Son Dakika:
Dışişleri Bakanlığı, Suriye konulu yüksek düzeyli toplantıda Suriyeli mültecilerin geri dönüşlerinin ele alındığını ve tarafların mültecilerin onurlu, güvenli ve gönüllü şekilde ikamet ettikleri yerlere geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasının önem ve önceliğinin altını çizdiklerini açıkladı. Astana formatındaki Suriye konulu yüksek düzeyli toplantıların 17’ncisi, 21-22 Aralık’ta Nur-Sultan’da düzenlendi. Toplantıda siyasi süreçteki son gelişmeler, İdlip’teki durum, insani yardımlar ve terörizmle mücadele konuları ele alındı. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Taraflar, Suriye’nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğüne yönelik güçlü taahhütlerini yinelemişler, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nde sükunetin korunmasının önemini vurgulamışlar ve sahadaki insani durumun düzeltilmesi için daha fazla çaba gösterilmesi konusunda mutabık kalmışlardır. Taraflar, terörle mücadele bahanesiyle hayata geçirilmeye çalışılan gayrimeşru öz yönetim teşebbüslerinin kabul edilemez olduğunun altını çizmişlerdir. Fırat’ın doğusundaki ayrılıkçı yapılarca sivillere yönelik artan saldırılar ve baskıdan duyulan derin endişe beyan edilmiş, bu bağlamda tarafımızca PKK/YPG terör örgütüyle mücadelede kararlılığımız vurgulanmıştır” denildi. Tarafların Suriye ihtilafına Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı uyarınca siyasi sürecin ilerletilmesine bağlılıklarını teyit ettikleri belirtilen açıklamada, “Bu çerçevede, Anayasa Komitesi’nin yedinci turunun en kısa zamanda Suriyeli tarafların yapıcı yaklaşımıyla gerçekleştirilmesi hususunda çağrıda bulunmuşlardır. Suriyeli mültecilerin geri dönüşleri konusu da toplantıda ele alınmıştır. Taraflar, ülke içinde yerlerinden edilmişlerin ve mültecilerin onurlu, güvenli ve gönüllü şekilde ikamet ettikleri yerlere geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasının önem ve önceliğinin altını çizmişlerdir” ifadelerine yer verildi. Toplantı kapsamında Astana Süreci çerçevesinde kurulmuş bulunan zorla alıkonulan kişilerin serbest bırakılması, cenazelerin takası ve kayıp şahısların akıbetinin tespitine ilişkin çalışma grubu da bir araya geldi. Görüşmede çalışma grubu tarafından altıncı proje çerçevesinde gözaltında tutulan bazı kişilerin 16 Aralık’ta karşılıklı olarak serbest bırakılmasından duyulan memnuniyet ifade edilirken, çalışmaların ve işbirliğinin sürdürülmesi kararlaştırıldı.
Canlı yayında 24 TV Genel Yayın Yönetmeni Murat Çiçek'in sorularını cevaplayan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, perşembe günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Astana'da bir görüşme yapacağını ifade etti. Bu görüşmeye Kazakistan'ın ev sahipliği yapacağını vurgulayan İbrahim Kalın, Özbekistan, Kırgızistan Azerbaycan, İran ve Katar'ında bu görüşmelere katılmasının beklendiğini açıkladı. İbrahim Kalın "Orada o toplantı marjında Sayın Cumhurbaşkanımızın diğer liderlerin yanı sıra Sayın Putin ile de ikili görüşmesi olacak" ifadesini kullandı. Kalın'ın açıklamalarından diğer ayrıntılarsa şöyle: "Biz öncelikle diplomasinin kapısını açık tutmak istiyoruz. Savaşın şiddeti artacak gibi görünüyor. Artık diplomasinin zemininin kalmadığını düşünenler genelde yanılırlar. Aslında tam tersine diplomasi böyle dönemlerde daha da anlamlı hale gelir. Ben ilk bu savaş başladığında 24 Şubat gecesi saat 4-5 gibi gelen telefonla haberi almıştık. O andan itibaren zihnimde hep savaşın uzayacağını kurguladım ve maalesef öyle de oldu. Bir soğuk savaş tarafı sıcak çatışma tarafı olacak. Bunu öngördüğümüz için diplomasinin kapısını hiçbir zaman kapatmayalım diye iki tarafa da hep söyledik. Savaşın şiddetinin arttığı dönemler oldu. Karşılıklı saldırıların olduğu dönemler oldu. Bütün bunlara rağmen biz önce Antalya Forumu'nda daha sonra İstanbul Forumu'nda biliyorsunuz tarafları bir araya getirdik. Tahıl sevkiyatı anlaşmasını yaptık esir mübadelesini yaptık nükleer santralin etrafında güvenlik sağlanması Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun yetkililerinin oraya gitmesini o ilk görüşmede İstanbul'da olduğu için bunları sağladık." "Cumhurbaşkanımız çok güzel diyor: 'Yunanistan, Türkiye ile aşık atacak bir ülke değil.' Kendi gücünün sınırlarını görerek Türkiye ile doğru ilişkiler içerisinde olması gerek. Çatışma, kısa vadede Yunanistan'ın siyasilerine bir takım avantajlar sağlayabilir. Biz iki tarafın da enerjisini tüketecek bir rekabet olmak gibi bir derdimiz yok."
