Son Dakika:
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, katıldığı bir canlı yayında gazetecilerin sorularını yanıtlıyor. Kavcıoğlu'nun konuşmasından satır başları şu şekilde: Enflasyon bizim de dünyanın da en önemli sorunlarının başında geliyor. Enflasyonu artıran tüm etkenlerin artık sona erdiğini düşünüyorum. Enflasyon artık gerilemeye başladı. Enflasyondaki gerilemeyi daha fazla göreceğiz. Süreçte uyguladığımız politikalarda bizim bütünleşik politika çerçevemiz bu noktaya bizi getirdi. Sürdürülebilir fiyat istikrarı da oluşturuldu. Faiz, kur politikası, rezerv politikası gibi birçok politika enflasyonu daha da gerilemeye sebep olacak. "LİRAYI EN ÖNEMLİ MERKEZE OTURTTUK" Liralaşmayı en önemli merkeze oturttuk. Döviz Kuru spekülasyonunu liralaşma stratejimizle sona erdiriyoruz. Sürdürülebilir fiyat istikrarını inşallah sağlamış olacağız. Baz etkisi geçen seneki kur ataklarından sonra oluşan bir maliyet. Savaşın da etkisiyle yüksek Enflasyon vardı. Yıl sonunu çok daha iyi bir noktada kapatacağız. Ocak sonu ve şubat ayında, enflasyonu yükselten sebepler geride kalacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Turkuvaz Medya Merkezi'nde düzenlenen 2023 Zirvesi'ne video mesaj gönderdi. Erdoğan'ın konuşmasından satır başları: Turkuvaz Medya Grubu'nu tebrik ediyorum. Dünya salgın ve savaş nedeniyle sancılı bir süreçten geçiyor. Enflasyon sorunu tüm ekonomileri zorluyor. Faiz artırıp enflasyonu düşürme girişimi bekletiyi karşılamıyor. Ekonomiler hayat pahalılığı ve istihdam kayıpları yaşıyor. Bu sıkıntılı dönemi nispeten rahat geçiren ülkelerden biriyiz. İhracatımız rekor kırarak 300 milyar dolar eşiğine yaklaştı. OSB'ler, fabrikalar, imalat tesisileri harıl harıl çalışıyor. Salgının vurduğu turizmde zararı karşılamanın ötesine geçtik. İstihdamda ilk kez 31 milyon sınırını aşma başarısını gösterdik. TOGG'un üretim tesisi açılışını büyük bir gururla yaptık. Yusufeli açılışıyla enerji hamlemizi bir adım daha öne taşıdık. Keşfettiğimiz doğalgazı halka ulaştırma çalışmalarımız sürüyor. Enflasyonu da adım adım çözüme kavuşturuyoruz. Yılbaşından itibaren enflasyonun boynunu kırmış olacağız. Savunmada ulaştığımız seviye milletimizin gurur kaynağı. Savunma sanayii ihracatında geçen sene rekor kırdık. Savunmada ihtiyacımız olan ürünleri milli imkanlarla üretiyoruz. 2023 senesini savunmada da milat yapmakta kararlıyız. Türkiye Yüzyılı Vizyonumuzu hayata geçirene kadar durmayacağız. Terörün bizi yolumuzdan alıkoymasına izin vermeyeceğiz.
2023'ün ikinci ayında da enflasyon düşüşte... Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) şubat ayı verilerini duyurdu. Şubat ayı 3,15 Buna göre şubat ayı enflasyonu yüzde 3,15'e geriledi. Aylık verideki düşüş yıllık veriye de yansıdı. Yıllık veride 2 puan gerileme Veriler bir önceki yılın Aralık ayına göre %10,00, bir önceki yılın aynı ayına göre %55,18 ve on iki aylık ortalamalara göre %71,83 olarak gerçekleşti. 12 ayın en düşük seviyesi Yıllık bazda enflasyon oranı 55,18 ile 12 ayın en düşük seviyesine düşmüş oldu. Ocak ayında da kendini gösteren düşüş ile aylık enflasyon 6,65 yıllık bazda ise 57,68 olarak açıklanmıştı. TÜİK'ten yapılan açıklamada deprem bölgesindeki Gaziantep, Malatya ve Hatay'daki saha fiyatlarının derlenemediği bilgisi paylaşıldı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Ülkemizin yaşamış olduğu deprem felaketi nedeniyle, 2023 yılı Şubat ayında Gaziantep, Malatya ve Hatay Bölge Müdürlüklerimize bağlı olan illerde "alan (saha) fiyatları" derlenememiştir. Öte yandan, bu üç Bölge Müdürlüğümüze bağlı illerde "işyeri barkod tarama verileri" ve veri kazıma yöntemi ile "internetten derlenen fiyat verilerinin" kullanımına ise devam edilmiştir." En az-en çok artış gösteren grup Açıklanan verilere göre bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %21,69 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %74,34 ile lokanta ve oteller oldu.
