Son Dakika:
BioNTech, 2021'nin ilk çeyreğine ilişkin finansal rakamlarını açıkladı. Buna göre, şirketin birinci çeyrekteki net karı, net gelirlerindeki sert yükselişle, 1 milyar 128.1 milyon euroya ulaştı. BioNTech, geçen yılın ocak-mart döneminde 53.4 milyon euro zarar açıklamıştı. Şirketin toplam gelirleri birinci çeyrekte 2020’nin aynı çeyreğine göre yüzde 7 bin 138 artarak 2 milyar 50 milyon euroya yükseldi. Piyasalarda beklenti 1,71 milyar euro olması yönündeydi. Şirket geçen yıl birinci çeyrekte 27.7 milyon euro gelir elde etmişti. Şirketin hisse başına karı da 4.39 euroya denk geldi. Aşı teslimatlarıyla birlikte 12.4 milyar euro gelir beklentisi BioNTech, aşı üretiminde ortağı Pfizer ile birlikte bu yıl 1 milyar 800 milyon doz dağıtımı için 91 ülkeyle anlaşma yaptıklarını ve 6 Mayıs'a kadar toplam 91 ülkeye 450 milyon doz Kovid-19 aşısı teslimatını tamamladıklarını da bildirdi. BioNTech, bu yıl aşı üretim kapasitesinin 3 milyar doza ulaşmasını ve 1 milyar 800 milyon doz aşının teslimatından 12.4 milyar euro gelir bekliyor.
AK Parti milletvekilleri, 18 yaş altı vatandaşların Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kapsamına alınması, emekliliğe yönelik taahhütte bulunan hizmet sunucularının BES'e aktarımına imkan sağlanması, Karayolları Trafik Kanunu çerçevesindeki zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında kalan konuların yeniden düzenlenmesini de içeren Sigortacılık ile Diğer Bazı Alanlara İlişkin Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ni TBMM Başkanlığına sundu. Yeni pakete göre küçük ölçekli firmalara istihdam sağlamaları şartıyla kredi garanti fonu destekli kredi sağlanacak. Orta vadeli program ve orta vadeli mali plan'ın tek bir belge haline getirilecek. Finansal istikrar ve kalkınma komitesi, finansal istikrar komitesi olarak yeniden yapılandırılacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Hande Fırat'ın CNN Türk'te yayınlanan Gece Görüşü programına katıldı. Ekonomideki son gelişmeleri değerlendiren Bakan Elvan, Hakan Çelik ve Hacer Boyacıoğlu'nun sorularını yanıtladı. "VERGİ KONUSUNDA ÇALIŞMA YÜRÜTÜYORUZ" Kripto paralarla ilgili açıklamalarda bulunan Bakan Lütfi Elvan, dünyadaki düzenlemelerin Türkiye'de de yapılabileceğini ifade ederek kripto paraya vergi sinyali verdi. Lütfi Elvan, "Özellikle vergi konusunda bir çalışma yürütüyoruz. Dünyadaki uygulamaları nelerdir, ne tür bir yapı var. Bunları yaparken ilgili taraflarla mutlaka konuşulması gerekiyor. Şu şekildedir diye net bir cevap veremeyebilirim ama temel olarak çalıştığımız alanlar bunlar. Bu alanların tamamı tüm dünyanın çalıştığı alanlardır." dedi. KARA PARANIN AKLANMASI VE TERÖRİZMİN FİNANSMANI Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, kripto paralarla ilgili şu açıklamaları yaptı: "Kovid-19'la birlikte kripto varlıklara ilgi arttı. Dünyada da nasıl bir düzenleme olmalı, ne yapmalıyız? soruları yanıtlanmaya çalışılıyor. Bu kripto varlıkların bir noktaya kadar denetimlerini yapabiliyorsunuz. Bu konu üzerinde AB çalışıyor. Bir taslak oluşturdu. ABD, İngiltere gibi ülkeler değişik çalışmalar yaptılar. Alım-satım işlemlerine yönelik bazı düzenlemeler yaptılar. İşin 2 boyutu var. Birincisi kara paranın aklanması ve terörizmin finanslanması. Biz tüketiciyi korumakla hükümlüyüz. Kara paranın aklanmasına yönelik terörizmin finanslanmasına yönelik yapı OCT altında. Biz geçtiğimiz aylarda bir yasal düzenleme Mevlis'imiz tarafından yapıldı. FITF'nin bizden istediği düzenlemeleri yaptık. FITF bununla ilgili tedbirler alınmasını istedi. Bu çerçevede MASAK FITF'le birlikte çalışıyor. Biz gerekli çalışmalarımızı yaptık ve bu platformlara yönelik denetlenme yapılmasına ülkeler başladı. Bizim de taslak çalışmamız var. Kripto dediğimiz nedir? Bir maddi olmayan varlıktır şeklinde bir tanım yapıldı. Bankalar üzerinden işlemlerin yapılabileceği düzenlemeyi Merkez Bankası yaptı. MASAK'a yetki verdik ve bir rehber hazırladık. Bu platformların uyması gereken kurallar neyse bunları belirledik. Uymamaları halinde ne kadar bir cezayla karşı karşıya kalacaklarını ortaya koyduk. Bu platformlar mutlaka alım-satım işlemlerini mutlaka MASAK'la paylaşacaklar. MASAK'ın bu platformlar üzerinde denetim yetkisi var artık. Bu platformların uyması gereken yetkiler nelerdir. 10 bin liranın üzerinde işlem yapanları 10 gün içerisinde MASAK'a bildirme yetkisi getirdik."
