haberinde Erdoğan'ın muhalefeti aday belirleyememe konusunda hedef aldığını yazdı. YUNAN BASINI: MUHALEFET DEVAM ETMEYE KARARLI Capital.gr Türkiye'de son gelişmeleri değerlendirdiği haberini 'Türkiye: Muhalefet ittifakı devam etmeye kararlı' başlığı ile manşetinden okurlarına sundu. In.gr ise 'Muhalefet, 14 Mayıs seçimlerinde Erdoğan'ın karşısına çıkacak ortak adayını Pazartesi günü açıklamayı planlıyor' dedi. 'Türkiye Seçimleri Öncesinde Erdoğan'ın Siyasi Muhalefetinde Çatlaklar' başlığını tercih eden The Wall Street Journal ise 'Merkez sağ parti, Türk lideri devirmek için ittifaktan çekildi' dedi.
Altılı Masa'nın ortaklarından Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal'ın sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım gündem oldu. Millet İttifakı ortaklarından Uysal, rakibi Cumhur İttifakı'na ilişkin ilginç bir analizde bulundu. Kafa karıştıran değerlendirmenin altına kullanıcılardan çok sayıda yorum geldi. Kısa bir süre sonra Uysal, alay konusu olan paylaşımını sildi. İşte Uysal'ın tweetiyle ilgili yapılan bazı paylaşımlar:
Alman basınında yer alan "Erdoğan Türkiye seçimlerini kaybederse ne olur?" analizinde birçok konuya yer verildi. "ERDOĞAN YENİLİRSE DIŞ POLİTİKADA BÜYÜK DEĞİŞİKLİK OLUR" Yazıda dikkat çeken ifadelerden biri de şöyleydi: "Kesin olan bir şey var: Türk devlet başkanı gerçekten yenilgiye uğrarsa, Türkiye'nin dış politika yönü büyük olasılıkla önemli ölçüde değişecektir. Muhalefet Erdoğan'ı yenerse, dış politikada büyük bir değişiklik ufukta görünüyor" Analizde muhalefetin kazanması durumunda Batı ile ilişkiler üzerindeki olumlu etkilerinin olumsuz etkilerinden daha ağır basacağı kaydedildi. Muhalefetin İsveç'in NATO üyeliğine karşı direnişinden vazgeçeceği, ittifakın doğu kanadında daha fazla müdahil olacağı ve Rus hava savunma sistemlerinin Türk topraklarındaki varlığına son vereceği belirtildi. "MUHALEFET'İN PLANI YOK" ALmanların analizinde muhalefetin Cumhurbaşkanı Erdoğan karşıtlığı dışında net bir planı olmadığına dikkat çekildi. Koalisyon içerisindeki görüş ayrılıklarından da bashsedilerek, "Aslında muhalefetin şu anda net bir planı yok gibi. Bir yol üzerinde anlaşmak zor görünüyor, çünkü taraflar sadece Erdoğan'ı yenmek için birleşiyor. Ancak Erdoğan'dan sonraki olası dönem için bu kesinlikle yeterli olmayacaktır. Farklı siyasi yönelimler, muhalefette sürekli gergin bir ilişkiye yol açıyor" denildi.