Fitch'den yapılan açıklamada, Türkiye'nin ulusal ve yerel yönetim (LRG) bütçe çıktılarının 2022'de yüksek enflasyona karşı dayanıklı olduğu ve şubat ayında yaşanan depremlerin finansal etkisini absorbe edebileceği bildirildi. Açıklamada, kredi derecelendirme kuruluşunun değerlendirdiği 9 büyükşehir belediyesinin (Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Bursa, Konya, Manisa, Mersin, Muğla) 2022 yılına ilişkin bütçe görünümünün beklenenden daha iyi olduğu belirtildi. 9 büyükşehir belediyesinin geçen yıla ilişkin bütçe dengesinin yüzde 39 seviyesinde olan beklentiye rağmen yüzde 42 olarak kaydedildiği aktarılan açıklamada, ortalama borç işletme dengesinin 1,6 kat olan beklentiye rağmen 1,4 kat seviyesinde gerçekleştiği kaydedildi. Açıklamada, "Yasaların gerektirdiği gibi merkezi hükümet, depremler nedeniyle ekstra harcamaların çoğunu karşılayacaktır. Büyükşehir belediyelerinin bütçeleri üzerindeki etkinin, etkilenen bölgeleri destekleyecek araç ve ekipman tedariki ile sınırlı olmasını bekliyoruz. Bunu yansıtmak için orta ölçekli büyükşehir belediyelerine yüzde 5, daha büyüklerde ise yüzde 10'luk bir (bütçeden katkı) artış olmasını öngörüyoruz." denildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Gaziosmanpaşa Meydanı'nda, Kentsel Dönüşüm Projeleri Anahtar Teslim ve Temel Atma Töreni'ne katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan "Yedili masa Karadeniz gazı için ne diyordu? Hani nerde diyorlardı. Bebecan ne diyordu, hani nerde? Yahu Türkiye'nin bir ucundan bir ucuna denizin altına doğal gaz boruları yerleştirildi. Doğal gaz ne zamandan beri Filyos'ta yanıyor, görmedin mi? Gözleri var görmez kulakları var duymaz, kalpleri mühürlü" dedi. Erdoğan ayrıca "Enflasyon meselesini de bu yıl sonuna kadar kontrol altına almış, önümüzdeki yıl tamamen çözmüş olacağız. Bu kardeşiniz iktidarda olduğu sürece faiz yükselemez. Faiz devamlı düşecektir. ABD'de faiz yükselebilir ama Türkiye'de düşecek. Göreceksiniz enflasyon da faizle birlikte düşecek. Türkiye Yüzyılı gibi vizyonu 3-5 karaborsacının hırsına teslim etmeyeceğiz" ifadelerini kullandı.
