Son Dakika:
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın Türkiye'nin Rusya'dan 6 ay içinde 50 milyon doz Sputnik V aşısı almak için anlaşma imzaladığını, üretimin Türkiye'de yapılacağını ve bu aşının Türkiye'de kullanımı için acil onay verildiğini duyurması, gözleri Sputnik V aşısına çevirdi. Gamaleya Epidemiyoloji ve Mikrobiyoloji Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen ve "Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF)" tarafından fonlanan bir aşı olan Sputnik V, adını 1957 yılında uzaya fırlatılan ilk Sovyet uzay aracından aldı. Türkiye, Sputnik V aşısına kullanım onayı veren 63. ülke oldu. Diğer ülkeler arasında, Hindistan, Meksika, İran, Gana, Sri Lanka, Sırbistan ve Filistin yer alıyor. "VATANDAŞLARIMIZ BİR TEREDDÜT YAŞAMASIN" Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık, Sputnik V aşısının etkinliği, olası yan etkileri ve avantajları hakkında açıklamalarda bulundu. Sputnik V'nin, yeni jenerasyon özelliği taşıyan viral vektör bir aşı olduğunu anlatan Balık, "AstraZeneca ve Johnson & Johnson aşıları gibi bir viral vektör aşı. Corona virüsün spike proteni, adenovirüslere yükleniyor ve bu protein insan vücuduna taşınıyor. Bu şekilde bağışıklık sistemi spike proteine karşı antikor geliştiriyor ve korunma sağlıyor. Yani taşıyıcı olarak vücutta etkisi olmayacak başka bir virüs kullanılıyor. Covid-19'un bağışıklık oluşturacak spike proteinleri, adenovirüs yoluyla vücuda veriliyor. " dedi. Aşının Faz 3 çalışma sonuçlarının geçen şubat ayında Tıp Dergisi Lancet'te makale olarak yayımlandığını dile getiren Balık, bu çalışmada etkinliğin yüzde 91,6 olarak açıklandığını söyledi. Aşıyı geliştiren ekibin lideri Denis Logunov'un, her iki dozu da alan kişilerde aşının etkinlik oranının yüzde 97,6 olarak tespit edildiğini duyurduğunu aktaran Balık, hem Faz 3 sonuçları hem de saha çalışmalarının aşının etkin olduğunu gösterdiğini ifade etti. Balık, ilk başlarda Batı ülkelerinin söz konusu aşıya kuşkuyla yaklaştığını belirterek, sözlerine şöyle devam etti: "Rusya'nın yeterli bilgilendirme yapmadığı ifade edildi. Sputnik V, AstraZeneca aşısına benzer bir aşı, son derece de iyi bir aşı. Dünyada en yaygın kullanılan 3-4 aşıdan biri. Sputnik V, dünyada 62 ülkede ruhsatlı. Ruhsatlı olduğu ülkelerde çok yaygın kullanıldığı halde bugüne kadar hiçbir ülkeden bu aşıyla ilgili bir sorun açıklanmadı. Dolayısıyla ülkemizde uygulamaya girdiğinde bu aşıyı yaptıracak olan vatandaşlarımız bir tereddüt asla yaşamasın. Şu ana kadar ülkemizde kullanılan ve kullanılacak olan bu aşı son derece güvenli ve etkili aşılardır. Hangi aşı gelirse gelsin, sırası gelen vatandaşımız geciktirmeden aşısını olsun." "CİLT TAHRİŞİ, BAŞ AĞRISI VE YORGUNLUK DIŞINDA HİÇBİR YAN ETKİ YOK" Balık, inaktif aşılara benzer yan etki gösteren Sputnik V'nin, BioNTech gibi mRNA aşılarına göre biraz daha düşük yan etkileri bulunduğunu söyledi. Prof. Dr. Balık, Rusya Federal Sağlık Denetleme Ajansı Roszdravnadzor tarafından, aşılama sonrasında şimdiye kadar aşı yapılan cilt bölgesinde kızarıklık, şişlik, baş ağrısı ve yorgunluk dışında hiçbir yan etkinin görülmediği yönünde açıklama yapıldığını dile getirdi. "SPUTNİK V AŞISI, 2-8 DERECEDE SAKLANABİLİYOR" Sputnik V aşısının da kullanımda olan diğer aşılar gibi 2 doz olarak yapıldığını aktaran Balık, "Ancak diğer vektör aşılarından farklı olarak daha güçlü bir bağışıklık sağlamak amacıyla ikinci dozda farklı adenovirüsler kullanılıyor." bilgisini verdi. Prof. Dr. Balık, BioNTech