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, yazılı açıklamasında, söz konusu genelge kapsamında marketlerde temel gıda, ilaç ve temizlik ürünlerinin dışındaki ürünlerin satışına izin verilmeyeceğini anımsattı. Tam kapanma sürecinde uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasıyla ilgili usul ve esasların yeniden belirlenmesinin esnaf ve sanatkar adına sevindirici bir karar olduğuna işaret eden Palandöken, "Market genelgesi ile fırsatçılığa son verildi. Haksız bir uygulama ortadan kalktı" değerlendirmesinde bulundu. Palandöken, marketlerde bazı ürün gruplarının satışının yasaklanmasının yalnızca fiziksel ortamda gerçekleştirilen alışveriş için geçerli olduğunu, buna karşın internetten satışların devam edeceğini belirterek, şunları kaydetti: "Marketlerin internet satışlarına da kısıtlama getirilmeli. Bu konuda bulunduğumuz taleplerin takipçisi olacağız. Taleplerimizin dikkate alınarak haksız rekabetin ortadan kalkmasında başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a, İçişleri Bakanımız Sayın Süleyman Soylu'ya, Ticaret Bakanımız Sayın Mehmet Muş'a ve emeği geçen herkese esnafımız adına teşekkür ediyorum."
Türkiye, koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında 17 Mayıs'a kadar tam kapanma kararı aldı. Pandemiyle etkin mücadelesi dikkat çeken Türkiye, IMF Mali İzleme Raporu'na göre, salgın sürecinde G20'nin yükselen ekonomileri arasında Gayri safi yurt içi hasılasına oranla en fazla likidite desteği sağlayan ülke oldu. YENİ YARDIM PROGRAMI Destek paketlerinin devam ettiği ülkede Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, tam kapanma sürecinde yapılacak ödemelerle ilgili açıklamada bulundu. Yanık, yaptığı yazılı açıklamada, tam kapanma sürecinde ihtiyaç sahibi hanelere destek olmak amacıyla "Tam Kapanma Sosyal Yardım Programı" adı altında yeni bir yardım programını başlattıklarını belirtti. HANE BAŞI 1100 LİRA Söz konusu yardım programının Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca (SYDV) salgın nedeniyle dönemsel ihtiyaç sahibi olduğu değerlendirilen hanelere yönelik, başvuruya gerek olmaksızın yapılacağını aktaran Yanık, şunları kaydetti: "Bir önceki Sosyal Destek Programımızın başvurularını e-Devlet üzerinden almıştık. Daha önce e-Devlet üzerinden başvurmuş ve ihtiyaç sahibi olduğu SYDV'lerimiz tarafından tespit edilmiş 2 milyonu aşkın haneye, hane başı 1100 lira tutarında 'Tam Kapanma Sosyal Yardım Programı' ödemesi gerçekleştireceğiz." TAM KAPANMA SOSYAL YARDIM PROGRAMI HAK SAHİPLİĞİ DURUMU Aynı dönemde ödemeleri gerçekleştirilen 2022 sayılı Kanun kapsamındaki yaşlı ve engelli aylıklarının da Tam Kapanma Sosyal Yardım Programı ödemeleri ile birlikte yapılacağını bildiren Yanık, Tam Kapanma Sosyal Yardım Programı hak sahipliği durumunun, e-Devlet üzerinden Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın "Sosyal Yardım Sorgula" başlıklı bölümünden kontrol edilebileceğini anımsattı. E-Devlet Sosyal Yardım Bilgileri Sorgulama ekranına buradan ulaşabilirsiniz. 