Avrupa'da merkez bankalarının tarihindeki en agresif para politikası sıkılaştırmasına ve enerji fiyatlarındaki düşüşe rağmen bir türlü toparlanamayan “inatçı enflasyon” sorun olmayı sürdürüyor. Kovid-19 salgını sonrası tedarik zincirindeki sorunların hafifleyerek sürmesi ve Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle başta gıda, emtia, enerji ve diğer temel ihtiyaç maddelerinin fiyatları birçok Avrupa ülkesinde yüksek seyrini koruyor. Uzun yıllar çok düşük enflasyon oranlarının ardından yüksek inatçı enflasyon, Avrupa ekonomilerinde insanların yaşam maliyetini her geçen gün artırıyor. Özellikle düşük ve orta gelirliler çok yüksek gıda fiyatlarıyla karşı karşıya. Çalışanlar yüksek enflasyon karşısında ücret artışı talebinde bulunuyor. Euro Bölgesi'nde enflasyon yüzde 10'u geçti Enerji fiyatları, geçen yılın sonunda euro para birimini kullanan 19 ülkede enflasyonu yüzde 10’nun üzerinde rekor seviyeye çıkarırken, yaşam maliyeti krizi kıtanın tüm ülkelerinde işçilere zarar veriyor. Avrupa’da sendikalar enflasyon üzerinde ücret artışları talep ederken, insanların ihtiyaç duydukları şeyleri satın almalarının zorlaşması sokağa çıkmaktan başka çare bırakmıyor. Avrupalılar, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle enerji faturaları ve gıda fiyatlarının yükseldiğini görürken, ücret artışları veya iyi çalışma koşulları talebiyle grevler, Rusya-Ukrayna savaşının ardından ağırlaşan yüksek enflasyona tepki olarak gerçekleşiyor. Hükümetler artan gıda ve enerji fiyatlarıyla diğer maliyetlerin vatandaşlara etkisini hafifletmek amacıyla yeni önlemler almaya devam etmesine rağmen, işçilerin yüksek enflasyona karşı yüksek ücret talepleri devam ediyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) 1970'lerde yaşananlara benzer bir ücret-fiyat sarmalının gelişeceği yönünde endişeler taşıyor. Fiyatlar yükselerek çalışanları daha yüksek ücret talep etmeye zorlarken, şirketleri karlarını korumak için fiyatları yükseltmeye zorluyor ve bu da daha da fazla enflasyona neden oluyor. Grevler seyahatleri etkiliyor Havalimanlarında küresel olarak yolcu sayıları Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını öncesi seviyelere dönmeye başlarken, Avrupa’daki grevlerin yaz tatili dönemine kadar kaosa neden olabileceği belirtiliyor. Geçen yıldan bu yana yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkilerinin azalmasıyla insanlar seyahat etmeye yeniden başlarken, Avrupa havalimanlarında yaşanan personel eksikliği binlerce uçuşun iptal edilmesiyle yaz tatili döneminde kaosa neden olmuştu. Hava yolu sektöründe personel sıkıntısı yaşanan ülkelerde, seyahatler giderek "işkence" haline dönüşmüştü. Almanya'da grev dalgası Almanya'da yüksek enflasyona karşı çalışanların artan yaşam maliyetini dengelemek için yüksek ücret talep etmesi nedeniyle bu yıl grev dalgasının yayılması dikkati çekiyor Almanya'nın Hamburg, Köln/Bonn ve Düsseldorf havalimlarındaki güvenlik personelinin 20 Nisan’da başlayan 48 saatlik uyarı grevi, uçak seferlerinin büyük bölümünü durma noktasına getirirken, uçuşların iptal edilmesi 100 binden fazla yolcuyu etkiliyor. Birleşmiş Hizmet Sektörü Sendikası (Ver.di) Stuttgart havaalanındaki güvenlik görevlilerini bugün iş bırakmaya çağırdı. Alman Maden Kimya ve Enerji İş Sendikası (IG BCE) ile Ver.di, yüksek enflasyona karşı enerji alanındaki özel sektör çalışanlarını 20 Nisan’da 1 günlük toplu uyarı grevine çağırmıştı. Almanya'nın Demiryolu Çalışanları Sendikası (EVG) işveren Alman demir yolu şirketi Deutsche Bahn’ı (DB) daha iyi ücrete zorlamak için demir yolu çalışanlarını 21 Nisan’da 8 saatlik toplu uyarı grevine gitmeye çağırdı. Almanya’da kitlesel uyarı grevlerinin eşlik ettiği kamuda ücret artışlarına ilişkin yürütülen müzakerelerin üçüncü turunda da anlaşma sağlanamamasının ardından, taraflar tahkime gitti ve şimdi arabulucular ücret artışlarına ilişkin çözüm arıyor. Öte yandan, Ver.di ve Almanya'nın Demiryolu Çalışanları Sendikası’nın (EVG) 27 Mart’ta ulaştırma