Ukrayna'daki savaş son sürat devam ederken Rus gazına bağımlı konumdaki Avrupa enerji krizinin pençesinde. Pek çok Avrupa ülkesinin acil önlemleri tartıştığı bir dönemde Putin'in teklifi krize alternatif oluşturmuş durumda. Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Astana'da bir araya gelen Putin bu teklifini yineledi ve Türkiye'yi dünyanın en büyük gaz merkezi yapmak istediklerinin altını çizdi. Zirve dünya basınında geniş yer buldu. Uluslararası Haber ajanları liderlerin açıklamalarını 'acil' kodu ile abonelerine sunarken pek çok gazete zirveden çıkan mesajları manşetine taşıdı. 'GAZI AB'YE YÖNLENDİRMEK İÇİN EN İYİ YOL' Al Jazeera, Putin'in Türkiye teklifini öne çıkardı. Haberde şu ifade yer aldı; "Rusya cumhurbaşkanı, Türkiye'nin Kuzey Akım boru hattı hasarından sonra gazı AB'ye yönlendirmek için en iyi yolu sunduğunu söyledi.' Haberde Erdoğan'ın tahılın az gelişmiş ülkelere sevkiyatı için 'hazırız' mesajı verdiğinin altı çizildi. ERDOĞAN'IN ROLÜNE DİKKAT ÇEKİLDİ New York Times (NYT) bu gelişmeyi 'Putin, Türkiye'yi Gaz Merkezi Yapmayı Teklif Etti' başlığı ile okurlarına duyurdu. Haberde Erdoğan'ın girişimleri ile tahıl ve gübre sevkiyatı krizinin çözüldüğüne vurgu yapıldı. Euronews 'Putin Türkiye'ye gaz merkezi hayali satıyor' yorumunda bulundu. Haberde Erdoğan'ın mesajları geniş yer buldu. Söz konusu haberde 'Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin Rusya ile devam eden ticari ilişkilerini savunarak, Ankara'nın Ukrayna'nın Karadeniz limanlarında ablukaya alınan tahıl ihraç etmesine izin vermek için Temmuz ayında müzakere ettiği anlaşmanın altını çizdi' denildi. Tahılın az gelişmiş ülkelere ulaştırılması çağrısına yer verilen haberde Erdoğan'ın 'Türkiye ve Rusya'nın adımları bazı çevreleri rahatsız edecek olsa da, az gelişmiş ülkeleri sevindirecek' sözlerine de yer verildi. Yunan Kathimerini gazetesi zirveyi 'Putin Türkiye'yi gaz merkezi yapmak istiyor' yorumu ile okurlarına sundu. Voice of America (Amerika'nın Sesi) iki liderin son üç ayda dördüncü defa bir araya geldiklerinin altını çizdi. ERDOĞAN'DAN TAHIL VURGUSU Haberde 'Erdoğan, Rus deniz kuvvetleri tarafından ablukaya alınan Ukrayna tahılının Dünya pazarlarına girmesine izin veren Birleşmiş Milletler aracılığındaki anlaşmanın başarısını artırmak istediğini söyledi' ifadesine yer verildi. Mısır basını Erdoğan'ın mesajlarını manşetine taşıdı. 'Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna savaşının durdurulması çağrısını yineledi' denilen haberde Erodğan'ın önceliğin akan kanın durdurulması olduğunu belirttiğinin altı çizildi. Alman DW haberi 'Putin, Erdoğan'a 'gaz merkezi' planı önerdi' başlığı ile sundu.
Kazakistan'da düzenlenen Suriye konulu 21. Astana görüşmelerinde, mekanizmanın garantör ülkeleri Türkiye, Rusya ve İran, terörizmle mücadele konusunda ve Suriye'den sınır ötesi saldırılar ve sızmalar dahil, komşu ülkelerin milli güvenliğini tehdit eden ayrılıkçı gündemlere karşı işbirliğini sürdürme kararı aldı.