183 MİLYON LİRA İLAVE KAYNAK Öte yandan, Bakanlık tarafından destek ödemelerinin, daha önce e-Devlet başvurularında banka hesap bilgisi bulunan kişilerin banka hesaplarına, başvurularında banka hesap bilgisi bulunmayanların ise PTT kartlarına yapılacağı ifade edildi. Hem banka hesap bilgisi bulunmayan, hem de PTT kart kullanmayan kişilerin ise destek ödemeleri, Ramazan Bayramı'na kadar konutlarına teslim edilecek. Bakanlık, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca destek olunan diğer hanelere desteğin devamı için ayrıca 183 milyon lira ilave kaynak aktarımında bulunacak. YÜZDE 9,4'LÜK LİKİT DESTEK Türkiye, IMF raporunda salgın süresince milli gelirin yüzde 9,4'ü oranında likit destek sağladı. Aynı kategoride değerlendirilen Çin, Brezilya, Hindistan, Güney Afrika gibi ülkeler Türkiye'nin gerisinde kaldı. Türkiye'ye en fazla yaklaşabilen ülke yüzde 6,2 ile Brezilya oldu. Rusya ve Çin ise bu alanda yüzde 1,5 ve yüzde 1,3 ile sıralandı.
IMF raporunda salgın süresince milli gelirin yüzde 9,4'ü oranında likit destek sağladığı belirtilen Türkiye, aynı kategoride değerlendirildiği Çin, Brezilya, Hindistan, Güney Afrika gibi ülkeleri geride bıraktı. Türkiye'ye en fazla yaklaşabilen ülke yüzde 6,2 ile Brezilya oldu. Rusya ve Çin ise bu alanda yüzde 1,5 ve yüzde 1,3 ile sıralandı. Türkiye'de ayrıca, Kredi Garanti Fonu kapsamında sağlanan kredilerin milli gelire oranı yüzde 6,4'ü buldu.
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Cemil Ertem, kripto para piyasalarına ilişkin düzenlemelerin en kısa sürede hayata geçirileceğini söyledi. CNN Türk’e konuk olan Ertem, Merkez Bankası, MASAK, SPK'nın kripto paralara yönelik düzenlemeler üzerinde hızla çalıştıklarını ve en kısa süre içinde kurala bağlanarak hayata geçirileceğini duyurdu. Ertem "Merkez Bankası'nın yaptığı ön düzenleme. Arkası gelecektir. Kripto para borsaları var. Belli denetim ve güvence vermeye yönelik olması gerekiyor. Platformlarla ilgili düzenleme yapılması lazım. Merkez Bankası, para yerine kullanılmasını yasakladı. Aracı kurumlardan para transferinin önüne geçti. Son olay da ortaya çıkarıyor ki, bunların sermaye yeterlilikleri, lisanslamaları olması lazım. Bu konuda ilgili kurumlarımız MASAK, SPK, Merkez Bankası gibi bunun üzerinde çalışıyorlar. Reform programımızda da var. Çalışmalar bittiğinde bunun hukuki bir üst yapısı olmuş olacak. Yatırımcılar belki böyle güvende olabilir" dedi. 'Paraların geri alınabileceğinin iktisatçı ve hukukçuların hesaplayacağı bir şey' Son yaşanan Thodex dolandırıcılığına ilişkin açıklamalarda da bulunan Ertem, yatırımcıların cüzdanlarına erişmesi için şifrelerinin olması gerektiğini ancak bu şifrelerin kripto para borsası nezdinde tutulması halinde mağdurların paralarına erişemeyeceğini belirtti. Ertem,şunları söyledi: "Paraların geri alınabileceğinin iktisatçı ve hukukçuların hesaplayacağı bir şey. Yatırılan paraların devlet güvencesi yok. Şifreler yatıranların elindeyse, cüzdanlarına ulaşmaları konusunda sorun yaşamazlar. Şifreler kripto paracıların elindeyse yatırımları konusunda endişe etmeleri gerekir diye düşünüyorum."