aşısının eksi 70 derecede saklanması gerektiği için taşınmasında ve uygulanmasında lojistik problemler yaşanabildiğine işaret ederek, Sputnik V ile Sinovac aşılarının 2-8 derecede saklanabildiğini söyledi. Uygulanan Covid-19 aşıları arasında etkinlik açısından karşılaştırma yapılamayacağını belirten Balık, aşıların birbirleriyle karşılaştırıldığı etkinlik çalışmalarının henüz bulunmadığını belirtti. Balık, "Bu nedenle kesin olarak 'biri daha iyi' demek doğru olmaz ama kendi tecrübelerimize ve dünyadaki verilere dayanarak, bağışıklığı zayıf olan kişilerde mRNA aşılarının daha iyi yanıt verdiğini görüyoruz." dedi. "AŞININ TÜRKİYE'DE ÜRETİLECEK OLMASI ÇOK ÖNEMLİ" Rusya ve Türkiye arasında yapılan anlaşma ile aşının Türkiye'de üretilecek olmasının çok büyük önem taşıdığının altını çizen Balık, şunları kaydetti: "Rusların Sputnik aşısı Brezilya'da, Endonezya'da, Meksika ve Türkiye'de üretilecek. Genellikle firmalar dolum sözleşmesi yapıyor. Ancak Türkiye-Rusya arasında yapılan anlaşma, aşının dolum şeklinde, üretilmesi şeklinde değil. Aşı, Türkiye'de sıfırdan üretilecek. Dolayısıyla bizim hem ilaç sanayimize hem de bilim insanlarımıza büyük ölçekli milyarlarca doz aşıyı üretebilme yetisini de kazandıracağı için çok değerli. Çünkü bu aşıyı üretiyor olmak başka aşılar için de elimizi güçlendirecek bir bilgi kazandıracak. Covid-19 salgını, aşı üretiminin ne kadar stratejik olduğunu bir kez daha gösterdi. Bir ülke aşı üretemiyorsa, aşı tedarikinde sıkıntılar yaşayabilir demektir." Balık, Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, bu ay içinde Rusya'dan bir miktar hazır aşı alınacağı, üretimin ise sonbahara doğru başlayacağını ifade ederek, "Yerli aşımızın yanı sıra Sputnik aşısını da üretmeye başlamamız dışa bağımlılığımızın azalması açısından önemli." ifadesini kullandı. Sputnik V aşısının, yeni jenerasyon aşılardan olduğu için her yerde üretilebilecek aşı türlerinden olmadığının, en ileri teknoloji gerektirdiğinin altını çizen Balık, Türkiye'deki fabrikalardan birinin altyapısının buna uygun olduğunu ve bu nedenle aşının güvenli şekilde üretilebileceğini bildirdi.
Yurt dışına firar eden ve Türkiye'de hakkında operasyon başlatılan Sedat Peker, YouTube hesabından Dubai'de olduğunu açıklamıştı. 12 video çekeceğini belirten ve şu ana kadar 6 video yayınlayan Peker, 3. videosunda "Benim oraya dönmem artık bundan sonra mümkün değil. Gelmem... Zaten getirmek için her şeyi yapıyorsunuz. Siz alın getirin. Ben kendim gelmeyeceğim." demişti. 5 ODALI VİLLADA KALIYOR Peker'in Dubai'de kimler tarafından korunduğu konusu tartışılmaya devam ederken, kaldığı otelin de yeri tespit edildi. https://www.youtube.com/watch?v=f9dKyK_hAWk&feature=youtu.be ‘Roda Beach Resort' isimli otelin 5 odalı ve 615 metrekarelik villasında kaldığı belirlenen Peker'in, otele günlük 13 bin 300 liradan fazla bir ödeme yaptığı da öğrenildi. Otele rezervasyon yapmak için giriş yapılan internet sitesinde villa ücretinin 11 bin 417 lira, vergi ve diğer ücretlerin ise bin 975 lira olduğu görüldü. NE OLMUŞTU? İstanbul Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, Sedat Peker'in lideri olduğu organize suç örgütüne 9 Nisan'da İstanbul, Ankara, Hatay, Konya, Sakarya, Kocaeli ve Trabzon'da eş zamanlı operasyon düzenlemiş, 121 adreste arama gerçekleştirilen baskınlarda 52 şüpheli yakalanmıştı. Peker bu operasyonun ardından YouTube hesabından videolar yayınlayıp çeşitli iddialar ortaya atmaya başladı. Bir videosunda ise Dubai'de bulunduğunu açıkladı.