sektöründe öncülük ettiği 24 saatlik uyarı grevinde uçak, tren ve otobüs seferlerinin büyük bölümünü durma noktasına gelerek ülkede ulaşımı felç etmişti. İspanya’da geçim sıkıntısıyla başlayan grevler İspanya'da yüksek enflasyon kaynaklı geçim sıkıntısının artmasıyla başlayan grevler en çok sağlık, adliye ve ulaştırma sektörlerinde etkili oluyor. Ülkede maaş artışı talebiyle ilk olarak sağlık çalışanları meydanlara indi. Başta Madrid olmak üzere Endülüs, Galisya, Katalonya, Bask gibi birçok özerk yönetimde doktorların yaptıkları grevlerin bazıları sonuçlanırken, bazıları ise halen devam ediyor. Madrid'de kasım 2022'den itibaren belirli saatlerde iş bırakan doktorlar, mart ayı ortasında özerk yönetimle vardıkları anlaşmayla maaşlarında 450 ile 950 arasında değişen zam alarak grevi sonlandırdı. Benzer sorunlarla adliye çalışanları da greve giderken, mahkeme katiplerinin 24 Ocak-27 Mart arasındaki grevi, yapılan ortalama 600 avroluk zamla sona erdi. Adliye memurları da katipler gibi maaş zammı talebiyle 17 Nisan'da süresiz greve başladı. Grevler ayrıca hava yolu, demir yolu ve kara yolu taşımacılığında da görülüyor. Galisya bölgesi ile Zaragoza ve Alicante gibi bazı şehirlerde otobüs şoförleri farklı günlerde iş bırakacaklarını açıkladı. Son olarak Air Europa hava yolu şirketinin pilotları maaş artışı taleplerinin karşılanmaması gerekçesiyle 1-4 Mayıs'ta greve gitme kararı aldı. Portekiz İber Yarımadası'nın diğer ülkesi Portekiz'de maaş artışı talepleri en çok eğitim, sağlık ve ulaştırma sektörlerindeki kamu çalışanlarında görülüyor. Ülkede öğretmenler, sağlık çalışanları ve demir yolu işçileri son 3-4 aydır sıklıkla greve giderek, düzenledikleri gösterilerle seslerini duyurmaya çalışıyor. Sol hükümet, 2023 yılında devlet memurlarının maaşlarını aylık 52 avro artışla (yüzde 3,6) brüt 2 bin 600 avroya kadar yükseltip, asgari ücrete yüzde 8 zam yapsa da sendikalar enflasyonun yüzde 8,4'lere çıktığını kaydederek, protestolarına devam ediyor. İngiltere Son 41 yılın en yüksek enflasyon oranlarıyla karşı karşıya olan İngiltere'de geçen senenin ikinci yarısıyla birlikte grevler ile zam taleplerinin dile getirildiği protestolarda da artış yaşanıyor. Hükümetin teklif ettiği maaş oranlarını, özlük haklarını ve çalışma koşullarını protesto eden birçok sektörden kamu ve özel sektör çalışanlarının öncelikli talebi, teklif edilen zammın yüzde 10'u aşan enflasyonun üzerinde olması. İş bırakma eylemine katılanlar arasında pratisyen hekimler, hemşireler, öğretmenler, otobüs şoförleri, liman işçileri, gazeteciler, kamu personelleri, ceza avukatları, demir yolu, havalimanı, üniversite, havacılık ve posta servisi çalışanları başta olmak üzere, çok çeşitli meslek grupları yer alıyor. Özellikle şubat ve mart ayında iki büyük grevle birçok sektörün iş bıraktığı ülkede demiryolu çalışanlarının martta 4 gün iş bırakması ülkede yıllardır görülmemiş bir ulaşım kaosuna neden oldu. Grevden hastaların etkilenmemesi için nöbetleşe greve çıkan yaklaşık 300 bin hemşire ile 70 bin pratisyen hekimin aksine sayısı binlerle ifade edilmesine rağmen kilit bir sektör olan pasaport ofisi çalışanlarının grevleri birçok seyahat planının aksamasına neden oldu. Öte yandan, İngiltere’de Kamu ve Ticari Hizmetleri Sendikası (PCS), Londra Heathrow Havalimanı'nda güvenlik personelinin mayısta 8 gün daha greve gideceğini duyurdu. PCS, ayrıca Londra, Liverpool ve Glasgow dahil olmak üzere İngiltere’nin çoğu havalimanlarında pasaport kontrol personelinin 3 Nisan'dan 5 Mayıs'a kadar grev gideceğini açıkladı. Havalimanlarında sınır Gücü personelinin de 28 Nisan'da greve gitmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Temmuzda enflasyon farkı yanında, refah payı artışını da dikkate alan bir düzenlemeyi duyurarak, "Memurlarımızı enflasyona ezdirmeme sözümüzü yine tutacağız." dedi.
Mayıs ayı enflasyon rakamları aylık bazda yüzde 0,04 artarken yıllık bazda yüzde 39,59'a geriledi. Böylece 7 ay üst üste yıllık enflasyonda düşüş kaydedildi.