"Turizmde sıkıntı yaşanmamış olsaydı bu talebin önemli bölümü piyasa tarafından karşılanmış olacaktı ve Merkez Bankası kaynakları kullanılmayacaktı. Yabancıların talebi sadece portföy talebi değil. Bir de tüzel kişilerden portföy yatırımcısı. TL varlığını dövize çeviriyor. Tamamen yerli değil. Bunun nedeni negatif reel faliz. Ocak ayından önce pozitifti. TL varlıklardan çıkıp dövize ve altına olan talebin yoğunlaştığı dönem 2020'dir. Kabaca 95 milyar dolarlık kısmı 2020 döneminde, pandemi döneminde kullanıldı. Nedeni negatif reel faiz. Neden negatif faize göz yumdunuz diye bir soru haklı olarak gelir. Reel faiz negatifse doğal olarak insanlar TL varlıklarından alternatif yapılara yönelir. 'BUNDAN SONRA REEL FAİZ HEP POZİTİF OLACAK NOKTA' Firmaların mali yapılarının bozulmasına neden olmayacak desteği sağlarsanız üretim ve istihdam devam eder. Biz bunu tercih ettik. Büyüme böyle gerçekleşti. Bu şekilde olsaydı en az 4,5-5 milyon istihdam kaybı ortaya çıkacaktı. Bunu kimse kaldıramaz. Bunun faturası enflasyonun yükselmesi, faizlerin yükselmesi olacağını biliyoruz. Piyasa şunu düşünebilir, 'siz böyle ikide bir reel faizleri negatife mi düşüreceksiniz', hayır. Böyle bir yöntem 100 yılda bir kullanılabilir. Önümüzdeki dönem bu aracı bu şekilde kullanma imkanımız yok. Bundan sonra reel faiz hep pozitif olacak nokta. Önümüzdeki dönemde reel faizlerin negatife düşmesi sözkonusu olamaz. Reel faiz artı olarak kullanılacaktır. "PANDEMİYE RAĞMEN TÜRKİYE EKONOMİSİ YÜZDE 1 BÜYÜMÜŞTÜR" Ekonomi yönetimi ya da bir iktidar ekonomiyle alakalı hangi sonuçlar ortaya çıkınca başarılı veya başarısız olur. Bir üretilen mal ve hizmetlerin arttırılması, toplumun zenginleştirilmesi, toplumun daha çok üretir haline getirmesi. Büyümenin gerçekleştirilmesidir. Fiyat istikrarının sağlanması, kalıcı büyümenin gerçekleştirilmesi, makro göstergeler açısından bakıldığında araçtır. Amaç büyümenin gerçekleştirilmesidir. Pandeminin kasıp kavurduğu dönemde dahi Türkiye ekonomisi yüzde 1 büyümüştür. Daralmamıştır. 2018 rakamlarına baktığınızda. Ekonomide başarının ölçüsü olan büyüme bahsedilen yıllarda en güçlü şekilde ortaya konulmuştur. Benzer trend gelir dağılımı için de geçerlidir. Türkiye'de gelir dağılımı iyileşmektedir. İstediğimiz ölçüde değil ama ciddi anlamda iyileşme vardır. Toplumun alt gelir grubunda bulunan kesime daha fazla kaynak aktarılması gereken politikaları uygulamanız gerekiyor. "75 MİLYAR DOLARI GERÇEK VE DÜZEL KİŞİLER SATIN ALMIŞTIR" Önce buharlaştı denildi. Bu rezerv birilerine peşkeş çekildiği, hatta yurt dışına aktarıldığı bile söylenildi. Sayın Kılıçdaroğlu ve muhalefetteki bazı arkadaşlar tarafından ifade edildi. Türkiye ekonomisi esnek kur uygulayan ekonomi. Yani dövizin fiyatı piyasa tarafından belirleniyor. 1990 yılında TL konvertibil olduğu ilan edildi. Türkiye Cumhuriyeti Devleti 'bana getirilecek olan her TL'ye karşılık rezerv dövizi vermeyi taahhüt ediyorum' demektir bunun anlamı. Böyle bir piyasada 128 milyar doların buharlaşması, kaybolması gibi bir durum sözkonusu değil. 