TCMB tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı. Buna göre, 2 Temmuz'da Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 379 milyon dolar artışla 59 milyar 619 milyon dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri, 25 Haziran'da 59 milyar 240 milyon dolar seviyesindeydi. Söz konusu dönemde altın rezervleri, 323 milyon dolar azalarak 40 milyar 918 milyon dolardan 40 milyar 595 milyon dolara indi. Böylece Merkez Bankası'nın toplam rezervleri, 2 Temmuz haftasında bir önceki haftaya kıyasla 56 milyon dolar artarak 100 milyar 158 milyon dolardan 100 milyar 214 milyon dolara yükseldi. Cumhuriyet gazetesi ve Sputnik karalamaya çalıştı Bir önceki aya oranla artış gösteren TCMB rezervlerini okuyucularıyla paylaşan Cumhuriyet gazetesi ve Sputnik, yeni bir algı çalışmasına imza attı. Cumhuriyet gazetesi, gelişmeyi "Net rezervler geriledi" ifadeleriyle gündeme taşıdı. Rus Hükümetine bağlı medya kuruluşu Sputnik ise artışı görmezden gelerek "Rezervler 100 milyar 214 milyon dolar oldu" başlığını attı.
Kıbrıs Türklerinin uğradığı baskı ve zulmü ortadan kaldırmak ve Ada'ya barışı getirmek amacıyla gerçekleştirilen Kıbrıs Barış Harekatı'nın 47. Yıl dönümü Lefkoşa’da 16-19 Temmuz tarihleri arasında düzenlenecek Uluslararası Kuzey Kıbrıs Kültür ve Spor Festivali ile kutlanacak. Okçular Vakfı ile Kıbrıs Vakıflar İdaresi’nin (EVKAF) işbirliğiyle düzenlenen festivalde, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bakanlar ve eski futbolculardan oluşan 'Şöhretler Karması' maçında sahaya çıkacak. ZAFER COŞKUSU MEYDANLARA TAŞACAK Lefkoşa Atatürk Stadyumu ek sahasında gerçekleştirilecek festivalde Kuzey Kıbrıslı genç tasarımcıların eserlerinden oluşan el sanatları çarşısı, spor turnuvaları, sanat atölyeleri, yaz sineması, okçuluk deneyimleme gibi birbirinden renkli etkinlikler düzenlenecek. Katılımın ücretsiz olduğu, konserlerin, etkinliklerin ve yurtdışından gelecek sürpriz ünlü konukların Kıbrıs Türkleri ile buluşacağı festivalde coşku Lefkoşa, Girne ve Gazimağusa’da düzenlenecek zafer alaylarıyla sokaklara taşacak. FESTİVALDEN DÜNYAYA ÖNEMLİ MESAJLAR "Kıbrıs, bizim gözyaşı ve kan döktüğümüz, uğrunda mücadele ettiğimiz toprak parçası ve vatandır" diyen Okçular Vakfı Başkanı Haydar Ali Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ada’nın ortak sahibi Kıbrıs Türkü’nün varlığına kasteden teşebbüsü nihai olarak bertaraf eden 20 Temmuz 1974 Barış Harekatı’nın 47’inci yıl dönümü vesilesiyle 16-19 Temmuz tarihleri arasında Uluslararası Kıbrıs Kültür ve Spor Festivali düzenleyeceğiz. Festival, Kuzey Kıbrıs’ı dünyaya, dünyayı Kuzey Kıbrıs’a bağlayan turizme, eğitime, ekonomiye, kültüre, doğaya ve asırları aşan tarihi birikime vurgu yapan 'Bir Dünya Kuzey Kıbrıs' sloganı ile gerçekleşecek. Uluslararası Kuzey Kıbrıs Kültür ve Spor Festivali’yle hedefimiz Kuzey Kıbrıs Türkleri’nin dünyaya kattığı bu değerleri uluslararası arenada görünür kılmak." Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın festivale katılacağını, buradan dünyaya çok önemli mesajlar vereceğini ve şöhretler karması maçında sahaya çıkacağını söyleyen Yıldız, "KKTC, bağımsız bir devlettir. Egemenlik ve eşit statü Kıbrıs Türk halkının temel hakkı. Orada olacağız. Kıbrıs’taki vatandaşlarımıza bir ve beraber olduğumuzu bir kez daha tüm dünyaya haykırmış olacağız. Beka, istikbal ve istiklal mücadelemizi birlikte sürdürmeye devam edeceğiz" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sel ve heyelan felaketinin yaşandığı Artvin'in Arhavi ilçesinde vatandaşlara hitap etti. Erdoğan, "Hükümetimizin bu tür olaylar karşısında herhangi bir sıkıntısı yok. Biz çok daha büyük felaketlerin altından kalktık" dedi. Erdoğan, Artvin'in Arhavi ilçesindeki sel felaketine ilişkin hasar tespit çalışmalarının sürdüğünü, hak sahiplerine ödemelerin en kısa zamanda yapılacağını bildirdi.
Türkiye bir haftadır yurdun farklı noktalarında çıkan yangınlarla mücadele ediyor. Ekipler, gecesini gündüzüne katarak yangınların kontrol alınması için çalışmalarını sürdürüyor. "GÜNLERDİR İLK KEZ UMUTLUYUM" Alevlerin söndürülmesi için gösterilen tüm bu çabaları görmezden gelen gazeteci Cem Seymen, İspanya'dan yardım için gönderilen uçaklar için "Günlerdir ilk kez umutluyum" paylaşımında bulundu. https://twitter.com/cemseymen/status/1422574429633122314?s=21 BİR HAFTADA 152 YANGIN SÖNDÜRÜLDÜ Seymen, 163 orman yangınından 152’sinin özverili çalışmayla kontrol altına alınması başarısına rağmen "Günlerdir ilk kez umutluyum. Binlerce canımızın cayır cayır yanışını uzaktan çaresizce kaç gündür seyrettik. Uluslararası yardım çağrımıza cevap veren İspanyol ekip harıl harıl çalışıyor öğlenden beri. Önce strateji belirlediler ardından sortilere başladılar. Minnettarız" ifadelerini kullandı. TEPKİLER SONRASI TEŞEKKÜR ETTİ Bu sözlerinden kısa bir süre sonra bit tweet daha atan Seymen, "Günlerdir canla başla yangın bölgesinde uykusuz çalışan bütün emekçilerin haklarını ne yapsak ödeyemeyiz. Vatanımızı alevlerin içinden kurtarmak için ter döktüler. Şimdi onlara İspanyol yangın uçakları da destek verecek. Hepinize şükran borçluyuz. Gurur abidesisiniz" dedi.
Katar Hamad Bin Halife Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak da görev yapan Mark Owen Jones, "Help Turkey" ve "Global Call" etiketleriyle yapılan paylaşımların gerçek insanlar ve ünlüler tarafından kullanılmakla birlikte, sahte ve bot hesaplar üzerinden yapay olarak yayıldığını ve bu yönüyle bir manipülasyon kampanyasının ürünü olduğunu açıkladı. https://twitter.com/marcowenjones/status/1422275280891269124?s=21 Görünürde Türkiye'de devam eden orman yangınlarına dikkati çekmek üzere uluslararası yardım çağrısı yapan İngilizce ve farklı dillerdeki mesajlar, çok sayıda hesap tarafından yinelenerek paylaşılmıştı. Jones, söz konusu etiketleri Twitter hesabında yaptığı seri paylaşımlarla analiz etti. Bot ve sahte hesaplar Jones, "Help Turkey" etiketi için dünya genelinde 46 bin hesaptan yapılan 160 bin etkileşim üzerine yaptığı ağ analizinde, etiketle en fazla paylaşım yapanların sahte ve bot hesaplar olduğunu tespit etti. Bu tür hesaplardan örnekler veren Jones, etiket ile en fazla paylaşım yapan "@ege20281770" adlı hesabın, aynı gün (2 Ağustos) içinde yaratılan bir hesap olduğuna ve etiket belirli bir yaygınlığa ulaştıktan sonra tüm paylaşımlarını sildiğine dikkat çekti. Jones ayrıca "Badboy2147" adlı mevcut bir hesabın da etiketi kullanarak yoğun paylaşımlar yaptıktan sonra kullanıcı adını değiştirdiğini ve tüm paylaşımlarını sildiğini belirledi. Etiketle en fazla paylaşım yapan 7 bin 400 hesaptan en az 70'inin isim değiştirdiğini veya kapatıldığını belirten Jones, tam rakamın belirlenebilmesi için daha detaylı inceleme yapılması gerektiğini vurguladı. Kopyala ve yapıştır Jones, etiket aracılığıyla yürütülen kampanyada bir diğer dikkat çekici noktanın, hazır mesajların kopyala yapıştır yöntemiyle paylaşılarak yayılması olduğuna işaret etti. Mevcut paylaşımı yeniden paylaşmak yerine içeriğini yeni bir "twit"e kopyalayarak paylaşmanın anlamsızlığına değinen Jones, bu yönteme başvuran 35 bin tekil paylaşım yapıldığının ve bu paylaşımların Türkiye'de gece yarısını geçen bir saatte yoğunlaştığının altını çizdi ve mesajların belirli bir merkezden yapay olarak üretilerek yayılmış olabileceği