75 milyar doların Türkiye'deki yerleşik gerçek ve tüzel kişiler satın almışlar, bankalardaki hesaplarında duruyor. Bu paranın 75 milyar dolarını Türkiye'deki insanlar satın almış ve bankaya yatırmışlar. Büyük çoğunluğu TL mevduatlarını Dolar'a çevirmişler. Merkez Bankası bilançosuna baktığımızda bu anlamda rezervin kendisi gözüküyor. Sadece ismi değişiyor. Piyasaya TL vermek için bu yolla TL Dolar swapı yoluyla dahil ediyor. 2018-2019 yıllarında 30 milyar dolar cari açık oluşmuş. Bunun kaynağı da dış ticaret açığı ve ithalattır. İthalatın içinde altının payına baktığınız zaman bu dönemde Türkiye 2 yılda 36 milyar dolar altın ithalatı yapmış. 2019'da 11 milyar dolar 2020 yılında 25 milyar dolar. Bu altının küçük bölümü bankalara, kurumlara onun dışında önemli kesimi vatandaş tarafından satın alınmıştır. "BU İDDİALARI ORTAYA ATANLARDAN BİR ÖZÜR BEKLİYORUZ" 75 milyar dolar bankada 36 milyar dolar hane halkının elinde, cebinde. Özel sektör borcunu ödemiş. Ödediği parayı Merkez Bankası'nın rezervlerinden almış. Özel sektörün yurt dışına olan döviz borcu, ithal ettiği mal, makine karşılığında borçlandığı, kullandığı krediden 43 milyar dolar ödemiş, 2020'de 43 milyar dolar azalmış. Yabancı yatırımcı 2019'da 2.7 milyar dolar, 2020'de 9.3 milyar doları dışarı çıkarmış. Bunlar hangi paralar? Daha önce getirdiği paralar. Siz Londra'daki tefecilere döviz sattınız iddiaları var. Hiçbir peşkeş yok. Bu dolarları ne zaman getirmişler Türkiye'ye? 2015-16-17'de getirdiler. 3 liradan, 4 liradan, 5 liradan TL'ye çevirdiler. Sonra bunları 6-7-8 liradan çevirdiler. En büyük zararı bunlar yaşadılar. Biz üzüldük. Londra'daki tefecilere bir aktarım sözkonusu değildir. Bu insanlar 12 milyar götürmüşlerse getirdikleri rakam 20 milyar dolardır. Dolayısıyla bir buharlaşma yoktur. Bunu herkes kabul ediliyor. O paraları iç ettiniz, suistimale konu ettiniz, peşkeş çektiniz, yurt dışına transfer ettiniz gibi akılla mantıkla izah edilmesi mümkün olmayan iddialarda bulundular. Bu iddialarda bulunanlardan bir özür bekliyoruz. Bunu beklemek hakkımızdır. Sayın İlhan Kesici'nin bir buharlaşmanın sözkonusu olamayacağını, 'ben konuşmayayım konuşursam partimizin oluşturmaya çalıştığı algı bozulur' dedi. "ASYA PİYASALARINDAKİ BU SIKINTIYI GİDERMEK İÇİN" Merkez Bankası döviz piyasasıyla ilişkilerini üç yöntemle belirler. Doğrudan döviz alışı satışı yapar. Döviz alım ya da satış ihalesi yapar. Üçüncü piyasa oyuncusu gibi davranır. Üçüncü yöntem olağanüstü yöntem değildir. 2017'de protokole getirilen yöntem doğal yöntemdir. Bu yöntem 2017'de gündeme geliyor. Bir ara 2019'da bu protokol Hazine ile Merkez Bankası arasında yapılmış akabinde kullanılmaya başlanmış gibi söylendi. Sayın Mehmet Şimşek'in bakanlığı döneminde yapıldı. Özellikle Asya piyasasında, Türkiye'de piyasa kapandığında, bir tarafı TL olan işlemler yapılıyordu. Çok küçük alım ve satımlarla TL'nin değeri yükseliyor veya düşüyordu. O zaman gündeme geldi bu. Asya piyasalarındaki bu sıkıntıyı gidermek amacıyla geldi. Kamu bankaları vasıtasıyla bu yapıldı. Kamu bankası Asya piyasasını takip ediyor. Asya piyasalarında da piyasa kurucu oyuncular, bankalar var. Bu sorun 2019'da gündeme gelen rezerv politikasına imkan sağlayan bir durumda gündeme gelmedi. 2017'den itibaren etkin bir şekilde uygulandı. Eğer yeterli bilgiye sahip olmadıkları için söylüyorlarsa bilgilerini düzeltsinler, aksi halde büyük yalandır.