değerlendirmesinde bulundu. Jones, Koreli pop müzik gruplarının hayran hesapları üzerinden yapılan destek paylaşımlarının da manipülasyon amaçlı kullanılmış olabileceğine vurgu yaparak "Help Turkey etiketinin çok fazla manipülasyon içerdiği açık. Gerçek insanlar ve ünlüler tarafından yayılmakla birlikte binlerce sahte hesap tarafından yapay olarak yönlendirilen bir etiket bu." dedi. "Help Turkey" bir manipülasyon kampanyası örneği Jones, "Help Turkey" etiketiyle yapılan paylaşımların "manipülasyon" kategorisinde değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, "Bu türden kampanyalarda etiketlerde birden çok şey bir arada bulunur. Gerçek, meşru kullanıcılar vardır, bu etiketleri teşvik eden ve yayan influencer'lar vardır ve özellikle bu örnekte gördüğümüz gibi manipülasyon vardır. Tek bir kişinin veya merkezin yönettiği çok sayıda bot ve sahte hesap etkileşimi arttırmaya ve etiketi trendler içine sokmaya çalışır. Mümkün olduğunca çok paylaşım yaparak etiketi Trend Topic (TT) haline getirmeye çalışırlar. 'Help Turkey' etiketinde bu manipülasyonun varlığını tespit edebiliyoruz." ifadelerini kullandı. Jones, böyle bir manipülasyonu kimin, neden yapmış olabileceği sorusuna, "Bunun manipülasyon olduğunu biliyoruz ama neden başladığını bilmiyoruz. Bu yöntemin zaman zaman reklam ve pazarlama amacıyla kullanıldığını biliyoruz. Ama burada amacın bu olduğunu söylemek mümkün değil. Bu sistematik manipülasyonun arkasında kimin olduğu belli değil. Genelde kişiler ve organizasyonlar bu türden operasyonları o ülkelerdeki hükümetleri zor duruma sokmak için yaparlar. Bunları yapan organizasyonların çok sayıda adı olabilir; PR ajansı, reklam ajansı vs. ama asıl amaçları budur; hükümeti zayıf göstermek." değerlendirmesinde bulundu. "İnsanları öfkeye, endişeye ve paniğe sürüklemek istiyorlar" Bu türden siber saldırıların insanların bilgiye erişimini engellemeyi ve algısını etkilemeyi amaçladığını vurgulayan Jones, "Bu manipülasyonu yapanlar, 'Help Turkey' etiketine tıklayan insanları öfkeye, endişeye ve paniğe sürüklemek istiyorlar. Onları mevcut hükümetin işlevini yerine getiremediğine ikna etmeye çalışıyorlar. Saldırının amacı bu. Bu türden bir operasyonu yürütmek son derece geniş ve maliyetli bir çaba, bunu yalnızca paylaşımların sayısında gözlemlemek mümkün." şeklinde konuştu. Gençler kaynağını bilmedikleri içerikleri paylaşmamalı Jones, sosyal medya kullanıcılarının bu türden sistematik saldırılara karşı korunmak için kaynağını bilmedikleri içerikleri paylaşmaktan kaçınmaları gerektiğini vurgulayarak, "Genç kullanıcılar kendilerini sosyal medya manipülasyonuna karşı eğitmeli. Kim olduklarını bilmedikleri, daha önce paylaşımlarını görmedikleri kaynakların içeriklerini paylaşmaktan kaçınmalı." ifadelerini kullandı.
Milas'ta yangın 6'ncı gününde etkisini sürdürürken, dün gece Kemerköy Termik Santrali'ne sıçradı. Termik santral çevresinde önlem amaçlı açılan hendeklerden de sıçrayan alevler yaklaşık 10 saat termik santralde etkili oldu. Santraldeki yanıcı ve patlayıcı maddelerin ve çalışanların güvenilk amaçlı tahliye edilmesi ve çevresini boşaltılmasının ardından yangına karşı yoğun bir mücadele başladı. Müdahalelerin başarılı olmasının ardından yangın, sabah saatlerinde etkisini kaybetti. Yangının sönmesinde, sabahın ilk ışıkları ile hem karadan hem de havadan müdahalenin güçlenmesinin de etkili olduğu belirtildi. Ekiplerin, bölgedeki çalışmaları sürüyor.
